به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایسنا، بیش از ۵۰۰ روز از ورود ویروس کرونا به کشور می گذرد، مهمان ناخوانده ای که علاوه بر تغییرات گسترده در سبک زندگی، تا کنون بنابر آمار رسمی۸۵ هزار و ۹۵نفر را در کشور به کام مرگ کشانده است؛ موضوعی که گمان می رفت با دستیابی به واکسن و آغاز واکسیناسیون از ۲۱ بهمن ماه ۱۳۹۹ بتوان جلوی آن را تا حدی گرفت اما با روند فعلی واکسیناسیون در کشور فعلا ۴ میلیون و ۴۹۷ هزار و ۵۷۶ نفر دُز اول واکسن کرونا و دو میلیون و ۱۷ هزار و ۸۰۹ نفر نیز دُز دوم را تزریق کرده اند و مجموع واکسن های تزریق شده در کشور به ۶ میلیون و ۵۱۵ هزار و ۳۸۵ دُز رسیده و وزارت بهداشت از وعده هایش برای واکسیناسیون گروه هدف عقب تر است.
بر اساس سند ملی واکسیناسیون کرونا مقرر شد تا پس از تزریق واکسن به گروه پزشکان و پرستاران، تزریق واکسن به گروه های سنی و بیماران آغاز شود؛ اقدامی که از اردیبهشت ۱۴۰۰ با واکسن های وارداتی آغاز شد. روندی که از یک سو به دلیل تحریم ها و مشکلات تهیه واکسن و از طرف دیگر به علت ازدحام مردم در مراکز واکسیناسیون، در برخی روزها با مشکلاتی مواجه بود.
بدعهدی ها و تاخیر در روند واکسیناسیون
علی رغم اینکه ایران سبد خرید واکسن را در صف کووکس قرار داد و بهای آن را پرداخت تا ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن به کشور برسد اما تاکنون تنها دو میلیون و ۱۰۰ هزار دُز واکسن آسترازنکا از این سبد به کشور رسیده است و فعلا خبری از مابقی آن نیست. البته اقدامات برای تهیه واکسن تنها به سبد کووکس ختم نشد و برای تهیه واکسن از سه کشور روسیه، چین و هند نیز تلاش هایی صورت گرفت؛ به طوری که تا امروز ۷ میلیون و ۸۴۷ هزار و ۸۰۰ دوز واکسن از منابع مختلف وارد کشور شده و به این ترتیب تنها بخشی از واکسن تعیین شده در قول و قرارها با طرفین خارجی به ایران رسیده است.
بدقولی طرفهای خارجی تا جایی ادامه پیدا کرد که از اواسط خرداد ماه برخی از سالمندانی که موعد دریافت دُز دوم واکسن شان رسیده بود، دست خالی از مراکز واکسیناسیون بازگشتند زیرا تامین دُز دوم با مشکل مواجه شده بود و پس از مدتی تاخیر، با واردات دو محموله دیگر، واکسیناسیون سالمندان از سر گرفته شد و این بار اما هجوم متقاضیان و تشکیل صفهای طولانی در مراکز واکسیناسیون، انتقادها را در پی داشت.
و اما واکسنهای ایرانی کرونا
با توجه به عالم گیر بودن کرونا از همان روزهای نخست شیوع بیماری، جهان در تکاپوی کشف واکسن افتاد و در عین حال ایران نیز از چند طریق و با چند پلتفرم ساخت واکسن را دنبال کرد تا سرانجام اولین طرح مطالعاتی واکسن ایرانی کرونا با نام کووایران برکت کار خود را آغاز کرد و بر همین اساس نیز وعده هایی برای تولید و حتی صادرات واکسن از سوی مقامات بهداشتی بیان شد تا جایی که وزیر بهداشت در یکی از سخنرانی های خود در تاریخ ۱۹ بهمن ماه ۱۳۹۹، گفت: « امیدواریم در اوایل بهار، اولین محصولات واکسن ملی ما هم به بازار بیاید و بقیه فرآورده ها هم بتوانند تا اوایل تابستان به این مجموعه بپیوندند و علاوه بر تامین واکسن مورد نیاز داخلی بتوانیم به عنوان قطب صادرات واکسن به همه کشورهای منطقه و جهان شناخته شویم.» وعده ای که سرانجام در تاریخ ۲۴ خرداد ماه با صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن کووایران برکت تحقق یافت و مدتی پس از آن نیز ( ۸ تیر ماه) واکسن تولید مشترک ایران و کوبا با نام پاستوکووک موفق به اخذ این مجوز شد. اما هنوز اخبار مشخص و روشنی از ورود این واکسنها به عرصه واکسیناسیون عمومی و تزریق گسترده آنها در دست نیست.
