چلغوز یکی از میوه های خشک کشور افغانستان است که در جنگل های پکتیکا و حوس به دست می آید. برگ های درخت چلغوز به شکل سوزنی مانند هستند. چلغوز دانه ای پر چرب و سرشار از اسیدهای چرب غیر اشباع مفید و همچنین اسید های آمینه ضروری برای بدن است. این دانه خواص و فواید فراوانی دارد.
چلغوز چیست؟
چلغوز چیزی نیست جز دانه ی خوراکی نوعی درخت کاج. نام علمی این درخت کاج Pinus gerardiana است که جزء درختان بومی شرق افغانستان، پاکستان، و شمال غربی هند به شمار می رود؛ این درخت در ارتفاعات ۱۸۰۰ الی ۳۳۵۰ متری رشد می کند.
دانه ی کاج که در زبان فرانسوی به آن “ pignon ” ، در زبان اسپانیایی “ piñones ”، در زبان آلمانی “ pinienkernen ” ، در زبان یونانی “ koukounari ” ، و در زبان انگلیسی به آن “ Pine Nut ” گفته می شود، از ۲۰ گونه ی مختلف از درختان کاج برداشت می شود. با این که دانه ی همه ی این گونه های درخت کاج به اندازه ای بزرگ هستند که بتوان آن ها را به عنوان محصول خوراکی برداشت کرد، معمولا دانه های چهار گونه درخت کاج به شکل رایج برداشت می شود – کاج مکزیکی، کاج کلرادو، کاج چینی، و کاج ایتالیایی.
تاریخچه ی چلغوز
هزاران سال است این دانه به عنوان یکی از مواد غذایی مهم در نقاط مختلف جهان به شمار می رود. در حقیقت، بومیان آمریکایی در ناحیه ی گریت بیسین برای بیش از ۱۰،۰۰۰ سال، این دانه ی خوراکی را جمع آوری و برداشت می کردند.
از دوره ی پارینه سنگی، مصرف چلغوز یا دانه ی کاج در نواحی اروپا و آسیا محبوبیت زیادی پیدا کرد. پزشکان مصری چلغوز را برای درمان انواع مختلفی از امراض تجویز می کردند. گفته می شود، سربازان رومی پیش از جنگ ها و نبردهای شان چلغوز یا دانه ی کاج می خوردند، و نویسندگان یونانی از ۳۰۰ پیش از میلاد مسیح مطالبی درباره ی این دانه ی خوراکی ذکر کرده اند.
ارزش غذایی چلغوز
چلغوز به دلیل غنی بودن از ویتامین ها A, E و K برای سلامت و شادابی پوست و همچنین تقویت سلامت چشم مفید است. ویتامین B3 یا همان نیاسین موجود در چلغوز برای شادابی روح و روان و همچنین تقویت حافظه موثر است. همچنین از دیگر خواص چلغوز برای بدن به دلیل داشتن آهن به اکسیژن رسانی سلول ها و بافت های بدن کمک می کند. چلغوز طبع بسیار گرمی دارد به همین دلیل برای افرادی که گرم و خشک مزاج هستند توصیه نمی شود و مصرف آن فقط برای افرادی سودمند است که مزاج های رطوبتی دارند. این دانه بسیار موثر و مفید برای کبد است زیرا موجب کاهش تری گلیسیرید خون می شود. همچنین به دلیل غنی بودن از چربی و فیبر موجب کاهش و از بین رفتن اشتها می شود.
فواید چلغوز
چلغوز منبعی غنی از مواد مغذی، آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب غیر اشباع، اسید آمینه های ضروری و مواد معدنی از جمله منیزیم، منگنز، فسفر، مس، روی، آهن و پتاسیم فراوانی است. علاوه بر این چلغوز سرشار از ویتامین ها از جمله ویتامین A، ویتامین E، ویتامین C و ویتامین های گروه B به ویژه ویتامین B3 یا نیاسین است. وجود این مواد مغذی چلغوز را به یک دانه بسیار مفید تبدیل کرده است از جمله خواص چلغوز می توان به مواردی مانند تنظیم و تعادل فشار خون، دفع سنگ مثانه، کاهش کلسترول بد، درمان کم خونی، تقویت سیستم ایمنی، سلامت کبد، دفع مواد زائد بدن، کاهش دردهای عضلانی، تقویت استخوان ها، افزایش انرژی، کاهش خستگی جسمانی، آرام بخشی، رفع بی خوابی، تقویت مادر باردار و کمک به رسد جنین اشاره کرد. در ادامه به بررسی برخی از خواص چلغوز می پردازیم.
خواص چلغوز برای افزایش میل جنسی و باروری
یکی از خواص چلغوز این است منبعی غنی از پروتئین و روی است که می تواند موجب افزایش میل جنسی و تحریک هورمون های جنسی شود. چلغوز یا دانه صنوبر سرشار از اسیدآمینه آرژینین است که این اسیدآمینه موجب افزایش بارورسازی مردان و زنان، افزایش تولید اسپرم و افزایش توانایی دستگاه تولید مثل می شود.
