کوه سلطان یعقوب
زیباترین کوهستان شهر نقده سلطان یعقوب می باشد. این کوه در ۵ کیلومتری جنوب شهرستان نقده و در کنار روستای بالقچی واقع شده است. ارتفاع قله این کوه از سطح دریا ۲۰۰۰ متر می باشد که در آنجا سکوهایی هم برای استراحت وتفریح خانواده ها مهیا گشته است.این مکان بسیار زیبا بوده ودارای چشمه های آب معدنی خوشگوار می باشد. کوه سلطان یعقوب مورد توجه بیشتر کوهنوردان و علاقه مندان به گردش و کوهنوردی می باشد.
تالاب گروس
تالاب گروس در جنوب شرقی پارک ملی دریاچه ارومیه و دردهانه رودخانه های سیمینه رود و مهاباد چای در استان آذربایجان غربی در موقعیت جغرافیایی ۳۷درجه و ۱دقیقه و ۴۸ثانیه عرض شمالی و ۴۵درجه و ۴۴دقیقه و ۳۶ثانیه طول شرقی قرار دارد. شمال و شمال غرب آن به اراضي باتلاقي و طغياني درياچه اروميه محدود شده و نهايتاً به درياچه ميرسد. در جنوب غرب به تالاب كاني برازان محدود ميشود راههاي دسترسي به اين تالاب جاده روستايي بفراون و خورخور منشعب از جاده ساحلي مهاباد است.
حیات وحش: به دلیل موقعیتت وپوگرافی و وجود تودههای نیزار، پذیرای بیشترین جمعیت پرندگان مهاجر آبزی و كنار آبزی از جمله گونه در خطر انقراض اردك سرسفید وگونههای حمایتشده اردك مرمری، پلیكان، قو، فلامینگو، حواصیل عقاب تالابی و همچنین سایر پرندگان همچون انواع غاز، انواع مرغابی، آنقوت و … است. غیر ازپرندگان موجود در تالابیك نوع وزغ سبز معمولی و یك نوع قورباغه مردابی و همچنین ماهی كپور در این تالاب زیست مینمایند.
تالاب درگه سنگی
تالاب درگه سنگی در منتهی الیه جنوبی دریاچه ارومیه در ۲۰کیلومتری شهر نقده و در موقعیت جغرافیایی ۳۶درجه و ۵۹دقیقه و ۴۵ثانیه عرض شمالی و ۴۵درجه و ۳۴دقیقه طول شرقی قرار دارد . در گویش محلی به آن سیران گلی می گویند . این تالاب دائمی بامساحت حوضه آبریز ۲۱۰۰ هکتار در ارتفاع ۱۲۸۰ متری ازسطح آبهای آزاد واقع است.منبع تامین آب آن روانابهای فصلی ناشی ازبارندگی،مازاد جریان آب انهار،سنتی منشعب ازرودخانه گدارنقده،جریان چشمه هاونشت آبهای زیرزمینی می باشد. اين تالاب از شمال به رشته كوههاي سنگي و از مغرب و جنوب غربي به اراضي چمن زار و پست و شور با شيب ۰ تا ۵/۰ درصد منتهي ميشود كه اين اراضي با افزايش ميزان آب به زير آب ميرود. و از شرق و جنوب به ارتفاعات نيمه سنگي تا سنگي با خاك كم منتهي ميشود. مساحت اين تالاب حدود ۳۸۰ هكتار است، عمق متوسط اين تالاب ۱۰۰ سانتيمتر و حداكثر عمق آن ۱۶۲ سانتيمتر است.
پوشش گیاهی قابل توجه دربخش جنوبی تالاب ،تنوع وکثرت فیتوپلانکتونهاوگونه های جانوری بی مهرگان درآب این تالاب نظیرانواع بنتوزها و زئوپلانکتونها، زیستگاه بسیارمناسبی رابرای پرندگان آبزی و کنارآبزی بوجودآورده است. ازپرندگان شاخص این تالاب میتوان به فلامینگو،اردک سرسفید، انواع مرغابیها، چنگراشاره نمود.
تالاب حسنلو
تالاب حسنلو در غرب جاده مهاباد به ارومیه و در حدود ۲۰ کیلومتری شرق نقده در موقعیت جغرافیایی۳۷درجه و ۲دقیقه و ۳۰ثانیه عرض شمالی و ۴۵درجه و۲۸دقیقه و ۹ثانیه طول شرقی قرار گرفته است. مساحت تالاب در حدود ۱۱۰۰ هکتار و در ارتفاع ۱۳۰۸ متری از سزح آبهای آزاد قرار دارد. این تالاب شامل دریاچه ای کم عمق با آب لب شور فصلی بوده که از آب باران، چشمه ها و جویبارها تغذیه می شود. طی چند سال گذشته سد احداثی بر روی آب خروجی آن باعث شیرین تر و عمیق تر شدن آب آن شده و در حال حاضر تبدیل به دریاچه پشت سد گشته است.این تغییرات باعث تبدیل تالاب به مخزن آب شده و یک اکوسیستم جدید دریاچه ای ایجاد کرده است.
