درباره کتاب مرگ وزیرمختار
کتاب «مرگ وزیر مختار» نوشته «یوری نیکلایویچ تینیانوف» داستان آخرین سال زندگی الکساندر گریبایدوف ، دیپلمات، نمایشنامه نویس، شاعر و آهنگساز در روسیه زمان تزار نیکلاس اول را روایت می کند. این رمان او را به عنوان مذاکره کننده موفق در مارس 1828 در سن پترزبورگ معرفی می کند. نکته حائز اهمیت و جذاب ماجرا برای خواننده فارسی زبان، نیمه پایانی کتاب خواهد بود که در تهران می گذرد. در یک روایت پر افت و خیز و پر ماجرا از زندگی شخصی گریبایدوف ما با نحوه مراودات ایران با جامعه روسیه آشنا خواهیم شد. بنابراین گفتنی است که کتاب از یک زندگی نامه صرف فراتر می رود و می تواند اطلاعاتی را راجع به تاریخ تعاملات دو کشور در اختیار خواننده قرار دهد. علاوه بر این گفتنی است که سبک نوشتاری تینیانوف می تواند بر جذابیت ماجرا بیافزاید. تینیانوف از تکنیک هایی که به عنوان رهبر مکتب انتقادی فرمالیست توسعه داده است استفاده می کند تا داستان خود را زنده ، غیر منتظره و بدیع ارائه کند.کتاب «مرگ وزیر مختار» با ترجمه «مهدی سحابی» از طریق نشر ماهی در اختیار فارسی زبانان قرار گرفته است.
خلاصه کتاب مرگ وزیرمختار
وزیرمختار، آلکساندر سرگویچ گریبایدوف، شاعر، نویسنده و فیلم نامه نویس مشهور روسی در اوایل قرن نوزدهم است که البته هیچ یک از آثارش در زمان حیاتش منتشر نشد. این کتاب به بررسی داستان زندگی گریبایدوف می پردازد که به دلایلی کاملاً نامعلوم و برخلاف میلش وارد سیاست شد و پس از امضای معاهده ی ترکمانچای توسط عباس میرزا در سال ۱۸۲۸ که به واسطه ی آن ایران متحمل خسارات جبران ناپذیری شد، ارتقاء گرفت و به مقام وزیرمختار روسیه در سفارت ایران منصوب شد.محوریت داستان گریبایدوف است و دو سوم ابتدای آن به وقایع مسکو و سن پترزبورگ می پردازد و یک سوم پایانی آن در ایران رخ می دهد. درنهایت هم همان طور که از اسم کتاب پیداست، با مرگ وزیرمختار در ایران در زمان پادشاهی فتحعلی شاه مواجه می شویم. این کتاب زمستان ۹۶ توسط نشر ماهی روانه ی بازار شد.
درباره نویسنده کتاب مرگ وزیرمختار
یوری نیکالایویچ تینیانوف (به انگلیسی: Yury Nikolaevich Tynyanov) (به روسی: Ю́рий Никола́евич Тыня́нов)، نویسنده، منتقد ادبی، مترجم، محقق و فیلمنامه نویس اتحاد جماهیر شوروی، بود.
درباره مترجم کتاب مرگ وزیرمختار
مهدی سحابی (۱۳۲۳ در قزوین - ۱۸ آبان ۱۳۸۸ در پاریس) نقاش، مجسمه ساز، نویسنده، عکاس و مترجم ایرانی بود. او بیشتر به خاطر ترجمه مجموعه ی «در جستجوی زمان از دست» رفته نوشته مارسل پروست شناخته شده است.مهدی سحابی پس از طی دوره ی دبیرستان در شهر تهران و ورود به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته ی نقاشی، با گذشت مدتی، تحصیل را نیمه کاره رها می کند و برای تحصیل در رشته ی کارگردانی سینما به ایتالیا عزیمت می کند. و در فرهنگستان هنرهای زیبای رم مشغول تحصیل می شود، اما پس از مدتی آن را نیز رها کرد. وی مدتی به سراغ روزنامه نگاری، بازیگری، عکاسی و کارهای مشابه پرداخت و در آخر به سراغ ادبیات، نقاشی و ترجمه ادبی رفت. تسلط او به زبان های ایتالیایی، فرانسه و انگلیسی سبب شده که نویسندگان متفاوتی را به ایرانی ها معرفی کند. وی آثاری را از زبان های انگلیسی، فرانسوی و ایتالیایی به فارسی برگردانده است و رمان عظیم مارسل پروست بی گمان مهم ترین ترجمه اوست.
قسمتی از کتاب مرگ وزیرمختار
از آدم های آرام در زمان فوران خشم باید ترسید و از مردم خیالاتی آنگاه که وسوسهٔ موفقیت به جانشان افتد. بنگر که چگونه سوار بر کالسکه ای سبک، با آن اسبان کرایه ای، به پیش می تازد. شعفی که به تحقیر می ماند باد در پره های دماغش می اندازد. این لبخند، لبخند رضایت است.
