عفونت های ویروسی یا باکتریایی ممکن است در گوش ایجاد شوند. این موارد اغلب باعث درد، التهاب و جمع شدن مایعات می شوند.حدود 75 درصد از کودکان قبل از رسیدن به سن 3 سالگی حداقل یک بار مبتلا به عفونت گوش میانی می شوند. این عفونت شایع ترین دلیل مراجعه کودکان به پزشکان است.عفونت گوش همچنین با نام های دیگری از جمله؛ گوش چسبنده (glue ear)، اوتیت مدیای ترشحی (secretory otitis media)، عفونت گوش میانی یا اوتیت سروز (serous otitis media) شناخته می شود.در این مقاله علائم و دلایل عفونت گوش میانی، گزینه های درمانی موجود و همچنین آزمون ها تشخیصی این عفونت توضیح داده شده است.
انواع مختلف عفونت گوش میانی
عفونت های گوش میانی به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند:
- اوتیت حاد (AOM): اوتیت حاد شایع ترین و جدی ترین شکل عفونت گوش است. گوش میانی آلوده و متورم می شود و مایع در پشت پرده گوش جمع می شود. تب نیز ممکن است رخ دهد.
- اوتیت گوش میانی با افیوژن (OME): بعد از این که عفونت گوش دوره خود را طی کرد، ممکن است مایع در پشت پرده گوش باقی بماند. فرد مبتلا ممکن است علائم OME را تجربه نکند، اما در معاینه پزشک تشخیص داده شود.
- اوتیت میانی مزمن با افیوژن (COME): در اوتیت میانی مزمن با افیوژن، مایعات (با یا بدون عفونت) به طور مکرر به گوش میانی باز می گردند. این منجر به کاهش توانایی مبارزه با سایر عفونت ها می شود و تأثیر منفی روی شنوایی دارد.
علل عفونت گوش میانی
عفونت گوش در اثر باکتری یا ویروس در گوش میانی ایجاد می شود. این عفونت غالباً ناشی از بیماری دیگری مانند سرماخوردگی ، آنفولانزا یا حساسیت است که باعث احتقان و تورم معابر بینی، گلو و شیپور استاش می شود.
نقش لوله های استاش در مورد عفونت گوش میانی
لوله های استاش یک جفت لوله باریک هستند که از هر گوش میانی تا بالا در قسمت پشت گلو، پشت معابر بینی حرکت می کنند. لوله های استاش وظایف زیر را انجام می دهند:
- فشار هوا را در گوش میانی تنظیم می کند.
- هوا را در گوش تازه می کند.
- ترشحات طبیعی را از گوش میانی تخلیه می کند.
- لوله های استاش می توانند متورم و مسدود شده و ایجاد مایعات در گوش میانی شوند. این مایع می تواند آلوده شده و باعث علائم عفونت گوش شود. در كودكان، لوله های استاش باريك و افقی تر هستند و اين باعث می شود كه تخليه آنها سخت تر باشد و احتمال گرفتگی بيشتر شود.
نقش آدنوئیدها در مورد عفونت گوش میانی
آدنوئیدها دو لایه کوچک از بافت هستند که در قسمت پشت بینی وجود دارد و به نظر می رسد در فعالیت سیستم ایمنی بدن نقش دارند.از آنجا که آدنوئیدها نزدیک به لوله های استاش هستند ، تورم آدنوئیدها ممکن است لوله ها را مسدود کند. این می تواند به عفونت گوش میانی منجر شود. تورم و تحریک آدنوئیدها به احتمال زیاد در عفونت گوش در کودکان نقش دارند زیرا کودکان نسبت به بزرگسالان دارای آدنوئیدهای نسبتاً بیشتری هستند.
شرایط مرتبط در مورد عفونت گوش میانی
شرایط گوش میانی که ممکن است مربوط به عفونت گوش باشد یا منجر به مشکلات گوش میانی مشابه شود ، شامل موارد زیر استاوتیت مدیا با افیوژن یا تورم و تجمع مایعات (افیوژن) در گوش میانی بدون عفونت باکتریایی یا ویروسی: این ممکن است اتفاق بیفتد زیرا مایعات پس از بهتر شدن عفونت گوش ادامه می یابند. همچنین ممکن است به دلیل برخی از عملکردها یا انسداد غیر عفونی لوله های استاش ایجاد شود.
