ورم لوزه یکی از بیماری های مربوط به غدد لنفاوی موجود در دهان است که به شکل دو بافت صورتی رنگ در کنار زبان کوچک داخل دهان قرار گرفته است. متأسفانه ورم لوزه یکی از بیماری هایی است که سالانه میلیون ها نفر دچار آن می شوند. این بیماری چندان عذاب آور و آزار دهنده نیست و به ندرت مشکلات جدی جسمی برای فرد مبتلا به وجود خواهد آورد. به طور عادی ورم لوزه با گذشت یک دوره هفت تا ده روزه کاملاً از بین رفته و بهبود می یابد.
لوزه ها در اصل 2 غده لنفاوی هستند که در بخش انتهایی گلو در کناره های گلو قرار گرفته اند. این غده ها بدون کاربرد نبوده و نقش دفاعی دارند. یکی از کاربرد های اصلی لوزه ها مبارزه با ورود عفونت ها و بیماری ها به داخل بدن است. هر زمان که لوزه ها عفونی شوند، شما دچار بیماری ورم لوزه که در انگلیسی به آن tonsillitis می گویند، خواهید شد.
این بیماری منحصراً برای سن خاصی نبوده و در هر سن و سالی ممکن است اتفاق بیفتد ولی این عارضه بیشتر در کودکان رایج است. علائم اولیه این بیماری شامل گلو درد، ورم لوزه ها و تب است. متأسفانه این بیماری مسری بوده و می تواند به خاطر ورود ویروس ها و باکتری هایی مثل استرپتوکوک (باکتری بی هوازی) اتفاق بیفتد که پس از ورود این باکتری به بدن، فرد دچار گلودرد استرپتوکوکی شده و دهان و لوزه ها نیز تحت تأثیر این گلودرد قرار خواهند گرفت.
علائم ورم لوزه
کسانی که دچار ورم لوزه می شوند معمولاً علایم شایعی همچون تب، گلودرد، آبریزش بینی، دشواری در خوردن غذا ، بوی بد دهان، سردرد، تورم غدد در لوزه ها، کاهش اشتها، عطسه و سرفه را تجربه می کنند.
رجوع به پزشک
احتمال اینکه ورم لوزه موجب تورم گلو و دشواری تنفس گردد بسیار کم است ولی اگر فرد این علائم را مشاهده نمود می بایست سریعاً تحت نظارت و مراقبت های فوری پزشکی قرار گیرد. در صورت احساس برخی از علائم غیر طبیعی که در ذیل به آنها اشاره شده است لازم است به پزشک رجوع نمود:
- کاهش شدید ادرار
- تب بالای ۳۸/۳ درجه سانتی گراد
- لوزه های با پوشش زرد یا سفید
- درد شدید
- گلو دردی که تنها از یک طرف حس شود.
- خارش
- سر درد های شدید
- دشواری تنفس
- صدای تو دماغی شدید
- خشکی شدید زبان و دهان
روش های درمان ورم لوزه
اگر مشکل لوزه در منزل حل نشود، نیاز به استفاده از درمان های دیگر به وجود خواهد آمد:
داروها
از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن بدون نسخه برای کاهش اثرات آزاردهنده تورم لوزه استفاده می شود. در صورت میکروبی بودن عفونت لوزه، پزشک برای بیمار، آنتی بیوتیک تجویز می کند اما درمان عفونت های ویروسی از طریق آنتی بیوتیک انجام نمی شود. پنی سیلین، رایج ترین آنتی بیوتیک برای درمان مشکل لوزه است. برای اثربخشی داروها باید دوره مصرف و درمان کاملا طی شود. حتی اگر در طول درمان، علائم و نشانه ها از بین رفتند، همچنان لازم است مصرف دارو تا انتهای دوره ادامه پیدا کند. اگر دوره درمان به طور کامل سپری نشود، امکان التهاب کلیه یا تب روماتیسمی در بلندمدت به وجود می آید.
جراحی
در گذشته، جراحی روش رایجی برای درمان ورم لوزه بود، اما در حال حاضر فقط زمانی از این روش استفاده می شود که بیماری مزمن شود یا دوباره فرد دچار آن شود. برای مثال، اگر فردی در طول یک سال حدود هفت بار دچار تورم در این ناحیه شود یا در سه سال پشت سر هم در هر سال در سه دوره چنین چیزی را تجربه کند، احتمالا نیاز به جراحی وجود خواهد داشت.هر چند لوزه ها بعد از دوره بلوغ فعالیت کمتری دارند اما همچنان عضوی فعال در بدن هستند و پزشکان تا لازم نباشد، آنها را از بدن خارج نمی کنند. در صورت وجود شرایط زیر هم نیاز به برداشتن لوزه به وجود می آید:
- وقفه تنفسی در خواب که تنفس در خواب را دشوار می کند؛
- تنگی و سختی تنفس یا دشواری در بلع؛
- آبسه یا تورم چرکی که درمان آن دشوار است؛
- سلولیت های لوزوی یعنی زمانی که عفونت به نواحی دیگر بدن هم پخش می شود و پشت لوزه ها چرک به وجود می آید.
در صورت نیاز به برداشتن لوزه ها، روش های مختلفی برای جراحی وجود دارد. استفاده از لیزر، امواج رادیویی، سونوگرافی، سوزن جراحی حرارت دیده با انرژی الکتریکی و عمل لوزه در دمای پایین برای برداشتن لوزه در نظر گرفته می شود. جراحی معمولا آخرین راهکار برای درمان تورم لوزه است، زیرا به نظر می رسد، مضرات آن از مزایایش بیشتر است. هر چند ورم لوزه خوشایند نیست اما در بیشتر افراد بدون نیاز به درمان جدی رفع می شود.