به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، چند روزی است که خبر تشدید تحریم های آمریکا به گوش می رسد این اخبار بعد از آن منتشر می شود که مذاکرات احیاء برجام به تعویق افتاد. بعد از پایان دور ششم مذاکرات وین، مقام های آمریکایی در اظهاراتی متعدد مدعی شده اند که برای دور جدید مذاکرات آماده اند و با این ادعا توپ را در زمین ایران انداخته اند درحالی که ایران از ابتدا خواستار راستی آزمایی آمریکا در این خصوص بوده و واشنگتن اقدام مثبتی انجام نداده است.
بایدن در دوراهی؛ انتظار برای توافق یا اعمال فشار بر ایران
اکنون با توجه به اینکه کمتر از دو هفته دیگر تا مراسم تحلیف رئیس جمهور منتخب ایران زمانی باقی مانده است، هیئت مذاکره کننده هسته ای در ایران خود را برای تحویل مذاکرات آماده می کند و در طرف مقابل هم به نظر می رسد تیم آمریکایی برای دو سناریو نقشه راه تهیه می کند؛ نخست اینکه با تیم جدید مذاکره کننده در سایه دولت ابراهیم رئیسی مذاکرات را ادامه دهد و دوم اینکه در صورت احیاء نشدن برجام و پایان مذاکرات، واشنگتن دور جدیدی از تنش با تهران را دنبال کند.
در واقع موضوعی که بر این دو سناریو صحه می گذارد خبری است که چند روز است در رسانه ها پخش می شود، خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی چندی پیش نوشت که آمریکا در حال بررسی طرح جلوگیری از فروش نفت ایران به چین است؛ چرا که این احتمال وجود دارد که تهران به مذاکرات هسته ای بازنگردد یا خط مشی سخت تری را برای بازگشت به این توافق اتخاذ کند. این مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، گفت: «واشنگتن در اوایل امسال به پکن اعلام کرد که هدف اصلی آن احیای توافق هسته ای ایران است. با فرض بازگشت به موقع ایران به این توافق، نیازی به مجازات شرکت های چینی که با خرید نفت خام ایران تحریم های آمریکا را نقض می کنند، نیست.»
این مقام آمریکایی در ادامه بیان کرد که این موضع آمریکا با توجه به عدم اطمینان در مورد اینکه ایران چه زمانی ممکن است مذاکرات وین را از سر بگیرد و اینکه آیا رئیس جمهور بعدی ایران حاضر است مذاکرات وین را از جایی که به پایان رسیده، آغاز کند یا خیر، در حال تغییر و تحول است. این مقام آمریکایی در ادامه با اشاره به اینکه ایران شرط بازگشت به برجام را برداشتن تحریم های آمریکا علیه ملت ایران دانسته است، مدعی شد که ایران در خصوص مقاصد خود در برجام شفاف نیست.
او همچنین در ادامه اظهارات خود بیان کرد: «اکنون در موقعیتی هستیم که به نظر می رسد امکان بازگشت ایران به برجام وجود ندارد. پس باید موضعمان را با آن سازگار کنیم.» پیش تر نیز وال استریت ژورنال مدعی شد که واشنگتن در حال بررسی اعمال تحریم های شدید علیه ایران به ویژه علیه چین که به طور متوسط ۵۵۷ هزار بشکه نفت خام از ایران می خرد، است. روزنامه وال استریت ژورنال در خبر خود مدعی شده بود مقامات آمریکا به نقل از برخی منابع خبری می گویند ایران دیگر برای ادامه مذاکرات هسته ای تمایلی ندارد؛ از این رو کاخ سفید قصد دارد از اهرم فشار برای به نتیجه رساندن این گفت وگوها استفاده کند.
همچنین در خبر این روزنامه آمده بودکه مقامات آمریکایی در حال آماده سازی طرح تحریم های جدید علیه فروش نفت ایران به چین هستند. رابرت آینهورن، تحلیلگر موسسه بروکینگز درباره این اقدامت آمریکا گفت: «این احتمالاً ارسال سیگنال به رئیسی است که اگر ایرانی ها به برجام برنگردند، باید منتظر عواقب آن باشند و هزینه خواهند داد.» این در حالی است که به گفته سخنگوی دولت ایران، کشور های غربی برای نشان دادن صداقت خود در گفت وگوهای هسته ای باید بدون هیچ پیش شرطی به این توافقنامه بازگردند.
