به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از همشهری آنلاین، این نکته امری غیرقابل قبول است و قطعا ایران نسبت به تداوم این مساله بی تفاوت نخواهد بود.» تاکنون تقریبا تمام تلاش های دیپلماتیک و رسمی برای آزاد شدن همه یا بخشی از منابع مالی بلوکه شده در کره جنوبی به بن بست رسیده حتی وعده های کره ای ها درخصوص ارسال کمک های پزشکی و دارو به ایران که قرار بود مرداد ماه سال جاری به کشور وارد شود نیز عملی نشد.
اما سوال این است که مشکلات با کره جنوبی و بلوکه شدن پول های ایران در این کشور از چه زمانی آغاز شد و چرا این کشور با وجود همه تهدیدها و آن هم در شرایطی که ترامپ در کمتر از ده روز دیگر کاخ سفید را ترک می کند، منابع مالی را آزاد نمی کند؟
همه چیز از اردیبهشت ماه آغاز شد
خروج یکجانبه امریکا از برجام، محاسبات خرید نفت از ایران برای عمده خریداران را بر هم زد. ترامپ در آبان ۹۷ عنوان کرد که تنها ۱۸۰ روز برای مشتریان عمده نفت ایران معافیت خرید نفت قرار می دهد و پس از اتمام این مهلت، هر کشوری که ثبت سفارش نفت ایران را انجام دهد، با اقدامات تنبیهی و تحریم مواجه می شود. براساس گفته های رییس جمهور امریکا این فرصت صرفا برای تطبیق پالایشگاه های این کشورها با نفت سایر کشورهاست.
چین، هند، کره جنوبی، ژاپن و ترکیه پنج کشوری بودند که در این فرصت ۱۸۰ روزه سعی کردند به واردات نفت از ایران ادامه دهند. دو هفته مانده به پایان معافیت های نفتی که ۱۲ اردیبهشت ۹۸ به پایان می رسید، هیاتی از کره جنوبی به واشنگتن رفتند تا بتوانند معافیت های خرید نفت از ایران را تمدید کنند. در آن مدت کره حدود ۳۸۷ هزار بشکه نفت از ایران خریداری می کرد. رایزنی ها برای تداوم خرید نفت ایران نتیجه ای نداشت تا جایی که کره پس از لغو معافیت ها هیچ سفارش خرید نفت از ایران را ثبت نکرد.
با وجود تاکید کره ای ها مبنی بر ادامه رایزنی با امریکا برای خرید نفت از ایران، آمارها نشان می دهد چند ماه پس از لغو کامل معافیت ها، کره ای ها نیز ثبت سفارشی برای خرید نفت ایران نداشتند و برای تامین نیاز انرژی خود از امریکا و عربستان نفت خام وارد می کند. هر چند گزارش های گمرک این کشور در ماه نوامبر گویای کاهش واردات نفت از امریکا و جایگزین کردنش با عربستان است.
حجم تجاری با کره چقدر بود؟
از سال ۹۰ تا ۹۶ و پیش از خروج یکجانبه امریکا از برجام واردات کالا از کره حدود ۲۸ میلیارد و ۴۳۲ میلیون دلار بود. در مقابل حدود ده میلیارد و ۴۱۲ میلیون دلار نیز از این کشور به ایران کالا وارد شد. عمده کالای صادراتی به کره جنوبی میعانات گازی، اوره، سرب و... و مهم ترین اقلام وارداتی از کره نیز قطعات جهت تولید اتومبیل، کاغذ، تلفن همراه و... گزارش شده بود.
طی سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ کل صادرات نفت ایران به کره جنوبی نیز ۳۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بود. هر چند پس از خروج یکجانبه امریکا از برجام و بازگشت تحریم ها، علاوه بر فروش نفت، مبادلات تجاری با این کشور نیز خدشه دار شد تا جایی که در سال ۲۰۱۸ روند مبادلات تجاری با برداشته شدن تابلو شرکت های کره ای حاضر در ایران، عملا ناچیز شد.
چرا کره جنوبی منابع مالی را آزاد نکرد؟
منابع حاصل از فروش نفت ایران به کره در سال ۲۰۱۷ و پیش از شروع دور جدید تحریم ها علیه صنعت نفت کشور ۷.۸ میلیارد دلار گزارش شده هر چند برخی از مسوولان معتقدند دارایی های بلوکه شده ایران تا ۹ میلیارد دلار است. کره جنوبی به بهانه تحریم های امریکا این میزان پول را در دو بانک خود نگه داشته و از آزاد شدن آن سر باز می زند. آزاد نکردن دارایی های ایران آن هم در شرایط کرونا باعث شد همتی از احتمال اتخاذ اقدامات فراقانونی برای دسترسی به پول های مسدود شده خبر دهد. رییس کل بانک مرکزی در پاسخی مکتوب به بلومبرگ گفته بود اقدامات دو بانک کره ای باعث شده که نتوانیم از این پول برای خرید غذا، دارو و تجارت هایی استفاده کنیم که مشمول تحریم های امریکا نیست.