- اوتیت مزمن با افیوژن : هنگامی رخ می دهد که مایعات در گوش میانی باقی مانده و بدون عفونت باکتریایی یا ویروسی بازگردند. این باعث می شود کودکان مستعد ابتلا به عفونت گوش میانی باشند و ممکن است بر شنوایی تأثیر بگذارد.
- اوتیت مزمن خلط آور مزمن : عفونت گوش که با درمان های معمول از بین نمی رود. این می تواند به سوراخی در پرده گوش منجر شود.
عوامل بیماری عفونت گوش (ریسک فاکتورها)
عوامل تاثیرگذار در عفونت گوش شامل موارد زیر است:
- سن. کودکان در سنین ۶ ماه تا ۲ سال به دلیل اندازه و شکل شیپور استاش و به دلیل عدم تکامل سیستم ایمنی بدن مستعد ابتلا به عفونت گوش هستند.
- مراکز مراقبت گروهی از کودکان. کودکانی که در مکان های گروهی مورد مراقبت قرار می گیرند بیشتر از کودکانی که در خانه هستند دچار سرماخوردگی و عفونت گوش می شوند. علاوه براین، کودکان در شرایط گروهی در معرض عفونت های بیشتری قرار دارند.
- تغذیه نوزادان. نوزادانی که از شیشه شیر و در حالت درازکش تغذیه می شوند بیشتر از کودکانی که از شیر مادر استفاده می کنند در معرض عفونت گوش هستند.
- عوامل فصلی. عفونت گوش بیشتر در فصل های پاییز و زمستان اتفاق می افتد. افراد مبتلا به آلرژی فصلی در بهار در معرض خطر عفونت گوش بیشتری هستند.
- کیفیت هوا. قرار گرفتن در معرض دود دخانیات یا میزان بالای آلودگی هوا می تواند خطر عفونت گوش را افزایش دهد.
- محل سکونت. خصوصیات آب و هوایی محل سکونت تاثیر مستقیم بر احتمال ابتلا به عفونت دارد. جالب است بدانید که عفونت گوش در بین بومیان آلاسکا شایع تر است.
- شکاف کام. تفاوت در ساختار استخوان و عضلات در کودکانی که دارای شکاف کام هستند ممکن است تخلیه لوله اوستاش را مشکل تر کند.
عوارض عفونت گوش (گوش میانی)
در بیشتر موارد عفونت های گوش باعث عوارض طولانی مدت نمی شوند. اما عفونت گوش مزمن یا تکرار عفونت به هر دلیل می تواند منجر به عوارض جدی شود:
- اختلال در شنوایی. کم شنوایی موقت و خفیف در زمان عفونت گوش بسیار شایع است و معمولاً بعد از تخلیه عفونت بهتر می شود. با این حال عفونت های مزمن گوش یا وجود مایعات در گوش میانی می تواند منجر به کاهش قابل توجه شنوایی شود. در صورت بروز آسیب دائمی در پرده گوش یا سایر ساختارهای گوش میانی، ممکن است افت شنوایی دائمی رخ دهد.
- تأخیر گفتاری یا رشدی. اگر شنوایی نوزادان به طور موقت یا دائمی دچار اختلال شود، مهارت های گفتاری، اجتماعی و رشدی آن ها دچار تاخیر خواهد شد.
- گسترش عفونت. عفونت های درمان نشده یا عفونت های بدخیم می توانند به بافت های اطراف گسترش پیدا کنند. عفونت برآمدگی استخوانی در پشت گوش (ماستوئیدیت) می تواند منجر به آسیب به استخوان و تشکیل کیست پر از چرک شود. در موارد نادر عفونت های جدی گوش میانی به سایر بافت های جمجمه از جمله مغز یا غشاهای اطراف مغز (مننژیت) گسترش می یابد.
- پاره شدن پرده گوش. بیشتر آسیب ها به پرده گوش طی ۷۲ ساعت بهبود می یابند. با این حال در بعضی موارد به جراحی احتیاج است.
