کلم بروکلی Broccoli با اسم علمی Brassica oleracea سبزی فصل سرد است و در طول فصل های سرد سال بهتر رشد می کند. دو محصول در سال (بهاره و پاییزه) در اکثر نقاط کشور امکان پذیر است، این گیاه برای رشد به سرما نیاز ندارد ولی می تواند گرما را تحمل کند و در گرمترین روزهای فصل تابستان هم رشد می کند. کلم بروکلی متعلق به خانواده cole crop است که شامل بروکسل، گل کلم، کلم ساوی، کولارد، کلم کیل، ساوی و کلم قمری است.
کلم بروکلی یک محصول نور دوست و مخصوص فصل های خنک است که در بهار و پاییز بهتر رشد می کند. کلم بروکلی سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی است و همچنین منبع خوبی برای ویتامین A، پتاسیم، اسیدفولیک، آهن و فیبر است.
زمان کاشت
با توجه به آب و هوای محل، در فصل بهار یا پائیز بذر را در خزانه یا محیط گلخانه ای می کارند. در مناطق سردسیر و یا سرد معتدل، بذر را در اواخر پائیز در خزانه یا گلخانه می کارند و در اوایل فصل بهار، بوته های جوان را به محل اصلی منتقل می کنند.
آماده سازی خاک
کلم ها در تمامی خاک ها به خوبی رشد می کنند، ولی انواع زودکشت بهترین رشد را در خاک های لوم شنی یا لوم یا سیلیتی لوم غنی دارند. PH مناسب برای رشد کلم ۶ تا ۸ است. در صورت اسیدی بودن خاک، باید به آن آهک اضافه شود.
مقدار مصرف بذر
میزان مصرف بذر کلم بروکلی ۳۰۰ گرم در هکتار است؛ که پس از کاشت بذر، نشاء رو به زمین اصلی منتقل میکنند.
فاصله کاشت
پس از آنکه بوته ها رشد کردند و ۴ تا ۵ برگه شدند آن ها را به محل اصلی منتقل نموده و به فاصله ۳۰ تا ۹۰ سانتیمتر از یکدیگر بر روی خطوطی موازی که فاصله آن ها از یکدیگر ۱۰۰ تا ۱۲۰ سانتیمتر باشد نشاء می کنند. کلم های با هد بزرگ را معمولا با فاصله بیشتر و انواع کوچک تر را با فاصله کمتر کشت می کنند.
روش کاشت
عمق مناسب برای کاشت بذر ها ۳ تا ۵/۳ سانتیمتر و برای کاشت نهال ها کمی عمیق تر از محل استقرار اولیه خود در زمین است.
برای کشت کلم بروکلی ابتدا بذر ها رو در سینی کشت و یا قسمتی جدا از زمین اصلی کشت میکنند.
روش کشت بذر در سینی نشا و سپس انتقال آن به زمین (نشا کاری)، در مناطق سردسری قابل اجرا است. محصولاتی مانند کلم قمری را نمی توان نشا کاری کرد.
قبل از انتقال کلم ها از سینی نشا به مزرعه، گیاهان کوچک را با قرار دادن تدریجی در معرض دما های پایین تر در دوره های ۱۰ روزه، مقاوم می کنند. گیاهان را می توان با قرار دادن در مضیقه ی آبیاری نیز مقاوم نمود. معمولا در روند مقاوم سازی از هر دو روش استفاده می شود. کلم ها را معمولا روی بستر کشت نموده و فاصله آن بسته به اندازه گیاه در زمان بلوغ، تغییر می کند. بوته های براکلی بصورت مستقیم روئیده و طول آن ها حدوداَ به یک متر می رسد. فاصله هوایی هر بوته از چهار طرف با یکدیگر ۳۰ سانتیمتر مقرر گردیده.
کود دهی
از کود استارتر برای نهال ها شروع کنید و زمانی که بوته ها به نیمه رشد رسیده اند میتوان از کود های حاوی ازت استفاده کرد.
با توجه به نتایج آزمایش خاک، کود مورد نیاز را به گیاه بدهید. در مرحله بعد توصیه می شود از کود NPK با ترکیب ۲۰-۲۰-۲۰ به نسبت ۳ در هزار بصورت محلول پاشی استفاده کنید. ۱۵ روز بعد از کود NPK با ترکیب فسفر بالا مانند ۲۰-۵۰-۵ و در مرحله آخر قبل از برداشت محصول از کود NPK با ترکیب پتاس بالا مانند ۳۶-۱۲-۱۲ استفاده کنید.
