در بیماری رادیکولوپاتی، یک عصب فشرده شده در ستون فقرات باعث بروز درد، بی حسی، سوزن سوزنی شدن یا ضعف در طول مسیر عصب می شود. این بیماری ممکن است در هر ناحیه از ستون فقرات ایجاد شود، اما بیشتر در قسمت تحتانی کمر (رادیکولوپاتی کمر) و در گردن (رادیکولوپاتی گردن) شایع است. احتمال شیوع این بیماری در بخش میانی ستون فقرات کمتر است (رادیکولوپاتی قفسه سینه).در مورد بیماری رادیکولوپاتی باید به نکات زیر توجه کرد:
- این بیماری به دلیل فشردگی یا تحریک عصب خارج شونده از ستون فقرات ایجاد می شود.
- علائم آن شامل درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن یا احساس ضعف در بازوها یا پاها است.
- اکثر مبتلایان به رادیکولوپاتی به خوبی به درمان های محافظه کارانه از جمله داروها، فیزیوتراپی یا درمان کایروپراکتیک پاسخ می دهند.
- معمولا می توان بیماری را ظرف مدت 6 هفته تا 3 ماه درمان کرد.
دلایل رادیکولوپاتی
- انجام فعالیت های سنگین و تکراری که فشار زیادی به ستون فقرات وارد می کنند یکی از دلایل مهم بروز این عارضه است.
- بیرون زدگی دیسک کمر
- بیرون زدگی دیسک گردن
- آرتروز ستون فقرات
- انحنای غیر طبیعی ستون فقرات ( اسکولیوز )
- آسیب و تخریب مهره ها
- وجود خارهای استخوانی در محل مهره ها
- ضخیم شدن رباط های اطراف ستون فقرات
- تومورهای نخاعی
- وجود عفونت در مهره ها
- و هر عاملی که سبب کاهش فضای کانال ستون فقرات و وارد شدن فشار به اعصابی که از آن ناحیه می شوند شود می تواند در بروز رادیکولوپاتی نقش داشته باشد.
عوامل خطرزای رادیکولوپاتی
عوامل خطر رادیکولوپاتی شامل فعالیت هایی هستند که بار بیش از اندازه یا تکراری را به ستون فقرات اضافه می کنند. احتمال ابتلا به بیماری در افرادی با مشاغل سخت یا فعالان در ورزش های پر برخورد (مانند فوتبال یا هاکی) در مقایسه با افرادی که سبک زندگی کم تحرکی دارند، بیشتر است. سابقه ابتلا به رادیکولوپاتی یا سایر اختلالات ستون فقرات در یک خانواده نیز خطر ابتلا به آن را افزایش می دهد.
علائم بیماری رادیکولوپاتی
علائم رادیکولوپاتی شامل عصب فشرده شده یا گیر افتاده است. عصب تحت فشار (عصب باریکش) نامی است که برای بیان احساس ناراحتی، درد یا بی حسی ناشی از افزایش فشاری که باعث تحریک و یا آسیب دیدگی یک عصب محیطی (عصب خارج شونده از مغز و نخاع) می شود، به کار می رود. اگر چه این بیماری معمولا با درد در ناحیه کمر یا آسیب دیدگی در گردن همراه است، اما ممکن است هر عصبی را درگیر سازد.
علائم رادیکولوپاتی بستگی به این دارد که کدام عصب ها تحت تاثیر قرار می گیرند. وظیفه اعصاب خارج شونده از گردن (ستون فقرات گردنی)، کنترل ماهیچه های گردن و بازو ها و تولید احساس در آن ها است. اعصاب قسمت میانی پشت (ستون فقرات سینه)، کنترل عضلات سینه و شکم و تولید احساس در آن جا را بر عهده دارند. اعصاب قسمت تحتانی کمر (ستون فقرات کمری) ماهیچه های باسن و پاها را کنترل نموده و احساس را در آن جا تولید می کنند.