مسافران واکسن
در هر حال تاخیرهای ایجاد شده در واکسیناسیون عمومی و همچنین خستگی از فاصله گرفتن از زندگی عادی، اجازه ورود به برخی کشورها مشروط بر تزریق یکی از واکسنهای مورد تایید WHO، طولانی شدن استفاده از ماسک و خستگی از آن، ترس از حضور در تجمعات و مهمانی ها، آسیب های اقتصادی و شماری مشکلات دیگر سبب شده که اخیرا برخی با وعده و تبلیغات تزریق واکسن رایگان کرونا در کشورهای همسایه، راهی سفر به این کشورها شوند. حالا هم تبلیغات تور واکسن کرونا در فضای مجازی دست به دست می شود و مسافران واکسن هم تجربه خود از تزریق واکسن در کشورهای همسایه را با دیگران به اشتراک می گذارند؛ تجربیاتی که می گوید یک سبد متنوع برای انتخاب واکسن برای تزریق در اختیار متقاضی قرار دارد و خود به دلخواه تصمیم می گیرد چه واکسنی تزریق کند آنهم بدون نوبت و البته رایگان.
با داغ شدن تنور سفرهای در جست و جوی واکسن، حالا کسب و کار شرکت های هواپیمایی و رانندگان اتوبوس ها و تاکسی های دربستی به مقصد برخی از این کشورها و از جمله کشور همسایه مان ارمنستان، رونق گرفته است. در شرایطی که پیک پنجم کرونا در برخی استان ها می رود تا رکوردی تازه بزند، مسافرین از سراسر نقاط کشور یا زمینی راهی مرزها شده اند یا با پرواز خود را به مایه حیات می رسانند بدون آنکه عواقب این جابه جایی های جمعیتی را در نظر بگیرند.
سفرهای میلیونی برای تزریق واکسن رایگان و چند سوال
در نگاه اول راهکار اتخاذ شده توسط کشورهای مقصدِ متقاضیان واکسن مشخص به نظر می رسد؛ نجات اقتصاد کرونا زده شان از طریق جدب توریستی که باید دو نوبت و هر بار حداقل ۳ روز به کشورشان سفر کند، اما در این بین اما سوالات زیادی به ذهن می رسد. مگر یک کشور چقدر سهمیه واکسن دارد که می تواند مازاد آن را رایگان در اختیار توریست ها قرار دهد؟ از کجا بفهمیم زنجیره سرد و مراحل نگه داری واکسن به درستی طی شده است؟ آیا تاریخ انقضای این واکسن ها نگذشته است؟ آیا دولت کشور مقصد متعهد می شود دُز دوم واکسن را هم در اختیار متقاضی بگذارد؟ و...
وزارت بهداشت: سفر برای واکسن را توصیه نمی کنیم
در این راستا، دکتر جعفرصادق تبریزی _ رئیس شبکه بهداشتی کشور در گفت وگو با ایسنا، درباره سفر به ارمنستان برای دریافت واکسن کرونا، می گوید: ما به هیچ عنوان توصیه نمی کنیم مردم برای دریافت واکسن به کشوری سفر کنند. اکنون در دنیا مشکل کمبود واکسن و رقابت برای تهیه آن وجود دارد؛ آنوقت چطور ممکن است کشوری که نتوانسته جمعیت خود را کامل واکسینه کند، برای توریست ها واکسن رایگان داشته باشد؟
وی می افزاید: برداشت من این است که ممکن است برخی از این واکسن ها از نظر تامین زنجیره سرما یا نزدیک بودن تاریخ انقضا مشکل داشته باشند و در واقع اطلاعات ما در قبال این واکسن ها کم است و نمی توان به صورت دقیق اظهار نظر کرد.
