رژیم غذایی سم زدا که به آن دتوکس هم گفته می شود برنامه های غذایی هستند که روی خارج کردن سموم از بدن، بهبود فرایند هضم، افزایش سوخت و ساز و بالا بردن میزان عملکردهای شناختی بدن تمرکز دارند و علاوه بر این باعث درخشندگی پوست و موی شما هم می شوند.رژیم های سم زدای 3 یا 7 روزه انتخاب خوبی برای خلاص شدن از آلودگی ها و مواد اضافی در بدن است.
انواع رژیم های دیتوکس
رژیم های دیتوکس از نظر نوع و همچنین شدت تفاوت های قابل توجهی با یکدیگر دارند.
پاکسازی ویژه
شدیدترین نوع دیتوکس این نوع است که شامل تهیه معجونی از آب لیمو ، شربت افرا ، فلفل قرمز و آب است که حداقل به مدت ده روز مصرف می شود.
رژیم آب میوه
شاید یکی از پرطرفدارترین رژیم های دیتوکس ، رژیم شستشوی آب میوه است که در آن در طول دوره رژیم غذایی فقط آب میوه یا آب سبزیجات مصرف می شود.رژیم های پاکسازی کبد نیز مرسومند که اساساً شامل نوشیدن مقدار زیادی آب ، آب سبزیجات و میوه و همچنین کنترل مصرف پتاسیم است.
چرا باید رژیم دیتوکس انجام دهم؟
رژیم دیتوکس علاوه بر پاکسازی بدن از سموم ، تأثیرات مثبتی بر سلامت روان نیز دارد. با توجه به تجربیات متعدد از افرادی که از این رژیم پیروی کردند ، دیتوکس باعث ایجاد احساس آرامش و طراوت در بدن می شود. برخی دیگر نیز گزارش کرده اند که احساس شادابی و انرژی می کنند.در نگاهی دقیق تر ، می توان مواردی از فستینگ را در بسیاری از فرهنگ ها پیدا کرد که گفته می شود این احساس آرامش را ایجاد می کند و همچنین باعث ایجاد نظم و انضباط می شود.
از این رو ، ایده روزه گرفتن یا محدود کردن رژیم غذایی برای انواع خاصی از غذاها در ساعات خاص از روز کاملاً مرسوم است.این رژیم های دیتوکس عمدتا برای رژیم لاغری، کاهش مصرف موادی مانند الکل ، تنباکو یا قهوه ، غلبه بر بیماری هایی مانند سردرد یا درد مفاصل و حتی بهبود عادات غذایی فرد استفاده می شود.
مزایای رژیم دیتوکس
در واقع ، چندین مزیت ملموس وجود دارد که می توان از چنین رژیم غذایی جدا از آرامش روانی بهره برد. این موارد شامل:
ارتقاء سلامت پوست و مو
حذف سموم منجر به داشتن پوستی سالم و درخشان می شود. همچنین ممکن است آکنه را کاهش دهد و پوست شما را پاک کند.گفته می شود که این رژیم ها موها را درخشان کرده و همچنین باعث بلندتر شدن آنها می شود. این به دلیل حذف سمومی در فولیکول مو است که می توانند مانع رشد موها شود و منجر به شکنندگی و بی روح شدن موها شود.
تقویت دستگاه گوارش و کاهش وزن
حذف سموم به جذب ویتامین ها و سایر مواد مغذی کمک می کند. علاوه بر این ، گفته می شود رژیم های دیتوکس متابولیسم را تغییر داده و منجر به مدیریت طولانی مدت وزن می شود.
تقویت سیستم ایمنی بدن
از آنجا که پس از دیتوکس مقادیر بیشتری از ویتامین ها و مواد معدنی جذب می شوند و اندام های حیاتی سالم تر می شوند ، ایمنی بدن افزایش می یابد.
بهبود وضعیت روانی
رژیم های دیتوکس همچنین به خواب ، تمرکز و وضوح ذهن کمک می کنند. بنابراین ، آنها در بهبود وضعیت روانی هر فردی نقش دارند. علاوه بر این ، این رژیم ها همچنین به تاخیر یا کاهش علائم مشهود پیری کمک می کنند.
