اگزما (آماس پوست) شرایطی است که در آن پوست دچار خارش، قرمزی، التهاب و پوسته ریزی می شود. پزشکان هنوز دلایل بروز این عارضه را نمی دانند. اما این بیماری معمولاً در افرادی که حساسیت (آلرژی) دارند، بروز می کند. اگزما گاهی ریشه ی ژنتیکی دارد و ممکن است در بین اعضای یک خانواده شایع باشد.اگزما در کودکان گاهی با برآمدگی های کوچک و آبدار همراه است که مرطوب و خیس هستند. اکثر کودکان در برخی نواحی بدن طی یک یا چند بار دچار خارش (راش پوستی) می شوند، اما اگزما می تواند مزاحمی باشد که خارش را بیشتر کند و شرایط بدتری به وجود آورد.شایع ترین علت اگزما «درماتیت آتوپیک» (Atopic dermatitis) است که گاهی اگزمای نوزادان نیز نامیده می شود و می تواند بر کودکان با سن بالاتر نیز مثل نوزادان اثر گذارد.
واژه «آتوپیک» شرایطی را توصیف می کند که فرد به عوامل آلرژی زای محیط اطراف حساسیت بالایی نشان می دهد.این عوامل عبارتند از: گرده گل ها، کپک ها، گرد و غبار، موی حیوانات و بعضی از غذاها. «درماتیت» به معنای پوست ملتهب، قرمز و دردناک است.درماتیت آتوپیک که به عنوان اگزمای آتوپیک نیز شناخته می شود، نوعی التهاب پوستی (درماتیت) است که باعث خارش، قرمزی، تورم و ترک خوردن پوست می شود. ممکن است مایع روشنی از مناطق آسیب دیده ترشح شود که اغلب به مرور زمان از بین می رود.در حالی که این بیماری ممکن است در هر سنی رخ دهد، معمولا آغاز آن در دوران کودکی است و در هر سنی با تغییرات شدیدی همراه است. در کودکان زیر یک سال، ممکن است بیشتر سطح بدن تحت تأثیر قرار گیرد. با بزرگتر شدن کودکان، پشت زانوها و جلوی آرنج شایع ترین مناطق آسیب دیده هستند.در بزرگسالان، دست ها و پاها مناطقی هستند که بیشترین آسیب را تجربه می کنند. ترک خوردن و زخم شدن پوست علائم را بدتر می کند و خطر ابتلا به عفونت های پوستی در این افراد افزایش می یابد. بسیاری از افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک، تب یونجه یا آسم را تجربه می کنند.
چه عواملی باعث درماتیت آتوپیک در کودک می شود؟
علت دقیق بروز درماتیت آتوپیک مشخص نیست. اما برخی موارد زمینه ای به این مرتبط هستند. آنها عبارتند از:
ژن ها
این مشکل پوستی می تواند از والدین به کودک منتقل شود.
سیستم ایمنی.
سیستم ایمنی ضعیف که به طور کامل رشد نیافته است ، ممکن است بر میزان محافظت از پوست کودک تأثیر بگذارد.
درماتیت آتوپیک یک بیماری پوستی طولانی مدت (مزمن) است. باعث خشکی و خارش پوست می شود. این یک بیماری بسیار شایع در نوزادان و کودکان است. این بیماری برای اولین بار در سنین 3 تا 6 ماهگی ظاهر می شود.
درمان
مرطوب کننده ها
مرطوب کننده ها بر اساس میزان چربی و آبی که دارند طبقه بندی می شوند. هر چه مرطوب کننده ها چرب تر باشند، معمولاً اگزمای نوزاد را بهتر درمان می کنند. همه مرطوب کننده ها اعم از پمادها، کرم ها و لوسیون ها باید به مقدار زیادی و حداقل دو مرتبه در روز روی پوست استعمال شوند. اگر مرطوب کننده ها تا 3 دقیقه پس از استحمام نوزاد روی پوست او مالیده شوند اثر آنها به مراتب بالاتر می رود. استفاده از پمادها معمولاً اولین گام درمان است. این پمادها نسبت به محصولات دیگر چرب تر بوده و شما می توانید برای درمان و کنترل اگزما از آنها استفاده کنید (پس از آن می توانید از کرم ها و لوسیون ها هم استفاده کنید) بنابراین زمانی که این پمادها را روی پوست های حساس استفاده می کنید معمولاً باعث سوزش نمی شوند و رطوبت را به خوبی حفظ می کنند. کرم ها نیز پس از پمادها متناسب با مقدار چربی که دارند می توانند برای حفظ رطوبت پوست بسیار خوب عمل کنند. لوسیون ها کمترین مقدار چربی را داشته و ممکن است مواد نگهدارند آنها باعث ایجاد سوزش در پوست هایی که خراشیده شده یا زخم هستند بشود.
