فشارخون پایین یا هایپوتانسیون هنگامی است که فشار خون کمتر از حد طبیعی باشد. برعکس آن فشار خون بالا یا هایپرتنشن است. فشار خون به طور طبیعی در طول روز تغییر می کند. بدن به طور مداوم فشار خون را تنظیم و متعادل می کند. این کار کمک می کند تا اطمینان حاصل کنید که همه قسمت های بدن - از جمله مغز، قلب و ریه ها - مقدار زیادی خون و اکسیژن دریافت می کنند.
فشار خون پایین می تواند طبیعی باشد. ممکن است هیچ علائمی ایجاد نکند و نگرانی ایجاد نکند. فشار خون حتی ممکن است با وضعیت بدن تغییر کند. به عنوان مثال، اگر ناگهان بایستید ممکن است برای یک لحظه افت کند. فشار خون هنگام استراحت یا خواب نیز پایین می آید. برخی بیماری های زمینه ای می تواند باعث فشار خون پایین شود که می تواند منجر به کمبود خون و اکسیژن در برخی از اعضای بدن شود. درمان بیماری زمینه ای به افزایش فشار خون کمک می کند.
علائم فشار خون پایین چیست؟
بیشتر پزشکان فقط در صورتی فشار خون پایین را خطرناک می دانند که پدیده ای طولانی مدت باشد و موجب بروز علائم و نشانه های قابل توجه شود. از علائم فشار خون پایین می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سرگیجه یا سبکی سر
- حالت تهوع
- پوست سرد و رنگ پریده
- تنفس سریع و کم عمق
- تشنگی غیرمعمول و کم آبی
- عدم تمرکز
- تاری دید
- خستگی
- غش (سنکوپ)
علل افت فشار خون
فشار خون پایین دلایل مختلفی دارد از جمله:
- تغییر ناگهانی در شرایط
- کم خونی
- اختلالات سیستم عصبی خودمختار
- کمبود آب بدن
- رژیم غذایی
- خوردن یک وعده غذایی بزرگ
- اختلالات غدد درون ریز
- واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی)
- از دست دادن خون زیاد
- حمله قلبی یا بیماری قلبی
- قند خون پایین
- داروهای خاص
- بارداری
- عفونت شدید
- استرس
- شرایط تیروئید
- ورزش شدید
- بیماری های عصبی مانند پارکینسون
درمان خانگی افت فشار خون
بیشتر افرادی که با مشکل فشار خون پایین روبرو هستند نیازی به دارو و یا دیگر درمان های پزشکی برای بالا بردن آن ندارند.راه های طبیعی متعددی وجود دارند که به کمک آن ها می توان میزان فشار خون را بالا برد که از جمله این راهکار ها می توان به موارد زیر اشاره داشت:
نمک بیشتری مصرف کنید
بر خلاف آنچه بسیاری از افراد می اندیشند، رژیم های غذایی با میزان نمک (سدیم) کم برای تمامی افرادی که مشکل فشار خون دارند مناسب نیستند.افرادی که با مشکل فشار خون پایین مواجه هستند باید به فکر افزایش میزان نمک به شکل متعادل و مناسب باشند تا بدین ترتیب فشار خون آن ها بالا برود.
از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کنید
الکل می تواند مشکل فشار خون پایین در افراد را تشدید کند، بنابراین کسانی که با افت فشار مواجه هستند باید از خوردن الکل به شکل افراطی خودداری کنند.
با پزشک خود در مورد دارو های مصرفی صحبت کنید
افت فشار خون ممکن است یکی از عوارض جانبی برخی از دارو ها باشد. اگر علائم مربوط به فشار خون پایین پس از شروع دوره یک دارو خاص بروز پیدا کردند، باید حتما در مورد این علائم با پزشک خود مشورت کنید.
در حین نشستن یک پا را بر روی پای دیگر بیاندازید
تحقیقات نشان داده اند انداختن یک پا روی پای دیگر می تواند به افزایش فشار خون بدن کمک کند. افرادی که فشار خون بالایی دارند این نیز یک راهکار پیشنهادی دیگر است.کسانی که علائم فشار خون پایین را تجربه می کنند، انداختن یک پا بر روی پای دیگر می تواند راهکاری ساده اما کاربردی به حساب بیاید.
آب بنوشید
نوشیدن آب بیشتر می تواند به افزایش حجم خون بدن کمک کند و در نتیجه یکی از علل احتمالی و پیش زمینه افت فشار خون مدیریت می شود. همچنین نوشیدن آب به حل مشکل کم آبی بدن کم خواهد کرد.
وعده های غذایی کم حجم را به شکل مکرر مصرف کنید
خوردن وعده های بیشتر با حجم کمتر در طول روز در حل مشکل فشار خون پایین افراد تاثیر مثبتی دارد. دلیل این موضوع نیز آن است که وعده های کوچک تر غذایی از افت فشار خون ناشی از مصرف وعده های سنگین و زیاد جلوگیری خواهد کرد.
از جوراب های ساق دار و کشی استفاده نمایید
جوراب های ساق دار بلند و کشی به کم کردن حجم خونی که در ناحیه پایینی پا باقی می ماند کمک کرده و آن را به نواحی دیگری منتقل می کنند.این موارد در تسکین فشار و درد ناشی از رگ های واریسی تاثیرگذار است. می توان این موارد را به شکل آنلاین و یا در مغازه ها خریداری کرد.
