ورزش پانتیاژ
یکی از زیباترین و جذاب ترین رشته های ورزشی، پاتیناژ است که به ورزشکاران این امکان را می دهد تا با کفش های مخصوص خود بر روی یخ قدم بگذارند و لذتی وصف ناشدنی را تجربه کنند. تا پیش از این ایران تنها یک سالن پاتیناژ داشت که به دلایل متعدد تغییر کاربری داد و علاقه مندان به این رشته ورزشی را از جذابیت های آن محروم کرد.امروزه پس از گذشت ۴۰ سال، سالن های پاتیناژ با حضور مسئولین شروع به فعالیت می کنند و علاقه مندان این ورزش مهیج را به سوی خود می کشانند. اگر شما هم به این رشته ورزشی علاقه مند هستید، ما را با این گزارش همراهی کنید تا اطلاعات دقیقی در خصوص آن به شما بدهیم.
تاریخچه ورزش پاتیناژ
پاتیناژ در قرن های گذشته در نزد مردمان کشورهای هلند و انگلستان جایگاهی خاص و ویژه داشته و در زمستان از ورزش های مورد علاقه این دو سرزمین بوده است.پاتیناز در ابتدا تنها برای سرگرمی بر روی رودخانه ها، حوضچه های طبیعی و دریاچه های یخ زده به انجام میشد و بعدها در میان ورزشها جای گرفت و مدتهاست که زمینهای سرپوشیده چهار فصل برای پرداختن به آن وجود دارد.زمانهای بسیار دور و ماقبل تاریخ زمان و روند شکل گیری دقیق پاتیناژ نامعلوم است، با این حال باستان شناسان عقیده دارند که اسکیت روی یخ گسترش جغرافیایی زیادی داشته است.قدیمی ترین مدرک جهان درباره پیدایش ورزش پاتیناژ به یک راهب اهل کانتربوری به نام ویلیام فیتز استفن که در لندن بین سال های 1175 تا 1118 زندگی می کرد، برمی گردد.
ورزش پاتیناژ به 4 رشته زیر تقسیم می شود:
1- پاتیناژ نمایشی
افراد در این ورزش به صورت تک تک، دو نفره و حتی گروهی به انجام حرکاتی زیبا و متناسب با یک قطعه موسیقی می پردازند.
2- هاکی روی یخ
در این ورزش تیمی اعضای هر تیم با در اختیار داشتن توپ میدان به دروازه تیم مقابل یورش برده و گل می زنند.
3- پاتیناژ سرعتی
شرکت کنندگان در این ورزش در طول مسافت مشخص با حداکثر سرعت خود حرکت می کنند.
4- پاتیناژ نوردیک
رشته ای سرگرم کننده که در آن زمان مطرح نیست و شرکت کنندگان باید مسافتی بسیار طولانی را بر روی یخ های طبیعی طی کنند.
حرکت با کفش های پاتیناژ
امروزه ورزش پاتیناژ از جمله ورزش های زیبا در جهان به حساب می آید. طبق مطالعات انجام شده یخ در دمای 7- درجه سانتیگراد از کمترین میزان اصطکاک برخوردار است؛ به همین دلیل تمامی پیست های سرپوشیده پاتیناژ سیستم خود بر مبنای این درجه تنظیم می کنند.در کفش های امروزی پاتیناژ برای ایجاد شتاب و کنترل حرکات اسکیت باز ، سر تیغه جلویی را کمی به طرف پایین خم می کنند.
خطرات ورزش پاتیناژ
اگر این ورزش در سالن مخصوص اسکیت برگزار شود احتمال خطر آسیب دیدگی برای اسکیت بازان کم می شود اما پیست های فضای باز که در دریاچه ها صورت می گیرد، خطرات جدی با خود به همراه دارد.
1.سقوط بر روی یخ که به کیفیت سطح یخ، طراحی اسکیتف سرعت اسکیت باز و همچنین مهارت و تجربه او بستگی دارد ،هرچند در این حالت آسیب اسکیت باز بعید است اما غیرممکن نیست .
2. سقوط از میان یخ به داخل آب بسیار سرد از اتفاقات بسیار خطرناک در این رشته ورزشی است. این حادثه می تواند موجب آسیب دیدگی شدید یا حتی مرگ انسان در اثر شوک، غرق شدن یا سرمازدگی شود.
بیرون آمدن از آب و بازگشت به یخ تقریبا کاری غیرممکن است زیرا لبه های یخ به طور مداوم می شکنند و کفش ها به دلیل خیسی سنگین می شوند و فرد را به زیر آب می کشند.
شرایط پاتیناژ در ایران
پاتیناژ ورزشی است که حدود ۵۰ سال پیش وارد کشور شد. نخستین سالن این ورزش در ۴۰ سال قبل به دلیل میزبانی بازی های آسیایی در سالن ۱۲ هزار نفری آزادی راه اندازی گردید اما هزینه های سرسام آور نگهداری از آن باعث شد این سالن تغییر کاربری بدهد. اکنون با گذشت ۴۰ سال مجدد سالن پاتیناژ در ایران در مجموعه تندرستی آرامیس طراحی و ساخته شد تا با همت مسئولان گامی برای علاقه مندان به این رشته ورزشی مفرح باشد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید این سالن استاندارد ورزش پاتینار با هزینه یک میلیون و ۶۰۰ هزار یورویی طراحی و ساخته شد.
چگونگی عملکرد تیغه:
اسکیت روی یخ به این دلیل انجام پذیر است که تیغه فولادی زیر کفش میتواند با کمترین اصطکاک با سطح یخی به اطراف حرکت کند. البته اندکی خم کردن تیغه و فرو بردن آن در یخ به اسکیت باز کمک میکند تا با بالا بردن اصطکاک، حرکات خود را کنترل نماید. به علاوه او میتواند با حرکت بر روی لبه منحنی تیغه و با قرار دادن بدن خود در زاویه مناسب و خم نگهداشتن زانو، از نیروی جاذبه برای کنترل و سرعت بخشیدن به حرکات خود استفاده کند.
یک روش دیگر برای ایجاد شتاب فشردن تیغه در بخش جلویی آن روی یخ است به طوریکه یخ بریده میشود و اسکیت باز را به جلو هل میدهد. اسکیت باز ماهر میتواند با ترکیب دو تکنیک فوق که ” ترسیم” یا drawing نام دارد، به حالتی برسد که ظاهرا بدون هیچ کوشش خاصی در مسیرهای منحنی زیبا میخرامد.
آزمایشهای متعدد نشان داده اند که یخ در دمای ۷- درجه سانتیگراد از کمترین میزان اصطکاک جنبشی برخوردار است و بسیاری از میدانهای پاتیناژ سرپوشیده سیستم خود را بر مبنای همین درجه تنظیم میکنند. روی سطح بیرونی هر نوع پوشش یخی در دماهای بالاتر از ۲۰- درجه سانتیگراد همواره یک غشای بسیار نازک از آب مایع وجود دارد که قطر آن از تنها چند مولکول تا چندین هزار مولکول در تغییر است.
دلیل وجود این غشا، پایان ناگهانی ساختار کریستالی یخ است. ضخامت این غشای مایع، تنها به دمای سطح یخ بستگی دارد، هرچه دما بالاتر باشد، غشا ضخیمتر خواهد بود. البته پاتیناژ بر روی سطوح سردتر از ۲۰- درجه نیز امکان پذیر است که درآن دما به طور طبیعی غشای مایع به وجود نخواهد آمد.