به گزارش سرویس فرهنگ و هنر سرویس ساعدنیوز، یکی از بزرگ‌ترین حماسه‌های منظوم جهان، کتاب شاهنامه فردوسی، اثر ابوالقاسم فردوسی است. این اثر شامل حدود 50,000 تا 61,000 بیت است و به اساطیر، حماسه‌ها و تاریخ ایران از آغاز، تا حمله‌ی اعراب می‌پردازد. شاهنامه در سه بخش اسطوره‌ای، پهلوانی و تاریخی نگاشته شده و تأثیر عمیقی بر فرهنگ و ادبیات کهن فارسی داشته است. این کتاب به بسیاری از زبان‌های زنده‌ی جهان نیز ترجمه شده است.
یکی از بزرگ‌ترین و مهمترین آثار ادبیات کهن فارسی و یکی از شاهکارهای حماسی جهان، کتاب شاهنامه فردوسی (Shahnameh) است که توسط حکیم ابوالقاسم فردوسی (Ferdowsi)، شاعر بزرگ ایرانی، در حدود هزار سال پیش سروده شده است. شاهنامه به معنای «کتاب شاهان» است و داستان‌های آن به تاریخ و اساطیر ایران باستان می‌پردازد. این اثر عظیم که بیش از 50,000 بیت شعر را در بر می‌گیرد، به زبان فارسی دری نوشته شده است.
محمدعلی فروغی، شاهنامه فردوسی را از گران‌قدرترین و بزرگ‌ترین آثار موجود در تاریخ ادبیات فارسی می‌دانست و معتقد بود که این اثر نه‌تنها هویت ملی ایرانیان را زنده نگاه داشته، بلکه زبان فارسی را نیز از فراموشی نجات داده است. او فردوسی را به خاطر زنده نگاه داشتن تاریخ ملی و ادبیات کهن فارسی، بسیار مورد تقدیر قرار می‌داد.
محمدتقی بهار بر این باور بود که ابوالقاسم فردوسی با شاهنامه‌ی خود، قدرت وعزت‌نفس را به ایرانیان بازگرداند. او معتقد بود که این اثر، ریشه‌ی ایرانیان را قوی و آنان را در راه مردی، مردانگی و غیرت استوار ساخته است.
مجتبی مینوی معتقد بود که زبان فارسی وسیله‌ای برای استحکام اتحاد و ارتباط ایرانیان است و شاهنامه فردوسی این زبان را چنان غنی و محکم کرده که از فراموشی و نابودی در امان مانده است. او بر این باور بود که شاهنامه، نقش مهمی در حفظ و تقویت هویت ملی ایرانیان ایفا کرده است.
حبیب یغمایی بر این باور بود که اگر تمام ثروت ایران از عصر غزنوی تاکنون در یک کفه‌ی ترازو قرار گیرد و شاهنامه فردوسی در کفه‌ی دیگر، شاهنامه ارزش بالاتری خواهد داشت. او معتقد بود که این اثر ارزش و اهمیت بی‌نظیری دارد که با هیچ ثروتی قابل مقایسه نیست و جایگاه ویژه‌ای در تاریخ و فرهنگ ایران دارد.
بدیع الزمان فروزانفر، فردوسی را به‌خاطر اخلاق شایسته و پاکی سخن، برتر از دیگر شعرا می‌دانست. او معتقد بود که فردوسی وطن‌پرست بوده و به ایران، عشق بسیاری داشته است. این عشق و شور در آثار او آشکار است و نشان‌دهنده‌ی تعهد و وفاداری این شاعر به میهن و فرهنگ ایرانی است. فروزانفر بر این باور بود که ابوالقاسم فردوسی با شاهنامه‌ی خود، ارزش‌های والای انسانی و ملی را به نسل‌های آینده منتقل کرده است.
در این ابیات، فردوسی با استفاده از چرخهٔ ماه به زیبایی طبیعت و پدیده‌های طبیعی اشاره می‌کند و نظم الهی را در این پدیده‌ها توصیف می‌کند. ماه، به عنوان چراغ شب، سمبلی از گذر زمان و نظم جهان است. در این ابیات، فردوسی به این نکته اشاره می‌کند که جهان از نظم خاصی پیروی می‌کند و ماه نیز همواره این نظم را حفظ می‌کند.
# چراغ است مر تیره شب را بسیچ
به بد تا توانی تو هرگز مپیچ
ماه همچون چراغی است که شب تاریک را روشن می‌کند. شاعر در ادامه توصیه می‌کند که از انجام کار بد تا حد ممکن دوری کن.
# چو سی روز گردش بپیمایدا
شود تیره گیتی بدو روشنا
وقتی ماه چرخهٔ کامل خود را طی کند (در طول سی روز)، جهان تیره و تاریک به واسطهٔ آن روشن می‌شود.
# پدید آید آنگاه باریک و زرد
چو پشت کسی کو غم عشق خْوَرد
سپس ماه به صورت باریک و زرد رنگ پدیدار می‌شود، مانند پشت خمیدهٔ کسی که از غم عشق رنج می‌برد.
# چو بیننده دیدارش از دور دید
هم اندر زمان او شود ناپدید
وقتی کسی ماه را از دور ببیند، خیلی زود ناپدید می‌شود، زیرا به سرعت کوچک و کم‌نور می‌شود.
# دگر شب نمایش کند بیشتر
تو را روشنایی دهد بیشتر
شب بعد، ماه بیشتر نمایان می‌شود و نور بیشتری به تو می‌بخشد.
# به دو هفته گردد تمام و درست
بدان باز گردد که بود از نخست
پس از دو هفته، ماه کامل و تمام می‌شود و سپس دوباره به حالت اولیه‌اش برمی‌گردد.
# بود هر شبانگاه باریک‌تر
به خورشید تابنده نزدیک‌تر
هر شب ماه باریک‌تر می‌شود و به خورشید نزدیک‌تر می‌گردد.
# بدینسان نهادش خداوند داد
بود تا بود هم بدین یک نهاد
خداوند طبیعت ماه را این‌گونه قرار داده است؛ و از ابتدای آفرینش، همیشه این نظم برای ماه وجود داشته است.
شاهنامه نسخه برداری شده به سال 1028 هجری قمری
شاهنامه نسخهٔ کتابخانهٔ موزهٔ بریتانیا
شاهنامهٔ فردوسی (نوشته شده در هند)
شاهنامهٔ مصور نسخه‌برداری شده در هند
شاهنامهٔ فردوسی به خط محمد میرک بن محمد حسینی استادی به سال 1028 هجری قمری
