اعمال مهم ماه ربیع الاول
ماه ربیع الاول به معنای بهار اول، از ماه های مبارکی است که هر روز و یا شب آن پر فضیلت است. این ماه به جهت وقایعی که در آن رخ داده است اهمیت بسیاری برای مسلمانان دارد، در این ماه وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) و امام صادق (ع) ولایت یافتند. ولایت پیامبر اکرم خود سرآغاز تمام برکاتی است که خداوند متعال برای آحاد بشریت مقدّر فرمود. یکی از اتفاقات این ماه، "لیله المبیت" است که در نخستین شب از ماه ربیع الاول رخداد. در این شب پیامبر با گریختن از گزند دشمنان به مکه هجرت کرد و حضرت علی (ع) در بستر پیامبر خوابید.
در این ماه ذخایر برکات خداوند و نورهاى زیبایى او بر زمین فرود آمده است، زیرا میلاد رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم) در این ماه است و مى توان ادعا کرد از اول آفرینش، زمین رحمتى مانند آن به خود ندیده است. پس بر انسان مسلمان که برتری رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) را قبول داشته واجب است در این ماه به شکرانه ارزانی شدن آن نعمت بزرگ به عبادتی از سر شور و اشتیاق بپردازد، گرچه عبادات شبانه روزی عالمیان هرگز در خور چنین نعمتی نخواهد بود.
اعمال مهم شب و روز اوّل ماه ربیع الاول
این شب به نام «لیلة المبیت» مزیّن است، در این شب یک حادثه مهمّ تاریخى واقع شد و آن این که در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) از مکّه به قصد هجرت به سوى مدینه، از شهر خارج شد و در «غار ثور» پنهان گردید و امیر مۆمنان على(علیه السلام) براى اغفال دشمنان، فداکارانه در بستر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) خوابید.
آیه شریفه «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ ؛ بعضى از مردمِ (با ایمان و فداکار) جان خود را در برابر خشنودى خدا مى فروشند و خداوند نسبت به بندگان مهربان است»(1) در حقّ آن حضرت نازل شد.
سال هجرت رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مبدأ تاریخ مسلمانان است و تحوّلى عظیم در جهان اسلام روى داد.
1- روزه گرفتن به شكرانه سلامتی پیامبر اعظم و امیرمۆمنان از گزند كفار و مشركان در اول ربیعالاول.
2- خواندن زیارت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و علی (علیه السلام) در این روز.
خواندن دعای اول ماه ربیع الاول
دعاى اول ماه ربیع الاول به این صورت است:
اللَّهُمَّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ یَا ذَا الطَّوْلِ وَ الْقُوَّهِ وَ الْحَوْلِ وَ الْعِزَّهِ
خداوندا، معبودى جز تو نیست، اى بخشنده و نیرومند و دگرگون کننده و سربلند،
سُبْحَانَکَ مَا أَعْظَمَ وَحْدَانِیَّتَکَ وَ أَقْدَمَ صَمَدَانِیَّتَکَ وَ أَوْحَدَ إِلَهِیَّتَکَ
پاکى تو و چقدر یگانگى تو عظیم و بى نیازى ات دیرینه و معبودیتت یگانه
وَ أَبْیَنَ رُبُوبِیَّتَکَ وَ أَظْهَرَ جَلَالَکَ وَ أَشْرَفَ بَهَاءَ آلَائِکَ
و پروردگارى ات روشن و جلالت آشکار و زیبایى نعمت هایت والا
وَ أَبْهَى کَمَالَ صَنَائِعِکَ [کرم بها صنائعک] وَ أَعْظَمَکَ فِی کِبْرِیَائِکَ
و کمال ساخته هاى تو زیبا [ارزشمند]و بزرگمنشى ات باعظمت
وَ أَقْدَمَکَ فِی سُلْطَانِکَ وَ أَنْوَرَکَ فِی أَرْضِکَ وَ سَمَائِکَ وَ أَقْدَمَ مُلْکَکَ وَ أَدْوَمَ عِزِّکَ
و سلطه ات دیرینه است و چقدر در زمین و آسمان نورانى هستى و فرمانروایى ات دیرینه و عزتت جاودانه
وَ أَکْرَمَ عَفْوَکَ وَ أَوْسَعَ حِلْمَکَ وَ أَغْمَضَ عِلْمَکَ وَ أَنْفَذَ قُدْرَتَکَ وَ أَحْوَطَ قُرْبَکَ
و گذشتت کریمانه و بردبارى ات گسترده و دانشت همراه با اغماض و قدرتت نافذ و نزدیکى ات محیط و فراگیر است!
