رشته ورزشی چتربازی از رشته های ورزشی دارای قدمت در سطح جهان است . چتربازی از سال۱۷۹۷که Andre Jacques Garnerin از یک بالون پرش خود را انجام داد و اولین حادثه مربوط به چتربازی را به ثبت رساند تا استفاده در عملیات نظامی گرفته و یا تفریحی هیجان انگیز و نمایش صحنه های آن در فیلم ها و حضور ورزشکاران ان به عنوان بدل هنرپیشه های اصلی تا نمایش آن در افتتاح رویدادهای ورزشی بزرگ ( المپیک ۱۹۸۸سـٔول کره جنوبی ) و همچنین استفاده از لباس بالدار wing suit در سال های اخیر و زمزمه حضور در بازی های المپیک و بازی های آسیائی , تا به امروز راه طولانی را طی کرده است .
تاریخچه چتربازی
تاریخچه چتربازی با آندره ژاک شروع می شود. آندره موفق به ساخت چتر نجات در سال ۱۷۹۷ شد. توسعه تکنولوژی نظامی چتربازی بعنوان راهی برای نجات خدمه هواپیما (aircrews) در وضعیت اضطراری روی بالن و هواپیمای در حال پرواز می باشد و بعدها راهی برای فرستادن سربازان به میدان نبرد شد.مسابقات چتربازی به سال ۱۹۳۰ برمیگردد و در سال ۱۹۵۲ بعنوان یک ورزش بین المللی شناخته شد.
تاریخچه چتربازی در ایران
تاریخچه چتربازی در ایران به سال ۱۳۲۵ و پرش سرهنگ محمد علی لوایی از هواپیما باز می گردد، این شخص بدون آموزش قبلی و با استفاده از چتر نجات اتوماتیک توانست با موفقیت بر روی زمین فرود آید. بعد از آن سرهنگ لوایی به فرانسه اعزام شد و در کلاس های آموزش چتربازی شرکت نمود. شکل گیری نخستین گروه چتربازی ایران به سال ۱۳۲۹ باز می گردد، در آن سال گروهی ۷ نفره جهت شرکت در کلاس های چتر بازی به کشور فرانسه سفر کرده بودند. بعد از گذراندان دوره های چتربازی نخستین گروه چتربازی ایران در سال ۱۳۳۱ تشکیل شد. آموزش چتربازی در ایران، به وسیله این اشخاص در سال ۱۳۳۳ شروع شد.
مسابقات چتربازی
مسابقات توسط سازمان هوایی ترکیه ترتیب یافته و به صورت کلاسیک و مدرن دسته بندی میشود.
کلاسیک-هدف: هدف از پرش فرود آمدن در دایره ای به شعاع ۱۵ سانتیمتر برگزار و امتیاز داده میشود. بیرون از دایره فرود آمدن نمره منفی داشته و هر درجه به اندازه ۱۶ سانتیمتر محاسبه میشود. از ارتفاع ۱۲۰۰-۹۰۰ متری نیز پرش انجام میشود و به صورت گروه چنج نفره انجام میشود.
کلاسیک-استیل: پرش استیا از ارتفاع ۲۲۰۰ متری انجام میشود و هدف از آن انجام حرکات آزاد بدون هیچگونه خطا و در کوتاهترین زمان است.
مدرن- اف اس ( پرش فرم استیل): به صورت تیمی (۴ نفره و ۸ نفره) جمعا ۷۲ حرکت مختلف که بصورت قرعه معین میشوند ۵ و یا ۶ حرکت را بصورت ۴ نفره در ارتفاع ۳۰۰۰ متری و ۸ نفره در ارتفاع ۴۰۰۰ متری بدون خطا و تعداد دفعات بیشتر باید انجام داد. در پرشهای اف اس علاوه بر فعالیت زیاد هماهنگی در درون گروه اهمیت اساسی دارد.
مدرن- سی اف ( شکل کانوپی): در تیم چهار نفره حرکات مختلف با قرعه انتخاب مشخص و ۵ الی ۶ حرکت را در ارتفاع ۲۰۰۰ متری باید یدون اشتباه و سریع انجام داد. در پرش سی اف نکته اصلی برای غلبه فعالیت و تلاش زیاد و هماهنگی در درون گروه اهمیت دارد. علاوه بر آن در تیم ۸ نفره از ارتفاع ۲۵۰۰ متری چرخش ( از بالاترین قسمت به پایینترین قسمت آمدن) و انجام بیشترین چرخش در زمان مشخص شده امتیاز اصلی بشمار میرود.
مدرن-اف اس و اس اس (استیل آزاد و هوانوردی): در پرشهای سقوط آزاد و هوانوردی با توجه به تجربه سه ساله به خاطر زیبایی کار بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با ادغام حرکات الزامی ( از قبل معین میشود) و آزاد ( پرش کننده ابداع میکند) از ارتفاع ۴۰۰۰ متری به مدت ۴۵ ثانیه پرش کننده باید بدون نقص و درست و کامل حرکات را انجام دهد. به خاطر اینکه امتیاز را داورها میدهند بسیار سختگیرانه بنظر می آید.
فن چتربازی بطور کلی در ایران به گروههای زیر تقسیم می شود:
1.چتربازی اتوماتیک:
در این نوع چتربازی نفر چترباز دخالتی در باز شدن چتر ندارد و چتر او بوسیله بندی که به بند پیوند معروف است به بدنه بالگرد یا
هواپیما و یا هر وسیله پرنده دیگر وصل می شود و چترباز انجام پرش می کند و این بند باعث بازشدن چتر می شود.
ولی در صورتی که چتر دچار انحراف شد و باز نشد چتر کمکی که در جلوی نفر چترباز است از نوع غیر اتوماتیک است
و با دستگیره ای که در روی ان تعبیه شده نفر چترباز می تواند چتر کمکی را بنا به اختیار خود باز کند .از انواع چترهای اتوماتیک
می توان به چترهای تی 10 بی -ام سی وان - چترهای ققنوس (تی 10 بی - ام سی وان) تخمی ساخت شیراز اشاره کرد.
2.چتربازی غیر اتوماتیک(سقوط آزاد):
این نوع چتربازی کاملا عکس اتوماتیک است یعنی نفر چترباز چتر را می پوشد و از ارتفاع مشخص می پرد و در ارتفاع مورد دلخواه
خود چتر را بوسیله پاراشوت باز می کند .مثال خوب برای این نوع چتربازی پرش استاد بهزاد پاینده از برج میلاد می باشد.
از انواع چترهای سقوط آزاد هم می توان به جالبرت - فالکون - مچ - پرستو و ... اشاره کرد.
فواید چتربازی
در کل تمام ورزش ها سبب کاهش استرس، افزایش تستسترون در بدن و... می شود ولی از خصوصیت های چتربازی میتوان به هیجان زیاد، کاهش فکر و خیال و .... اشاره نمود.