فاتح پور سیکری با قدمتی که به قرن 16 میلادی بازمیگردد، شهری تاریخی است که در نزدیکی آگرا قرار دارد. این شهر توسط اکبرشاه پایهگذاری شده است که یکی از قدرتمندترین فرمانرایان مغول بهشمار میرفت. فاتح پور سیکری، پایتخت امپراتوری مغولان هند بود و سالها قبل از آگرا، این جایگاه را در اختیار داشت. تک تک سازههای این شهر قدیمی از جمله حرمها، کاخها، باغها، جادهها و مساجد به دستور اکبرشاه ساخته شدهاند. با توجه به ارزش تاریخی، فرهنگی و معماری، فاتح پور سیکری در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. در ادامه لیستی از مکانهای دیدنی که باید در فاتح پور سیکری آنها را ببینید، به شما معرفی خواهیم کرد. در ادامه با ساعد نیوز همراه باشید.
قدمت تاریخی شهر فاتح پور سیکری به دوره مغول باز می گردد. این شهر در سال 1571 میلادی به وسیله امپراتور اکبر به عنوان پایتخت امپراتوری مغول تاسیس شده است.امپراتور اکبر در جریان لشکر کشی به پنجاب شهر فاتح پور سیکری را ترک کرد. زین پس این شهر در سال 1610 به موجب کم آبی به صورت کامل متروکه گردید. هدف امپراتور اکبر از تاسیس شهر فاتح پور سیکری قدردانی از شیخ سلیم چیشتی بوده است. این شیخ پیشگویی هایی درباره تولد پسر امپراتور اکبر کرده بود. در سال 1569 همسر امپراتور اکبر، مریم اوز یک فرزند پسر به نام جهانگیر را به دنیا آورد. کاووش های باستان شناسان اعم از بانو پراتاب سینگ حاکی از آن دارد که دیرینگی مجسمه، قطعات عتیقه و سازه ها در شهر فاتح پور سیکری به بیش از 1000 سال قبل باز می گردد. در واقع قبل از تصحاب شهر به وسیله امپراتور اکبر، پیشینیان او به ویژه بابر و همایون اقدامات گستره ای در خصوص طراحی شهر انجام داده اند.
در سال 1803 میلادی انگلیسی ها به منظور احیا ء شهر فاتح پور سیکری اقدامات گسترده ای را انجام دادند. یکی از این اقدامات تشکیل مرکز اداری بود. حدود 12 سال بعد، فردی به نام مارکز هیستینگز دستور تعمیر و بازسازی بناهای تاریخی در شهر فاتح پور سیکری و سیکاندرا را صادر کرد.
اکبر یا جلال الدین محمد اکبر سومین پادشاه از سلسله گورکانیان یا امپراتوری مغولی هند است که در هندوستان با نام مغول اعظم یا اکبر کبیر نامیده میشود، فرزند همایون و پدر جهانگیر بود که بین سالهای 1556 و 1605 فرمانروایی کرد. او پادشاهی خیرخواه، شجاع و خردمند بود و از وی در کنار آشوکا یکی از تأثیرگذارترین پادشاهان در تاریخ هند و بزرگترین پادشاه آن سرزمین یاد کردهاند.
اکبر شاه اهل تساهل بود و طی فرمانروایی طولانی و با اقتدار خود، سهم عمدهای در ایجاد آرامش در شبه قاره هند و شکوفایی امپراتوری گورکانیان به عهده داشت. اکبر سعی در به توافق رساندن ادیان و مذاهب مختلف رایج در هند کرد. او همچنین دین جدیدی به نام دین الهی ابداع کرد که آمیزهای از ادیان هندویسم، اسلام، سیک، مسیحیت، کارواکا و حتی زرتشتی به شمار میرفت. دوران فرمانروایی او و فرزندانش، تنها حکومت اسلامی ثبت شده در تاریخ است که بدون فشار خارجی اتباع غیر مسلمان حقوقی برابر با مسلمانان داشتند.
اکبر شاه در طول زندگی خود سه بار با رقیه سلطان بیگم، سلیمه سلطان بیگم و جودا بای (مریم الزمانی) ازدواج میکند و حاصل این سه ازدواج 7 فرزند میباشد؛ اما بعد از وی تنها فرزند پسر جودا بای به نام جهانگیر بر تخت سلطنت مینشیند.