چه زمانی باید به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید؟
علائم و نشانه های عفونت گوش می تواند نشان دهنده نوع بیماری باشد. به همین دلیل تشخیص دقیق و درمان سریع بسیار مهم است. در صورت بروز علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- علائم بیش از یک روز ادامه دارد
- علائم در کودک با سن کمتر از ۶ ماه مشاهده می شود
- درد گوش شدید است
- کودک بعد از سرماخوردگی یا هرگونه عفونت تنفسی فوقانی دچار بی خوابی و ناراحتی شده است
- مشاهده تخلیه مایعات، چرک یا مایعات خونین از گوش
درمان عفونت گوش
در حالی که اکثر عفونت های خفیف گوش بدون مداخله برطرف می شوند، درمان های زیر نیز می توانند کمک کنند:
درمان عفونت گوش خانگی
این روش ها در تسکین علائم عفونت خفیف گوش موثر هستند و جزو درمان عفونت گوش خانگی محسوب می شوند:
- یک پارچه گرم را روی گوش آسیب دیده بمالید.
- از داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) مانند ایبوپروفن (ادویل) یا استامینوفن (تیلنول) استفاده کنید.
- برای تسکین درد از قطره های OTC یا نسخه ای گوش استفاده کنید.
- داروهای ضداحتقان OTC مانند سودوافدرین (Sudafed) مصرف کنید.
- از خوابیدن روی گوش آسیب دیده خودداری کنید.
درمان عفونت گوش پزشکی
اگر علائم شما بدتر شد یا بهبود نیافت، به پزشک مراجعه کنید. اگر عفونت گوش شما باکتریایی، مزمن باشد یا به نظر نمی رسد که در حال بهبود باشد، ممکن است آنتی بیوتیک برای عفونت گوش خارجی یا میانی تجویز کنند. آنتی بیوتیک ها به درمان عفونت های ویروسی کمک نمی کنند.
پزشکان معمولاً هنگام درمان عفونت گوش در کودکان، رویکردی محتاطانه دارند تا از تجویز بیش از حد آنتی بیوتیک ها که می تواند منجر به مقاومت آنتی بیوتیکی شود، اجتناب کنند؛ و منتظر می شوند تا ببیند چه تغییری ایجاد می شود.اگر علائم شدید باشد یا ظرف ۲ تا ۳ روز برطرف نشود، ممکن است پزشک گاهی برای شما نسخه ای برای آنتی بیوتیک برای عفونت گوش خارجی و میانی بنویسد. از طرف دیگر، آن ها ممکن است برای شما نسخه بنویسند، اما توصیه می کنند ابتدا منتظر بمانید تا ببینید آیا علائم کودک شما پس از ۲ تا ۳ روز بهتر می شود یا خیر.مهم است که تمام نسخه خود را کامل انجام دهید. اغلب، نسخه ۷ یا ۱۰ روزه از آموکسی سیلین تجویز می شود که بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت گوش است.شما نباید بدون دستور پزشک به کودکان آسپرین بدهید. آسپرین یک عامل خطر قابل پیشگیری برای ابتلا به سندرم ری است، یک اختلال نادر که باعث آسیب مغزی و کبدی می شود.
جراحی برای درمان عفونت گوش
اگر عفونت گوش شما با درمان های معمول پزشکی برطرف نشود یا اگر در مدت کوتاهی دچار عفونت های گوش زیادی شده اید، جراحی ممکن است یک گزینه باشد. اغلب، لوله های گوش در گوش شما قرار می گیرند تا مایع خارج شود. این لوله ها با جراحی در پرده گوش شما قرار می گیرند. آن ها در نهایت می افتند و سوراخ های ایجاد شده، بهبود می یابند. گاهی اوقات این سوراخ ها باید با جراحی بسته شوند.
جراحی میرنگوتومی گزینه دیگری است. در طول این روش، پزشک یک سوراخ کوچک در پرده گوش شما ایجاد می کند تا مایع تخلیه شود و درد را تسکین دهد. برش در عرض چند روز بهبود می یابد. در مواردی که شامل بزرگ شدن آدنوئید است، برداشتن آدنوئید با جراحی ممکن است توصیه شود.
چند نکته در مورد عفونت گوش میانی
- عفونت گوش میانی در پسران جوان بیشتر از دختران جوان است.
- بیشتر عفونت های گوش میانی بدون درمان بهبود می یابند.
- واکسیناسیون کودک در برابر آنفولانزا می تواند به جلوگیری از عفونت گوش میانی کمک کند.
- برای موارد طولانی و مکرر عفونت گوش بیوفیلم های باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک ممکن است علت باشد.
- دود سیگار خطر عفونت گوش میانی را افزایش می دهد.