تخم کتان چیست ؟!
در میان دانه ها و گیاهانی که از دیرباز شناخته شده اند، بذر کتان یا همان دانه کتان از شش هزار سال پیش شناخته شده و از فواید آن به عنوان یکی از عوامل تغذیه ای بسیار غنی استفاده شده است. دانه کتان حاوی اسیدهای چرب امگا ۳، مواد ضد التهاب همراه با مواد آنتی اکسیدانی به نام لیگنان و مواد دیگر و ویتامین ها است. وجود این مواد در تخم کتان می تواند به تقویت ارگان های داخلی و کاهش وزن کمک کند.
تخم کتان دارای دو نوع طلایی و قهوه ای است که از نظر تغذیه خیلی شبیه به هم هستند. توجه داشته باشید که دانه کتان خوراکی با تخم کتان که برای تغذیه پرندگان استفاده می شود، اشتباه گرفته نشود. از دانه کتان برای تغذیه صحیح و تقویت بدن و همچنین تخم کتان برای لاغری که موجب جلوگیری از بیماری هایی مثل سرطان، دیابت و مشکلات قلبی عروقی نیز می شود؛ می توان استفاده کرد.
ارزش غذایی تخم کتان
ارزش غذایی یک قاشق غذاخوری پودر تخم کتان که برابر با ۷ گرم است، در ادامه آورده شده است.
- کالری: ۳۷.۴
- پروتئین: ۱.۲۸ گرم
- چربی: ۲.۹۵ گرم
- کربوهیدرات: ۲.۰۲ گرم
- فیبر: ۱.۹۱ گرم
- کلسیم: ۱۷.۸ میلی گرم
- منیزیم: ۲۷.۴ میلی گرم
- فسفر: ۴۴.۹ میلی گرم
- پتاسیم: ۵۶.۹ میلی گرم
- فولات: ۶.۰۹ میکروگرم
- لوتئین و زیگزانتین: ۴۵.۶ میکروگرم
یک قاشق غذاخوری تخم کتان ویتامین هم دارد، اما میزان آن قابل توجه نیست. این مقدار از تخم کتان حاوی لیگنان ها، تریپتوفان و چربی های سالم هم است که بیشتر اشباع نشده هستند. از خوردن تخم کتان کامل اجتناب کرده و آن را به صورت پودر شده میل کنید، چون روده ممکن است مواد مغذی موجود در تخم کتان کامل را جذب نکند.
روش استفاده از تخم کتان
تخم کتان یا روغن تخم کتان را می توانید به بسیاری از غذاهای رایج اضافه کنید. می توانید برای جای دادن تخم کتان در رژیم غذایی خود، از روش های زیر کمک بگیرید.
- تخم کتان را به آب اضافه کنید و آن را در طول روز بنوشید.
- به عنوان سس، روغن تخم کتان را روی سالاد بریزید.
- پودر تخم کتان را روی غلات صبحانه ی داغ یا سرد بریزید.
- تخم کتان را با مقداری ماست مخلوط کرده و به عنوان یک میان وعده ی سالم و مقوی نوش جان کنید.
- از تخم کتان در تهیه ی بیسکوییت، مافین و نان استفاده کنید.
- تخم کتان را به اسموتی اضافه کنید تا غلظت آن بیشتر شود.
فواید تخم کتان
خواص و فواید درمانی تخم کتان هنوز کاملا شناخته شده نیست و هنوز تحقیقات بیشتری برای آشنایی با همه خواص و فواید آن لازم می باشد. بااین حال بعضی از خواص آن شامل:
- کاهش کلسترول خون: تخم کتان می تواند سبب کاهش کلسترول خون و همچنین پایین آمدن قند خون گردد. فیبر محلول موجود در تخم کتان می تواند سبب کاهش کلسترول گردد و از افزایش پلاک در خون جلوگیری کند و در نتیجه از تنگ شدن دیواره عروق خونی که می تواند منجر به افزایش فشار خون و در نهایت سکته قلبی و حملات قلبی گردد، جلوگیری و پیشگیری نماید. فیبر موجود در تخم کتان همچنین می تواند از افزایش قند خون در بیماران دیابتی جلوگیری کند. تحقیقات نشان داده که سطح کلسترول خون در مردانی که از تخم کتان در رژیم غذایی شان استفاده کرده اند کاهش یافته است.
- جلوگیری از پوکی استخوان: تخم کتان از پوکی استخوان و تحلیل رفتن بافت استخوانی جلوگیری می کند. تحقیقاتی که بر روی موش های آزمایشگاهی انجام شد، حاکی از به تأخیر افتادن تحلیل استخوانی در موش های آزمایشگاهی بود که با تخم کتان تغذیه شده بودند و این امر به سبب وجود اسیدهای چرب امگا-3 موجود در تخم کتان می باشد.
- کاهش اشتها: تخم کتان برای افرادی که تمایل به کاهش وزن و کنترل وزن دارند بسیار مناسب می باشد. خوردن تخم کتان 30 دقیقه قبل از خوردن وعده غذایی سبب پر شدن معده و احساس سیری در افراد شده و در نتیجه موجب کنترل اشتها و کم خوری می شود.
