اندیکاتور OBV چیست؟
اندیکاتور On Balance Volume یا به اختصار OBV قیمت و حجم معاملات را با یکدیگر ترکیب میکند و اصولا به عنوان یک اندیکاتور حجمی شناخته میشود. این اندیکاتور نشان میدهد که آیا تغییرات قیمت قوی هستند یا ضعیف. اساساً اندیکاتور OBV دو جریان حجم منفی و مثبت معاملات را با روند قیمت سهام در طول زمان مقایسه می کند و به شما میگوید که آیا روند شکل گرفته شده از ثبات برخوردار است یا خیر.
روش کارکرد اندیکاتور OBV
روش کارکرد OBV چندان پیچیده نیست. OBV بدین صورت عمل می کند: زمانی که یک سهم (یا هرگونه دارایی) به نسبت قیمت روز قبل با قیمت بالاتر بسته می شود، OBV صعودی و تمام حجم مثبت در نظر گرفته می شود و زمانی که سهام به نسبت قیمت روز قبل باقیمت پایین تر بسته می شود، OBV نزولی و تمام حجم منفی در نظر گرفته می شود. حاصل مجموع تجمع حجم مثبت و منفی، منحنی OBV رسم میشود.
کاربرد اندیکاتور OBV برای تحلیل یک سهم
کاربرد اول اندیکاتور OBV: تعیین روند
خط “OBV” برای تائید روند یا تعیین تغییر جهت های احتمالی مورد استفاده قرار می گیرد. به این صورت که تائید روند در دو حالت زیر شکل میگیرد:
- اگر خط OBV در حال صعود باشد، تائیدی است بر روند صعودی قیمت.
- اگر خط OBV در حال پایین آمدن باشد و روند نزولی داشته باشد، تائیدی است بر روند نزولی قیمت.
کاربرد دوم OBV: تشخیص واگرایی
- اگر منحنی اندیکاتور OBV بالا برود اما قیمت پایین بیاید نشان دهندۀ این موضوع است که روند نزولی ممکن است ضعیف شده و به شکل یک روند صعودی تغییر کند.
- اگر OBV پایین بیاد اما قیمت بالا برود نشان دهندۀ این موضوع است که ممکن است روند صعودی ضعیف شده و به شکل یک روند نزولی تغییر کند.
آیا میتوان بر اساس اندیکاتور OBV اقدام به معامله کرد؟
جواب این سوال خیر است. اما توجه به چند نکته اهمیت دارد. فلسفه این اندیکاتور این است که افزایش و یا کاهش قیمت به همراه حجم معاملات، تایید کننده این است که قیمت به صورت روند دار حرکت میکند.
یعنی افزایش قیمت باید با افزایش حجم معاملات باشد در غیر این صورت روند ضعیف است. بر عکس این موضوع نیز صادق است. افزایش یا کاهش قیمت به همراه کاهش حجم معاملات موید این موضوع است که حرکات قیمت ضعیف بوده و فاقد پایداری لازم می باشند. بنابراین OBV اندیکاتوری است که اساسا برای این منظور استفاده میشود تا تاییدی بر حرکات قیمت باشد.
اما در صورتی که قیمت با OBV دچار واگرایی شود، می تواند احتمال بازگشت قیمت را به تریدر بدهد. توجه کنید که کلمه “احتمال” را بولد کردیم تا فراموش نکنید که بازگشت روند با مشاهده یک واگرایی تنها یک احتمال است. از این رو شما نمی توانید تنها با تکیه بر این اندیکاتور به معامله بپردازید.
نحوه محاسبه اندیکاتور OBV
(OBV(t) = OBV(t-1) + Vol, if C(t) > C(t-1
(OBV(t) = OBV(t-1) – Vol, if C(t) < C(t-1
(OBV(t) = OBV(t-1), if C(t) = C(t-1
فرمول بالا نحوه محاسبه اندیکاتور OBV است. در این رابطه کمیت های زیر وجود دارد:
t : دورۀ زمانی جاری
t-1 : دورۀ زمانی قبلی
C : قیمت بسته شدن
Vol : حجم
حجم معاملات معمولا به این صورت تفسیر میشود:
افزایش و یا کاهش قیمت به همراه حجم معاملات، تایید کننده این است که قیمت به صورت رونددار حرکت میکند.
افزایش یا کاهش قیمت به همراه کاهش حجم معاملات موید این موضوع است که حرکات قیمت ضعیف بوده و فاقد پایداری لازم می باشند.
بنابراین OBV اندیکاتوری است که اساسا برای این منظور استفاده میشود تا تاییدی بر حرکات قیمت باشد. اما در صورتی که قیمت با OBV دچار واگرایی شود، می تواند احتمال بازگشت قیمت را به تریدر بدهد.
در تصویر زیر مثالی از واگرایی بین OBV و قیمت سهام شرکت Merck نشان داده شده است.
واگرایی منفی هشدار نزول قیمت ( High #1 به High #2 )
سهام این شرکت در حال ساختن قله های بالاتر در قیمت است. اما OBV این وضعیت را تایید نمی کند و در حال ساختن قله های پایین تری می باشد. واگرایی منفی هشدار نزول قیمت را به تریدر خواهد داد.
فرمول OBV را در بالا توضیح دادیم. از آنجایی که این اندیکاتور حجم معاملات امروز را تنها در صورتی به روز قبل اضافه میکند که قیمت امروز نسبت به روز قبل بالاتر باشد. می توانیم اینگونه تفسیر کنیم که در هنگام تشکیل قله دوم، حجم معاملات از روز تشکیل شدن قله اول کمتر بوده است. بنابراین این مقدار از OBV کسر شده است و باعث بوجود آمدن یک قله پایین تر در اندیکاتور و نتیجتا شکل گیری یک واگرایی شده است.
بنابراین علاقه کمتر خریداران در زمان فعلی (که در محدوده قله دوم هستیم) این مورد را به ما نشان میدهد که افزایش قیمت ادامه نخواهد یافت و به نوعی میتواند یک سیگنال فروش برای ما تلقی شود.
High #2 به High #3:
مجددا ارزش سهام شرکت Merck در حال افزایش است. اما OBV نشان میدهد که حجم معاملات در روزهای منفی بیشتر از روزهای مثبت است. و باز هم یک واگرایی منفی شکل میگیرد و نشان میدهد که افزایش قیمتی که اخیرا داشته ایم، توسط خریداران به صورت قدرتمند پشتیبانی نمیشود. پس باز هم باید به فکر خروج ( یا معامله معکوس ) باشیم.
Low #1 به Low #2:
اما مسلما حالات عکس نیز صادق است. در قسمت پایانی تصویر بالا مشاهده میکنیم که سهام شرکت Merck اقدام به ساختن کف های بالاتر کرده است. اما در OBV میبینیم که کف ها به صورت پایین تر شکل گرفته اند. این یک واگرایی مثبت است و نشان از بازگشت قیمت دارد.
بنابراین همانطور که در مطلب نیز گفتیم ،OBV ابزار ارزشمندی است که با ترکیب قیمت و حجم معاملات سعی میکند تا وجود یا عدم وجود قدرت در حرکات صعودی یا نزولی قیمت را به ما نشان دهد.