أَسْأَلُکَ بِنُورِکَ الْقَدِیمِ وَ أَسْمَائِکَ الَّتِی کَوَّنْتَ بِهَا کُلَّ شَیْءٍ
به نور دیرینه ى تو و به آن اسم هایت که همه ى اشیا را با آن پدید آوردى،
أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ [عَلَى] آلِ مُحَمَّدٍ
از تو خواستارم که بر محمد و آل محمد درود فرستى،
کَمَا صَلَّیْتَ وَ بَارَکْتَ وَ رَحِمْتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلَى إِبْرَاهِیمَ وَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِیمَ
چنان که درود، برکت، رحمت و مهربانى خود را بر حضرت ابراهیم و خاندان او فرستادى،
إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ وَ أَنْ تَأْخُذَ بِنَاصِیَتِی إِلَى مُوَافَقَتِکَ وَ تَنْظُرَ إِلَیَّ بِرَأْفَتِکَ وَ رَحْمَتِکَ
به راستى که تو ستوده و بلندپایه اى و این که [موى]پیشانى مرا بگیرى و به سوى موافقت با خود بکشانى و با نظر رأفت و رحمت به من بنگرى
وَ تَرْزُقَنِی الْحَجَّ إِلَى بَیْتِکَ الْحَرَامِ وَ أَنْ تَجْمَعَ بَیْنَ رُوحِی وَ أَرْوَاحِ أَنْبِیَائِکَ وَ رُسُلِکَ
و حج خانه ى محترمت را روزى ام کنى و روح من و ارواح پیامبران و فرستادگانت را در یکجا گرد هم آورى
وَ تُوصِلَ الْمِنَّهَ بِالْمِنَّهِ وَ الْمَزِیدَ بِالْمَزِیدِ وَ الْخَیْرَ بِالْبَرَکَاتِ وَ الْإِحْسَانَ بِالْإِحْسَانِ
و بخشش خود را به بخشش دیگر و افزونى ات را به افزونى دیگر و خیرت را به برکاتت و نیکى ات را به نیکى دیگر بپیوندى،
کَمَا تَفَرَّدْتَ بِخَلْقِ مَا صَنَعْتَ وَ عَلَى مَا ابْتَدَعْتَ وَ حَکَمْتَ وَ رَحِمْتَ
چنان که ساخته هایت را به تنهایى و براساس نوآفرینى، حکمت و رحمتت خلق کردى.
فَأَنْتَ الَّذِی لَا تُنَازَعُ فِی الْمَقْدُورِ وَ أَنْتَ مَالِکُ الْعِزِّ وَ النُّورِ
بنابراین، تویى خدایى که کسى نمی تواند در آنچه تقدیر کرده اى، با تو ستیزه کند و تویى مالک عزت و نور
(وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَحْمَهً وَ عِلْماً) وَ أَنْتَ الْقَائِمُ الدَّائِمُ الْمُهَیْمِنُ الْقَدِیرُ
که رحمت و آگاهى ات همه ى اشیا را فراگرفته است و تویى خداوند پایدار، جاودانه، نگاه بان چیره و توانمند.
إِلَهِی لَمْ أَزَلْ سَائِلًا مِسْکِیناً فَقِیراً إِلَیْکَ
معبودا، من همواره درخواست کننده، بیچاره و نیازمند درگاه تو بوده ام،
فَاجْعَلْ جَمِیعَ أمری [أُمُورِی] مَوْصُولًا بِثِقَهِ الِاعْتِمَادِ عَلَیْکَ وَ حُسْنِ الرُّجُوعِ إِلَیْکَ
پس همه ى امورم را به اطمینان اعتماد بر خود و بازگشت نیک به درگاهت
وَ الرِّضَا بِقَدَرِکَ وَ الْیَقِینِ بِکَ وَ التَّفْوِیضِ إِلَیْکَ
و خشنودى به مقدراتت و یقین به خود و واگذارى امور بر خود، بپیوند.
( سُبْحانَکَ لا عِلْمَ لَنا إِلَّا ما عَلَّمْتَنا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ)
«پاکى تو و جز آنچه را که به ما آموخته اى نمی دانیم و تو آگاه و حکیمی.»
(سُبْحانَهُ بَلْ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قانِتُونَ)
«پاکا خدا، آرى همه ى آنچه در آسمان ها و زمین هستند، فرمانبر اویند.»
(سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ)
«پاکى تو اى خدا، پس ما را از عذاب آتش جهنم نگاه دار.»،
(سُبْحانَکَ تُبْتُ إِلَیْکَ وَ أَنَا أَوَّلُ الْمُؤْمِنِینَ)
«پاکى تو و من به درگاهت توبه نمودم و اولین مؤمن هستم.»