از تغییر وضعیت بدن به شکل ناگهانی اجتناب کنید
نشستن و یا ایستادن کوتاه مدت و پر تکرار منجر به حس سبک سَری، سر گیجه یا از حال رفتن افرادی با مشکل فشار خون پایین می شوند. در چنین شرایطی قلب نتوانسته است خون کافی را به نواحی مختلف بدن پمپاژ کند و یا سرعت انجام این کار پایین بوده است.
حواستان به علائم باشد
کم بودن فشار خون زمانی یک مشکل نگران کننده است که علائمی داشته باشد. اگر هیچ علائمی ندارید، می توان کم بودن فشار را نشانه ای از سلامتی در نظر گرفت. آگاهی از علائم برای افراد واجب است تا در صورت بروز آن ها به سراغ درمان و گرفتن مشورت تخصصی بروند.
باید ها و نباید های فشار خون کم
افرادی که نسبت به راهکار های طبیعی واکنش خوبی ندارند باید حتما با پزشک خود پیرامون دارو های افزایش فشار خون مشورت کنند. افرادی در این شرایط باید به موارد زیر توجه داشته باشند:
- اجسام سنگین را بلند نکنند
- در یک مکان برای مدت طولانی ایست نکنند
- از قرار گرفتن طولانی مدت در آب داغ اجتناب کنند
- بالا بردن سر خود بر روی تخت گزینه مناسبی است
- در حین ورزش و در روز های داغ آب بیشتری بنوشند
نکات طلایی برای جلوگیری از افت فشار خون
مبتلایان به افت فشار خون می بایست همیشه تحت نظر یک متخصص تغذیه در ارتباط با رژیم غذایی روزانه خود راهنمایی شوند. روش هایی وجود دارد که می توانید رفتارهای روزمره خود را اصلاح کنید که می تواند به شما کمک کند.اگر شک دارید که به کم خونی مبتلا هستید یا خیر، برای مشخص کردن نوع کم خونی و بهترین گزینه های درمانی، حتماً از متخصص تغذیه خود مشورت بگیرید.در اینجا چند تغییر دیگر وجود دارد که می توانید برای افزایش فشار خون در رژیم غذایی ایجاد کنید:
وعده های غذایی بزرگ ممکن است باعث کاهش چشمگیر فشار خون شوند، زیرا بدن شما برای هضم وعده های غذایی بزرگتر بیشتر کار می کند.علاوه بر تغییر رژیم غذایی، می توانید فشار خون خود را با ایجاد این تغییرات در سبک زندگی افزایش دهید:
- اگر در هوای آزاد و در گرمای شدید ورزش می کنید، مرتب استراحت کنید و حتماً آب زیاد بنوشید.
- اجتناب از صرف زمان طولانی در سونا، وان آبگرم و اتاق بخار که می تواند باعث کم آبی بدن شود.
- تغییر حالت سریع در بدن خود نداشته باشید (ایستاده به نشسته و برعکس).
- از استراحت طولانی مدت در تختخواب خودداری کنید.
- از جوراب های فشاری استفاده کنید، که به حرکت خون به سمت بالا از پاها و ران های شما کمک می کند.
فشار خون پایین و بارداری
افت فشار خون در طی 24 هفته اول بارداری معمول است. در این زمان سیستم گردش خون شروع به تغییر می می کند و تغییرات هورمونی باعث گشاد شدن رگ های خونی می شود. اگر علائم فشار خون پایین دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. در این مدت آب کافی بنوشید.فشار خون پایین مربوط به بارداری معمولاً در ماه های بعدی دوران بارداری یا اندکی پس از زایمان از بین می رود.مهم است که فشار خون خود را در دوران بارداری کنترل کنید تا علل اصلی آن مانند کم خونی یا حاملگی خارج رحمی از بین برود.
کنترل و درمان فشار خون پایین در منزل
فشار خون پایین که هر چند وقت یکبار رخ دهد نگران کننده نیست. برخی از افراد به طور مداوم فشار خون پایین دارند. در صورت بروز علائم به پزشک خود اطلاع دهید. درمورد علائم خود و آنچه در هنگام بروز آنها انجام می دادید، یک دفترچه یادداشت آماده کنید. این کار می تواند به پزشک کمک کند تا علت فشار خون پایین را تشخیص دهد.
اگر دچار افت فشار خون ارتواستاتیک هستید از موارد تحریک کننده علائم مانند ایستادن زیاد خودداری کنید. همچنین از عوامل محرک دیگر مانند شرایط ناراحت کننده عاطفی اجتناب کنید.
عوامل محرک و علائم را بشناسید. در صورت سرگیجه یا سبکی سر، سر خود را پایین بگذارید یا دراز بکشید. کودکان و نوجوانانی که به دلیل حالت بدن به فشار خون پایین دچار می شوند، معمولاً با رشد آنها برطرف می شود.
برای تعادل فشار خون پایین ممکن است به تغییرات ساده در رژیم روزانه خود نیاز داشته باشید. با استفاده از بطری آب قابل حمل آب بیشتری بنوشید. برای یادآوری نوشیدن آب از زنگ هشدار یا تایمر استفاده کنید.اگر فکر می کنید دارویی باعث فشار خون شما می شود از پزشک بخواهید داروی دیگری را توصیه کند. بدون اینکه ابتدا با پزشک خود صحبت کنید مصرف آن را قطع نکنید و یا را تغییر ندهید.
منظور از افت فشار خون چیست؟
