علل بوجود آمدن یبوست و راههای درمان آن

یبوست چیست ؟

دشواری در تخلیه‌ی روده را یبوست می‌نامند که معمولا با سفت شدن مدفوع همراه است. به عبارت دیگر در یبوست، مدفوع معمولا کندتر از حالت عادی از دستگاه گوارش عبور کرده و دفع می‌شود. یبوست یا خشکی مزاج عارضه‌ای در دستگاه گوارش است که بر اثر آن، مواد دفعی در رودهٔ بزرگ سفت می‌شوند و دفع آنها با درد و سختی همراه می‌شود. یبوستِ حاد ممکن است سبب بسته‌شدن روده شود، که به نوبهٔ خود حتی ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد. علل بروز این عارضه ممکن است رژیم غذایی نامناسب، برهم خوردن تعادل هورمونی، اثر جانبی داروهای مصرفی یا آناتومی بدن باشد. روش‌های درمان شامل اصلاح رژیم غذایی و تمرینات ورزشی است.

علائم بیماری یبوست

• مشکل خروج مدفوع 
• مدفوع کمتر از حد معمول میباشد.
• گرفتگی معده
• احساس سوزش و تهوع
• از دست دادن اشتها

علل یبوست 

یبوست ممکن است برای چند روز یا چند هفته ادامه داشته باشد یا ممکن است مزمن باشد و چند ماه طول بکشد. یبوست کوتاه مدت معمولا ناشی از عوامل سبک زندگی یا استفاده از دارو است. یبوست مزمن معمولا مربوط به دستگاه گوارش، مشکلات متابولیکی یا عصبی است. که در زیر به چند مورد از آنها اشاره می کنیم.

• داروهای ضد اسید معده حاوی کلسیم و آلومینیوم
• اعمال تغییرات در فعالیت‌ها یا رژیم غذایی روزمره
• سرطان روده
• تغذیه بیش از حد لبنیات
• اختلالات تغذیه‌ای
• سندرم روده تحریک‌پذیر
• بیماری‌های عصبی مانند پارکینسون و ام اس.
• عدم فعالیت کافی
• عدم وجود آب و فیبر کافی در رژیم غذایی‌تان
• بارداری
• وجود مشکل در اعصاب و ماهیچه‌های دستگاه گوارش
• به تعویق انداختن زمان دستشویی؛ برخی به خاطر مشکل بواسیر به موقع به دستشویی نمی‌روند
• برخی داروها (داروهای مسکن بسیار قوی مانند مخدرها، داروهای ضد افسردگی و یا قرص آهن)
• استرس
• کم کاری تیروئید

درمان های خانگی یبوست 

آب

کم آبی علت شایع یبوست است و نوشیدن آب کافی می‌تواند اغلب اوقات به کاهش یا رفع علائم کمک کند. وقتی شخصی بدنش کم آب می‌شود، روده نمی‌تواند آب کافی به مدفوع اضافه کند. این منجر به سفت، خشک و توده‌ای شدن مدفوعی می‌شود و می‌تواند منجر به یبوست شود.

حبوبات

اکثر لوبیاها، عدسها، نخود و لپه سرشار از فیبر هستند که یک ماده مغذی ست که هضم مناسب را تقویت کرده و یبوست را کاهش می‌دهد. یک تحقیق در سال ۲۰۱۷ نشان داد که ۱۰۰ گرم حبوبات پخته حدود ۲۶ درصد از میزان فیبر روزانه توصیه شده را تامین می‌کند. یک وعده ۱۰۰ گرمی از حبوبات همچنین حاوی مقادیری از مواد مغذی دیگری است که به کاهش یبوست کمک می‌کنند از جمله پتاسیم، فولات، زینک و ویتامین B6.

سوپهای روشن وآبکی

سوپهای روشن (سوپی که اجزا مواد تشکیل دهنده بخوبی مشخص است مثل مینسترونه)  مغذی هستند و به آسانی هضم می‌شوند. آنها رطوبت را به مدفوع سفت و متراکم اضافه می‌کند که آنها را نرم کرده، خارج شدن آنها از روده را آسانتر می‌کند.

آلو

آلو یکی از غذاهای ضد یبوست مشهور است و آلو و آب آن به عنوان یک درمان خانگی آزمایش شده برای یبوست در بسیاری از بخشهای جهان است. آلوها حاوی مقدار زیادی فیبر هستند یک ماده غذایی که به عنوان سرعت دهنده و تسهیل کننده حرکات روده شناخته می‌شود. آلوها همچنین حاوی سوربیتول و ترکیبات فنلی هستد که ممکن است فواید گوارشی داشته باشند. یک بررسی در سال ۲۰۱۴ نتیجه گیری کرد که خوردن آلو ممکن است تعداد حرکات روده را افزایش دهد و دفع مدفوع در افراد مبتلا به یبوست را بهبود می‌دهد.

