استاد راهنما کیست؟
همانطور که از نامش پیداست استاد راهنما یعنی فردی که وظیفه راهنمایی شما را در انجام یک تحقیق برعهده دارد. این فرد جز یکی از افراد هیئت علمی دانشگاه میباشد که به پیشنهاد معاونت آموزشی دانشکده و حکم رئیس دانشکده، مسئولیت هدایت تحصیلی و راهنمایی دانشجویان در مقاطع تحصیلی مختلف را در زمینه مشکلات آموزشی پژوهشی و فردی بر عهده می گیرد. این فرد باید صرفا از رشته تحصیلی خود دانشجو باشد و مطابق با زمینه رشته دانشجو وی را راهنمایی کند. اینکه وظایف استاد راهنما چیست می تواند به شما کمک کند بهتر بتوانید استاد راهنما انتخاب کنید و بدانید چطور یک استاد راهنما می تواند به شما کمک کند. این تصور را نداشته باشید که بعد از انتخاب استاد راهنما همه مسئولیت ها بر عهده وی خواهد بود وی صرفا وظیفه راهنمایی شما را بر عهده دارد و مابقی مراحل بر عهده خود نویسنده میباشد.
چند استاد راهنما میتوانیم انتخاب کنیم؟
پاسخ این سوال کاملا وابسته به دو معیار متفاوت دارد که شما بتوانید یک یا دو استاد راهنما یا مشاور انتخاب کنید. برخی دانشگاهها در قوانین خود چنین مصوبه هایی دارند که بتوانند دو استاد راهنما در اختیار دانشجو قرار دهند و یا مشاور اما برخی دیگر از دانشگاهها چنین قوانین ندارند و فقط یک استاد راهنما به هر دانشجو تلق مییابد از طرفی بستگی به موضوع پایاننامه شما دارد که اگر موضوع جامع و گسترده باشد و منابع کافی در اختیار نباشد در این صورت حتما دو استاد راهنما برای شما در نظر گرفته خواهد شد و یا میتوانید درخواست یک مشاور دیگر دهید. تفاوت وظایف استاد راهنما و مشاور در این است که استاد راهنما پایه و اساس کار را به شما شرح خواهد داد اما مشاور وظیفه تحلیل و تشریح آنها را برعهده دارد. در واقع شما باید حتما یک استاد راهنما و یک مشاور داشته باشید و اگر نیاز به استاد راهنمای دوم داشته باشید میتوانید درخواست آنرا به بخش مربوطه دانشگاه ارائه کنید که استاد راهنمای دوم در اختیار شما قرار دهند.
نقش استاد راهنما، مشاور و داور
استادان راهنما، مشاور و داور نقش های ویژه ای در فرایند تدوین پایان نامه دارند. نقش استاد راهنما در این میان بسیار ممتاز است، زیرا او بیشــترین تعامل را با دانشــجو در تمام مراحل کار دارد و می تواند با رهنمودهای خود دانشــجو را به مسیر درست پژوهش هدایت کند. البته نباید فراموش کرد که درنهایت مسئولیت اصلی هر پایان نامه با خود دانشجوست و استاد راهنما، همان طور که از نامش پیداست، فقط نقش راهنمایی دانشجو را بر عهده دارد.
استاد راهنما و مشاور
استاد مشاور به عنوان ناظر بر فرایند اجرای پژوهش در مواردی که استاد راهنما تشخیص دهد، دیدگاه های مشورتی خود را در اختیار اســتاد راهنما و دانشــجو قرارمی دهد. اما معمولاً تصمیم گیرندۀ اصلی در هدایت پایان نامه، اســتاد راهنماســت و استاد مشاور بیشتر دربارۀ کلیات موضوع، روش تحقیق و چگونگی مرور منابع یا موارد مشابه دیدگاه های خود را ارائه می دهد. البته این نقش مشاورهای به هیچ وجه به معنای کم اهمیت بودن جایگاه اســتاد مشــاور در فرایند پژوهش و تدوین پایان نامه نیســت. بلکه این نوع تقسیم بندی کار به نوعی نشان از ســهم بیشــتری است که از استاد راهنما انتظار می رود و دانشــجو نباید برای تمام جزئیات کار خود به استاد مشاور مراجعه کند.
