معامله به قصد فرار از دین:
اصطلاح معامله به قصد فرار از دین در مواردی به کار می رود که فرد بدهکار برای اینکه اموالش توسط طلبکاران توقیف نشود، به انجام معاملهای اقدام می کند تا با انتقال مال خود به دیگری مانع از بهرهمندی طلبکاران از مال خود گردد.معامله صوری برای فرار از پرداخت مهریه معامله ای است که با قصد فرار از پرداخت دین مهریه تنظیم شده باشد که دادگاه حکم قطعی در خصوص محکومیت زوج به پرداخت دین مهریه را صادر کرده باشد.مستند قانونی جرم معامله به قصد فرار از دین ماده ۲۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴ است.فقط در صورتی این جرم محقق می شود که از سوی دادگاه در خصوص مهریه رای صادر شده باشد. بنابراین اگر بعد از اختلاف زوجین یا حتی بعد از اخطاریه دادگاه و یا اقدام مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت انتقالی و لو به نزدیکان صورت گرفته باشد جرم (انتقال) به قصد فرار از دین محقق نشده است.
در خصوص ابطال معامله به قصد فرار از دین باید به این نکته مهم توجه کرد که فقط انتقالی قابل ابطال است که به صورت صوری بوده باشد بنابراین معامله به قصد فرار از دین باطل نیست بلکه معامله به قصد فرار از دین صوری قابل ابطال است و قابلیت استناد به شخص ثالث ندارد.
معامله صوری به چه معامله ای میگویند؟
معامله ای است که در آن به شکل واقعی معامله ای صورت نگرفته باشد؛ یعنی نه پولی رد و بدل شده باشد و نه خریدار و فروشنده نیت انجام معامله را داشته باشند و ایجاب و قبول به مفهوم حقوقی واقع نشده و قصد مشترکی هم وجود نداشته باشد تا مثلا یک خانه در مقابل مبلغی مشخص به فرد دیگری منتقل شود.
در چنین شرایطی اگر ارکان معامله رعایت نشود، معامله صوری است و دادگاه می تواند با طی شدن شرایطی دستور ابطال آن را صادر کند.
مجازات فرار از دین:
انتقال مال به دیگری به هر نحو بوسیله مدیون با انگیزه فرار از ادای دین به نحوی که باقیمانده اموال برای پرداخت دیون کافی نباشد، موجب حبس تعزیری یا جزای نقدی درجه شش یا جزای نقدی معادل نصف محکومٌ به یا هر دو مجازات می گردد.در صورتی که انتقال گیرنده به صوری بودن معامله آگاه باشد در حکم شریک جرم قرار می گیرد و اگر مال در مالکیت او باشد، عین مال و در غیر این صورت، قیمت یا مثل آن مال از اموال انتقال گیرنده به عنوان جریمه گرفته خواهد شد. در خصوص معامله صوری برای فرار از پرداخت مهریه زوجه می تواند ابطال این معامله را ازطریق محکمه بخواهد همچنین با استناد به ماده ۴ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی تقاضای جزای فرار از دین مهریه که حبس به میزان ۴ ماه تا ۲ سال است را از محکمه درخواست نماید.
راههای اثبات فرار از دین مهریه:
سوال اینجاست زوجه در چه زمانی و به چه طریق می تواند صوری بودن معاملات را ثابت کرده و تقاضای ابطال آن را از دادگاه بنماید یا چگونه ثابت کند معامله انجام گرفته با وجود تمامی شرایط صحت معاملات به قصد فرار از پرداخت مهریه بوده و تحت این عنوان حتی قادر به تعقیب کیفری زوج نیز باشد؟
در اینجا باید متذکر شد چنانچه معاملات،پس از حکم دادگاه مبنی بر محکومیت زوج به پرداخت مهر انجام گرفته و یا پس از ابلاغیه دایره ثبت منعقد شده باشد،در رویه قضایی غالبا صوری و به قصد فرار از دین تلقی می گردد.اما صدور حکم ابطال معامله نیازمند رسیدگی دقیق قاضی و اخذ استعلامات دقیق ثبتی است.اما چنانچه انتقال اموال از سوی مرد پیش از مطالبه مهریه از سوی زن صورت گرفته باشد، معمولا قضات نمی پذیرند که معامله صوری بوده است. ممکن است مردی احساس کند همسرش قصد اجرا گذاشتن مهریه اش را دارد. ممکن است زن یک ماه بعد این کار را بکند، اما مرد در همین فاصله می تواند اموال خود را انتقال دهد.در چنین حالتی ثابت کردن این مساله که این معامله صوری بوده بسیار سخت است و اگر دادگاه با درخواستی از سوی زن برای ابطال معامله مواجه شود، به دقت این موضوع را بررسی خواهد کرد و زوجه باید با توسل به مدارک و مستندات و شهود صوری بودن آن را اثبات کند.
برخی از مردان نیز برای نپرداختن مهریه به شیوه متفاوتی عمل می کنند،یکی از این شیوه ها توقیف صوری اموال است،مثلا مردی به یکی از دوستان خود چکی به مبلغ بالا می دهد و از او می خواهد این چک را برگشت زده و به اجرا بگذارد و بعد مال و اموال او را توقیف کند تا این مرد بدهی همسر خود را پرداخت نکند، در چنین شرایطی مطابق قانون از آنجا که طلبکار دیگر هم از فرد بدهکار چک دارد فردی که زودتر از دیگری با سند رسمی اقدام به توقیف اموال فردی می کند در اولویت است و ابتدا بدهی او پرداخته می شود و او می تواند از محل توقیف اموال بدهکار مطالبات خود را وصول کند.
انتقال اموال برای فرار از پرداخت مهریه چه مجازاتی دارد؟