تالاب یادگارلو
تالاب یادگارلو در جنوب دریاچه ارومیه و ۲۲کیلومتری شهر نقده در موقعیت جغرافیایی ۳۷درجه و ۱دقیقه و ۳۲ثانیه عرض شمالی و ۴۵درجه و ۳۲دقیقه و ۴۷ثانیه طول شرقی قرار دارد. تالاب یادگارلو با مساحت حوضه آبخیز ۱۵۳۰ هکتار در ارتفاع متوسط ۱۲۸۰متری ازسطح آبهای آزاد واقع است که علاوه برمساحت ۳۵۹ هکتاری دریاچه تالاب ،۲۶۰ هکتار نیز مساحت مراتع حاشیه تالاب راتشکیل می دهد. منابع تامین کننده آب تالاب ،روانابهای فصلی ناشی از بارندگی درسطح حوضه، جریانهای فصلی رودخانه گدار ازطریق انهار سنتی و نشت آبهای زیرزمینی می باشند.
این تالاب درگذشته زیستگاه بسیارمناسبی برای زمستان گذرانی و نیز زادآوری پرندگان آبزی همچون قو، فلامینگو، اردک سرسفید، انواع مرغابیها بوده است. امادرطی چندسال اخیر با احداث زهکش درمجاورت آن و همچنین کاهش آب ورودی ،این تالاب در بیشتر مواقع سال خشک می باشد. به همین جهت این تالاب درلیست مونترو قرار گرفته که نیاز شدید به احیا و بازسازی دارد.
تپه حاجی فیروز
تپه حاجی فیروز تپه ایی تاریخی است که قدمت آن به ۵۵۰۰ قبل از میلاد میرسد.این تپه در شهرستان نقده، بخش محمدیار، دهستان حسنلو، روستای حاجی فیروز واقع شده است.طبق حفای هایی که در این منطقه صورت گرفته این تپه ۱۶ دوره تاریخی داشته و یازده مرحله ساختمان سازی را مشخص می کند.در این تپه بقایای چند ساختمان به چشم می خورد که مستقل از یکدیگرند و نقشه آنها مربع شکل است.
واحدهای ساختمانی دارای اتاق های نشیمن، محل آماده سازی غذا و پخت و پز، انبارک های غذا و آذوقه و خمره های ذخیره بود. اجساد کودکان را هم معمولاً در زیر کف این قسمت دفن می کردند. دیوارها را معمولاً از چینه و در بعضی موارد از خشت هایی که بدون قالب بود، می ساختند. سطوح دیوارها را گاهی با مخلوطی از کاهگل و گچ اندود کرده بودند.آثار گوناگون سنگی،گلی،استخوانی و صدفی در این منطقه کشف شده است.نقاشی ها روی آثار به دست آمده بیشتر روی سطح خارجی ظرف صورت میگرفته و به ندرت و به ندرت نمونه هایی دیده شده است که سطح داخلی ظرف را نیز با نقاشی تزیین کرده بودند.عناصر نقشی که استفاده میشد عبارتند از:انواع نقوش هندسی و خطی مانند جناقی ها، زیگزاگ ها، مثلث های سرو ته، نقوش درختی و نقطه چین ها.همچنین آثاری از حصیر و سبد بر روی دیوارها کشف شده است. سنتهای تدفین در تپه حاجیفیروز بسیار متنوع است. در حالت نخست، مردگان را در جایی مینهادهاند تا پس از زائل شدن بدن، استخوانها را در استخواندانهای کوچک گروهی که در کف یا گوشه اطاقها قرار داشتند، دفن کنند. در حالت دوم مردگان را بر شانة چپ و در حالی که سر به طرف شمال بوده است، دفن میکردهاند. در حالت سوم مردگان را میسوزاندهاند و استخوانهای آنرا دفن میکردهاند.این اثر در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۲۹۰۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تفرجگاه يئددي گوز
تفرجگاه يئددي گوز ، كه با مساعي فرمانداري و شهرداري بازسازي و همه ساله پذيراي جمع كثيري از گردشگران مي باشد و داراي شهر بازي و كمپهاي اقامتي نيز مي باشد ودر ۳ كيلومتري جنوب غربي شهر نقده و در قسمت شرقي سلطان يعقوب واقع است .