- محافظت دربرابر سرطان: مصرف تخم کتان ممکن است بتواند به فرد برای مقابله و محافظت از خود در برابر سرطان هایی از جمله سرطان پروستات، سرطان روده بزرگ و سرطان پستان کمک نماید. به نظر می رسد تخم کتان بتواند در پیشگیری از رشد سلول های سرطانی کمک کرده و همچنین می تواند جلوی ایجاد رگهای خونی جدید توسط تومورها را بگیرد. یکی از تحقیقات جدید نشان داده که تخم کتان یک خوراکی ایمن بوده و به فرد در مقابله با سرطان پروستات کمک می نماید.
- پیشگیری از گر گرفتگی: نتایج یکی از تحقیقاتی که درباره تخم کتان انجام شده نشان می دهد که تخم کتان می تواند از گرگرفتگی در زنان یائسه پیشگیری کرده، و همچنین تاثیرات خوبی برروی سلامت عمومی آن ها نیز داشته باشد. تحقیقات نشان می دهد که روزانه 40 گرم تخم کتان مانند درمان هورمونی برای بهبود گرگرفتگی و عرق کردن های شبانه مفید بوده و همچنین برای بهبود یبوست نیز مفید است.
- بهبود قندخون: تحقیقات نشان می دهند، مصرف روزانه تخم کتان به مردان و زنان چاق که در مرحله پیش از دیابت هستند برای پایین آوردن قند خون کمک می کند.
- بهبود عملکرد کلیه: تخم کتان در افراد مبتلا به بیماری لوپو،س باعث بهبود عملکرد کلیه ها می شود. با این حال درصورتی که مبتلا به بیماری لوپوس هستید، قبل از مصرف تخم کتان با پزشک تان مشورت نمایید.
- کاهش نفخ: تخم کتان دارای میزان زیادی فیبر محلول و نامحلول است که به خوبی می تواند، به هضم غذا در معده کمک کند، نفخ شکم را از بین ببرد، یبوست را ریشه کن کند و افزایش اندازه شکم ناشی از یبوست و… را از بین ببرد. برای این که از این اثر تخم کتان بهره مند شوید، تخم کتان را پودر کرده و در نمک پاش بریزید و در هر بار مصرف غذا از آن استفاده کنید. تخم کتان بیشتر در ماست، شیر و سالاد مورد استفاده قرار می گیرد.
- تمیز کردن معده: با خواصی که تخم کتان دارد، می توان به خوبی از آن برای تمیز کردن معده و دستگاه گوارش استفاده کرد. زمانی که با مصرف تخم کتان معده و دستگاه گوارش را تمیز می کنید، توده های اضافی از بین می روند و موجب کوچک شدن شکم می شوند. بنابراین اگر احساس می کنید خوردن داروها، ورزش و کنترل چربی و کالری های دریافتی اثری در کوچک کردن شکم نداشته اند این روش را هم امتحان کنید.
- آب کردن چربی ها: تخم کتان دارای میزان زیادی چربی غیر اشتباع است که نسبت به چربی های مضر بسیار مفیدند و موجب کاهش چربی و افزایش سوزاندن چربی در بدن می شوند. بدین طریق قدرت زیادی در سوخت و ساز چربی ها ایجاد می کند. پس اگر دارای رژیم کاهش چربی شکم هستید می توانید از تخم کتان برای حذف چربی ها و افزایش سوخت و ساز استفاده کنید.
عوارض جانبی و تداخلات تخم کتان
- به نظر می رسد که، مقادیر مناسب و نرمال تخم کتان و روغن تخم کتان بی خطر می باشد. تخم کتان (نه روغن آن) حاوی فیبرهای محلول است. مصرف تخم کتان ممکن است باعث اسهال، گرفتگی، باد و نفخ شکم شود.
- اگر هر نوع دارو و یا مکملی را به طور منظم مصرف می کنید، قبل از شروع به مصرف تخم کتان با پزشک تان مشورت نمایید. تخم کتان ممکن است با بعضی از داروهای مسکن، داروهای رقیق کننده خون، داروهای فشارخون، کلسترول خون، داروهای هورمونی و داروهای دیابت تداخل داشته باشد. همچنین تخم کتان را در کنار مخمر سنت جان و یا سنبل الطیب با احتیاط مصرف نمایید.
- از طرفی افرادی که دچار بیماری هایی مانند اندومتریوز، تخمدان پلی کیستیک و فیبرویید می باشند، نیز باید از مصرف تخم کتان اجتناب نمایند. محققان اظهار می دارند مردانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات می باشند، باید از مصرف تخم کتان اجتناب نمایند.
رژیم لاغری و تخم کتان
با وجود آنکه خواص تخم کتان در بدنسازی و حتی برای زندگی روزمره اثبات شده است و در طب سنتی به استفاده از آن بسیار تاکید گشته؛ اما نمی توان تنها با تکیه بر این ماده مغذی توقع داشت که به کاهش وزن زیادی دست پیدا کنید. در حقیقت مصرف یک یا دو ماده لاغرکننده یا مغذی در طی روز نمی تواند جایگزین خوبی برای غذای رژیمی سالم و تحرک کافی باشد. همچنین نمی توان به هر رژیم لاغری اعتماد کرد، زیرا رژیم های لاغری ممکن است به صورت تک غذایی پیش بروند، همچون رژیم تخم مرغ ویا به میزان مواد مغذی و کالری که یک فرد بالغ در طول روز نیاز دارد، توجه نشود و درنتیجه نه تنها یک نتیجه کوتاه مدت داشته باشد؛ بلکه در نهایت به سلامت فرد آسیب رسیده و به وزن قبلی یا بیشتر از آن باز می گردد.