بمب آنتی اکسیدان
میوه ها حاوی مقدار زیادی مواد غنی از آنتی اکسیدان مانند ویتامین A ، C ، E و غیره هستند ، بنابراین رژیم دیتوکس آنتی اکسیدان را در بدن افزایش می دهد. این آنتی اکسیدان ها گردش خون را بهبود می بخشند.
تغذیه آگاهانه را ترویج می دهد
با رژیم دیتوکس قطعاً رابطه شما با غذا بهتر می شود. این به این دلیل است که شما نسبت به آنچه که در بدن خود قرار می دهید آگاه و حساس می شوید. بنابراین ، ایده دیتوکس شیوه زندگی سالم تری را به دنبال خوهد داشت. شما شروع به قدر دانی از بدن خود خواهیدد کرد. در مورد آنچه می خورید محتاط می شوید زیرا می دانید چه تاثیری بر بدن شما دارد. علاوه بر این ، تعادل را در زندگی حفظ خواهد کرد.
رژیم غذایی سم زدا یا دتوکس چطور عمل می کند؟
بدن همه ما به طور طبیعی خودش را سم زدایی می کند. دستگاه گوارش، کبد، کیه و پوست وظیفه تجزیه سموم و دفع آنها از طریق ادرار، مدفوع و عرق را به عهده دارند. اما این کافی نیست. غذایی که می خورید تاثیر مستقیمی روی افزایش میزان سموم در بدن شما دارند و متاسفانه این ناخالصی ها همیشه از بدن دفع نمی شوند.
مواد غذایی پرچرب و شیرین، شور و یا نوشیدنی های الکلی یا گازدار همه و همه تاثیرات منفی فراوانی روی بدن می گذارند و نیاز به یک برنامه سم زدایی قوی را بیشتر و بیشتر می کنند. رژیم های دتوکس یا سم زدا روی قطع مصرف مواد غذایی جامد و همینطور برخی از گروه های غذایی خاص متمرکز هستند.این نوع غذاها سیستم هضم بدن را مختل می کنند و امکان جذب مواد مغذی را کاهش می دهند. در رژیم های سم زدا اغلب به جای غذاهای جامد از نوشیدنی هایی مثل آب لیمو، شربت افرا و نوشیدنی های حاوی فلفل قرمز استفاده می شود. مصرف چای سبز، آب میوه ها و سبزیجات مختلف نیز در رژیم های سم زدا از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
مواد غذایی غیر مجاز در طول رژیم غذایی سم زدا
برای اینکه بدنتان به طور کامل از سموم پاک شود لازم است در طی مدتی که رژیم هستید از مصرف برخی مواد غذایی خودداری کنید. لیست زیر شامل غذاهایی است که نباید در مدت سم زدایی مصرف شوند:
- گوشت قرمز
- گوشت بوقلمون
- سوسیس، کالباس و همبرگر
- خامه
- پنیر
- کره و مارگارین
- قند و شکر
- مشروبات الکلی
- مواد غذایی فرآوری و تصفیه شده
- غذاهای منجمد و آماده
- قهوه
- سس مایونز یا سس های سالاد دیگر
- ترشی
خطرات رژیم دتوکس
FDA با فعالیت برخی از کمپانی های فروش محصولات سم زدا و پاک کننده به دلایل زیر برخورد کرده است:
- استفاده از ترکیبات غیر قانونی و مضر
- ادعاهای بی اساس در توانایی درمان بیماری های جدی
- عرضه غیرمجاز ابزار پزشکی برای پاکسازی کولون
علاوه بر موارد خطرناک بالا، استفاده از نوشیدنی های دتوکس می تواند خود عامل ایجاد خطر باشد. از این خطرات می توان عدم طی شدن فرآیند درمانی یا پاستوریزاسیون جهت از بین رفتن باکتری های مضر، توسط نوشیدنی های دتوکس یا پاکسازی را نام برد. مصرف این نوشیدنی ها می تواند در کودکان، سالمندان و افراد با ضعف سیستم ایمنی خطرناک باشد. از طرفی بعضی از غذاهای مورد استفاده جهت تولید نوشیدنی ها مانند اسفناج و چغندر، حاوی اگزالات بالایی هستند که مصرف زیاد آنها می تواند باعث افزایش خطر مشکلات کلیوی شود.با توجه به تبلیغات گسترده این نوع از رژیم ها در درمان بیماری ها از جمله دیابت، ذکر این نکته ضروری است که این گروه از افراد می بایست رعایت رژیم غذایی ارائه شده از سوی تیم پزشکی و مشاور تغذیه خود را رعایت کنند و در صورت تمایل به پیروی از رژیم های پاکسازی با مشاور تغذیه خود مشورت کنند.
