آموزش سوارکاری و اصول اسب سواری

آشنایی با اسب ها و ورزش سوارکاری

اسب ها در سن چهار سالگی به بلوغ می رسند و طول عمر آنها بیست الی بیست و پنج سال می باشد. به اسب های مونث پس از چهارسالگی مادیان و به اسب های مذکر نریان می گویند. همچنین آنها معمولا بیشتر از 145 سانت قد دارند و اسب های کوتاه تر پونی گفته می شود. اسب ها که بیش از دویست نژاد دارند، بسیار باهوش هستند و حافظه طولانی مدت بالایی دارند. به همین دلیل برقراری ارتباط با آنها بسیار لذت بخش بوده و سوارکار پس از مدتی با خو گرفتن با آنها سواری راحت و دل نشینی را تجربه می کند. شناخت اسب و برقراری ارتباط با او مهم ترین نکته در یادگیری سوارکاری است. سوارکاری به صورت خلاصه به نشستن پشت اسب و کنترل حرکات آن گفته می شود. مهم ترین دستاورد این ورزش یکی شدن سوار و مرکب (معمولا اسب) و اتحادی میان آنهاست! اسب ها موجوداتی بسیار باهوش و دارای حافظه طولانی مدت قوی هستند و تفاوت های بسیاری با انسان ها دارند؛ اما شناخت و درک به همراه ارتباط موثر جذابیت این رابطه و ورزش را بیشتر می کند. برای یادگیری سوارکاری به دانش و مهارت قبلی ای نیاز ندارید و تمامی تجربه های مورد نیاز و تقویت مهارت ها در طول روند آموزش اسب سواری انجام می شود. البته سوارکاری معمولا به افراد زیر 7 سال توصیه نمی شود.

مهم ترین نکات آموزش سوارکاری

سوارکاری در برقراری ارتباط مناسب و اعتمادسازی میان اسب و سوار خلاصه میشود؛ به همین دلیل پیش از شروع سوارکاری باید با اسب مورد نظر ارتباط برقرار کنید و خلق و خوی آن را درک کنید. با یادگیری زبان بدن اسب ها از حس و حالشان مطلع شوید و واکنش های مناسب و به موقع نشان دهید. به این نکته توجه داشته باشید که رفتار پر تنش و استرس اسب ها ناشی از حس منفی و تنفرشان نسبت به شما نیست، بلکه یک واکنش طبیعی برای دفاع از خود می باشد. حال هنگامی که سوارکار بتواند اعتماد اسب را جلب کرده و به او نشان دهد قادر است از آن حفاظت کند، اسب نیز واکنش های بهتری نشان داده و سعی نمی کند از دست شما فرار کند. همچنین در صورت عکس این اتفاق، یعنی ترسیدن یا مضطرب شدن سوارکار، اسب نیز آن را حس کرده و ممکن است به شما صدمه بزند. البته بدیهی است اسب ها به صورت گله ای زندگی می کنند و پس از جلب اعتماد نیز ممکن است هر آن با احساس خطر، فرار و به سوی گله بتازند! شما باید در انتخاب اسب خود دقت کنید. اگر مربی دارید، از او برای انتخاب اسبی آرام کمک بگیرید. همچنین انتخاب باشگاه سوارکاری مناسب نیز اهمیت بسیاری دارد. با شناخت و درک زبان بدن اسب می توانید با آن ارتباط موثری برقرار کنید.

