مواد غذایی موثر برای تقویت حس بینایی

۱. آنتی اکسیدان ها و تقویت چشم

به طور کلی شما باید مقادیر زیادی سبزیجات سبز و پر برگ و هفته ای دو بار ماهی مصرف کنید تا چشمی سالم داشته باشید اما در کنار این نکته با برخی از مواد غذایی مفید برای چشم آشنا شوید:
آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که با خنثی کردن ” رادیکال های آزاد ” مانع اثر مخرب آنها بر سلول های بدن می شوند. رادیکال های آزاد ترکیباتی هستند که بر اثر واکنش های شیمیایی در داخل بدن تولید می شوند.تحقیقات نشان داده است که بعضی از آنتی کسیدان ها خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های چشم مثل کاتاراکت ( آب مروارید ) را کاهش می دهند.

الف ) ویتامین A و کاروتنوئیدها

ویتامین A مانع شب کوری می شود.
کمبود ویتامین که سبب شب کوری شده باشد، در صورت عدم درمان می تواند سبب گزروفتالمی ( خشکی چشم )، زخم های قرنیه و تورم پلک ها شود. خشکی چشم نیز در صورت عدم درمان می تواند سبب کوری شود. بد نیست بدانید که کمبود ویتامین A یکی از علل اصلی کوری در کشورهای در حال توسعه است. تحقیقات همچنین نشان داده است که ویتامین A مانع شکل گیری کاتاراکت شده است. میزان لازم ویتامین A برای مردان بالاتر از ۱۱ سال ۱۰۰۰RE1 و در زنان بالای ۱۱ سال ۸۰۰RE است. RE یا RETINAL EQUIVALENT ؛ واحد اندازه گیری ویتامین A و به معنای ” معادل رتینول ” است. ویتامین A با واحد بین المللی (INTERNATIONAL UNIT) نیز سنجیده می شود. در مواد غذایی با منشاء گیاهی هر RE معادل ۱۰ واحد بین المللی و در مواد غذایی با منشاء حیوانی هر RE معادل ۳٫۳ واحد بین المللی است.
افراد سیگاری و افرادی که الکل مصرف می کنند، باید ویتامین A بیشتری دریافت کنند، زیرا توتون مانع جذب ویتامین A می شود. الکل نیز ذخیره ویتامین A بدن را از بین می برد. در عین حال باید مراقب قرص های ویتامین حاوی بتا- کاروتن نیز بود. مطالعات نشان داده اند که این قرص ها شیوع سرطان ریه را در افراد سیگاری بالا می برند. در این موارد بهتر است ویتامین A لازم از طریق مواد خوارکی تأمین شود.

جدول زیر مواد غذایی غنی از ویتامین A را نشان می دهد:
- روغن کبد ماهی
- جگر سیاه
- جگر مرغ
- هویج
- سیب زمینی شیرین (نوع خاصی از سیب زمینی)
- کلم
- کدو
- فلفل دلمه ای قرمز
- انبه
- طالبی

ب ) لوتیئین و گزانتین

لوتیئین و گزانتین رنگدانه ها ی گیاهی زرد رنگ هستند. مطالعات مختلف نشان داده اند لوتئین و گزانتین ممکن است در کاهش خطر ابتلا به کاتاراکت مؤثر باشند. لوتئین و گزانتین ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. این دو ماده اغلب همراه با یکدیگر در سبزیجات و میوه جات یافت شده و بدن می تواند لوتئین را به گزانتین تبدیل کند. در حال حاضر مقدار مصرف روزانه ای این دو ماده مشخص نشده است ولی بهتر است روزانه کمی مصرف شوند زیرا بدن نمی تواند این دو ماده را بسازد.
بهترین منبع تأمین این مواد، سبزیجات سبز و پربرگ بویژه اسفناج است.کلم و سبزیجات سبز رنگ نیز منابع خوبی هستند. لوتئین و گزانتین را می توان در سبزیجات و میوه جات زرد و نارنجی رنگ نظیر ذرت نیز یافت. سبزیجات پخته مقادیر بیشتری لوتئین دارند، زیرا پختن سبب شکسته شدن دیواره سلول ها و آزاد شدن لوتئین می شود و تقویت چشم را بدنبال دارند..

ج ) ویتامین C و بیوفلاونوئیدها (BIOFLAVONOIDS)

افراد سیگاری ، کسانی که الکل مصرف می کنند و مبتلایان به دیابت باید مقادیر بیشتری مصرف کنند.
مرکبات مثل پرتقال و لیمو ، فلفل دلمه ای، کیوی ، گوجه فرنگی ، توت فرنگی ، سیب زمینی و سبزیجات سبز و پر برگ منابع غنی ویتامین C هستند.