یکی دیگر از موارد خطرناک در رژیم های پاکسازی، محدودیت شدید کالری یا محدودیت نوع غذاهای دریافتی است و در این نوع از رژیم ها کاهش وزن سریع و بدون ماندگاری منجر به کمبود مواد مغذی در افراد می شود. شرایط محدودیت کالری شدید می تواند منجر به خستگی، تحریک پذیری و تنفس نامناسب شود.
همچنین شرکت در پروسه پاکسازی روده بزرگ می تواند منجر به عارضه های جدی در افراد با تاریخچه بیماری های معدی-روده ای، جراحی کولون، هموروئید شدید، بیماری کلیوی یا قلبی را ایجاد کند. همچنین این روش می تواند باعث دهیدره شدن، گرفتگی عضلات، نفخ، تهوع و استفراغ شود.
برنامه های سم زدایی می تواند شامل استفاده از مسهل ها باشد که در برخی از موارد شدید منجر به دهیدراسیون و عدم تعادل الکترولیت ها می شود. همچنین مصرف مقادیر بالای آب و نوشیدنی های گیاهی و حذف گروه های اصلی مواد غذایی برای روزهای پیاپی، می تواند منجر به عدم تعادل خطرناک الکترولیت ها شود. از طرفی در صنعت دتوکس تنظیم یا پایش دقیقی وجود ندارد و بسیاری از غذاها و مکمل های پاکسازی ممکن است هیچ پایه علمی نداشته باشند. همچنین در بسیاری از موارد، برچسب های محصولات پاکسازی می تواند نادرست باشد که خطر افزایش بیش از حد (Over Dosing) را افزایش دهد که تاثیرات جدی و کشنده را به دنبال دارد.
دستورالعمل 7 روزه ی رژیم غذایی دتوکس
حداقل ۱.۵ لیتر آب در روز بنوشید: در هر وعده غذایی، آب همراه با یا بدون آبلیو تازه داشته باشید.برنامه غذایی روزانه را در این مقاله دنبال کنید. گیاهان، ادویه جات و برگ های انواع سبزیجات را به سلیقه خود می توانید اضافه کنید.
شنبه
صبحانه: یک لیوان بزرگ اسموتی قرمز
این نوشیدنی همراه با آنتی اکسیدان ها و دانه های آسیاب شده راهی عالی برای دریافت چربی های مفید برای شما هستند و برای آبرسانی سلول های پوستی بسیار مفید است.
مخلوط ۲/۱ هویج خرد شده ، ۲/۱ چغندر پخته شده ، ۲۵ گرم انگور قرمز بدون دانه ، ۴/۱ گریپ فروت، دانه های مخلوط ۲/۱ قاشق غذاخوری مخلوط شده (به عنوان مثال تخم کتان، دانه آفتابگردان و کدو تنبل) ، ۵۰ml ماست ۲٪ و ۱ قاشق غذاخوری عسل و تا زمانی که مخلوط رقیق شود آب اضافه کنید. در صورت امکان به مدت 30 دقیقه در یخجال قرار دهید تا سرد شود.
ناهار: سالاد اسفناج و آووکادو
آووکادو و اسفناج سرشار از ویتامین E هستند که باعث آسیب رادیکالهای آزاد به پوست شما می شوند. سالاد اسفناج ، گلدان و راکت ، یک آووکادو کوچک خرد شده و 5 عدد مغز گردوی خرد شده و 1 قاشق روغن زیتون فرا بکر ، 2 قاشق سرکه بالزامیک و فلفل سیاه درست کنید..
میان وعده: مقداری آجیل بدون نمک و یک سیب قرمز .آجیل به تنظیم قند خون کمک می کند و سیب قرمز در مقایسه با سایر سیب ها آنتی اکسیدان بیشتری دارند.
شام: سبزیجات
سرشار از روی و ویتامین C برای تقویت سیستم ایمنی بدن است.یک مشت کوچک گل کلم بروکلی، ۱ هویج ریز خرد شده ، سیر خرد شده و فلفل تازه خرد شده را به آرام رو شعله هم بزنید تا طعم ها دست به دست هم دهند و ۱ قاشق غذاخوری روغن کنجد اضافه کنید.با ۲ قاشق غذاخوری کینوا پخته شده را که همراه با جعفری تازه خرد شده ، نعنا ، خیار و آب لیمو هم زده سرو کنید.