آموزش زبان بدن اسب ها

زبان بدن، صادق ترین زبانی است که هر شخص می تواند با آن سخن بگوید. حیوانات نیز زبان بدن مخصوص خود را دارند که با شناخت و یادگیری آن می توانید ارتباطی موثر و بهتر با اسب خود داشته باشید. برای درک و پیشبینی واکنش های اسب باید به او توجه بسیاری داشته باشید. گوش ها پرکاربرد ترین عضو در زبان بدن اسب ها می باشند. برای مثال وقتی اسبی گوش هایش را به سمت جلو چرخانده و سرش را به سمت بالا می گیرد یعنی چیزی او را نگران کرده است و او به دنبال منبع سر و صداست! در صورتی که گوش هایش را به سمت عقب بچرخاند یعنی چیزی باعث نگرانی و بی اعتمادی او شده است. وقتی که گوش های خود را می چرخاند و زبان خود را بیرون می آورد قصد بازی و سر به سر گذاشتن سوارکار خود را دارد یا وقتی که گوش های دو طرفش را به سمت پایین مایل می کند یعنی تسلیم شده و حاضر به اطاعت می باشد. توجه داشته باشید در هنگامی که اسب گوش هایش را به سمت عقب بخواباند به این معنی ست که به شدت خشمگین یا ترسیده است؛ در این حالت بسیار مراقب باشید زیرا رفتار آنها می تواند خطرناک و منجر به آسیب رساندن به شما شود.

آموزش سوارکاری برای مبتدی ها

پس از برقراری ارتباط با رعایت نکات ایمنی، نوبت به سوار شدن بر روی اسب می رسد. سوارکاری ورزشی مهیج و خطرناک می باشد و انجام آن به تنهایی برای بارهای اول بسیار دشوار است. توصیه می شود برای یادگیری از یک مربی ماهر استفاده کنید. البته با خواندن این مقاله اطلاعات موردنیازتان را کسب می کنید و به به صورت تئوری آموزش می بینید اما به دلیل خطرات و ریسک بالای این ورزش، بهتر است در ابتدا با حضور افراد باتجربه تمرین کنید.

رعایت نکات ایمنی هنگام آموزش سوارکاری

قبل از سوار شدن به اسب و شروع سوارکاری حتما به نکات ایمنی توجه کنید. سوارکاری خطرات بسیاری مخصوصا در ابتدا ایجاد می کند. اما رعایت نکات زیر امنیت شما را تامین می کند. بدین منظور به نکات زیر توجه داشته باشید:

• از کلاه ایمنی مخصوص و باکیفیت استفاده کنید.
• هنگام اسب سواری کاملا هوشیار باشید و بر روی سوارکاری تمرکز کنید.
• پوشیدن چکمه های مناسب موجب حفاظت از پاهای شما خواهد شد.
• تنظیم رکاب ها، زین و افسار از مهم ترین بخش ها در کنترل اسب و حفظ امنیت سوار می باشد.
• انتخاب مانژهای مناسب سوارکاری برای هر سوار متفاوت است و تاثیر بسزایی در حفظ امنیت شما دارد.

آموزش سوار شدن روی اسب

برای سوار شدن به اسب و نشستن در پشت آن، مراحل زیر را طی کنید:

• بهتر است برای اولین بار، شخصی اسب را برای شما ثابت نگه دارد.
• توصیه می شود از طرف چپ سوار بر اسب خود شوید اما برای اسب بهتر است که از هردوطرف این کار را انجام دهید.
• افسار اسب را در دست چپ جلوی زین بگیرید، اما حواستان باشد که آنرا نکشید؛ افسار را به آرامی و شل در دستتان نگه دارید و دقت کنید هیچوقت افسار اسب را رها نکنید.
• پس از گذاشتن یک پا روی رکاب، با صاف کردن زانو خود را بالا بکشید، با تاب دادن پای دیگرتان را به آن طرف اسب ببرید و به آرامی روی زین بنششنید.

