حساسیت دندانی دردی است که شما به هنگام خوردن و یا آشامیدن مواد غذایی سرد و گرم حس می کنید، حتی ممکن است این درد را هنگام تنفس در هوای سرد نیز احساس کنید. حساسیت دندانی زمانی رخ می دهد که لثه از دندانها فاصله گرفته باشد و یا اینکه بافت لثه از بین رفته باشد. از بین رفتن لثه می تواند به دلیل مسواک زدن خشن، مسواک نزدن و عدم استفاده ی مرتب از نخ دندان باشد. درد حساسیت دندانی گاهی پدید آمده و گاهی از بین می رود، اما نادیده گرفتن آن می تواند منجر به پدید آمدن سایر بیماری ها ی دهان و دندان شود.غذا، نوشیدنی شیرین و اسیدی مثل نوشابه، ماء الشعیر، آب میوه و اسنک های حاوی شکر می توانند باعث پوسیدگی دندان ها شوند که این خود یکی از علل حساسیت دندانی است. زمانی که لثه از بین می رود بخشی از دندان که زیر شیار لثه قرار دارد، در معرض آسیب قرار می گیرد. در این قسمت از دندان، مجاری کوچکی وجود دارند که حاوی مایع هستند و فضای داخل دهان را به محل قرار گرفتن اعصاب دندان مرتبط می سازند. به محل قرار گرفتن اعصاب دندان پالپ می گویند. هنگامی که این مجراها در تماس با سرما و گرما قرار می گیرند، مایع موجود در آنها اعصاب دندان را تحریک کرده و منجر به درد دندان می شود.
حساسیت دندانی همچنین می تواند زمانی رخ دهد که لایه سخت دندان به نام مینا، دچار سائیدگی شده باشد که یکی از علل آن دندان قروچه می باشد. حساسیت دندانی می تواند بعد از جرم گیری و یا سفید کردن دندان ها نیز به وجود آید که به سرعت بعد از پایان طول درمان از بین می رود. اما اگر از این مسئله نگران هستید می توانید با دندان پزشک خود مشورت نمایید.
عادت ها و مواردی که به حساسیت دندانی می انجامد؟
- جویدن یخ: یکی از عادت های بسیار مضر برای دندان هاست. چرا که هم حساسیت و دردهای مبهم دندانی ایجاد می کند و هم اینکه می تواند باعث ترک دندان ها شود.
- مکیدن لیمو: لیمو و آب لیمو اسیدی هستند؛ اما تماس لیمو به صورت مکیدن آن مدت زمان برخورد اسیدسیتریک لیمو را با دندان ها افزایش داده و موجب حساسیت دندان ها می شود.
- در درمان سفید کردن دندان ها به روش بلیچینگ معمولاً از نوعی مواد اکسیدان برای سفید کردن دندان ها استفاده می شود. در حالت عادی و افراد سالم این درمان مشکلی ایجاد نمی کند یا حداقل حساسیت بسیار گذراست. ولی در افرادی که دندان های حساس دارند، بلیچینگ حساسیت شدیدی ایجاد می کند.
- استفاده از مواد ساینده مانند پودرهای سفیدکننده با مسواک، جوش شیرین، حتی خمیردندان های سفیدکننده به مدت خیلی طولانی و… می تواند به مینای دندان ها آسیب بزند و با از بین رفتن اثر حفاظتی مینا دندان ها حساس شوند.
- مسواک زدن به روش غلط، با مسوارک های زبر و به روش سایشی باعث از بین رفتن مینای دندان علی الخصوص در ناحیهٔ نازک طوق دندان ها و حساس شدن دندان ها می شود. مسواک زدن غلط می تواند لثه را هم تحلیل ببرد و تحلیل لثه خودش عامل حساس شدن دندان هاست.
- بیماری های لثه با تحلیل بردن لثه و استخوان زیر آن باعث می شوند که قسمت هایی از ریشهٔ دندان که در حالت عادی با لثه پوشش داده شده اند، با فضای بیرون تماس پیدا کنند و به راحتی با محرک ها تحریک شوند. نتیجهٔ این قضیه حساس شدن بیش از حد دندان هاست.
- سابیدن دندان ها روی هم در خواب یا بیداری باعث از بین رفتن مینای روی سطح دندان و طوق دندان ها می شود. در نهایت از مسیر این ترک ها عبور مواد محرک و حساسیت دندانی قابل پیش بینی می باشد. در برخی موارد این سایش کند و مزمن است و دردی را ایجاد نمی کند ولی مواردی هست که به حساس شدن دندان ها و حتی دردهای بسیار شدید با مواد غذایی سرد و گرم منجر می شود.
جرم گیری مینای دندان را از بین می برد؟
آیا حساسیت دندانی غیرقابل درمان است؟
وقتی به بیمارانم می گویم که برای کنار آمدن با حساسیت دندانی باید عادات غذایی شان را عوض کنند، از خمیردندان های ضدحساسیت استفاده کنند و مدارا کنند، گاها ناامید می شوند. چرا که بیشتر ترجیح می دهند یک درمان قطعی و سریع به آن ها به عنوان انتخاب ارائه شود. بعضاً حتی پیشنهاد می کنند که دندان هایشان درمان ریشه (عصب کشی) بشود.
دندان قروچه و فشار دادن دندان ها روی هم
مینای دندان سخت ترین ماده در بدن انسان است، با این حال فشار بیش از حد و یا طولانی مدت باعث تخریب آن می شود. دندان قروچه و یا فشار دادن دندان ها روی هم در طولانی مدت باعث تخریب مینای دندان ها شده و به ایجاد درد و حساسیت دندان ها منجر می شود. این اعمال معمولا غیر ارادی هستند و برای ترک آنها لازم است فرد تغییراتی در روش زندگی خود ایجاد کند. البته دندانپزشکان برای این افراد وسیله ای می سازند که فرد شب ها آن را روی دندان های خود قرار می دهد و این وسیله مانع تماس دندان ها و سایش آنها توسط یکدیگر می شود.
پوسیدگی دندان
پوسیدگی مانند ترک های ایجاد شده روی دندان باعث رسیدن گرما، سرما و شیرینی به عصب دندان شده و از عوامل حساسیت دندان است. در چنین مواقعی با توجه به میزان پوسیدگی حساسیت دندان بیشتر می شود و دندان به سرما، گرما، شیرینی و حتی هوا هم حساس می شود. بهترین کار این است که با رعایت کامل بهداشت دهان و دندان از ایجاد پوسیدگی ها پیشگیری کنیم و سالی دو بار برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنیم تا در صورت ایجاد پوسیدگی درمان در مراحل اولیه انجام شود.
با دندان های خود مهربان باشید
برای پیدا کردن علت اصلی حساسیت دندان ها از دندانپزشک کمک بخواهید. به دندان های خود توجه ویژه کنید. بهداشت دهان و دندان را کاملا رعایت کنید. ابتدایی ترین کارها در صورت حساس بودن دندان ها این است که از مسواک نرم استفاده کنید، خمیردندان مخصوص دندان های حساس بزنید و از دهان شویه های حاوی فلوراید استفاده نمایید. اگر با این کارها مشکل برطرف نشد به دندانپزشک مراجعه کنید.