تپه حسنلو
تپهٔ حسنلو در ۷ کیلومتری شهر نقده قرار دارد و یکی از تپههای باستانی ایران است که قدمت آن به بیش از ۶ هزار سال قبل از میلاد میرسد
تپه حسنلو با وسعت۳۰ هکتار و ارتفاع ۲۰ متر در ۷ کیلومتری شمال شرق شهر نقده در استان آذربایجان غربی و در کنار روستای حسن لو واقع شده است. جام بزرگ طلایی حسنلو که مربوط به دوران مانائی میباشد در این تپه کشف شده است.
بنا به ارزیابیها، قدمت این تپه به ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد میرسد و تا دوره اسلامی نیز محل سکونت و استقرار بوده و کاوشها نشان میدهد چندین بار به علت آتش سوزی تخریب و مجددا بنا گردیده است. با اکتشافات انجام شده و خارج شدن شهر باستانی از زیر خاک آثاری از جمله زیور آلات زنانه، مجسمههای تزئینی، خنجرها و دشنههای آهنی و برنزی و… کشف شده است. جام زرین حسنلو به ابعاد ۲۱ سانتی متر بلندی و ۲۵ سانتی متر قطر و ۹۵۰ گرم وزن متعلق به هزاره اول قبل از میلاد است و از یکی از اتاقهای سوخته در سال ۱۳۳۸ کشف شده و روی آن نقش خدایان سه گانهای سوار بر ارابه دیده میشود. خدای آب، خدای زمین و خدای خورشید؛ همینطور کاهنی که جام بلندی به دست دارد و چندین نقش دیگر که از بارزترین نمونههای هنر دوران خود است .این جام هماکنون در موزه ملی ایران نگهداری میشود.
پل میمند
این اثر در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۶۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. اين پل در انتهاي شرق جلگه «سلدوز»، بر روي رودخانه «گدار» و در کنار روستاي «ميمند»،کیلومتری شمال شرقی سه راهی نقده قرار دارد و آن را به دوره صفوريه و قاجاريه نسبت ميدهند. موقعيت پل و بقاياي جاده قديمي حکايت از يک راه باستاني بين مهاباد، نقده و اروميه ميکند. اين پل شاهراه ارتباطي خوبي بين اين سه شهر بود. پل به علت سختبودن رودخانه، پي سازي آنچناني ندارد و پايهها مستقيماً روي بستر سخت رودخانه سوار شدهاند. پل تاريخي ميمند داراي دو پايه از سنگهاي مکعبي تراشدار و آجر و سه چشمه يا دهانه است. دهانه وسطي بزرگترين چشمه پل است و دهانههاي کناري هماندازه و کوچکترند. به همين خاطر شيب پل به دو طرف پل است و نماي پل به صورت قوسي ديده ميشود. پل مميند چهار مناره يا ميل راهنما دارد. بدنه پل با آجر و ملاط آهک ساخته شده و لي بخش فوقاني آن يعني سطح گذر پل به وسيله سنگهاي درشت رودخانهاي فرش شده است. طول پل بيست و سه متر و عرض آن ۳۰/۶ متر و ارتفاع بلندترين نقطه پل ۳۰/۸ متر است. کاربرد ميل راهنماها علاوه بر جنبه تزييني هدايت مسافران را به سوي گذرگاه پل در مواقعي که مشکل ديد وجود داشته باشد، در پيدارد.
تالاب سولدوز
تالاب سولدوز يكی از چندين تالاب شهرستان نقده است. نام اين تالاب از نام منطقه اي كه كل محدوده شهرستان نقده را در بر مي گيرد گرفته شده است. مساحت كل تالاب حدود ۲۰۰ هكتار و ارتفاع آن از سطح دريا ۱۲۸۰ متر است. گياهان مهمي كه در اين تالاب وجود دارند عبارتند از ني ، جگن ، گز و از حيات وحش چنانچه در زمان مناسب كه به نظر ماه هی اسفند فروردين است به آنجا سفر كنيد گونه هايي نطير فلامينگو ، پليكان سفيد ، چوب پا ، تنجه ، آنقوت وگونه هايي از مرغابي ها و آبچليك سانان مي توان در آنجا ديد.
راههای دسترسی : از طریق جاده ارومیه به مهاباد در نزدیکی آبادی درگه سنگی پس از عبور از میان تالاب یادگارلو می توان به تالاب سلدوز دسترسی پیدا کرد .
منابع تامین آب :آب تالاب از زه آب های کشاورزی و گدارچای تامین می شود .