حفظ تعادل و مهار کردن اسب

در ابتدا لازم است برای حفظ تعادل مقداری اسب را رام کرده و روی زین صاف بنشینید؛ به طوری که خطی مستقیم از گوش به سرشانه، لگن و پاشنه پا ایجاد شود. برای اینکار به نکات زیر توجه کنید:

• ابتدا سعی کنید روی زین ثابت بنشینید.
• حدودا یک سوم کف پای شما باید در رکاب قرار بگیرد، درصورت نیاز میتواند شاخ یا جلوی زین را بگیرید و وضعیت نشستن خود را درست و پاهای خود را محکم کنید.
• برای آرام کردن اسب میتوانید از آواهایی مانند «اوها» استفاده کنید.
• افسار را به آرامی بکشید اما دقت کنید که بخشی از آن به دهان اسب متصل است و او به این بخش بسیار حساس است. پس به آن فشار زیادی وارد نکنید یا آنرا خیلی شل نگیرید.

آموزش اسب سواری و قدم زدن با اسب

پس از اینکه راحت روی زین نشستید و به تعادل رسیدید، نوبت به حرکت و سواری می رسد. اسب ها میتوانند از احساسات شما آگاه شوند، پس هیچ استرس یا نگرانی برای خود ایجاد نکنید. هرچقدر راحت تر و صمیمی تر روی اسب نشسته باشید همانقدر کارتان آسان تر می شود. در عین حال منقبض کردن عضلات و سفت کردن بدن یا واکنش های نادرست کار را دشوارتر خواهد کرد. نکات زیر نیز برای شروع سواری مفید هستند:

• هنگام شروع کمی افسار را شل کنید و ساق پاهای خود را به آرامی به سمت بدن اسب فشار دهید. اگر اسب شما آرام یا به عبارتی تنبل باشد ممکن است نیاز شود با ضربه کوچکی با پاشنه پا او را به حرکت وادار کنید. پس از شروع به حرکت نیز پاهای خود را راحت نگه داشته و وزن خود را به روی پاشنه ها تکیه دهید.
• هرگز افسار را محکم نکشید، زیرا در این حین اسب گیج می شود چون پاها به او فرمان حرکت میدهند و افسار دستور توقف. علاوه بر آن دهن اسب به مرور زمان حساسیت لازم نسبت به دهنه را از دست داده و کنترل افسار آن دشوار می شود.
• پس از پیاده روی با ضربه آرام توسط پاها به دو طرف بدن اسب، به او بفهمانید که وقت یورتمه رفتن است.
• از گرفتن سر زین به جای استفاده از افسار برای حفظ تعادل استفاده کنید. کشیدن افسار موجب آسیب به دهان اسب می شود، در عوض می توانید یک طناب به سر زین خود اضافه کنید تا امنیت خود را افزایش دهید.
• همواره به جلو و مسیر توجه کنید؛ نگاه کردن به اسب در حین سوارکاری می تواند موجب خطرات بسیاری از جمله خارج شدن از مسیر و زمین خوردن شود.

شاید همگام شدن و هماهنگی با اسب ها در ابتدا سخت و دشوار به نظر برسد، اما با انتخاب روش مناسب برای یادگیری، فضا و مربی خوب و ادامه دادن به تمرینات قطعا از شما سوارکار بهتری خواهد ساخت.

یک سواری خوب وقتی اتفاق می افتد که شما هماهنگی کامل با بدن اسب را داشته و با مهارت هایی مانند زبان بدن نیز با او ارتباط برقرار کنید. جهت هماهنگ بیشتر و همگام شدن با اسب ها نکات زیر مفید هستند:

• در اولین گام، از حبس کردن نفس خود پرهیز کنید. این حرکت که عمدتا توسط مبتدی ها انجام می شود، گاهی در سوارکاران حرفه ای که مشغول یادگیری هستند نیز دیده میشود! سعی کنید به آرامی و هماهنگ با حرکات بدن، تنفس خود را تنظیم کنید.
• در هنگام یورتمه رفتن، حرکات اسب به شدت پرتکان هستند که باعث می شود کمی از زین جدا شده و پاهایتان از رکاب خارج شود یا ممکن است سعی کنید روی پاها بایستید. اما انجام این کار موجب از دست دادن تعادل یا احساس نا امنی شود و به دلیل ناهماهنگ بودن سوار و اسب به کمر هر دو آسیب می رسد. برای جلوگیری از این اتفاق از ساق و زانوی خود کمک بگیرید و همزمان با حرکات اسب خود را به سمت بالا و پایین تاب دهید.
• با جلو رفتن کتف بیرونی اسب، کمی بدن خود را بلند کنید و بابرگشت کتف به جای خود شما نیز بنشینید. مهم ترین نکته در این مهارت هماهنگی با بدن اسب می باشد.
• هنگام نشستن به آرامی به جای خود بازگردید تا آسیبی به کمر اسب خود نزنید.
• هیچ سوارکاری یک شبه مهارت هایش را بدست نیاورده است! نا امید نشوید و به تمرین ادامه دهید. به مرور به هماهنگی لازم و رضایت می رسید.

