دستور پخت پلو محلی چکدرمه غذای محبوب ترکمن ها
شاید اولین چیزی که ترکمن ها را یاد ما می اندازد چشم های بادامی نژاد ترک، روسری های رنگارنگ ترکمنی و اسب های اصیل این قوم باشد. ترکمن ها از اقوام ترک تبار ایران هستند که در کناره های شرقی دریای خزر در استان گلستان و بخش هایی از استان خراسان موسوم به ترکمن صحرا سکونت دارند. از غذاهای محلی این خطه می توان چکدرمه ، بولامه، بورک، اکمک، باسترمه و … را نام برد.
یکی از این غذاهای رنگین و خوش طعم که می خواهیم در این مطلب به آن بپردازیم چکدرمه است. یک غذای محلی که شباهت زیادی به استانبولی پلوی تهرانی ها دارد.
چکدرمه مشهورترین غذای بندر ترکمن و آق قلا است که به آن چکدیرمه یا چگدیرمه هم می گویند و به طور سنتی در دیگی به نام «قازان» پخته می شود. مواد تشکیل دهنده اصلی چکدرمه گوشت، برنج، پیاز و رب گوجه فرنگی است که ماهی و مرغ را هم می توان جایگزین گوشت قرمز در این غذا کرد.
مواد لازم پلو محلی چکدرمه برای ۶ نفر
برنج: ۶ پیمانه
آب: ۵ پیمانه
گوشت گوسفندی: ۷۰۰ گرم
گوجه فرنگی: ۵۰۰ گرم
پیاز: یک عدد متوسط
رب گوجه فرنگی: ۳ قاشق غذاخوری
نمک و فلفل و ادویه پلویی: به مقدار دلخواه
روغن: به مقدار لازم
طرز تهیه پلو محلی چکدرمه
ابتدا گوشت را به تکه های بزرگ خرد کنید. تکه های گوشت برای پلو محلی چکدرمه باید از تکه های گوشت خورشتی درشت تر باشند. گوشت را بشورید و اجازه دهید خشک شود. پیاز را خرد کنید و با مقداری روغن تفت دهید. مقداری زردچوبه به پیازها اضافه کنید و تفت دهید. تکه های گوشت را به پیازهای در حال تفت اضافه کنید و اجازه دهید روی شعله ملایم گاز سرخ شوند. نمک، فلفل و ادویه پلویی را به گوشت اضافه کنید و خوب هم بزنید. حالا گوجه های رنده شده را به گوشت در حال سرخ شدن اضافه کنید. اجازه دهید روی شعله ملایم گاز آب گوجه ها کشیده شود و به خورد گوشت برود. در این مرحله ۳ قاشق رب گوجه فرنگی را اضافه کنید و صبرکنید تا رب سرخ شود و مزه خامی آن گرفته شود. برخلاف استامبولی پلو که برنج را به گوشت سرخ شده اضافه می کنند و با هم دم می کنند برای درست کردن چکدرمه گوشت باید جداگانه پخته شود.۵ پیمانه آب به گوشت سرخ شده اضافه کنید و روی شعله ملایم گاز بگذارید تا به آرامی پخته شود.
بعد از پخت گوشت (مدت زمان پختن گوشت بستگی به گوشت شما دارد، ممکن است ۲ تا سه ساعت طول بکشد) برنج های شسته شده را به گوشت اضافه کنید. آب برنج را اندازه کنید. مثل سایر پلوهایی که به صورت کته درست می کنید باید دو بند انگشت آب روی برنج باشد(یا اینکه به ازای هر پیمانه برنج یک و نیم پیمانه آب بریزید)،پلو چکدرمه باید روی شعله ملایم گاز دم بکشد.
نکتاتی که باید درمورد چکدرمه بدانیم
*این دستور 575 گرم کربوهیدرات، 140 گرم پروتئین، 150 گرم چربی و 3329 کیلو کالری انرژی دارد.
* برای طرز تهیه چکدرمه به جای گوشت گوسفندی از گوشت گوساله، مرغ، بوقلمون و ماهی هم توصیه شده است.
*اگر گوشت را همراه با رب خوب تفت دهید هم بوی خاص آن گرفته شده و هم خوش رنگ می شود.
* در تهیه پلو محلی چکدرمه می توانید گوشت را به همین ترتیب به صورت جداگانه بپزید و برنج را به صورت استامبولی و البته بدون سیب زمینی کته کنید. سپس موقع سرو گوشت را روی برنج بگذارید. البته در پخت محلی پلو چکدرمه، برنج و گوشت را معمولا با هم دم می کنند.
*نباید مقدار آب گوشت زیاد باشد زیرا برنج شل می شود. مقدار آب آن بستگی به مرغوبیت برنج دارد که می بایست در نظر گرفته شود.
*گوشت قرمز، بمب پروتئین و سرشار از آهن است، آنچه که تمام دخترها و پسرها در سنین رشد به شدت به آن احتیاج دارند. همچنین گوشت قرمز منبع غنی ویتامین ب 12 است که باعث تشکیل DNA می شود و سلول های عصبی و خونی را سلامت نگه می دارد.
*مصرف گوشت قرمز کالری مورد نیاز بدن را تأمین می کند هر 100 گرم گوشت بدون چربی معادل 180 کالری است.
*پلو محلی چکدرمه معمولا پلو مهمانی و عزا و عروسی در نزد ترکمن هاست به همین خاطر از یک قابلمه بزرگ برای تهیه این غذا استفاده می شود. به این قابلمه بزرگ در گویش ترکی و ترکمنی «قازان» و در گویش های محلی دیگر مثل لهجه قمی، شوشتری، دزفولی و لری و بختیاری به آن «قزقون»، «قزگون» یا «غزگون» می گویند. اگر برای تعداد افراد کمی می خواهید پلو محلی چکدرمه را بپزید از یک قابلمه چدن یا روحی با اندازه مناسب استفاده کنید.
*پلو محلی چکدرمه را معمولا با دوغ محلی شتر میل می کنند اما طعم این پلو با ترشی و ماست و سالاد هم بی نظیر است.