انحراف چشم
در انحراف چشم، در حالی که یک چشم به سمت جلو نگاه می کند، چشم دیگر به سمت داخل، خارج، بالا و یا پایین می چرخد. بعضی اوقات چشم چرخیده به وضعیت اصلی و مستقیم برگشته و برعکس چشم مستقیم از موقعیت خود خارج می شود.
استرابیسم در میان گروه سنی اطفال مشکل شایعی بوده و در حدود 4% کودکان دیده می شود ولی ممکن است زمان بروز آن در سنین بالاتر نیز باشد. شیوع آن در پسر و دختر به یک نسبت بوده و گاهی ابتلا فامیلی دارد. با این حال، بعضی از مبتلایان سابقه چنین مشکلی را در فامیل خود ذکر نمی کنند.
علل انحراف چشم(استرابيسم)
انحراف چشم می تواند با مشکلات عضلات چشم, اعصابی که اطلاعات را به ماهیچه ها منتقل می کنند یا مرکز کنترل در مغز که حرکات چشم را هدایت می کند, ایجاد شود.همچنین می تواند به دلیل دیگر از مشکلات سلامت عمومی یا آسیب های چشم توسعه یابد.عوامل خطر برای پیشرفت انحراف چشم شامل این موارد است:
- سابقه خانوادگی: افرادی که والدین یا خواهر یا برادرشان مبتلا به استرابیسم هستند احتمال بیشتری دارد که این مشکل را توسعه دهند.
- ضریب شکست: افرادی که مقدار قابل توجهی دوربینی اصلاح نشده دارند ممکن است به علت تمرکز چشم اضافی که باید انجام دهند, دچار استرابیسم شوند.
- مشکلات پزشکی: افراد مبتلا به سکته مغزی و فلج مغزی یا غیره در معرض خطر بیشتری برای ایجاد استرابیسم می باشند.
علل استرابيسم در بزرگسالان عبارتست از:
- ديابت
- بيماري تيروئيد ( بيماري گريوز)
- بيماري مياستني گريويس
- تومور مغزي
- ضربه به سر
- حوادث عروقي مغز در زمينه ديابت يا فشار خون
- سکته مغزي
- گاهي اوقات بدنبال جراحي چشم (مثلا عمل آب مرواريد) يا عمل اطراف چشم
علایم انحراف چشم
- خستگی زیاد چشم ها
- سردرد هنگام فعالیت چشم ها
- دوبینی
- تاری دید
- مشکل در خواندن
- عدم تشخیص عمق در بینایی
- حساسیت به نور
تشخیص انحراف چشم
تست تصویری: در این تست نحوه خواندن حروف جدولی مد نظر قرار می گیرد. در واقع این تست میزان زیرکی یا تیزی دید را مورد بررسی قرار می دهد. ضمن اینکه دید از نظر تاثیر پذیری نیز مورد اهمیت واقع می گردد.
تست هم ترازی و تمرکز: در این تست وضعیت حرکت و تمرکز چشم ها نسبت به یکدیگر ارزیابی می گردد. در چنین وضعیتی مسائلی مانند عدم هماهنگی چشم ها در تمرکز یا بهره مندی از هر دو چشم در دید آشکار خواهد شد.
معاینه چشم از نظر سلامتی: در این وضعیت ساختار چشم شما از نظر ساختمان درونی و بیرونی مورد بررسی قرار می گیرد. این معاینه برای درمان انحراف چشم اهمیت دارد. چون در این معاینه عیوب چشمی موثر در انحراف چشم آشکار می شود.
نکته : وضعیت چشم با یک دید نرمال مقایسه می شود و به راحتی می توان به وجود انحراف چشم پی برد.
درمان انحراف چشم
- قطره هاي چشمي
- بستن چشم قويتر براي اصلاح آمبليوپي (تنبلي چشم)
- ورزش عضلات چشم
- تجويز عينک با قدرت انکساري مناسب
- تجويز عينک حاوي منشور
- تزريق سم بوتولينيوم
- عمل جراحي عضلات خارج کره چشمي
بعد از جراحی، گاهی استفاده از عینک یا منشور نیز ضرورت پیدا می کند.
جراحی استرابیسم
هیچ گاه و در جریان هیچ نوع عمل جراحی، کره چشم از محل خود خارج نمی شود.
جراحی استرابیسم در واقع ایجاد برشی کوچک در بافت پوشاننده چشم است که به چشم پزشک امکان می دهد تا به عضلات زیرین این بافت دسترسی پیدا کند. اینکه کدام عضلات تحت عمل جراحی قرار گیرند بستگی به جهت چرخش چشم دارد. گاهی اوقات لازم است هر دو چشم تحت عمل جراحی قرار گیرد.
جهت عمل جراحی استرابیسم در اطفال، بیهوشی ضرورت دارد، ولی جراحی بزرگسالان با بی حسی موضعی نیز امکان پذیر است. بهبودی سریع است. فرد اغلب ظرف چند روز به فعالیت های طبیعی اش بر می گردد.
بعد از جراحی، گاهی استفاده از عینک یا منشور نیز ضرورت پیدا می کند. گاهی اوقات ممکن است اصلاح انجام شده بیشتر یا کمتر از مقدار موردنظر باشد که در آن صورت انجام عملی دیگر ضرورت خواهد یافت.
توصیه می شود جراحی اصلاحی استرابیسم هر چه سریع تر صورت گیرد، زیرا شیرخوار به محض اینکه چشم هایش مستقیم شد، امکان دید طبیعی و دید دو چشمی را پیدا خواهد کرد. از طرف دیگر لوچی چشم می تواند روی اعتماد به نفس کودک نیز تاثیری منفی داشته باشد.
همانند هر عمل جراحی، جراحی بر روی عضلات چشم نیز با عوارضی همراه است. این عوارض شامل عفونت، خونریزی و دیگر عوارض نادری است که می تواند منجر به از دست دادن دید شود. با این حال، جراحی استرابیسم معمولا درمانی بی خطر و موثر است و در عین حال هیچ گاه جای عینک و یا آمبلیوپ درمانی را نمی گیرد.
سخن پایانی
گر ریشه انحراف چشم ناشی از معضلات پزشکی باشد، با تشخیص زودتر می توان آن را درمان کرد و شانس بیشتری برای ترمیم کامل داشت. قبل از انتخاب درمان انحراف چشم در مورد روش های مختلف با پزشک مشورت و نظر او را جویا شوید.
