یکی از معضلاتی که معمولا برای دندان های عفونی رخ می دهد، آبسه دندان است. که در صورت عدم رسیدگی به آن، می تواند به کیست دندان تبدیل شود. کیست های دندانی می توانند لثه، فک و در برخی موارد صورت را درگیر کرده و عفونت را به این قسمت ها منتقل کنند. افراد در زمان ایجاد کسیت دندان باید به سرعت به دندانپزشک متخصص مراجعه کرده و برای تخلیه آن اقدام نمایند. در ادامه قصد داریم شما را با انواع کیست دندان، عوارض و نحوه درمان آن بیشتر آشنا کنیم.
کیست دندان چگونه ایجاد می شود؟
عفونتی که کاملا باکتریایی است. و ناشی از پوسیدگی های شدید و عفونت دندان روی لثه ها ایجاد می شود، را در علم دندان پزشکی کیست دندان می گویند.افرادی که دچار التهابات لثه ای هستند، معمولا درگیر این بیماری می شوند. اما فقط 10 درصد از آنها متوجه این بیماری شده و برای درمان کیست دندان اقدام می کنند. کیست دندان در صورتی که درمان نشود می تواند استخوان فک و لثه را درگیر کرده و موجب ایجاد کیست های لثه ای شود.
کیست دندانی چند نوع است؟
این نوع کیست ها که در ناحیه فک به وجود می آیند دارای دو نوع هستند: نوع اول کیست با منشأ التهابی و نوع دوم کیست با منشأ تکاملی است. مهمترین و شایعترین کیست ها، کیست رادیکولار یا پری آپیکال است. این کیست از جمله کیست های مربوط به ریشه دندان است که بخاطر پوسیدگی دندان یا عفونت دندان ترمیم شده به وجود آمده است. به غیر از کیست پری اپیکال که شایع ترین کیست التهابی است در اینجا دو نوع کیست دیگر فولیکولار و تومور های ادونتوژنیک کراتوسیستیک را مورد بررسی قرار می دهیم.
کیست پری اپیکال یا رادیکولار
این نوع کیست شایعترین نوع کیست دهان و دندان است که با نام های مختلفی چون کیست پریودنتال، کیست دندان و یا کیست ریشه معروف است. علت بروز این کیست از بین رفتن پالپ های موجود دررون دندان است. پالپ ها بر اثر پوسیدگی و یا ضایعه های دندانی از بین می رود. درمان این کیست معمولاً با روش ENDO صورت می گیرد. در این روش متخصص با روش های جراحی به انتهای عصب فرد دسترسی پیدا می کند تا کیست و یا عفونت را بردارد. در برخی مواقع درمان ENDO تاثیر گذار نیست و متخصص مجبور به کشیدن دندان می شود تا محل کیست را تمیز کند سپس با مواد مصنوعی آن ناحیه را پر می کند.
کیست دنتیجروس یا فولیکولار
این کیست بیشتر در اطراف دندان های نیش بالا و عقل پایین و در اطراف تاج دندان ایجاد می شود. علت به وجود آمدن کیست دنتیجروس، فشاری است که بر روی فولیکول وارد می شود. این فشار وارده باعث ایجاد اختلال در جریان خون و تجمع مایع میان بافت غشای مینای دندان می شود. کیست فولیکولار به سرعت رشد می کند به همین دلیل به محض مشاهده باید به متخصص مراجعه شود.در درمان کیست دنتیجروس و یا فولیکولار ناحیه آسیب دیده را برداشته و کیست را جراحی می کنند در بیشتر مواقع این نوع درمان موفقیت آمیز است.
تومور های ادونتوژنیک کراتوسیستیک
این نوع از تومورها در ناحیه فک پایینی ایجاد می شوند و خصوصیاتی مشابه کیست های دیگر دارند. فقط برای تشخیص این نوع تومور باید از روش بیوپسی یا پرتو نگاری استفاده شود. یکی از نشانه های تومورهای ادونتوژنیک کراتوسیستیک، تورم می باشد. در این پیدایش این نوع تومورها دو نوع باور وجود دارد عده ای بر این باورند که تومور در محل دندان به وجود می آید و عده ای دیگر باور دارند که تومورها از میان مینای دندان های آسیب دیده ظاهر می شود.
برای درمان این نوع تومور یا کیست فقط باید جراحی کرد و پس از انجام آن بیمار باید به طور مداوم تحت نظر پزشک باشد تا تومور باز نگردد. توصیه می شود به دلیل حساسیت این نوع تومورها بیمار حتماً تحت نظر متخصص باتجربه باشد.
ارتباط درد گوش با دندان چیست؟
کیست های غیرادنتوژنیک
کیست گویچه ای فکی
این کیست بین دندان نیش و ثنایای کناری و معمولاً روی بافت پوششی ملتهب ایجاد می شود.
کیست نازولبیال
کیست نازولبیال کیستی رشدی تکاملی که در لب بالا ایجاد می شود و علت آن نامشخص است. البته دو نظریه درباره علت ایجاد آن وجود دارد که بر اساس یکی از آنها کیست نازولبیال کیستی فیشورال و نشأت گرفته از باقی مانده های بافت پوششی است که هنگام به هم پیوستن فک و خط میانی و کناری بینی در امتداد خط همجوشی گیر می افتد. اما در نظریه دوم تشکیل کیست را ناشی از محل نامناسب بافت پوششی در مجرای بینی ـ اشکی (نازولاکریمال) می دانند. بافت پوششی به دلیل موقعیت و بافت شناسی مشابه به اشتباه در مجرای اشکی ایجاد می شود.
موکوسل (کیست دهانی احتباس مخاط)
موکوسل یا کیست ناشی از احتباس مخاط عارضه ای شایع و بی خطر است که از تحریک یا صدمه دیدن بافت دهان، زبان یا لب در اثر اتفاقاتی مانند گاز گرفتن داخل دهان یا زبان، مکیدن لب بین دندان ها یا زخم شدن زبان یا لب ناشی می شود. موکوسل معمولاً بدون درد است و غالباً به خودی خود پاره می شود و بدون نیاز به درمان خاصی التیام می یابد. اگر کیست ناراحت کننده شود یا بزرگتر شود و پاره نشود، باید برای از بین بردن آن به دندانپزشک مراجعه کرد.