پمادهای استروئیدی
اگزماهای بسیار خفیف با استحمام درست و مناسب و مرطوب نگه داشتن دائمی پوست بهبود می یابند. اگزماهای خفیف ممکن است با استفاده از پمادهای سبک استروئیدی درمان شوند اما بیشتر نوزادان، کودکان نوپا و خردسالان مبتلا به درماتیت آتوپیک شدید باید از پمادهای نسبتاً قوی تر استروئیدی استفاده کنند تا اگزمای آنها کنترل شود. به این پمادها، پمادهای موضعی کورتیکواستروئیدی هم گفته می شود. پمادهای استروئیدی اگر به صورت صحیح مصرف شوند، بی خطر هستند. متخصص اطفال می تواند به شما در انتخاب مناسب ترین نوع پماد برای نوزادتان کمک کند.استفاده از کرم های استروئیدی با قدرت مناسب که با شدت اگزما تعیین می شود از اهمیت زیادی برخوردار است.استروئیدها باید تحت نظارت و طبق دستور متخصص اطفال استفاده شوند زیرا آنها می توانند به شما بگویند که استعمال چه مقدار از این داروهای برای پوست نوزاد مناسب است.
برای مراقبت از پوست نوزادان چه کار کنیم؟
آنتی هیستامین ها
در برخی موارد که اگزمای نوزاد به شدت خارشی بوده و یکی از دلایل خارش بدن نوزاد بوده و در خواب او اختلال ایجاد می کند آنتی هیستامین های خوراکی تجویز می شود اما این داروها به طور معمول برای درمان اگزما به کار نمی روند. پمادهای حاوی آنتی هیستامین مستقیماً روی پوست استفاده می شوند و باعث کاهش واکنش های آلرژیک می شوند. آنتی هیستامین های خوراکی در مواردی که عفونت های ثانویه پوستی ایجاد می شوند مورد استفاده قرار می گیرند. معمولاً در صورتی که پماد بتواند اگزمای نوزاد را کنترل کند، متخصصین اطفال از تجویز داروهای خوراکی برای نوزادان اجتناب می کنند.
دوری از محرک های آلرژیک
- غذاهای آلرژی زا: اگر نوزاد شما به غذایی آلرژی داشته باشد آن غذا می تواند در ابتلای وی به اگزما نقش زیادی داشته باشد.
- آلرژی های محیطی: شامل گرد وغبار، قارچ، حیوانات خانگی و آلرژی های فصلی مانند گرده گل ها می شود این آلرژی های محیطی احتمال ابتلا به آلرژی بینی و آسم را بیش از اگزما افزایش می دهند. به هر حال، این موارد می توانند باعث ابتلا به اگزما شوند.
استحمام و وان های بلیچ (کلر)
حمام منظم نوزاد در درمان خشکی پوست بسیار مؤثر و مفید است. استفاده از وان بهتر از دوش است و باید گرم (نه داغ) بوده و حداقل زمان آن 10 دقیقه باشد. اگر نوزاد شما مبتلا به درماتیت آتوپیک متوسط تا شدید است یا سابقه ابتلا به عفونت دارد ممکن است پزشک استفاده از حمام بلیچ را به شما توصیه کند. حمام بلیچ برای پیشگیری از بروز عفونت و کنترل مقدار باکتری های روی پوست استفاده می شود. حمام بلیچ می تواند این باکتری ها را کنترل کرده تا باعث ایجاد عفونت نشوند. حمام بلیچ بی خطر است. برای نوزادان شما باید دو قاشق چای خوری ماده حمام بلیچ (کلر) را به ازای هر گالن آب در وان کودک بریزید. مطمئن شوید که بلیچ (کلر) قبل از تماس با پوست کودک شما رقیق شده باشد. از وارد شدن آب حاوی مواد بلیچ (کلر) به چشم کودک جلوگیری کنید. حمام بلیچ معمولاً چند مرتبه در هفته توصیه می شود. همیشه مرطوب کردن پوست نوزاد تا 3 دقیقه پس از هر نوع استحمامی مهم بوده و توصیه می شود زیرا اثر پمادها یا کرم های مورد استفاده در این صورت بسیار موثرتر خواهد بود.