آموزش حرکت چهارنعل

چهارنعل که گاهی اوقات نیز توسط تازه کاران با یورتمه رفتن اشتباه گرفته می شود، روش دیگری در سوارکاری است که نسبت به یورتمه رفتن کمی آسان تر است. برای چهارنعل رفتن ابتدا باید با یورتمه رفتن شروع کنید؛ اما هر اسب ممکن است روش و علامت های متفاوتی برای چهارنعل رفتن داشته باشد و باید از مربی خود یا فردی باتجربه کمک بخواهید. البته بیشتر وقت ها جهت فهماندن به اسب برای چهارنعل رفتن، چند اینچ پاها را به سمت عقب برده و به بدن اسب فشار می دهند و او را آماده این حرکت می کنند. در مسابقات نیز سوارکاران با حرکت چهارنعل شروع می کنند زیرا سرعت بیشتری داشته و به سم اسب نیز آسیبی وارد نمی شود.

سرعت گرفتن و تاختن با اسب

تاختن با اسب مهارت بسیاری نیاز دارد و بیش از کسب آن باید به یورتمه و چهارنعل تسلط پیدا کنید. با این حرکت سرعت شما افزایش می یابد و کنترل، هماهنگی و متوقف کردن اسب نیز دشوارتر می شود؛ همچنین اشتباهات سوارکار در این حرکت می تواند منجر به آسیب جدی به خود و اسب شود. برای تاختن با اسب به نکات زیر توجه کنید:

• بیش از تاختن به یورتمه و چهارنعل مسلط شوید.
• تاختن تشابه بسیاری به حرکت چهارنعل دارد؛ اما در آن اسب برای افزایش سرعت، فاصله ی پاهای خود را افزایش داده و بدن خود را کش می دهد. همچنین اسب ها با کشش گردن و پاهای خود فضای بیشتری را پوشش می دهند.
• برای تاختن باید تسلط کافی بر چهارنعل را بدست آورید، سپس برای تغییر حرکت از چهارنعل به تاختن بدن خود را کمی به سمت جلو خم کنید و از روی زین بلند شوید.
• دستان خود را در بالای گردن اسب قرار داده و پاهای خود را به بدن اسب فشار دهید، با این حرکت از او میخواهید سرعت و کشش خود را بیشتر کند.
• برای حفظ تعادل، پاهای خود را به درستی در رکاب قرار دهید و وزنتان را روی پاهایتان بیندازید.

در سوارکاری سرعت اسب یکی از مهم ترین عامل ها برای پیروزی و پیشرفت در مسابقات اسب دوانی است. به همین دلیل باید در انتخاب اسب مناسب و رعایت تمامی معیارها دقت بسیاری داشته باشید. سرعت و مشخصات اسب بر اساس نژاد، جنسیت، سن و فصل متفاوت است؛ بنابرین برای آموزش سوارکاری و مسابقه باید اسب مناسبی انتخاب کنید.

آخرین مرحله آموزش سوارکاری؛ پرش از روی موانع

پرش از روی موانع عملی بسیار مهیج و سرگرم کننده است اما تسلط به آن زمان بیشتری نیاز دارد و باید به عنوان آخرین حرکت به یادگیری آن بپردازید. برای شروع میتوانید از روی موانع کوچک و کوتاه بپرید و فراموش نکنید که حتما از مربی خود کمک بخواهید.