سبوس گندم

سبوس گندم یکی از غذاهای ضد یبوست و یک درمان خانگی محبوب برای یبوست است. این ماده غنی از فیبر است که می‌تواند جریان مواد در طول روده‌ها را افزایش دهد. یک تحقیق در سال ۲۰۱۳ نشان داد که خوردن غلات صبحانه حاوی سبوس گندم در هر روز به مدت ۲ هفته عملکرد روده را افزایش داد و یبوست را در زنانی که معمولا از فیبر چندانی استفاده نمی‌کردند، کاهش داد.

مصرف میوه های مانند سیب ، گلابی و انگو ، گیوی 

سیب و گلابی حاوی چندین ترکیب هستند که هضم را بهتر می‌کند از جمله فیبر، سوربیتول و فروکتوز. این میوه‌ها همچنین حاوی مقادیر بالایی از آب هستند که می‌توانند به تسهیل هضم و جلوگیری از یبوست کمک کنند. همچنین انگور نسبت بالایی از پوست به گوشت هستند که به معنی سرشار بودن از فیبر است و همچنین دارای مقدار زیادی آب هستند. برای رفع یبوست سعی کنید که یک مشت از انگورهای خام شسته شده را میل کنید. گیوی یکی از غذاهای ضد یبوست کارگشا به معنای واقعی است. به طور متوسط ۱۰۰ گرم کیوی حاوی حدود ۲ تا ۳ گرم فیبر است که می‌تواند به میزان زیادی به مدفوع اضافه شود و جریان روده را تسریع کند.

روغن زیتون

روغن زیتون و روغن کتان ملینهای ملایمی هستند که جزو مشهورترین غذاهای ضد یبوست هستند. این غذاها جریان مواد را در روده تسهیل کرده و رطوبت را رفع می‌کنند. این روغنها حاوی ترکیباتی هستند که هضم را بهتر می‌کنند و خواص آنتی اکسیدان، ضد باکتری و ضد التهاب دارند.

انجیر

انجیر جزو میوه‌های پر فیبر است که هم بصورت تازه و هم بصورت خشک با یبوست مقابله می‌کند. بخصوص اگر از درمانهای قبلی ناامید شده باشید چند عدد انجیر خیس خورده بسیار خوب عمل می‌کند. کافی ست ۶ عدد انجیر را به مدت یک شب تا صبح در یک لیوان آب بخیسانید به هنگام صبح آب و انجیر را با هم بخورید. این ماده به شدت بر حرکات روده تاثیر گذار است. تاثیر این درمان ملین است و نه مسهل. انجیر به واسطه داشتن پتاسیم فراوان و فیبر زیاد باعث بهبود عملکرد روده، دفع سریعتر مدفوع و در نهایت رفع یبوست می‌شود.

تمرینات ذهنی و جسمی 

فعالیت بدنی باعث افزایش فعالیت عضلانی در روده می‌شود، بنابراین سعی کنید بیشتر روزهای هفته فعالیت بدنی داشته باشید و تمرینات منظم انجام دهید. ورزش به خصوص در صبح، می‌تواند باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش، کاهش استرس و ایجاد نگرش مثبت در شما شود. از مینی‌ترامپولین استفاده کنید که باعث تحریک رود‌ه و غدد لنفاوی می‌شود. تمرینات سبک مانند نرمش‌های کششی، پیاده روی، دو آهسته، یوگا، شنا یا رقص می‌تواند به عملکرد روده کمک کند.

هشدارهایی در مورد یبوست

معمولا می‌توان یبوست را تنها با استفاده از مسهل‌ها و داروهای بدون نسخه و بدون نیاز به مراجعه به پزشک درمان کرد اما در برخی موارد، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید.

اگر یبوست شما شدید بود و بیش از ۳ هفته طول کشید، به متخصص مراجعه کنید تا مطمئن شوید مشکل اساسی و جدی‌ای وجود ندارد. همچنین اگر در مدفوع خود خون مشاهده کردید، نفخ شکم داشتید یا با علائم ورم طحال مواجه شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر یبوست به همراه اسهال متناوب و دوره‌ای اتفاق بیفتد، ممکن است دچار آلرژی غذایی، حساسیت یا واکنش به دارو شده باشید. این‌ مورد می‌تواند با علائم سوتغذیه، تورم دردناک شکم، بثورات پوستی، تب، گیجی، خستگی و درد همراه باشد.

سخن پایانی 

یبوست می‌تواند مشکلی آزاردهنده در زندگی روزمره‌ی هر کسی باشد. خوشبختانه، این مشکل غالبا به طور طبیعی و در خانه درمان می‌شود. یبوست یعنی حرکات روده‌ی شما کمتر از حد معمول، سخت‌تر یا دردناک است و علائمی شبیه به تورم شکم یا نفخ دارد. علل شایع یبوست عبارتند از رژیم غذایی نامناسب و بدون فیبر، کم‌آبی بدن، اختلالات تیروئید، کهولت سن، شیوه‌ی زندگی بدون تحرک، داروها و استرس. درمان طبیعی یبوست استفاده از رژیم غذایی سالم پر از غذاهایی با فیبر زیاد، نوشیدن مقدار زیاد آب، ورزش، کاهش استرس، آموزش بیوفیدبک و استفاده از مکمل‌های مفید مثل منیزیم و روغن جگر ماهی کاد است.