خار شتر به انگلیسی Camelthorn گیاهی است چند ساله سکه ارتفاع آن بین ۲۰ تا ۱۲۰ سانتی متر می باشد این گیاه خارهایی به طول ۱ تا ۶ سانتی متر دارد .طبیعت خارشتر از نظر حکمای طب سنتی، خیلی گرم و خشک است و به عنوان مدر و مسهِل از آن بهره می برند. خارشتر یکی از علوفه های خوراکی برای دامها بویژه بزها است. این گیاه مقاوم به سرما و دارای ریشه عمیق است و به آب کمی نیاز دارد. خارشتر برای گیاهانی مانند غلات و چغندر به عنوان علف هرز بشمار می آید.
خواص عرق خارشتر
1. طبع آن گرم و بسیار خشک می باشد.
2. برای درمان اسهال مفید است.
3. چربی سوز است که مصرف آن با کمی تحرک می تواند از چاقی جلوگیری کند.
4. موجب رفع رسوبات کلیه و جلوگیری از سنگ می شود.
5. برای دفع سنگ کلیه و مثانه مفید بوده و مورد استفاده قرار می گیرد.
6. معرق است و به عنوان مدر و مسهل از آن استفاده می شود.
7. برای درمان بیماری صرع و بی خوابی که ناشی از ضعف اعصاب می باشد، مفید است.
8. برای تقویت دستگاه هاضمه و معده از دم کرده خارشتر یا عرق آن استفاده میشود.
9. دفع کننده انگل روده می باشد.
10. به هضم غذا کمک می کند.
11. برای بواسیر مفید می باشد.
12. برای تصفیه کردن خون از عرق خارشتر و یا دم کرده گیاه خارشتر می توان استفاده کرد.
13. ضدعفونی کننده کلیه می باشد، به صورت دمکرده یا از عرق آن استفاده شود.
14. عرق گیاه خارشتر باعث خروج اسید اوریک از بدن می گردد.
15. خاصیت آنتی بیوتیک دارد.
16. خارشتر ادرارآور و ضد سیاه سرفه و تب و لرز است.
17. مصرف نوشیدنی های گازدار و آب میوه های غیرطبیعی حاوی بی کربنات بسیار مضر است که خارشتر این ترکیب را خنثی و از تشکیل رسوبات جلوگیری می کند.
مصرف عرق خارشتر در دوران بارداری و شیردهی
عرق خارشتر می تواند به عنوان یک مکمل در کنار عرق خارخاسک، در دفع سنگ ها کمک کننده باشد. مشکل دیگری که در دوران بارداری ممکن است خانم ها دچار آن شوند ، عفونت مثانه یا کلیه است برای همین استفاده عرق خارشتر در دوران بارداری به دلیل اینکه مجاری ادرار را ضدعفونی می کند ، می تواند یک درمانگر در این زمینه باشد . حتی در کاهش ورم بارداری هم می توانید روی خواص عرق خارشتر حساب کنید. مادر باردار می تواند از یک استکان تا سه استکان در روز این عرق را میل کند. البته بسته به نوع درمان بیماری میزان مصرف تغییرمی کند.
ترنجبين
ترنجبين، معرَّب ترنگبين (ترانگبين=عسل تازه) است كه به عربي، مَنّ (بر وزن ظَنّ) گفته مي شود. بر اثر فعاليت گونه اي حشرة سخت بالپوش (احتمالاً نوعي Larinus) بر روي شاخه هاي جوان گياه خارشتر، شيرابه اي تراوش مي شود كه به تدريج مانند ذرات نبات بر روي گياه، سفت شده و مستقر مي شوند. اين حشره معمولاً در مناطق كويري و بياباني ديده مي شود؛ بنابراين جايي كه اين حشره نباشد، گياه خارشتر نمي تواند ترنجبين توليد كند. افراد محلي، صبح زود و قبل از طلوع آفتاب، شاخه هاي حاوي ترنجبين را جمع آوري كرده و در محل تميزي آنها را قرار مي دهند. سپس با ضربه زدن و تكاندن آنها روي پارچه هاي سفيد و تميز، ترنجبين را به دست آورده و پس از تميز كردن، آن را به بازار عرضه مي كنند. ترنجبين، در حقيقت ماده اي قندي است كه مقدار زيادي ساكارز طبيعي دارد؛ به همين علت، طعمي شيرين داشته و به عنوان طعم دهنده و شيرين كننده در صنايع داروسازي كاربرد دارد. سابقاً، در خراسان و يزد به صورت سنتي از آن قند تهيه مي كردند و هم اكنون نيز در صنعت ساخت گَز مورد مصرف قرار مي گيرد.
ترنجبين به عنوان يك فرآوردة گياهي، در طبّ سنتي بسيار رايج است و طبق نظر حكماي طب سنتي، طبع آن كمي گرم و تر است و به عنوان مُليِّن، مسهل صفرا، تب بر، خنکی، رافع سرفه ، رافع زردي، برطرف كنندة يبوست، برطرف كنندة درد سينه و رافع عطش و تب هاي گرم، كاربرد دارد. استفادة مقدار كمي از آن، براي فرونشاندن تب هاي نوزادان و كودكان و نيز براي لينت مزاج آنها متداول بوده است.
مصرف ترنجبين با آب پنير براي اخراج اخلاط سوخته، با ماءالشعير براي دفع اخلاط گرم، مخلوط با كرة گوسفندي براي بازكردن مجاري ادراري (حبس البول) و با آب زيره براي رفع صداي شكم (قرقر شكم) كه با تب خفيف توأم باشد، مفيد است.
احتياط
بيماران مبتلا به حصبه، اسهال خوني، بواسير، خون ادراري و آبله نبايد از ترنجبين استفاده كنند. ترنجبين، مضرّ طحال است و براي اشخاص گرم مزاج، مناسب نيست.
هنگام و مقدار مصرف
بهترين موقع براي بهره گيري از خواص درماني ترنجبين، خوردن آن به صورت ناشتا در صبح ها مي باشد و مقدار خوراك آن نيز بسته به سنّ بيمار، از10 تا 35گرم مي باشد.
