به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، بیش از ۵ سال از تجاوز هوایی ائتلاف به سرکردگی عربستان موسوم به عملیات «توفان قاطعیت»، که آغازگر جنگ یمن بود، می گذرد. این تجاوز عربی-غربی که مارس سال ۲۰۲۰ وارد ششمین سال خود شده، بدون آنکه دستاوردی در راستای اهداف تعیین شده برای عربستان به بار آورده باشد، سعودی ها را در منجلابی قرار داده که نه در میدان نبرد استراتژیک و نه در عرصه دیپلماتیک راهی برای خلاصی از آن نمی یابند.
ائتلاف متجاوز سعودی با همکاری کشور های غربی و در راس آن ها آمریکا و با همراهی کشور های عرب حاشیه خلیج فارس در ۲۶ مارس ۲۰۱۵ جنگ خونبار یمن را کلید زد. بازگرداندن عبد ربه منصور هادی، رئیس جمهور متواری یمن و متحد سعودی ها و تضعیف جنبش های مردمی همانند انصارالله از جمله اهدافی بود که عربستان را به باتلاق جنگ یمن کشاند، اما از این اهداف چیزی جز یک سراب باقی نمانده است. فروپاشی ائتلاف متجاوز سعودی و شکاف اختلافات عمیق میان ریاض و هم پیمان اصلی آن در این جنگ یعنی ابوظبی حکایت از شکست مفتضحانه آن ها در مقابل جنبش های مردمی یمن دارد. درگیری شدید میان نیرو های متجاوز سعودی و اماراتی گواه بارز شکست ائتلاف سعودی است.
پایگاه خبری «مدیا لاین» در نوشتاری به قلم «تارا کافلر» تقلا های عربستان برای یافتن راهی برای خروج آبرومندانه از جنگ یمن را مورد تحلیل قرار داد و نوشت عربستان مصمم است تا بدون اعتراف به شکست، به نیم دهه جنگ در یمن پایان دهد. اما گزینه های پیش روی ریاض برای فرار از این رسوایی محدود و البته هزینه بر هستند.
توافق با انصارالله یا تجزیه یمن: راهبرد دست نیافتنی سعودی ها
کافلر در ابتدای تحلیل خود با استناد به مقاله عبدالغنی الریانی، تحلیلگر مرکز مطالعات استراتژیک صنعا یاد آور می شود بهترین گزینه پیش روی سعودی ها برای خروج از یمن، توافق با نیرو های انصارالله و دیگران بازیگران دخیل در جنگ است. این تحلیلگر توافق با نیرو های انصارالله را مستلزم توقف نزاع خارجی با هدف حفظ آبروی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، می داند و این درست در شرایطی است که به باور بسیاری از صاحب نظران سیاسی تمامی راهبرد های پیشنهادی برای خروج واقعی عربستان از یمن دشوار ارزیابی می شود.
برغم آنکه سعودی ها از ورود به روند حل و فصل مناقشه با انصارالله امتناع می کنند، فرماندهی عملیات مشترک سعودی در اوایل ماه آوریل آتش بس دو هفته ای را اعلام کرد، آتش بسی که حتی خود به آن پایبند نبودند. از سوی دیگر نیرو های انصارالله خواهان توافقی هستند که در آن شکست سعودی ها در جنگ یمن به رسمیت شناخته شود.
مدیا لاین در ادامه به نقل از آندریاس کریگ، استاد کالج کینگز دانشگاه لندن می نویسد: در برهه زمانی کنونی عربستان سعودی می خواهد به هر قیمتی از جنگ یمن خارج شود، بویژه آنکه هزینه این جنگ هم از ابعاد جانی و مالی در سایه بحران اقتصادی ناشی از سقوط بهای جهانی نفت و نیز همه گیری مرگبار ویروس کووید-۱۹ دیگر قابل تاب آوردن نیست.
بنا به گفته این استاد دانشگاه لندن، ولیعهد عربستان بر این باور بود که با مداخله سریع در جنگ یمن می تواند انصارالله را به سرعت شکست داده و این مداخله جویی نظامی بیشتر از چند هفته به طول نخواهد انجامید، اما شکست محاسباتی ریاض در این خصوص، گزینه های خوبی را برای خروج بدون شکست از یمن برای آن ها باقی نگذاشته است.
این پایگاه آمریکایی در ادامه تحلیل خود بار دیگر به مقاله نویسنده مرکز مطالعات راهبردی صنعا رجوع می کند و می نویسد: تحرکات عربستان و مقالات منتشره در رسانه های این کشور، که بیانگر تفکرات دولت ریاض است، تنها دو راه برای خروج آبرومندانه از یمن پیش پای سعودی ها می گذارد، هرچند هر دو راهکار تبعات مخاطره انگیزی برای آینده یمن به بار خواهند آورد. توافق با جنبش انصارالله و یا تجزیه یمن به کشور های کوچک گزینه های پیشنهادی الریانی برای خروج بدون آبرویزی عربستان هستند.