تبریزی با اشاره به اینکه انجام واکسیناسیون کرونا در کشورهایی نظیر ارمنستان می تواند به دلیل جنبه های اقتصادی باشد، می گوید: با ورود توریست به کشورها و هزینه کردن آنها برای خرید و ... به اقتصاد کشورها کمک می کند ولی ما به هیچ وجه سفر برای دریافت واکسن را توصیه نمی کنیم چون اطمینانی از درست بودن زنجیره سرما و سالم بودن واکسن نداریم.
ماجرای واکسیناسیونِ رایگانِ گردشگران در ارمنستان
همچنین دکتر عاطفه عابدینی _دبیر کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در گفت و گو با ایسنا درباره این موضوع، تاکید می کند: بر اساس آمار موجود مردم ارمنستان چندان استقبالی از واکسیناسیون در کشورشان نکردند؛ از طرفی از همه جای دنیا برای تزریق واکسن به کشورهای همسایه ما از جمله ارمنستان سفر نمی کنند؛ زیرا برخی کشورها حتی مازاد بر نیازشان واکسن دارند و شرایط ارمنستان هم به گونه ای نیست که در حال تزریق واکسن به یک جمعیت چند میلیونی باشد و واکسن خیلی زیادی داشته باشد. در واقع به علت عدم همکاری مردمش در دریافت واکسن، اقدام به ارائه واکسن برای توریست ها کرده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است روزی ایران هم بتواند سبدی از واکسن را در اختیار افراد قرار دهد تا به دلخواه خود واکسن دریافت کنند؟، اظهار کرد: قطعا این اتفاق خواهد افتاد زیرا ما در ایران از طریق پلتفرم های مختلف در حال ساخت واکسن هستیم و در آینده انواع واکسن ها بر علیه کووید۱۹ خواهیم داشت زیرا کووید۱۹ هم مانند آنفلوآنزا با ما خواهد بود و مجبور می شویم واکسن های مختلف را تکرار و تولید کنیم. ولی کشوری هستیم که همه چیزش تحت فشار اقتصادی و تحریم است و حتی برخی کشورهایی که واکسن به ما می دهند دوست ندارند اسمشان گفته شود تا مبادا تحت تحریم آمریکا قرار گیرند؛ ولی با تمام این مشکلات یک سری واکسن وارد و تزریق شده است.
عابدینی افزود: از سوی دیگر در مورد واکسن های ایرانی که مجوز ساخت گرفتند هم ممکن است محدودیت مواد داشته باشیم؛ اما با همه این مشکلات هنوز واکسیناسیون انجام می شود و امیدواریم روزهای بهتری در انتظارمان باشد. البته قبول دارم که در خیلی کشورها واکسیناسیون این مشکلات را ندارد اما باید به جمیع شرایط در کشورمان نگاه کنیم.
وی درباره شرایط احراز ایمنی، کارایی و اصل بودن واکسن کرونایی که کشورهای همسایه به هموطنان تزریق می کنند، افزود: در این باره نمی توان نظر داد چون پروسه تایید واکسن و اخذ مجوز مصرف در این کشور را نمی دانیم. متاسفانه همیشه برای دارو و واکسن، موضوع تقلبی بودن مطرح است و مردمی که انتخاب می کنند از روش های غیر معمول واکسن دریافت کنند باید این موضوع را در نظر بگیرند.
عابدینی تاکید کرد: موضوع هزینه بالای سفر از یک سو و خطر جا به جایی بیماری کرونا از طریق جمعیت از سوی دیگر وجود دارد. از طرف دیگر ما نمی دانیم چه واکسنی به این افراد تزریق می شود، آیا زنجیره سرد تامین می شود، میزان تزریق به چه شکل است و.... چون ما نظارتی بر این روند نداریم طبیعتا نمی توانیم تزریق واکسن در کشوری دیگر را تایید کنیم.
وی درباره ارزیابی ها از روند واکسیناسیون در ایران نیز گفت: با توجه به اخذ مجوز مصرف اضطراری دو واکسن در ایران و ادامه واردات واکسن های خارجی امیدواریم تا پایان سال کل گروه هدف واکسینه شوند. قطعا با شرایط استاندارد فاصله داریم ولی همه سعی وزارت بهداشت رفع موانع تولید و واردات و گسترش واکسیناسیون است.