(سُبْحانَکَ أَنْتَ وَلِیُّنا مِنْ دُونِهِمْ)
«پاکى تو اى خدا و تو خود سرپرست ما از میان همى آنان [آفریده ها]هستى.»
(سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ)
«پاکا خدا پروردگار جهانیان.»
(سُبْحانَ اللَّهِ وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ)[8](سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ)
«پاکا خدا و من هرگز از مشرکان نیستم.» ،«پاکا خدا از آنچه شریک او قرار می دهند.»
(سُبْحانَ الَّذِی أَسْرى بِعَبْدِهِ لَیْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى
«پاکا خدایى که بنده ى خود را شبانه از مسجد الحرام به مسجد الاقصى
الَّذِی بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ)
که پیرامون آن را خجسته گردانیدیم-سیر داد تا برخى از نشانه هاى خود را به او ارایه دهد، به راستى که او شنوا و بینا است.»
(سُبْحَانَ اللَّهِ حِینَ تُمْسُونَ وَ حِینَ تُصْبِحُونَ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ
«پاکا خدا هنگامی که شام و صبح می کنید و ستایش خدا را در آسمان ها و زمین
وَ عَشِیًّا وَ حِینَ تُظْهِرُونَ یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ
و به هنگام شامگاه و آن گاه که ظهر می کنید. زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون می کشد
وَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ کَذلِکَ تُخْرَجُونَ)[11](سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا یُشْرِکُونَ)
و زمین را بعد از مرگ، زنده می گرداند و شما نیز [در قیامت]این چنین بیرون آورده می شوید.»، «خداوند پاک و متعالى است از آنچه شریک او قرار می دهند.»
(سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا یَقُولُونَ عُلُوًّا کَبِیراً)
«پاک و بسیار منزه و متعالى است خدا از آنچه درباره ى او می گویند.»
(سُبْحانَ رَبِّنا إِنْ کانَ وَعْدُ رَبِّنا لَمَفْعُولًا)
«پاکا پروردگار ما و وعده ى او حتما به وقوع خواهد پیوست.»
(سُبْحَانَ الَّذِی بِیَدِهِ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیْءٍ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ)
«پاکا خدایى که ملکوت هر چیز به دست او است و شما به سوى او بازگردانده می شوید.»
(سُبْحانَهُ بَلْ عِبادٌ مُکْرَمُونَ)
«پاکا خدا و [فرشتگان]بندگان گرامی هستند.»
(سُبْحانَهُ هُوَ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ)
«پاکا خداى یگانه و چیره.»
(سُبْحانَ رَبِّنا إِنَّا کُنَّا ظالِمِینَ)
«پاکا پروردگار ما و به راستى که ما ستم نمودیم.»
(سُبْحانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ وَ سَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ)
«پاکا پروردگار تو، پروردگار صاحب عزت از آنچه او را بدان توصیف می کنند و درود بر فرستاده شدگان و ستایش خدا را که پروردگار جهانیان است.»
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَرِّفْنَا بَرَکَهَ هَذَا الشَّهْرِ وَ یُمْنَهُ وَ ارْزُقْنَا خَیْرَهُ
خداوندا، بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را با برکت و فرخندگى این ماه آشنا گردان و خیر آن را روزى مان کن.
وَ اصْرِفْ عَنَّا شَرَّهُ وَ اجْعَلْنَا فِیهِ مِنَ الْفَائِزِینَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین
و از شرّ آن بازدار و از رستگاران در آن قرار ده، به رحمتت اى مهربان ترین مهربانان.
غسل کردن در ماه ربیع الاول
غسل کردن و پوشیدن لباس پاکیزه در این روز و روزهای مهم دیگر ماه ربیع الاول توصیه شده است.
روزه گرفتن در ماه ربیع الاول
روزه گرفتن به شکرانه سلامتی پیامبر اعظم و امیرمۆمنان از گزند کفار و مشرکان در اول ربیع الاول یکی از اععمال مستحبی ماه ربیع الاول است.
زیارت امام عسکری و امام زمان(ع)
شیخ طوسی رحمه اللّه در مصباح گفته است که در روز اوّل این ماه امام حسن عسکری(ع) به عالم بقا رحلت نمود و حضرت مهدی(عج) به مقام امامت رسیدند، بنابراین زیارت آن دو امام عالی مقام در این روز نیز مناسب است.
زیارت پیامبر(ص) و امام علی(ع)
علما در این روز زیارتی را ذکر نکرده اند اما زیارت پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی(ع) در این روز مناسب است چرا که خدوند جان این دو بزرگوار را از کید کافران حفظ نمود.
همراهان عزیز ساعدنیوز امیدواریم استفاده لازم را از این مطلب برده باشید.لطفا نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
آشنایی با نماز حرز جوادالائمه