یکشنبه
صبحانه: یک لیوان بزرگ اسموتی قرمز
ناهار: سوپ سبزیجات و نخود
پیاز و سیر سرشار از سولفیدها و آنتی بیوتیک های تقویت کننده سیستم ایمنی هستند.۱ عدد پیاز خرد شده خرد شده و ۱ ساقه کرفس خرد شده را در یک قاشق غذاخوری روغن زیتون سرخ کنید تا نرم شود.۱ حبه سیر خرد شده ، ۱ عدد پیمانه هر زیره زیره ، گشنیز و خمیر هریسا را اضافه کرده و هم بزنید.۵۰۰ میلی لیتر سبزیجات، مقداری نمک ، ۲۰۰ گرم گوجه فرنگی خرد شده ، ۳/۲ پیمانه نخود پخته شده(باقیمانده ذخیره کنید) را اضافه کنید و به مدت ۲۰ دقیقه بجوشانید.
میان وعده: مقداری آجیل بدون نمک و یک نارنگی
شام: ظرف شامل انواع سبزیجات خام دلخواه همراه ماستماست بیو حاوی باکتریهای زنده است که باعث تقویت سیستم ایمنی و گوارشی شما می شوداین سبزیجان می تواند شامل هویج، فلفل، کرفس، بروکلی، خیار، …
دوشنبه
صبحانه: اسموتی سبز
سرشار از چربی های مفید، آنتی اکسیدان ها و فیبر است تا شما را تا سیر نگه دارد، همچنین کیوی در رفع استرس کمک می کنند.۱ میوه کیوی پوست کنده ، ۲۵ گرم انگور سبز بدون دانه، مقداری اسفناج ، دانه های مخلوط ۱/۲ قاشق غذاخوری و ۵۰ 2 ماست را مخلوط کنید. به میزان کافی آب اضافه کنید و بگذارید کمی خنک شود.
ناهار: سوپ سبزیجات و نخود فرنگی
میان وعده: آجیل و یک سیب قرمز
شام: ظرف شامل انواع سبزیجات و حمص
آبلیمو به ترمیم متابولیک شما کمک کند ، در حالی که نخودها از نظر فیبر زیاد برای کمک به دستگاه گوارش شما هستند.برای آماده کردن حمص نخودهای باقیمانده از روز قبل را با آب نصف یک لیمو تازه، ۱ قاشق غذاخوری گشنیز، ۱ قاشق غذاخوری روغن زیتون فرابکر و فلفل سیاه ترکیب کنید. در صورت تمایل می توانید یک قاشق ارده نیز اضافه کنید
سه شنبه
صبحانه: اسموتی سبز
ناهار: سالاد کلم بروکلی و لوبیا
یک وعده غذایی کم پروتئین و کم کربوهیدرات برای جلوگیری از ریزش روزهای بعد از ظهر. آنزیم های موجود در لیمو به پاکسازی دستگاه گوارش شما کمک می کنند.
۸۰ گرم کلم بروکلی را به مدت ۳ دقیقه بخارپز و بگذارید خنک شود.شیر را با ۴ تربچه خرد شده ، ۱ قاشق غذاخوری تخمه آفتابگردان ، ۳/۱ پیمانه لوبیا تازه با ۱ قاشق غذاخوری روغن زیتون فرابکر، ۲/۱ قاشق غذاخوری آبلیمو ، عسل1 لیتری و فلفل سیاه تهیه کنید.
میان وعده: آجیل
شام: ماهی قزل آلا و اسفناج
روغن موجود در ماهی مانند ماهی قزل آلا به تنظیم هورمون کنترل کننده اشتها کمک می کند.
۱۲۵ گرم فیله ماهی قزل آلا ، اسفناج و۳/۱ پیمانه لوبیا ، همه را بخارپز کنید، ۱ قاشق غذاخوری روغن کنجد ریخته و دانه کنجد روی آن بپاشید.
چهارشنبه
صبحانه: ماست و میوه
۲۰۰ میلی گرم ماست ارگانیک 2٪ چربی را با ۲/۱ یک گریپ فروت تکه تکه شده ، ۱ گلابی رسیده قطعه قطعه شده و ۱ عدد کیوی پوست کنده و خرد شده سرو کنید ، با ۱ عدد قاشق غذاخوری دانه مخلوط آسیاب شده روی آن بپاشید.
