گز انگبین که با نام های دیگر گزگزو، طرفا، گز مازج، خشک انگبین، گز علفی، گز خوانسار و من و السوی و… شناخته می شود، گیاه بوته ایست. بوته گزانگبین بسیار پر دوام و به صورت وحشی و خود رو در کوهستان های گلستان کوه شهر زیبای خوانسار و اطراف دامنه های آن می روید. آنچه که در گزانگبین اهمیت بالای دارویی و درمانی دارد. مان گزانگبین می باشد که به اشتباه به آن صمغ نیز می گویند. مان، به ترشحات قندی گیاهان که در اثر فعالیت حشرات بر روی آن ها حاصل می شود، اطلاق می شود، در صورتی که صمغ از ترشحات هیدروکلوئیدی گیاهان حاصل می شود. برای داشتن اطلاعات بیشتر از این گیاه مفید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا خواص و مضرات گزانگبین و طبع آن را بیشتر بشناسید.
گزانگبین گیاهی بسیار پر دوام و مقاوم است و به صورت وحشی و خودرو در کوهستان های خوانسار و اطراف دامنه های کوه های زاگرس مرکزی (کوهرنگ، زردکوه و بازفت) می روید. این گیاه ارتفاعی بین ۶ تا ۱۰ متر دارد و دارای انشعاب های زیاد، چوب سخت و برگ های کوچک، صاف به رنگ غباری سفید است. انگبین گون از نظر شیمیایی نوعی مان (نوعی ماده خوراکی سفید رنگ و عسل مانند که مستقیماً به وسیله حشره و یا به کمک حشره بر روی گیاه تولید می شود) است که بر روی گیاه گون یا خار انگبین تولید می شود. این گیاه به صورت درختچه ای زیبا، با شاخه های بلند و گل های سفید است که در فصل بهار و تابستان زنبور های عسل را به خود جذب می کند. فصل برداشت این عسل در کشور ما اوایل تابستان و در تیرماه است.
طبع گز انگبین
طبع برگ، ریشه و پوست گزانگبین سرد و خشک و طبع شهد آن گرم و خشک است. یکی از مهمترین مصارف گزانگبین استفاده از آن در طب سنتی و صنعت داروسازی است. ترکیبات شیمیایی موجود در گزانگبین از جمله فروکتوز، قند ساده ای است که به مراتب شیرین تر از ساکارز بوده و سرعت جذب آن نسبت به دیگر قندها کندتر است و خاصیتی همانند خواص عسل طبیعی که یکی از منابع قندی کمیاب است را دارد. برخی از مهمترین خواص گزانگبین و کاربردهای درمانی آن عبارت است از:
خواص گزانگبین (طبیعت و خواص درمانی)
طبع برگ، ریشه و پوست گزانگبین سرد و خشك و طبع شهد آن گرم و خشك است. یکی از مهمترین مصارف گزانگبین استفاده از آن در طب سنتی و صنعت داروسازی است. ترکیبات شیمیایی موجود در گزانگبین از جمله فروکتوز، قند ساده ای است كه به مراتب شيرين تر از ساكارز بوده و سرعت جذب آن نسبت به دیگر قندها کندتر است و خاصیتی همانند خواص عسل طبیعی که یکی از منابع قندی کمیاب است را دارد. برخی از مهمترین خواص گزانگبین و کاربردهای درمانی آن عبارت است از:
1. یکی از خواص شگفت انگیز گزانگبین استفاده از فروکتوز موجود در این ماده برای كمك به اسپرم سازی مرداناست و به درمان ناباروری کمک می کند.
2. مصرف این گیاه از یبوست و بواسیر پیشگیری می کند و بهترین ملین برای کودکان و افراد سالخورده محسوب می شود.
3. قند موجود در گزانگبین برای مبتلایان به دیابت مضر نبوده و آنها می توانند از آن استفاده کنند.
4. گزانگبین باعث تقویت اعصاب، تقویت قوای جسمانی و تقویت قوای جنسی می شود.
5. استنشاق بخور شاخه و برگ گزانگبین یکی از راه های درمان خانگی سرماخوردگی در منطقه خوانسار است.
6. در طب سنتی از جوشانده پوست درخت گزانگبین برای بندآوردن اسهال و اسهال خونی استفاده می شود.
