کلونیدین، با نام تجاری Catapres در میان دیگران فروخته می شود، دارویی است که برای درمان فشار خون بالا، اختلال بیش فعالی با کمبود توجه، ترک دارو (الکل، مواد افیونی یا استعمال دخانیات)، گرگرفتگی یائسگی، اسهال، اسپاستیسیتی و برخی شرایط خاص درد استفاده می شود. این از طریق دهان، تزریق یا به عنوان پچ پوستی استفاده می شود. شروع عمل معمولاً ظرف یک ساعت است و تأثیر آن بر فشار خون تا هشت ساعت است.
تداخلات دارویی کلونیدین
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشک متخصص قلب و عروق در میان بگذارید.
از جمله داروهایی که با کلونیدین تداخل دارند، عبارتند از:
- داروهای مقلد سمپاتیک
- داروهای تضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی
- نیترات ها
- سایر داروهای ضد فشارخون بالا
- مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAO)
موارد منع مصرف کلونیدین
- به منظور جلوگیری از بروز بحران فشار خون، مصرف این دارو باید به تدریج قطع شود.
- این دارو در موارد زیر باید با احتیاط فراوان مصرف شود سندرم رینود یا سایر بیماری های انسدادی عروق محیطی، سابقه افسردگی و پورفیری (در این مورد عدم مصرف دارو ترجیح داده می شود).
- در صورت وجود اختلال در عملکرد کلیه، کاهش مقدار مصرف دارو ممکن است ضروری باشد.
- اگر برای جراحی نیاز به قطع درمان باشد، توصیه می شود که آخرین دُز حداکثر ۴–۶ ساعت قبل از جراحی و از داروهای تزریقی پایین آورنده فشار خون استفاده شود.
- اندازه گیری فشار خون در فواصل منظم در طول درمان با این دارو ضروری است.
هشدارها در مورد کلونیدین
- اثر سمپاتولیتیکی کلونیدین ممکن است نارسایی گره سینوسی و بلاک دهلیزی بطنی را بدتر کند مخصوصا در بیمارانی که داروهای سمپاتولیتیک دیگری نیز استفاده می کنند.
- کلونیدین ممکن است سبب خشکی چشم شود که این موضوع می تواند گذاشتن لنز چشمی را دچار مشکل کند.
- کلونیدین مقداری حالت سداتیو (آرام بخش) دارد که این عارضه در مرور زمان کاهش خواهد یافت.
- این دارو به دلیل کاهش فشار خون و ضربان قلب باید در افرادی که از قبل دچار این حالت هستند با احتیاط بیشتری مصرف شود.
- افراد سالمند باید به دلیل افزایش ریسک گیجی و سقوط در مصرف این دارو احتیاط کنند.
- مصرف همزمان الکل با کلونیدین سبب افزایش اثرات تضعیف کننده سیستم عصبی می شود.
عوارض کلونیدین
عارضه دارو، تحریک یا خارش محل نصب کلونیدین است. استفاده از کلونیدین (چه پوستی و چه خوراکی) بوسیله FDA تأئید نشده است، اما تحقیقات گسترده مؤثر بودن دارو را در سندرم ترک مواد افیونی نشان داده است.
مصرف همزمان کلونیدین و متادون می تواند باعث ایجاد عوارض شود. برخی از این عوارض عبارتند از:
- سردرد
- سرگیجه
- حالت تهوع و استفراغ
- غش کردن
- خواب آلودگی
- بیقراری
- یبوست
- افزایش ضربان قلب
- افسردگی
میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر کلونیدین