مراحل انتخاب استاد راهنما
- استاد راهنما می بایست از اعضای هیات علمی واحد انتخاب شود.
- همکاری استادان در پایان نامه های کارشناسی ارشد به ترتیب با اعضاء تمام وقت، نیمه وقت و سپس مدعو اولویت بندی می شود.
- دانشجو باید از تعداد پایان نامه های در دست راهنمایی و مشاوره ی استاد راهنمای خود مطلع باشد.
- استاد راهنما نیز موظف است به سقف پذیرش خود دقت کند و در صورتی که ظرفیت پایان نامه هایی که برای راهنمایی داشت تکمیل شد، دانشجو را مطلع کند و با در نوبت قرار دادن او در کارش وقفه ایجاد نکنند.
- استاد راهنما به پیشنهاد دانشجو و موافقت و تایید گروه تخصصی تعیین می شود.
- زمانیکه می خواهید یک استاد راهنما انتخاب کنید این را در نظر داشته باشید که او باید شما را در زمینه موضوعی خاص و تخصصی راهنمایی کند بنابراین بهتر است در موضوع مورد نظر شما متخصص باشد.
- استاد راهنما باید در روش شناسی تحقیق نیز متخصص باشد. او باید بتواند در تمام مراحل پایان نامه نویسی شما را هدایت کند بنابراین باید در هر بخش آن تخصص کافی داشته باشد.
وظایف استاد راهنما
راهنمايي دانشجو در انتخاب و برنامه ريزي يك عنوان پژوهش original كه مي تواند با موفقيت در زمان مورد انتظار براي رشته مربوطه خاتمه يابد.
2. راهنمايي در زمينه ماهيت پژوهش و استانداردهاي مورد انتظار، شامل برنامه ريزي برنامه پژوهش، منابع و متون، ملزومات مرتبط با ايمني و سلامتي (به ويژه براي فعاليت هاي ميداني و آزمايشگاهي)، قوانين اخلاقي مربوطه و نيازهاي احتمالي براي تاييد توسط كميته اخلاق دانشگاه، حضور مطلوب در كلاس و راهنمايي (يا هماهنگي براي راهنمايي) در تكنيك هاي مورد نياز
3. نظارت به نگارش پروپوزال و گزارش هاي پيشرفت
4. راهنمايي كردن دانشجو در زمينه منابع ممكن براي تامين بودجه
5. تنظيم كردن يك برنامه زماني واقع گرايانه براي تكميل مراحل مختلف برنامه
6. برگزاري جلسات منظم رسمي با دانشجو براي كنترل دقيق پيشرفت. فواصل زماني اين جلسات بايد با دانشجو مورد بحث قرار گيرد و به عنوان «توافق نظارت» اعلام شود.
7. آماده كردن دانشجو با اختصاص زمان مناسب براي تهيه فيدبك و اطمينان از منطبق بودن بر برنامه زماني
8. اطمينان از دانش دانشجو از تئوري هاي مرتبط و مهارت هاي تكنيكي و متدولوژيك لازم براي پژوهش، شامل تامين اطلاعات از طريق فرايند مرور اخلاقي در موارد قابل اجرا
9. در دسترس بودن براي راهنمايي كردن و فيدبك دادن
10. درخواست كار مكتوب از دانشجو، (در صورت مناسب بودن) تا اطمينان حاصل شود كه دانشجو در زمان بندي توافق شده فعاليت مي نمايد و استرداد سريع آن همراه با نقد سودمند. 11. هماهنگي براي اطمينان از تداوم نظارت هنگام دوره هاي غيبت طولاني
12. در دسترس بودن براي دانشجو در ساير زمان هاي مناسب، هنگامي كه دانشجو ممكن است به راهنمايي نياز داشته باشد و به طور كلي همكاري براي ارتباط كاري موثر و سودمند.