خواص چلغوز برای پوست
از دیگر خواص چلغوز این است که سرشار از آنتی اکسیدان ها است که موجب کاهش خطر ابتلا به استرس اکسیداتیو شده و از سلول ها در برابر آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کند. این خاصیت از چلغوز یا دانه صنوبر از نشانه های پیری زودرس مانند چین و چروک جلوگیری می کند. چلغوز سرشار از ویتامین ها از جمله ویتامین E، ویتامین K، ویتامین A و اسید های چرب است و به همین دلیل مصرف چلغوز می تواند نیاز روزانه ویتامین K و ویتامین E بدن را تامین می کند. مصرف فقط و فقط صد گرم دانه چلغوز، نوزده درصد از نیاز روزانه ویتامین K و سیزده درصد از نیاز روزانه ویتامین E بدن تامین را تامین می کند که این میزان می تواند به حفظ سلامت و شادابی پوست کمک کند.
خواص چلغوز برای بهبود بینایی
یکی دیگر از خواص چلغوز وجود مقادیر بالایی از ویتامین A و لوتئین در آن است که می تواند به بهبود بینایی کمک کرده و از چشم ها در برابر بسیاری از بیماری ها محافظت کند. بر اساس مطالعات و تحقیقات صورت گرفته توسط محققان مصرف مواد غذایی سرشار از لوتئین در غذای رژیمی همانند چلغوز می تواند در جلوگیری از ابتلا به بیماری هایی نظیر تباهی لکه زرد یا دژنراسیون ماکولا بسیار تاثیرگذار و مفید باشد. دژنراسیون در ماکولا شایع ترین علت کوری در افراد مسن است و به همین دلیل مصرف چلغوز به آن ها توصیه می شود.
خواص چلغوز برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی
کمک به حفظ سلامت قلب و پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی از دیگر خواص چلغوز است. مصرف چلغوز می تواند از تشکیل لخته های خونی در شریان ها جلوگیری کند. چلغوز حاوی چربی های اشباع نشده است و به همین دلیل می تواند موجب کاهش سطح کلسترول بد خون شود. از دیگر خواص چلغوز این است که دانه صنوبر یا چلغوز سرشار از اسیدهای آمینه ضروری مانند آرژینین است که موجب کاهش فشار خون می شود. علاوه بر این چلغوز سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که از تجمع پلاک های چربی در شریان ها جلوگیری می کند و موجب بهبود گردش خون می شود. تمامی این خواص چلفوز این دانه را به یک گزینه مناسب برای پیشگیری از مشکلات قلبی تبدیل می کند. مصرف چلغوز موجب کاهش احتمال خطر ابتلا به بیماری هایی مانند چربی خون، فشار خون بالا و کلسترول خون شده و در نتیجه از این طریق خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی مانند سکته قلبی، تصلب شرایین و غیره نیز کاهش می یابد.
چلغوز منبعی غنی از اسید آمینه
از دیگر خواص چلغوز می توان به این پوضوع اشاره کرد که چلغوز منبعی غنی از اسید های آمینه ضروری است. چلغوز حاوی اسید آمینه آرژینین است که این اسید آمینه به کاهش سطح فشار خون بالا کمک کرده و دارای خواص آنتی اکسیدانی است. اسید آمینه لیزین از دیگر اسید های آمینه موجود در دانه چلغوز است که این اسید آمینه موجب تحریک هورمون رشد می شود و نیش مهمی در ساخت سلول های عضلانی دارد. اسید های آمینه نقش های فراوانی در بدن دارند که مهم ترین نقش آن ها تولید پروتئین ها است. بدن انسان توانایی ساخت این اسیدهای آمینه را ندارد و این اسیدهای آمینه ضروری می بایست از طریق مواد غذایی تامین شوند و از جمله مواد غذایی دارای این اسید های آمینه است دانه چلغوز است که منبعی غنی از اسیدهای آمینه و پروتئین است.
خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد
آجیل کاج حاوی پینولنیک اسید است که به حمایت از کلسترول سالم از جمله کاهش سطح کلسترول بد خون کمک می کند.آجیل کاج حاوی سطوح بالایی از چربی های تک اشباع، منیزیم و ویتامین E است که به کاهش سطح کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) کمک می کند.
بیماری قلبی به یک اپیدمی جهانی و رو به رشد تبدیل شده است. در کشورهای توسعه یافته، بیماری قلبی همچنان بزرگترین عامل مرگ و میر و بزرگترین علت بار بیماری در کشورهای در حال توسعه است. در سال 2001، 7.3 میلیون مورد مرگ ناشی از بیماری قلبی گزارش شد.امروزه، افراد بیشتری انتخاب های سالم تری را برای کاهش و حتی پیشگیری از بیماری های قلبی و همچنین اجتناب از قرار گرفتن در آمار مرگ و میر انتخاب می کنند! و آجیل کاج درست در بالای لیست گزینه های سالم قرار دارد!