نگهداری و مراقبت ها
بروکلی به نور کافی و رطوبت نسبی مناسب احتیاج دارد.
این گیاه به مواد غذائی فراوان احتیاج دارد و به همین علت بایستی به خاک محل کشت کلم به مقدار کافی کود داده شود.
وجین کردن و کندن علف های هرز ضرورت فوق العاده دارد و بایستی رطوبت کافی همیشه در زمین وجود داشته باشد.
خیسانیدن بذور فوق به مدت ۴۸ ساعت در آب قبل از کاشت جوانه زنی و سبز شدن بذور را تا ۴۰ درصد تسریع می نماید.
بذر کلم از زمان کاشت به آبیاری منظمی نیاز دارد، آب زیاد یکباره می تواند به گیاه خسارت زیادی بزند. باید دقت نمود که در زمان آبیاری آب بر روی برگ های محصول پاشیده نشود، زیرا در اینصورت محصول دچار پوسیدگی می شود.
کپک زدایی
هوای مرطوب معمولاً باعث به وجود آمدن تکه ها زردرنگ بر روی برگ های بروکلی می شود. می توانید با ایجاد گردش مناسب هوا، برگ ها را تا حد ممکن خشک نگه دارید و یا اینکه گونه های مقاوم بروکلی را بخرید.
حلقه های کلم
اگر سوراخ های کوچکی روی برگ ها و بین رگه ها مشاهده کردید به معنای وجود کرم های کوچک سبز است و باید بخش زیرین برگ ها را بررسی کنید. اگر مشکل چندان بزرگ نیست می توانید آن ها را با دست بردارید و یا اینکه با یک سم طبیعی و باکتریایی به نام باسیلوس تورنجینسیس اقدام به کنترل مشکل کنید.
برای جلوگیری از کرم های سبز، بلافاصله پس از برداشت باید از یک پوشش شناور بر روی هر ردیف استفاده کنید.
کرم های کلم و سایر کرم های مضر
دقیقاً مانند مشکل حلقه های کلم با آن ها برخورد کنید. اگر برگ های بخش پایین بروکلی زرد شدند و این مشکل در بخش های بالایی گیاه دیده شد، گیاه به یک کود با نیتروژن بالا (اما با فسفر کم) نیاز دارد. با استفاده از این روش زردی برگ ها به سرعت توسط نیتروژن رفع می شود.
در صورتی که گیاهان به سرعت پژمرده می شوند می تواند به این علت باشد که خاک آن حاوی قارچ است. تمام بخش های گیاه از جمله ریشه ها و ساقه ها را باید به آرامی بیرون آورید. اگر ریشه ها بینظم و بهم ریخته هستند مشکل از Clubroot است.
باید برای جلوگیری از رشد بیشتر قارچ در خاک، گیاه را سریعاً از بین ببرید. بهتر است گیاهان را با هم مخلوط نکنید. pH خاک را همیشه بالاتر از ۷٫۲ نگه دارید. همچنین ممکن است به ضدعفونی کردن خاک نیز نیاز داشته باشید.
چگونه برداشت کنیم؟
بهترین زمان برای برداشت گیاه صبح است. شما میتوانید صبح و پیش از اینکه جوانه ها محکم رو به خم شدگی داشته باشند، درست پایین تر از جایی که گل در آن ایجاد شده است آن را قطع کنید. اگر گلبرگ های زردی را در این بخش مشاهده می کنید به طور حتم آن ها را قطع کنید چرا که برای شما مشکل ساز خواهند شد و کیفیت محصول را نیز کاهش می دهند. شما باید سر گیاه را ببرید و برش ساقه را به گونه ای انجام دهید که آب آن خارج شود. دقت داشته باشید در صورتی که همچنان آب در ساقه وجود داشته باشد ممکن است که در نهایت پوسیده شود.
اکثر کلم های بروکلی دارای شاخه های جانبی هستند که پس از قطع شاخه اصلی رشد خواهند کرد. اگر تابستان نیست و هوا رو به سردی دارد شما میتوانید از یک گیاه برای چندین هفته متوالی بروکلی برداشت کنید.
نحوه پرورش و نگهداری گل کفش ونوس
