از تمام نقاط این گیاه میتوان برای تهیه انواع سالادها و غذاها استفاده کرد ، گیاه تازه را پس از تمیز کردن میتوان منجمد کرد تا در فصول مختلف از آن استفاده شود ، شیره برگ آرتیشو یا کنگر فرنگی دارای املاح معدنی مختلف و سینارین Cynarine است و مصارف درمانی فراوان دارد.
آب آرتیشوی تازه را با دستگاه آبمیوه گیری میتوان گرفت ، معمولاً آب آرتیشو را با آب سبزی های دیگر مانند کرفس مخلوط می کنند تا تأثیر بیشتری داشته باشد ؛ همچنین می توان از گیاه خشک شده آرتیشو هم استفاده کرد ، میتوانید 20 گرم خشک شده این گیاه را با 1 لیوان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید و نیم ساعت پیش از هر وعده غذایی بنوشید ، برگ های خشک گیاه را نیز می توانید حدود ۱۲ ساعت خیس کنید سپس در پخت غذا استفاده نمایید.
در صد گرم آرتیشو پخته مواد زیر موجود است:
- انرژی 14 کالری
- پروتئین 5.1 گرم
- آب 86 گرم
- مواد چرب 1.0 گرم
- مواد نشاسته ای 5 گرم
- کلسیم 22 میلی گرم
- فسفر 40 میلی گرم
- آهن 6.0 میلی گرم
- سدیم 30 میلی گرم
- پتاسیم250 میلی گرم
- ویتامین آ 40 واحد بین المللی
- ویتامین ب 04.01 میلی گرم
- ویتامین ب 02.02 میلی گرم
- ویتامین ب 6.03 میلی گرم
- ویتامین ث 2.5 میلی گرم
خواص طبی آرتیشو
- کبد را تمیز و اعمال کبد را تنظیم می کند.
- ترشح صفرا را زیاد می کند.
- از جمع شدن چربی در کبد جلوگیری می کند و آنهائی که کبد چرب دارند باید حتما از آرتیشو استفاده کنند.
- یرقان مزمن را درمان می کند.
- تقویت کننده بدن است.
- موجب دفع ادرار می شود.
- به درمان تب کمک می کند.
- در درمان رماتیسم مؤثر است.
- یبوست های ناشی از عدم دفع صفرا را درمان می کند.
- در درمان ورم روده مؤثر است.
- برای دفع سنگ های کیسه صفرا آرتیشو بخورید.
- نیروی جنسی را افزایش می دهد.
- کلیه و مثانه را گرم می کند.
- گاز و نفخ معده و روده را از بین می برد.
- باعث هضم غذا می شود.
- بیماری های کبدی را با آرتیشو درمان کنید.
- کلسترول خون را پایین می آورد.
- داروی لاغری است و کسانیه می خواهند وزن کم کنند و لاغر شوند باید هر روز آرتیشو بخورند.
- به درمان سردرد و سرگیجه کمک می کند.
- آنهائی که گوششان زنگ می زند اگر آرتیشو بخورند آن را برطرف می کند.
- مبتلایان به بیماری قند (دیابت) می توانند با خوردن آرتیشو قند خود را تنظیم کنند زیرا آرتیشو دارای ماده ای بنام اینولین است که قند خون را ثابت نگاه می دارد.
- در درمان میگرن مؤثر است.
- در برطرف کردن بیماری آسم اثر مفید دارد.
- نقرس را برطرف می کند.
- آرتیشو رگ ها را نیز تمیز کرده و تصلب شرائین را درمان می کند.
- در برطرف کردن اگزما مؤثر است.
- در درمان اکثر بیماری های پوستی اثر مفید دارد.
- سموم بدن را دفع می کند.
- زخم معده و روده را درمان می کند.
- برای جلوگیری از ریزش مو از برگ های آرتیشو ضماد تهیه کرده و به سر بمالید.
- برای برطرف کردن بوی بد زیر بغل ضماد برگ آرتیشو را به زیر بغل بمالید.
- عصاره آرتیشو را اگر به بدن بمالید خارش را برطرف می کند.
- رای رفع آب آوردن بدن از جوشانده آرتیشو به مقدار سه فنجان در روز استفاده کنید.
هشدارها و مضرات آرتیشو
- آرتیشو چون گرم است ممکن است در بعضی از اشخاص تولید سودا کند؛ لذا بهتر است با سرکه خورده شود.
- بعضی ها طعم آرتیشو را دوست ندارند، اینگونه اشخاص اگر بخواهند از مزایای آرتیشو استفاده کنند می توانند تنتور، قرص یا کپسول آن را مصرف نمایند.
- مصرف آرتیشو در زمان بارداری نیز باید محدود باشد.
- مصرف آن ممکن است باعث حساسیت در بعضی افراد شود.