همتی در بخش دیگری از پاسخ مکتوب خود خاطرنشان کرده بود: «ناراحت کننده است که ببینیم بانک های این کشور به راحتی تعهدات خود و توافق های مالی بین المللی را نادیده می گیرند و تصمیم گرفته اند وارد بازی سیاسی شوند و از تحریم های غیرقانونی و یکجانبه امریکا تبعیت کنند.» همتی در بخش دیگری از سخنان خود خطاب به این خبرگزاری گفته بود: «بانک های کره ای به توافقات بین المللی خود با ما پایبند نباشند. ما این حق را برای خود محفوظ می داریم که طبق قوانین بین المللی به اقدامات قانونی روی آوریم.» به نظر می رسد فشارهای همه جانبه ایران به کره جنوبی آن هم در شرایطی که ترامپ تا چند روز دیگر از کاخ سفید خارج می شود، احتمال آزاد شدن این دارایی ها را جدی تر خواهد کرد. در این راستا همتی در جلسه ای که روز گذشته با مقامات کره ای داشته، آزاد شدن سریع اموال ایران را خواستار شده بود.
وابستگی سیاسی، اقتصادی، تجاری کره جنوبی به امریکا به خصوص پس از روی کار آمدن ترامپ باعث شد این کشور از هر گونه اقدامی برای آزادسازی پول های بلوکه شده ایران خودداری کند. براساس آمارهای بین المللی حجم تجارت میان این دو کشور در سال ۲۰۱۸ حدود ۱۳۲ میلیارد دلار و در سال ۲۰۱۹، ۱۳۵ میلیارد دلار برآورد شده است.
نکته دیگر درخصوص روابط تجاری میان دو کشور به پس از روی کار آمدن ترامپ باز می گردد. با استناد به گزارش های تجاری که این دو کشور منتشر می کنند، حجم صادرات امریکا به کره جنوبی در سال ۲۰۱۶، ۴۳ میلیارد دلار بوده که در سال ۲۰۱۹ به ۶۱ میلیارد دلار رسیده است. این در حالی است که تراز تجاری کره جنوبی در مقابل امریکا مثبت اعلام شده است.
در دیدار همتی با هیات کره ای چه گذشت؟
پس از توقیف نفتکش کره ای به دلیل آلوده کردن دریا، هیاتی از مقامات بلندپایه این کشور به ایران سفر کردند. در همین راستا روز گذشته رییس کل بانک مرکزی در دیدار با چوی جونگ کان، قائم مقام وزیر امور خارجه کره جنوبی ابراز امیدواری کرد که مذاکره برای آزاد شدن منابع مالی ایران به نتیجه برسد. گفته می شود در دیدار رییس کل بانک مرکزی با هیات دیپلماتیک کره جنوبی، همتی از این کشور خواست سرعت منابع مالی بلوکه شده ایران در آن کشور را آزاد کند. ایران همچنین خواستار دریافت سود از منابع بلوکه شده است. به گفته همتی در مدت دو سالی که دارایی های ایران در این دو بانک بلوکه هستند، نه تنها موضوع تعیین تکلیف نشده بلکه به سپرده ما سود نیز تعلق نگرفته است.
همتی در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به این موضوع که مسدود شدن پول های کشور در کره جنوبی چالش اصلی ما با این کشور است، عنوان کرد: «ما در سایر کشورها نیز منابعی داشتیم و با وجود تحریم های امریکا از آنها استفاده کردیم و به آنها دسترسی داشتیم اما در مورد کره جنوبی که یکی از شرکای تجاری مهم و اصلی ایران بوده است، هنوز نتوانستیم به منابع مان در این کشور دسترسی داشته باشیم.» رییس کل بانک مرکزی در ادامه سخنان خود از به نتیجه نرسیدن مذاکرات سال گذشته ابراز ناراحتی کرد و گفت: «مقامات کره ای قول مساعدت و همکاری دادند که متاسفانه عملیاتی نشد.
حتی نامه نگاری هایی نیز با مقامات کره ای انجام شد که با وجود قول و قرارها نتیجه ای در پی نداشت و ما نتوانستیم از منابع مان حتی برای خرید کالا و دارو استفاده کنیم. من به هیات کره جنوبی اعلام کردم که ایران بهانه آنها مبنی بر مشکلات با کشور امریکا برای عدم آزادسازی منابع ایران را نمی پذیرد.» همتی در ادامه افزود: «این رفتار کشور کره جنوبی خطای بزرگی است و اساسا این نکته که کره با تبعیت از دستور کشوری ثالث پول ایران را مسدود کند غیرقابل قبول است.»