با این حال این تحلیلگر عرب دستیابی به توافق با انصارالله را بهترین گزینه موجود برای سعودی ها می داند. الریانی معتقد است بهترین راهکار اطمینان از نجات یمن و جلوگیری از نقض وحدت ملی و تمامیت ارضی آن است، زیرا حفظ مرز های شناخته شده این کشور راه حل مشکلات فعلی بوده و امکان پشتیبانی از اختیارات یمن و تامین امنیت آن را میسر می سازد. این تحلیلگر با یادآوری اینکه ریاض روزانه ۵۳.۳ میلیون دلار را برای جنگ در یمن هزینه می کند، می نویسد توافق سعودی ها با انصارالله می تواند روند قاچاق سلاح و فعالیت های غیرقانونی را در مرز های مشترک با عربستان کاهش دهد و این همان مسئله ای است که تبعات هزینه ای کمتری نسبت به حفظ وضع موجود برای سعودی ها دارد.
چرا عربستان نمی تواند از گرداب یمن نجات یابد؟
در ادامه این مقاله بر پایان دادن به تعهدات به دولت یمن در کنار توافق با انصارالله به عنوان تنها راهکار مناسب برای سعودی ها برای برون رفت از بحران یمن تاکید می شود.
این تحلیلگر عرب می گوید عربستان معتقد است که اگر قادر به شکست انصارالله نباشد، بقای آن ها در قدرت، به منزله شکست ریاض تلقی می شود، در عوض اگر یمن در حالت جنگ رها شود، این جنگ هیچ پیروزی نخواهد داشت و در نتیجه تنها از این طریق است که می تواند از پوشیدن ردای بازنده سرباز بزند.
مدیا لاین در تحلیل خود آورده است: از سوی دیگر ولیعهد عربستان امیدوار است که با دستیابی به چنین توافقی، به جایگاه متزلزل خود استحکام بخشد و بدون اعتراف به شکست هم به دیگر خواست های سیاسی خود برسد و هم بی دردسر ردای پادشاهی عربستان را بر تن کند.
حسین ابیش، تحلیلگر موسسه کشور های حوزه خلیج فارس در واشنگتن معتقد است ریاض برای تامین امنیت مرز های خود به توافق با انصارالله محتاج است، اما موضوع مهمتر جلوگیری از هدف قرار گرفتن بیشتر خاک عربستان از سوی موشک های انصارالله است. این تحلیلگر مسائل کشور های عرب تاکید دارد که عربستان دیگر تمایلی به ماندن در مناقشه یمن ندارد، با این حال شرایط را برای خروج ریاض از این جنگ را نامناسب ارزیابی می کند.
این تحلیلگر نیز با تاکید بر شکست عربستان در مقابل انصارالله یمن می گوید ریاض می تواند این بار بدون توسل به زور، برای حصول اهدافی دیگر جنگ در یمن را ادامه دهد. سعودی ها متوجه شدند در بکارگیری استراتژی «چماق و هویچ» در یمن شکست خورده اند و اکنون بهتر است از راهبرد تهدید و نظامی گری نافرجام خود دست بکشند. این تحلیگر تنها راه سعودی ها برای رهایی از رسوایی جنگ یمن را توسل به ترکیبی از قدرت نرم و سرمایه گذاری برای تحکیم قدرت خود در جهت حصول مقاصد دانست.
یزید صیغ از مرکز مطالعات خاورمیانه در بیروت نیز بر این باور است اگرچه تامین مالی احزاب و گروه های یمنی از سوی عربستان داستان تازه ای نیست، به اعتقاد او تامین مالی این گروه ها از سوی عربستان، پس از امضای توافق با انصارالله می تواند ریاض را در پیگیری اهداف پنهان خود در یمن یاری کند. این تحلیلگر لبنانی با تاکید بر اینکه عربستان با تمام وجود خواهان خروج از جنگ یمن است، می گوید عربستان به دلایل سیاسی قادر به انعقاد توافق با انصارالله نخواهد بود.
صیغ می گوید عربستان از سال ۲۰۱۵ به دلایل متعددی وارد این درگیری شد. یکی از آن ها اینکه جنگ یمن و نتیجه آن با محمد بن سلمان پیوند خورده است و او بدون دستیابی به منفعتی حاضر به خروج از این معرکه نیست، حتی اگر این جاه طلبی های نابخردانه به قیمت زیان جانی و مالی برای پادشاهی عربستان و بی ثباتی و تهدید از سوی یمن تمام شود. با این حال از منظر سیاسی دستیابی به توافق با انصارالله دشوار می نماید.
مدیا لاین به نقل از جرالد فارستین، سفیر سابق آمریکا در یمن و تحلیلگر مسائل خاورمیانه می نویسد اهداف عربستان در هر توافقی با انصارالله در تطابق کامل با اهداف آمریکا در یمن است. یکی از اهداف سعودی ها در این جنگ این بود که یمن متعهد به همکاری با همسایگان خود و غرب شود و این درست همراستا با منافع آمریکاست. به باور فارستین، اگر عربستان نتواند اهداف خود را همانطور که تاکنون نتوانسته، محقق کند بدان معناست که یمن به کانون بی ثباتی در منطقه تبدیل می شود، مبارزه با تروریسم تضعیف شده و تجارت بین المللی از طریق کریدور های آزاد در باب المندب مورد تهدید قرار می گیرد.
بنا به گفته این مقام آمریکایی خروج عربستان از یمن بدون دستیابی به مقاصدش شکست آن را در این ماجراجویی نظامی عمیق تر خواهد کرد. عربستان جنگ در یمن را تهدیدی برای امنیت خود تلقی می کند و بدون تامین امنیت مرز های جنوبی قادر به خروج از این معرکه خود ساخته نخواهد بود.