شایع ترین علائم رادیکولوپاتی درد، بی حسی و سوزن سوزن شدن در بازو ها یا پاها است. درد موضعی در گردن یا کمر نیز شایع است. رادیکولوپاتی کمر که باعث انتشار درد در اندام های تحتانی می شود، سیاتیک نامیده می شود. درد انتشاری از قسمت میانی کمر تا قفسه سینه از علائم رادیکولوپاتی قفسه سینه است که معمولا با زونا اشتباه گرفته می شود.
برخی از بیماران از حساسیت شدید به لمس و حتی درد در ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته شکایت می کنند. برخی از بیماران ممکن است با ضعف در عضلاتی مواجه شوند که تحت کنترل عصب های آسیب دیده هستند.
رادیکولوپاتی چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص رادیکولوپاتی با بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی توسط پزشک آغاز می شود. پزشک سؤالاتی درباره علائم خواهد پرسید، از جمله نوع و محل علائم، مدت زمانی که بیمار علائم را تجربه می کند، آنچه که باعث بهتر یا بدتر شدن علائم می شود و مشکلات پزشکی دیگری که وجود دارند.
پزشک با دانستن محل دقیق علائم بیماری می تواند به محدود سازی عصب مسئول در آن ناحیه کمک کند. معاینه بدنی بر روی اندام های درگیر متمرکز خواهد بود. پزشک قدرت عضلانی، حساسیت و عکس العمل های بیمار را بررسی می کند تا بفهمد آیا نا هنجاری هایی وجود دارد یا خیر.
ممکن است از بیمار خواسته شود تا برای یافتن منبع رادیکولوپاتی، انواع مختلفی از تصویربرداری را انجام دهد. معمولا در ابتدا رادیوگرافی ساده انجام می شود. به کمک رادیوگرافی می توان وجود تروما یا آرتروز و علائم اولیه تومور یا عفونت را تشخیص داد. سپس با انجام اسکن MRI می توان بافت های نرم اطراف ستون فقرات مانند عصب ها، دیسک و رباط ها را به دقت مشاهده کرد. اگر بیمار قادر به انجام MRI نباشد، می توان از سی تی اسکن برای بررسی فشردگی احتمالی عصب ها استفاده کرد.
در بعضی موارد پزشک ممکن است از بیمار بخواهد تا تست نوار عصب و عضله (الكترومیوگرافی- EMG) را انجام دهد. در این بررسی، پزشک فعالیت الکتریکی در امتداد عصب را بررسی کرده و می توانند وجود یا عدم وجود آسیب عصبی را تشخیص دهد.
درمان رادیکولوپاتی
به طور معمول رادیکولوپاتی بدون جراحی قابل درمان است. بسته به شدت رادیکولوپاتی و سایر شرایط سلامتی ، پزشکان ممکن است داروهای خاصی را توصیه کنند ، از جمله:
- درمان های رادیکولوپاتی ممکن است شامل داروهای ضد درد و استفاده از یقه گردن رحم باشد.
- داروهای غیر استروئیدی ، مانند ایبوپروفن ، آسپرین یا ناپروکسن
- کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا استروئیدهای تزریقی
- داروهای مسکن
- فیزیوتراپی
- گردنبند طبی نرم
- کاربرد یخ و گرما
در بعضی موارد ، پزشکان ممکن است جراحی را برای درمان علت فشرده سازی عصب توصیه کنند. برخی از روشهای جراحی شامل ترمیم دیسک فتق ، بزرگتر شدن فضای کانال نخاع ، برداشتن خار استخوان یا جوش خوردن استخوانها است.هر مورد منحصر به فرد است و توصیه های جراحی به طور مفصل مورد بحث قرار خواهد گرفت. این انتخاب ها به علت رادیکولوپاتی ، سلامت کلی فرد و سایر عوامل فردی بستگی دارد.
جلوگیری از رادیکولوپاتی
برخی از استراتژی ها ممکن است از درد فشرده سازی عصب جلوگیری کنند. این شامل:
- حفظ وضعیت خوب ، حتی هنگام رانندگی
- تکنیک های مناسب بلند کردن
- انجام فعالیت بدنی منظم ، از جمله تمرینات تحمل وزن
- حفظ وزن سالم
- استراحت مکرر و استفاده از کشش در برنامه های معمول
- جلوگیری از کج شدن سر برای نگه داشتن تلفن به شانه