به مدیریت دیابت کمک می کند
تحقیقات ثابت کرده است که مصرف روزانه آجیل به کنترل دیابت نوع 2 و پیشگیری از عوارض کمک می کند. علاوه بر این، مشکلات بینایی و سکته مغزی عوارض مرتبطی هستند که افراد مبتلا به دیابت از آن رنج می برند، اما با مصرف آجیل کاج با موفقیت قابل کنترل هستند.نشان داده شده است که مصرف مقدار کافی آجیل کاج در روز باعث بهبود کنترل گلوکز و کاهش سطح کلسترول بد می شود. علاوه بر این، آجیل کاج و سایر آجیل های درختی هم برای کنترل گلوکز و هم چربی خون مفید هستند.افزایش مصرف روغن های گیاهی و پروتئین در دیابت نوع 2 نیز یکی دیگر از مزایای دانه کاج در مدیریت علائم دیابت بدون افزایش وزن بیش از حد است.
خطر سرطان به میزان قابل توجهی کاهش می یابد
از آنجایی که آجیل کاج حاوی سطح قابل توجهی منیزیم است، یک ماده معدنی که خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان را کاهش می دهد، از مصرف میان وعده های آجیل کاج سود قابل توجهی خواهد داشت!مطالعات مختلف انجام شده منجر به مصرف مکرر آجیل و کاهش خطر سرطان شد. یک مطالعه خاص نشان داد که کاهش منیزیم سرم به میزان 100 میلی گرم در روز منجر به افزایش 24 درصدی خطر سرطان پانکراس می شود. بنابراین، سطح منیزیم خون باید برای کاهش خطر سرطان افزایش یابد.
تقویت سلامت مغز
انتخاب شیوه زندگی هوشمندانه بهترین راه برای تقویت سلامت مغز است. پرهیز از نیکوتین و الکل و پیروی از یک رژیم غذایی سالم که شامل آجیل کاج است، می تواند از پیری یا زوال مغز جلوگیری کند.آهن، ماده معدنی موجود در آجیل کاج، برای سلامت مغز ضروری است زیرا اکسیژن را به خون ذخیره و انتقال می دهد. مطمئناً دلیلی عالی برای افزودن فوراً بیشتر آجیل کاج در رژیم غذایی خود است.دریافت رژیم غذایی منیزیم، که در آجیل کاج نیز رایج است، به عنوان بخشی از تحقیقات انجام شده برای کمک به بهبود در نوجوانان مبتلا به افسردگی و اختلالات اضطرابی نشان داده شد.
سیستم ایمنی قوی را ترویج می کند
روی یک ماده معدنی قابل توجه است که در آجیل کاج یافت می شود و مسئول بسیاری از فرآیندهای مهم در بدن از جمله عملکرد سیستم ایمنی است.از آنجایی که بدن انسان قادر به ذخیره این ماده مغذی ضروری نیست، بنابراین یک منبع مداوم روی از طریق رژیم غذایی مورد نیاز است و با این حال، یک دلیل عالی دیگر برای ... شما حدس زدید ... آجیل کاج را به رژیم غذایی خود اضافه کنید!
کمک به کاهش وزن
پینولنیک اسید، یک چربی طبیعی که در آجیل کاج یافت می شود، کوله سیستوکینین و پپتید شبه گلوکاگون را تامین می کند، که هورمون هایی هستند که به مغز هشدار می دهند که معده پر است.یک مطالعه نشان داد که زنانی که اسید پینولنیک مصرف می کردند اشتها کاهش می یابد و مصرف غذا تا 36 درصد کاهش می یابد. بنابراین، با اضافه کردن آجیل کاج به رژیم غذایی، می توان به راحتی به نتایج کاهش وزن سریع دست یافت.آجیل کاج سالم می تواند به شما کمک کند برای مدت طولانی تری احساس سیری کنید و از خوردن میان وعده های غیر ضروری در غذاهای ناسالم فرآوری شده جلوگیری کنید.
ارتقا سلامت پوست
پروتئین در آجیل کاج غلیظ است و باعث تقویت موهای سالم و قوی می شود، شکستگی را کاهش می دهد و موها را درخشان می کند و همچنین ویتامین E که برای تقویت رشد مو و حفظ سلامت پوست سر مشهور است.آجیل کاج منبعی غنی از ویتامین E است، بنابراین حتما باید آجیل کاج را به عنوان بخشی از رژیم غذای سالم و رژیم مو اضافه کنید، به خصوص اگر دچار ریزش و نازک شدن مو هستید.ویتامین E و آنتی اکسیدان های موجود در آجیل کاج نیز به کاهش و مبارزه با علائم پیری کمک می کند. استفاده از روغن دانه کاج به صورت موضعی پوست را تغذیه می کند و در برابر بسیاری از بیماری های رایج پوستی محافظت می کند.
کمک به هضم غذا
فسفر در آجیل کاج به وفور یافت می شود و پس از کلسیم، یک ماده مغذی ضروری در بدن است. فسفر علاوه بر تشکیل استخوان و دندان سالم برای هضم غذا ضروری است.فسفر با خنثی کردن اسیدها PH ثابتی را در بدن حفظ می کند. علاوه بر این، فسفر یک الکترولیت است که یبوست، اسهال و نفخ را کاهش می دهد.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.