ناهار: سوپ کرفس و تره فرنگی
۴ ساقه کرفس خرد شده ، ۱ عدد پیاز خرد شده و 2 شاخه تره خرد شده را با ۱ قاشق غذاخوری روغن زیتون برای چند دقیقه سرخ کنید.۵۰۰ میلی لیتر آب سبزیجات کم نمک ، فلفل سیاه را اضافه کرده و به مدت ۲۰ دقیقه بجوشانید.۱۰۰میلی لیتر ماست با چربی۲٪ اضافه کرده و مخلوط کنید تا یکدست شود. جعفری خرد شده را اضافه کنید و سرو کنید.
میان وعده: آجیل و یک سیب قرمز
شام: ترکیب فلفل و زنجبیل و بادام
این ترکیب با ویتامین های تقویت کننده پوست همراه است و زنجبیل به تقویت ایمنی شما کمک می کند.یک عدد فلفل قرمز را خرد کنید ، ۲ حبه سیر را خرد کنید ، یک تکه زنجبیل تازه رنده کنید و1 قاشق غذاخوری روغن کنجد را اضافه کنید و روی حرارت بگذارید تا نرم شود، باقیمانده ی لوبیاها را با مقداری بادام ورقه شده به آن بیافزایید.
پنجشنبه
صبحانه: جو و سیب
جو و سیب به شما کمک می کند تا قبل از ناهار هوس خوردن مواد قندی نکنید.۵۰ گرم جو خورد شده را با ۷۵ میلی لیتر آب سیب در یک کاسه بریزید و چند دقیقه کنار بگذارید.
۱ عدد سیب قرمز خرد شده ، آب لیمو تازه، دانه مخلوط آسیاب شده ۱ قاشق غذاخوری، ۱۰ عدد فندق، ۱ قاشق تخم کدو تنبل ، یک قاشق کشمش، مقداری شکر قهوه ای، ۲/۱ قاشق چای خوری دارچین را مخلوط کنید.نصف این ترکیب را با ۱۰۰ میلی لیتر ماست ترکیب کنید و مقدار باقیمانده را برای بعدا در یخچال نگه دارید.
ناهار: سوپ کرفس و تره فرنگی
میان وعده: آجیل
ناهار: سالاد پرتقال و بادام
برگها را از یک کاهو ریزه کوچک ریز جدا کنید و با یک قسمت از یک پرتقال و باقی مانده موشک روی صفحه بشقاب ترتیب دهید.
با 1 قاشق غذاخوری بادام پوسته شده بپاشید. تهیه شده از 1 قاشق غذاخوری روغن زیتون باکره اضافی ، سرکه بالزامیک 2 عیار ، خردل دیژون 1/2 لیتر ، 1 سیر میخک خرد شده خرد شده ، قند قهوه ای نرم 1 قاشق غذاخوری و 1/2 قاشق غذاخوری زنجبیل تازه و ریز خرد شده.
جمعه
صبحانه: جو دو سر پخته شده با سیب
ناهار: انواع سبزیجات با یک نوع دیپ.برای تهیه ی دیپ ماست چکیده، سیر خرد شده، نمک و فلفل، آبلیمو، خیار ریز خرد شده، روغن زیتون و کمی جعفری را ترکیب کنید و با سبزیجات تازه میل کنید.
بعد از ظهر: آجیل و یک سیب قرمز
شام: سالاد عدس و سبزیجات
عدس منبع بسیار خوبی از آهن است که برای تأمین انرژی و ماندگاری طولانی مدت بسیار حیاتی است.۱۰۰ گرم کدوحلوایی را پوست کنده و خرد کنید و سپس بخارپز کنید. یک فلفل قرمز کوچک را خرد کرده، ۹۰ گرم کلم بروکلی را اضافه کیند و بگذارید کمی نرم شوند، سپس ۱۲۵ گرم عدس پخته شده، ۲قاشق غذاخوری برنج قهوه ای پخته شده را با هم ترکیب کنید و یک قاشق روغن کنجد ، زنجبیل خرد شده ، دانه ی کنجد و سس سویا کم نمک را اضافه کنید و همه را باهم مخلوط نمایید.