جدول زیر مواد غذایی غنی از ویتامین C را نشان می دهد:
- فلفل دلمه ای قرمز
- کلم
- کلم بروکلی
- فلفل دلمه ای سبز
- توت فرنگی
- پرتقال
- طالبی
- گریپ فروت
- انبه
- تمشک

توجه داشته باشید که نور نیز سبب تخریب ویتامین C می شود. از این رو بهتر است مثلا آب پرتقال در بسته بندی های پلاستیکی یا مقوایی خریداری شود تا شیشه های شفاف. همچنین، مواد غذایی تازه ، ویتامین C بیشتری دارند تا مواد غذایی یخ زده یا کنسرو شده.

د ) ویتامین E و مواد معدنی

جدول زیر مواد غذایی غنی از ویتامین E را نشان می دهد:

- تخمه آفتاب گردان
- بادام
- فندق
- بادام زمینی
- انبه

۲. اسیدهای چرب ضروری

اسیدهای چرب ضروری در تکامل بینایی در نوزادان نقش دارند. کمبود این مواد ( به ویژه اُمگا-۳ ) در بزرگسالان ممکن است سبب کاهش دید شود. مطالعات نشان داده که کمبود طولانی مدت ممکن است سبب تخریب شبکیه شود. بدن هر دو نوع اسید های چرب ضروری را به پروستاگلاندین ها تبدیل می کند که یکی از اثرات آنها کمک به خروج مایع چشم و تنظیم فشار داخل چشم است.

بهترین منبع تأمین اُمگا-۳ ماهی است.
نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که روغن ماهی رادیکال های آزاد تولید می کند ، به همین دلیل کسانی که زیاد ماهی یا روغن ماهی مصرف می کنند، باید به میزان کافی آنتی اکسیدان به ویژه ویتامین E مصرف کنند.
نکته قابل توجه دیگر این است که بیشتر اُمگا-۶ مصرفی از روغن نباتی حاصل می شود، به همین دلیل استفاده از روغن مایع می تواند میزان اُمگا-۶ مصرفی را تا حد زیادی کاهش دهد.
تحقیقات نشان داده است که آنتی اکسیدان ها خطر ابتلا به کاتاراکت را کاهش می دهند. بعضی از آنتی اکسیدان ها فواید دیگری نیز دارند. بطور مثال ویتامین A چشم را در برابر کوری محافظت کرده و ویتامین C ممکن است در جلوگیری یا تسکین گلوکوم نقش داشته باشد.
همچنین اسید های چرب ضروری علائم خشکی چشم را کاهش داده و از چشم محافظت می کنند.

3. تقویت چشم با گیاهان دارویی

از لحاظ طب سنتی مواد غذایی مفید برای چشم و بینایی شامل:

زردچوبه - هویج - آویشن - شلغم - رازیانه - بادام شیرین با نبات - مغزها بطور کلی مانند بادام، گردو، پسته، فندق - مربای هلیله - دارچین، زعفران و کندر

موثرترین سبزیجات برای سلامتی چشم

- مصرف سبزیجاتی مانند هویج، کرفس، انواع کلم، گوجه فرنگی، اسفناج، شلغم، جعفری، زردک، چغندر (لبو)، کاهو و لوبیا سبز را برای سلامتی چشم مفید است و افراد برای تقویت بینایی خود باید سه عدد هویج، 2 ساقه کرفس، 150 گرم کلم (این کلم می تواند هر یک از انواع کلم مانند کلم پیچ، گل کلم، کلم بروکلی و کلم سفید و بنفش باشد) و چند قطره روغن زیتون را با هم داخل مخلوط کن بریزند و روزانه آب آن ها را 2 تا سه لیوان میل کنند.
- هویج حاوی رنگدانه ای به نام «بتاکاروتن» است و برای جذب نیاز به روغن دارد، چون محلول در روغن است بنابراین افراد باید آب هویج را به همراه چند قطره روغن مانند روغن زیتون میل کنند.
- افراد برای تقویت بینایی خود باید 2 عدد هویج، سه عدد زردک و چند قطره روغن زیتون را با هم داخل مخلوط کن بریزند و روزانه آب آن ها را 2 تا سه لیوان میل کنند.