آمریکا از بازگشت به برجام چه هدفی را دنبال می کند؟چرا آمریکا ابزار تحریم را کنار نمی گذارد؟
تحریم؛ ابزاری که آمریکا سالیان سال است از آن برای رسیدن به اهداف خود از آن استفاده می کند، اما کارشناسان بر این باورند که تهدید اخیر آمریکا مبنی بر تحریم مبادلات تجاری ایران و چین، خیلی نمی تواند کاربردی باشد و شاید این فشار بیشتر در راستای ترغیب دولت جدید ایران به مذاکره باشد، تا اینکه بخواهد فشاری اثرگذار بر اقتصاد ایران وارد کند، ضمن اینکه در اینجا مسئله صرفاً به ایران و آمریکا محدود نمی شود. به عنوان مثال همین تحریمی که از آن صحبت می کنیم، در مورد خرید نفت ایران توسط چین است؛ در طول سال های گذشته و زمانی که ترامپ از برجام خارج شد عملاً این تحریم ها وجود داشته است، در واقع تحریم خرید نفت ایران مسئله جدیدی نیست. این در حالی است که در طول این مدت به رغم وجود این تحریم ها، چینی ها خریدار نفت ایران بودند. حتی اگر آمریکایی ها باز هم بخواهند تحریم های جدیدی را علیه ایران اعمال کنند، قاعدتاً چینی ها به همان رفتار پیشینه خودشان ادامه خواهند داد. در نتیجه این تحریم ها بر ایران و سایر شرکای اقتصادی کشورمان به ویژه چین، تاثیر قابل توجهی نخواهد گذاشت.
شعیب بهمن کارشناس مسائل بین الملل در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت که در سطح کلان و راهبردی، آمریکایی ها تمایلی به لغو تحریم هایی که در طول سال های گذشته به ویژه در سه سال اخیر علیه ایران اعمال کرده اند، ندارند، بنابراین از طروق مختلف تلاش می کنند، همچنان این تحریم ها را زنده نگه دارند یا به روش های دیگر مجدداً آن ها را احیاء کنند. آن چیزی که تا به امروز در مذاکرات احیاء برجام بین ایران و آمریکا به شکل غیر مستقیم مورد مذاکره قرار گرفته، اساساً رفع همه تحریم هاست، در حالی که آمریکایی ها تمایلی به رفع و لغو همه تحریم ها ندارند.کاملاً مشخص است که حتی اگر آمریکایی ها در یک پروسه مذاکراتی به سمت لغو شمولی تحریم ها بروند، همچنان قوانین تحریمی سر جای خودش قرار دارد، بنابراین در هر زمانی آمریکایی ها به راحتی می توانند مجدداً بر اساس آن قوانین تحریمی، تحریم ها را علیه ایران احیاء کنند.
بهمن تصریح کرد: آمریکایی ها تصور می کنند، با تغییر دولت در ایران با یک پروژه مذاکراتی سخت تر مواجه خواهند شد، به این معنا که دولت رئیسی به اندازه دولت روحانی و تیم پیشین که در وزارت خارجه مستقر بود، احتمالاً با برخی از خواسته های کشور های غربی همراهی نخواهد کرد، لذا تلاش دارند که از الان شمشیر را از رو بکشند و به دولت جدید این پیام را بدهند که اگر قرار باشد، (از طرف ایران) در مذاکرات آتی سخت گیری های جدیدتری را انجام دهیم، ما هم نه تنها در پروسه لغو تحریم ها گام بر نمی داریم، بلکه می توانیم تحریم های جدیدی را نیز علیه ایران وضع کنیم، بنابراین این تحولات و مباحث جدید درباره تحریم ها، بیشتر یک پیام به دولت آقای رئیسی است مبنی بر اینکه در مذاکرات آتی، تیم مذاکره کننده سختی گیری های لازم را از خودش نشان ندهد.
کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد: شواهد و سوابق تاریخی نشان می دهد که ایران هرگاه به شکل جدی تر و در واقع سفت و سخت تری در برابر کشور های غربی ایستادگی کرده است، موفق بوده و توانسته است امتیازات بیشتری نیز کسب کند، ضمن اینکه در چند ماه اخیر دولت آقای روحانی پروسه مذاکره را پیش برده است، اما این یک پروسه بی سرانجام و بی حاصل تلقی می شود؛ بنابراین در شرایطی که آمریکایی ها به زعم خودشان هر چه تحریم وجود داشته است را تا به امروز علیه ایران برقرار کرده اند، بنابراین فشار جدید علیه ایران عملاً محلی از ارعاب ندارد.
وی افزود: در شرایط جدید، جدیت این دولت، تیم مذاکره کننده جدید، پافشاری بر قانون اقدام راهبردی مجلس و از سرگیری برخی از فعالیت های هسته ای ایران، اتفاقاً می تواند فشار را معکوس کند و به خود آمریکایی ها برگرداند، در نتیجه این اقدامات آمریکا، دست کم در شرایط فعلی که ایران تحت شدیدترین تحریم ها قرار دارد، اساساً تحریم جدیدی وجود نخواهد داشت که بر ایران اعمال شود.
اصلا آمریکا می تواند تبادلات تجاری دو کشور را تحریم کند؟
عطا بهرامی کارشناس مسائل سیاسی در گفت وگو باشگاه خبرنگاران جوان، بر این باور است که تهدید آمریکا مبنی بر تحریم تبادلات تجاری تنها یک عملیات روانی است و اصولا تجارت دو جانبه قابل تحریم نیست، مانند تجارت ایران با عراق. مبادلات دو جانبه برخلاف تجارت بین الملل قابل تحریم نیستند، لذا این چیزی که آن ها گفتند یک بلوف بوده و هیچ خاصیتی ندارد. در واقع ایران مذاکرات وین را مسکوت گذاشته است، بنابراین غرب کارت بازی در اختیار ندارند و با این کار در حال کارت سازی هستند.
وی همچنین معتقد است که غربی ها انتظار داشتند که ایران در مذاکرات وین جا بزند و یک توافق بد را انجام دهد، اما این اتفاق نیفتاد و مذاکرات را مسکوت گذاشت، لذا آن ها اکنون شروع به گفتن اظهارات جدید کردند. آن ها می خواهند فقط تعلیق تحریم ها را حداکثر تا شش ماهه اعمال کنند و ساختار اصلی تحریم ها را برندارند. آمریکایی ها عقب ها نشینی کردند تا ایران پالس مثبتی بفرستد و مذاکرات را از سر بگیرند. برای ایران تحریم ها باقی بماند و با همین فرمول فعلی تحریم ها را دور بزند، بهتر از این است که فقط شش ماه تحریم ها تعلیق شود، چراکه نمی شود در این مدت شش ماهه کوتاه کاری کرد چراکه این اقدام اقتصاد را شرطی تر می کند و در برزخ نگه می دارد.
این کارشناس مسائل سیاسی همچنین می گوید که حرف آمریکا ارزشی ندارد، ایران نباید دست و پای خود را گم کند و تصور کند که آمریکا می تواند مبادلات تجاری ایران و چین را تحریم کند، غرب خوب می داند که این موضوع قابل تحریم نیست. اگر ایران با عراق، روسیه و کشور های مختلف پیمان های دو جانبه ای امضا کند، عملا تحریم ها بی اثر می شوند و غرب به فلاکت می افتد لذا آمریکایی ها اشتباه کرده اند، اگر به یک باره هم به برجام برمی گشتند وضعیت بهتری داشتند و عملا ایران را مجبور می کردند که پروتکل الحاقی را دوباره اجرا کند و ذیل بازرسی های سفت و سخت برود، اما طمع کردند و این موضوع به ضررشان شد و کمکی به آن ها نکرده است.
وی همچنین بر این موضوع تاکید می کند که در دولت جدید ایران آگاهی بیشتری است، بهتر می تواند با طرف غربی برخورد کند و این موضوع کار غرب را سخت کرده است.