- همچنین ممکن است اثر داروهای کاهش کلسترول را افزایش دهد.
- به مادران شیرده و خانم های باردار توصیه می شود كه در طول دوران بارداری و دورانی كه به فرزند خود شیر می دهند از خوردن موادغذایی و سالادهایی كه حاوی این گیاه است، پرهیز كنند.
چطور آرتیشو را بپزیم؟
برای پختن آرتیشو ابتدا انتهای آرتیشوها را که به شکل ساق است با کارد می بریم. آرتیشوها را در ظرف محتوی آب می ریزیم و چند دقیقه صبر می کنیم تا خاک و شنی که لای برگ های آنها است، رسوب کند. بعد آنها را می شوئیم. ظرف دیگری را آب می کنیم، کمی نمک و یکی دو قاشق روغن زیتون و کمی سرکه در آن می ریزیم، آرتیشوها را در ظرف می ریزیم، در ظرف را می بندیم، می گذاریم آب جوش بیاید. بعد حرارت را ملایم می کنیم تا آرتیشوها پخته شوند. هر وقت برگ های آرتیشو به راحتی کنده شد، پخته شده است.
طبخ آرتیشو به این طریق کمی طولانی است، بهتر است در دیگ زودپز پخته شود. برای این کار بعد از شستن و تمیز کردن آرتیشو کمی آب در دیگ می ریزیم، کمی روغن زیتون و کمی سرکه و نمک اضاف می کنیم. آرتیشو را در دیگ قرار می دهیم و در آن را محکم می بندیم، تقریبا آرتیشو بعد از خبر کردن دیگ به مدت 10 تا 15 دقیقه می پزد.
سایر روش های مصرف کنگر فرنگی
- چای: آرتیشو را می توان به عنوان دمنوش گیاهی استفاده کرد.گل آرتیشو معمولا در عطاری ها موجود است.
- کپسول و تنتور: این گیاه به صورت کپسول و تنتور نیز در بازار یافت می شود.
دمنوش آرتیشو
دمنوش آرتیشو یا همان کنگر فرنگی باعث تحریک ترشح صفرا می شود و به این ترتیب به دفع توکسین ها یا همان سموم انباشته شده در کبد کمک می کند. آرتیشو گیاهی است چند ساله درای ساقه ای راست که ارتفاع آن به حدود یک متر می رسد. برگ های آن پهن و دراز مانند برگ های کاهو است که به رنگ سبز تیره است. در انتهای ساقه میوه آن که به شکل میوه کاج یا سیب فلس دار است مشاهده می شود . گلبرگ های آن ضخیم و گوشتی بوده و انتهای گلبرگ ها ضخیم تر است که مصرف خوراکی دارد .این گیاه به صورت بومی در نواحی جنوب اروپا و مدیترانه یافت می شود.
سالاد آرتيشو بخورید
سالاد آرتیشو را میتوانید به همراه ناهار میل کنید. این سالاد مخصوصا برای کسانی که کلسترول خون بالایی دارند بسیار عالی است. این افراد می توانند هر روز این سالاد را میل کنند و سطح کلسترول خون خود را به میزان بسیار خوبی کاهش دهند. به خصوص امروزه که مصرف فست فود رواج یافته مطمئنا بسیاری از ما در نزدیکی کلسترول بالا قرار میگیریم لذا با خوردن این سالاد میتوان از اینگونه بیماری ها پرخطر پیشگیری کرد.
هویج و آرتیشو را به صورت نگینی خرد میکنیم و آنها را با آب میجوشانیم تا نرم شوند. سپس نخود فرنگی را به این ترکیب اضافه میکنیم و پس از 8 تا 10 دقیقه، ظرف را از روی حرارت بر میداریم و مواد داخل آنرا میشوریم. بعد از اینکه مواد خشک شدند، کاهو های خرد شده را هم به آنها اضافه میکنیم. میتوانید مقداری آبلیمو هم به سالاد خود اضافه کنید. امیدواریم از این سالاد لذت ببرید.
شیوه ی نگهداری آرتیشو
آرتیشو را در یخچال قرار دهید. این سبزی باید به صورت آزاد در یک کیسه ی پلاستیکی یا آلومینیومی پیچیده شود. آرتیشوی تازه به مدت یک هفته می ماند اما بهتر است آنها را زود مصرف کنید. اگر آرتیشو را پختید، باید قبل از گذاشتن آن در یخچال کاملا خنک شوند، البته اگر قرار است به مدت یک یا دو روز روز نگهداری شوند. آرتیشوی شسته شده را در یخچال قرار ندهید زیرا رطوبت سبب می شود که این گیاه خوراکی خراب شود. قبل از این که آرتیشوی خام یا پخته را در یخچال قرار بدهید، اطمینان حاصل کنید که کاملا خشک باشند.
خواص گیاه جدوار در طب سنتی