نخستین شعفی که بر انسان چیره می شود به کسی آسیب نمی رساند، شعفی ناشی از این ابهام که موفق می شویم یا نه، شعف آدم های فعال. (مرگ وزیرمختار – صفحه ۱۴۰)
می توان چای نوشید، شرابی مزمزه کرد و سرشار از موفقیت بود. می توان همان شراب، همان چای و همان مبل ها را پیش رو داشت و آدمی شکست خورده بود. (مرگ وزیرمختار – صفحه ۱۶۸)
روزی می رسد که جز همین ستون ها چیزی از پایتخت باقی نماند. آنگاه رهگذران آن روزگار نیز از آنها بالا می روند و از خود می پرسند «کاخ کجاست؟ کلیساها کو؟» (مرگ وزیرمختار – صفحه ۱۹۴)
سرنوشت خانواده ها نیز به خانه های چوبی یا سنگی ای بستگی دارد که آدم ها در آن بزرگ می شوند و بر تعدادشان افزوده می شود. جانورانِ در قفس همیشه در آرزوی فرارند و در خانه های سنگی، والدین همواره از خود می پرسند پسرشان در آینده چه کار خواهد کرد؟ اداره ای خواهد شد یا نظامی؟ دخترشان را به عقد چه کسی در خواهند آورد؟ شاهزاده ای پیر یا جوانی آس وپاس؟
اما در خانه های چوبین خانواده از هم نمی پاشد، بلکه اوراق می شود. زائده ای کج وکوله از زمین سر در می آورد. کسی ازدواج می کند، بچه دار می شود و بعد زنش را از دست می دهد. علف های هرز، مرد زن مرده را فرامی گیرند. وی می کوشد قرنیز تازه ای به خانه بچسباند: زن دیگری می گیرد و با هم بچه های تازه ای می سازند. این بار شوهر می میرد و بیوه زن می ماند. بچه ها دوستانی دارند؛ دخترها و پسرهای خانه ی همسایه، خانه ای متزلزل که دیگر اوراق شده و استخوان های چوبی خود را بر زمین سبز گذاشته است. بیوه زن وظیفه ی پرورش همه ی گله را خود به عهده می گیرد. گله بزرگ می شود، می خندد و در گوشه های تاریک خانه پنهان می شود. کسی کسی را می بوسد و کسی ناگهان ازدواج می کند. یک دوست خانوادگی، که بیوه زنْ سی سالی می شود او را ندیده، از راه می رسد و برای همیشه می ماند. قسمت تازه ای به خانه اضافه می کنند که نه تمام می شود و نه لازم است که تمام شود.
اینجا مادر کیست؟ و دختر؟ و فرزند؟
فقط خانه است که همه چیز را درباره ی همه می داند و اوراق می شود. حالا دیگر همه ی قسمت های آن نو است. (مرگ وزیرمختار – صفحه ۲۲۴)
هیچ چیز مثل رژه سرباز را سر حال نمی آورد. پیاده روی و جدال خسته اش می کند، طوری که مثل مرده می افتد و می خوابد. اما پس از رژه، تا شب اندامش به آهنگ طبل ها می لرزد، دهانش پر از هوراست و لکه های رنگارنگ جلو چشمانش می رقصند: پرچم ها، شلوار ژنرال، یونیفرم های زربفت، ردای کشیشِ روی ایوان. باید دوباره پیپی بکشد و مدتی زیر لب پچ پچ کند تا پیکرش سرسختی سطحی خود را کنار بگذارد و نرم شود و بعد خواب پلک هایش را ببندد. (مرگ وزیرمختار – صفحه ۲۶۸)
در شرق، وقتی بزرگِ خانواده ای می میرد، بحثی درمی گیرد و همه از خود می پرسند: «تقصیر کیست؟» همیشه هم نتیجه می گیرند که تقصیر یا از پزشک است یا از عروس فرد درگذشته که در وقت نامناسبی به او آب خورانده است. اما هرگز به این نتیجه نمی رسند که تقصیر از زخم چرکینی است که بیمار را به کشتن داده است. (مرگ وزیرمختار – صفحه ۳۸۰)
کسی که منتظر بلایی باشد، بالاخره دچارش می شود. (مرگ وزیرمختار – صفحه ۴۵۰)
هیچ کلمه ای وحشتناک تر از خیانت نیست. این کلمه یک کشور را همان گونه خوار می کند که مردی را که معشوقه اش یا دوستش به او خیانت کرده باشد. (مرگ وزیرمختار – صفحه ۴۸۷)
شناسنامه کتاب مرگ وزیرمختار
- نویسنده: یوری نیکلایویچ تینیانوف
- ترجمه: مهدی سحابی
- انتشارات: ماهی
- تعداد صفحات: ۵۶۸
- نسخه صوتی:ندارد
- نسخه الکترونیکی: دارد
معرفی رمان دختر پنهانم اثر النا فرانته