13. هماهنگ نمودن فعاليت هاي ساير اعضاي گروه نظارت و اطمينان يافتن از اين كه نظرات آنها در حين پيشرفت كار در فواصل زماني منظم به نحو مناسبي به دانشجو مي رسد.
14. تشويق براي شركت در سمينارها و نشست هاي علمي
15. در صورت نياز و يا در صورت مناسب بودن، هماهنگ كردن با دپارتمان يا دانشكده براي صحبت كردن دانشجو در مورد كار خود براي سمينارهاي اعضا يا فارغ التحصيلان
16. تشويق نمودن و حمايت كردن از دانشجو براي حضور و ارائه كار در كنفرانس هاي منطقه اي، ملي يا بين المللي و انتشار آن در مجلات مناسب
17. راهنمايي در مورد موضوعات شغلي، بازار كار، اماده نمودن CV، و استراتژي هاي آغاز دوره زندگي آكادميك
18. همكاري در ارتقاي حرفه اي دانشجو و تهيه منابع مالي از طريق توصيه نامه
19. اطمينان از ايمن و منصفانه بودن محيط پژوهش و عاري بودن از آزار و تبعيض
20. پرهيز از ارتباطات شخصي يا شغلي كه ممكن است موجب ايجاد تعارض منافع شود
21. صادق بودن با دانشجو هنگامي كه عملكرد آكادميك انتظارات را براورده نمي كند.
22. آگاه نمودن دانشجو به صورت كتبي، در صورتي كه كار دانشجو ناكافي است و راهنمايي در مورد آنچه كه بايد انجام شود. هر گونه مشكل ادامه دار بايد به رئيس دپارتمان يا دانشكده گزارش گردد.
23. در صورت لزوم آگاه نمودن دانشجو در مورد اينكه نمي تواند از استاد مشاور انتظار داشته باشد كه به عنوان يك ويرايش كننده عمل نمايد. دانشجوياني كه زبان اول آنها فارسي نمي باشد و دانشجوياني كه در نگارش و بيان دچار مشكل مي باشند بايد در مورد محلي كه مي توانند كمك حرفه اي دريافت نمايند و يا آموزش فارسي و يا نگارش آكادميك بياموزند راهنمايي شوند.
24. اعلام كردن به رئيس دپارتمان يا دانشكده، دانشجو و كميته پژوهش Postgraduate و يا هماهنگ كننده پژوهش Postgraduate در دپارتمان يا دانشكده، در صورتي كه استاد مشاور عقيده دارد كه دانشجو بعيد است كه مدرك خود را كسب نمايد،
25. توصيه نمودن براي انتصاب ممتحن ها
26. تهيه ارزيابي مكتوب مستقل از پايان نامه به عنوان بخشي از فرايند آزمون در صورتي كه به عنوان يك ممتحن داخلي منصوب شده است در غير اين صورت تهيه يك گزارش در مورد كار دانشجو.
تغییر استاد راهنما
اگر به هر دلیلی به این مطالب توجه نداشتید یا اشتباه برداشت کردید و استاد راهنما انتخاب کردید. میتوانید استاد راهنمای خود را تغییر دهید. اما بهتر است قبل از اقدام تمام جوانب را بسنجید و با دیگر استادان مشورت کنید. البته برای این کار باید، مراحل اداری طی کنید. فرم پر کنید و علت درخواست این تغییر را مشخص کنید.
قبل از درخواست تغییر استاد راهنما، استاد جایگزین را انتخاب کنید. البته جایگزینی استاد راهنما در طول انجام پایان نامه زمان نسبتا زیادی طول میکشد.
توجه داشته باشید که اگر دو استاد راهنما برای تحقیق خود انتخاب کردید هر دوی آنها در نمره نهایی شما حق نظر دهی دارند و میتوانند نظر خود را بیان کنند از این رو مشورت و نظر گرفتن از هر دوی آنها را فراموش نکنید.
چگونه بدون استاد راهنما مقاله چاپ کنیم؟