موثرترین ترکیبات برای تقویت بینایی

- موثرترین ترکیبات برای تقویت بینایی مصرف ویتامین هایی مانند ویتامین A و کاروتنوئید ها (رنگدانه هایی زردرنگ که در گیاهان زرد و قرمز رنگ یافت می شوند) هستند؛ ویتامین A و کاروتنوئید ها در گیاهانی مانند هویج، انواع کلم، کدو، انبه، طالبی و فلفل دلمه ای سبز یافت می شوند؛ مصرف این گیاهان خطر ابتلا به بیماری آب مروارید (کاتاراکت) را کاهش می دهد.
- لوتئین و گزانتین هم از جمله ترکیبات مفید برای تقویت بینایی هستند که در سبزیجاتی مانند جعفری، اسفناج و انواع کلم وجود دارند.
- ویتامین C و بیوفلاونوئید ها در گیاهانی مانند پرتقال، لیموترش و شیرین، فلفل دلمه ای، کیوی، گوجه فرنگی، توت فرنگی، سبزیجات سبز پر برگ، کلم بروکلی، گریپ فروت و تمشک یافت می شوند؛ مصرف این گیاهان موجب کاهش فشار چشم می شود؛ این گیاهان همچنین در جلوگیری از ابتلا به آب سیاه (گلوکوم) و آب مروارید هم موثر هستند.
- هر روز یک گرم آمله کوبیده در عسل حل کرده میل نمایند قوت چشمها زیاد می گردد.
- مخلوط بادام و رازیانه: بادام و دانه رازیانه را تهیه کنید. این پودر و یک لیوان شیر را قبل از رفتن به تخت خواب مصرف کنید. از مصرف آب به مدت دو ساعت بعد از مصرف شیر پرهیز کنید. برای چهل روز از این برنامه پیروی کنید.

دمنوشی برای تقویت بینایی

- افراد برای تهیه این دمنوش باید یک قاشق چای خوری میوه قره قات را به همراه سه لیوان آب در قوری بریزند و بگذارند به خوبی دَم بکشد؛ افراد باید این دمنوش را در طول روز میل کنند؛ مصرف این دَم کرده علاوه بر کاهش قند، فشار و چربی خون موجب سلامتی شبکیه چشم و تقویت بینایی هم می شود.
- افراد برای تقویت بینایی خود باید یک عدد انبه، یک لیوان انگور حبه شده، آب یک عدد لیموترش تازه، یک لیوان آب، یک قاشق غذاخوری عسل و در صورت تمایل 2 تکه یخ را با هم داخل مخلوط کن بریزند و روزانه آب آن ها را 2 تا سه لیوان میل کنند.
-مواد تشکیل دهنده یک نوشیدنی مقوی چشم:
آب آلوئه ورا 100 گرم
گردو خرد شده 500 گرم
عسل خالص 300 گرم
آب لیمو 3-4 قاشق
روش تهیه:
ابتدا باید آب آلوئه ورا را آماده کنید برای این کار برگ هایی از بالا، پایین و وسط این گیاه بچنید و با استفاده از آب جوش سرد شده در دمای اتاق، آن ها را شست و شو دهید سپس برگ ها را به قطعاتی کوچکتر ریز ریز کنید و در لای یک توری تمیز قرار داده و فشار دهید تا آب آن خارج شود، این مایع را بین 10 تا 12 روز می توانید در یخچال نگه داری کنید.پس از تهیه آب آلوئه ورا، بقیه مواد را در داخل این مایع ریخته و مخلوط کنید.
دستورالعمل مصرفی:
شما باید این نوشیدنی را 30 دقیقه قبل از غذا و سه بار در روز مصرف کنید استفاده از آن را تا زمانی که حس کنید بینایی شما تقویت شده و بهبود پیدا کرده ادامه دهید.

4. نبایدهایی برای تقویت بینایی و چشم

• از مصرف گوشت های خشک و فرآوری شده تا حد امکان پرهیز کنید.
• برای جلوگیری از ضع بینایی و دید مصرف غذاهای غلیظ مانند حلیم و کله پاچه را به حداقل برسانید.
• مواد غذایی نفاخ و تحریک کننده معده و روده عدس، پیاز، سیر، تره، شاهی، بادنجان، باقلا، لوبیا، کلم، شوید، زیتون خام
• خوراکهای ترش مانند سرکه، سیب ترش برای بینایی خوشایند نیستند.
• مصرف زیاد خوراکهای شور مانند کنسروها، خیارشور، چیپس و پفک دلیلی است بر ضعف بینایی شما
• در حالت سیری هرگز به غذاخوردن ادامه ندهید.
• سیر و با شکم پر خوابیدن از علل دیگر ایجاد ضعف چشم است.