7. یکی دیگر از مهمترین خواص گزانگبین خاصیت نرم کنندگی و رفع خشونت سینه، درمان تنگی نفس و رفع ناراحتی های دستگاه تنفس است.
8. گزانگبین باعث تقویت دستگاه گوارش، تقویت كبد، معده و روده شده و ضد عفونی كننده دستگاه گوارش است.
9. یکی دیگر از موارد مصرف گزانگبین خوانساری كه با آن گز اصفهان، تهیه می شود، کمک به درمان نرمی استخوان است. انگبین دارای ویتامین های مختلف از جمله ویتامین دی و کلسیم است و به همین جهت برای معالجه و پشگیری از نرمی استخوان مفید است. شما می توانید به جای شکر و قند مصنوعی از انگبین ها استفاده کنید و به کودکان خود به جای شربت قند، انگبین بدهید تا استخوان بندی آنها محکم شود.
10. در طب سنتی از خاکستر این گیاه، جهت درمان سوختگی ها استفاده می شود.
11. مصرف گزانگبین، جهت درمان یرقان كه ناشی از ضعف كیسه صفرا باشد، مفید است.
12. استفاده از شهد گزانگبین جهت درمان ورم، گرفتگی و انسداد مجاری طحال موثر است. به این منظور در روز حدود ۵۰ گرم از شهد گزانگبین را حل كرده و میل نمایید.
13. جهت زخم روده و اثنی عشر شهد گزانگبین را در آب جوش حل نموده و مصرف کنید .
طرز استفاده گزانگبین (ترانگبین گون)
- بیشترین مصرف انگبین گون از گذشته تاکنون، در تولید گز معروف اصفهان بوده است. این ماده ضمن اینکه خواص متضاد چسبندگی و شکنندگی خود را به گز می بخشد باعث حفظ رطوبت گز و در نتیجه نرم و تازه ماندن آن برای مدت چندین هفته می شود. در حال حاضر به دلیل کاهش محصول گزانگبین در مراتع و افزایش قیمت آن (هر کیلوگرم 000/500 ریال) قنادها ترجیح می دهند، به جای آن از ترکیبات مصنوعی و مشابه مانند بادکا که نوعی گلوکز مایع است و قیمت پایین تری دارد استفاده کنند.
- مصرف دیگر آن در صنایع دارویی است. فروکتوز موجود در مان گون دارای خاصیت دارویی ویژه ای است که باعث شده در طب مورد توجه قرار گیرد. فروکتوز یا قند میوه، قند ساده ایست که به مراتب شیرین تر از ساکارز بوده و بطئی تر و کندتر از قندهای دیگر جذب می گردد. انگبین گون با داشتن حدود 40 درصد فروکتوز، همانند عسل یکی از منابع غنی این قند کمیاب است که می توان از فروکتوز آن برای کمک به اسپرم سازی انسان و نیز در افراد مبتلا به دیابت استفاده نمود.
- پورداوودی (1357) گزارش نمود از بین چسب های گیاهی برای تولید انواع قرص، گزانگبین در مقایسه با ژلاتین، تیلوز 4000، آکاسیا، پلی وینیل پیرولیدون در الکل و آب، نشاسته و سریش از نظر سائیدگی، بازشدن قرص و سرعت حلالیت ارجحیت دارد.
خواص عسل گزانگبین
کم خونی یکی از مشکلاتی است که در جامعه ما به وفور دیده می شود و در صورتی که درمان نشود می تواند باعث مشکلات دیگری هم شود. عسل گزانگبین با داشتن تاثیر شگفت انگیزی که بر روی کم خونی و درمان تدریجی آن دارد، می تواند با مصرف مداوم و روزانه، خواص درمانی خود را در مورد این مشکل نشان دهد.
گزانگبین دارای املاح کلسیم و منیزیم و ویتامین های لازم برای بدن است و متاسفانه در چند سال اخیر میزان تولید گزانگبین در خوانسار به حداقل رسیده و در نتیجه فوق العاده گران و کمیاب شده است. محققان و مدیران و مسئولان اداره کشاورزی هنوز راهی برای آفت زدایی و ازدیا این نعمت الهی پیدا نکرده اند.
2 سال پیش
2 سال پیش