رعایت نکات زیر شما را به موفقیت نزدیک تر میکند:

• اسب ها برای پرش، پاهای عقب خود را به زمین فشار می دهند و با بالا آوردن پاهای جلو می پرند. در این زمان شما باید بدن خود را مقداری به سمت جلو تکیه دهید تا بهتر تعادل خود را حفظ کنید.
• هرگز هنگام پرش افسار اسب را نکشید، برای جلوگیری از این اتفاق دستان خود را به سمت گردن اسب ببرید و به محض تمام شدن پرش به حالت اول برگردید؛ روی زین بنشینید و حالت بدنتان را به حرکت چهارنعل بازگردانید.
• در هنگام سوارکاری و مخصوصا پرش، به سمت جلو نگاه کنید. نگاه کردن به اسب یا پایین خطرات زیادی ایجاد می کند.

آموزش توقف و پیاده شدن از اسب

برای ایستادن و کم کردن سرعت خود افسار اسب را به آرامی عقب بکشید. در صورتی که افسار اسب را محکم بکشید دهان او آسیب می بیند. در عوض با دادن تمرین های مناسب به اسب خود بفهمانید که چه زمانی وقت ایستادن است. پس از توقف، مطمئن شوید که اسب شما ثابت و بدون حرکت می ایستد. سپس مراحل زیر را جهت پیاده شدن طی کنید:

• ابتدا اسب خود را ثابت نگه داشته و افسار آن را در دست چپ، محکم بگیرید تا کنترل آن را از دست ندهید و در صورت نیاز با کشیدن افسار مانع حرکت او شوید.
• هر دوپا را به صورت کامل از رکاب درآورید تا هنگام پایین آمدن آسیبی نبینید. سپس به سمت جلو خم شوید و گردن اسب (بین کتف ها) را گرفته و از روی زین بلند شوید.
• پای راست خود را بلند کرده و به سمت چپ تاب دهید، دقت کنید که پایتان به پهلو یا زین اسب گیر نکند. با این حرکت به آسانی از روی اسب پیاده می شوید.
• پس از پیاده شدن، افسار را به دست راست منتقل و در جلوی اسب نگه دارید تا او را هدایت کنید. فراموش نکنید که پس از سوارکاری باید به اسب خود رسیدگی کنید تا برای سواری بعدی آماده شود.

توصیه های پایانی آموزش سوارکاری

هنگامی که در اطراف اسبتان هستید، با او حرف بزنید تا با شما احساس نزدیکی کند؛ برای تربیت اسب از روش های مناسب و درست استفاده کنید و برای افزایش سرعت دست به تنبیه او نزنید! به نحوه نشستن خود بر روی اسب توجه کنید و اهمیت دهید. بد نشستن در هنگام سوارکاری به کمر و گردن سوارکار و اسب ها آسیب می رساند. همچنین هماهنگی دستان با حرکت سر اسب جهت حفظ افسار در دست و آزادی عمل به او نیاز است. نکات ایمنی را رعایت کنید و حتما قبل از سوار شدن به بررسی زین و رکاب بپردازید. البته این کار توسط افراد حرفه ای صورت می گیرد اما نا امید نشوید و به تلاش خود ادامه دهید. سوارکاری نیز مانند ورزش های دیگر با تمرین های مناسب و قابل یادگیری است. این ورزش که هم ذهنی و هم جسمی بوده از شما فردی قوی تر، شجاع تر و سالم تر می سازد. پس اگر شما نیز علاقه مند به این رشته هستید آنرا در لیست اهدافتان اضافه کنید! همچنین می توانید با خواندن مقاله شاخه های مختلف سوارکاری با این ورزش بیشتر آشنا شوید.

قوانین رشته ورزشی سوار کاری