جودا بای شاهدخت از قبیله «راجپوتی» با نام دیگر «مریم الزمانی»، همسر جلال الدین ابو الفتح محمد اکبر سومین پادشاه از سلسله امپراتوری مغولی هند بود. جلال الدین محمد اکبر که پادشاهی مسلمان بود در سال 1562 میلادی با یک شاهزاده خانم راجپوتی به نام جودا بای ازدواج کرد تا پیوند میان دین اسلام و آئین هندو را تحکیم کند. آنان در سال 1569م صاحب پسری شدند و او را سلیم (نورالدین محمد) نامیدند که پس از درگذشت اکبر با نام جهانگیرشاه وارث حکومت او شد.
از داستان زندگی این زوج مجموعه تلویزیونی و فیلم سینمایی ساخته شده است. نام سریال “جودا اکبر” که امروزه روی آنتن بعضی از شبکههاست؛ داستان عاشقانه اکبر و جودا را بیان میکند. به علاوه فیلم سینمایی با همین نام از این شاه بزرگ هند ساخته شده است.
دیوان خاص یا سالن مخاطبان خصوصی یکی از جذاب ترین سالنهای سخنرانی در شهر فاتح پور سیکری است. نفیس ترین مورد مربوط به این بنا را میتوان برج مرکزی آن دانست که با نام تخت سلطنت نیلوفر آبی نیز شناخته میشود. این ستون مثال بارزی از جزئیات زیبا و مهارت بالا در حکاکی و سنگ تراشی است. ستون یاد شده، بار سقف مسیری که چهارگوشه طبقه اول را به یک سکوی دایرهای متصل میسازد را به دوش میکشد. این سکوی دایره ای در حقیقت جایگاهی ویژه برای امپراتور اکبر بوده است. این سالن برای شرایطی که امپراتور، افراد خاص و رهبران مذهبی را احضار میکرده است، طراحی شده است.
این کاخ که با نام کاخ مریم الزمانی (Mariam-uz-Zamani) نیز شناخته میشود، مکانی برای اقامت ملکه مغولها به نام جدابای (Jodhabai) بوده است. قصر جدابای بهعنوان حرم امپراتور نیز شناخته میشد و سایر همسران او در آن زندگی میکردند. درهرحال این بنا یکی از مهم ترین بناهای موجود در شهر بوده و دارای معماری حیرت انگیز و زیبایی است. معماری این بنا آمیزه ای از سبک راجا پوتانا (Rajputana) هندی و سبک معماری اسلامی مغولها است. دلیل این امر این است که جدابای از نسل راجپوتهای هندی (Rajput) و قبیله آمر (Amer) در جای پور بوده است.
نام بلند دروازا در زبان اردو به معنای دروازه بزرگ و باشکوه است و دقیقا شرایط این سازه را نشان میدهد. این بنا ارتفاعی 54 متری از سطح زمین دارد و در سال 1601 و به دستور امپراتور اکبر و برای بزرگداشت فتح گجرات توسط او بنا گشته است. معماری این دروازه بسیار منحصربه فرد و هنرمندانه بوده و نحوه ساخت آن نیز بسیار درخشان و ویژه است. بلند دروازا از سنگآهک قرمز رنگ ساخته شده است و تزئینات آن نیز از جنس مرمر و گرانیت کنده کاری شده هستند. بر روی کتیبه اصلی این دروازه میتوان متنی فارسی را با این مضمون یافت: «عیسی، فرزند مریم گفت که جهان پلی برای عبور است، خانهای در آن نسازید. کسی که یک روز امیدوار باشد، ممکن است برای ابدیت امیدوار بماند ولی دنیا بیش از یک ساعت ماندگار نیست. آن را به عبادت سپری کنید زیرا باقی آن مشخص نخواهد بود.» این نوشتهها نشان دهنده وضعیت مذهبی موجود در دوران امپراتور بزرگ مغول است.
در منطقه آگار هند یک شهر به نام فاتح پور سیکری قرار دارد. شهر فاتح پور سیکری به عنوان یک نمونه بارز از معماری دوران مغول در هند کانون توجه گردشگران قرار گرفته است. شهر فاتح پور سیکری در معنی شهر پیروزی در استان اوتار پرداش هند قرار دارد. این شهر در سال 1571 به وسیله امپراتور اکبر به عنوان پایتخت امپراتوری مغول تاسیس شده است.
