منظور از کلسترول بالا چیست؟

هیپرکلسترولمی یا کلسترول بالا فامیلی بر مسیر پردازش کلسترول بدن شما تاثیر می گذارد به همین دلیل، افراد مبتلا به هیپرکلسترولمی یا کلسترول بالا فامیلی در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی و حملات قلبی قرار دارند. ژنی که باعث ایجاد هیپرکلسترولمی یا کلسترول بالا خانوادگی می شود، به صورت ارثی منتقل می شود بنابراین این بیماری از هنگام تولد در فرد ظاهر می شود. برای درمان کلسترول بالا می توان به دکتر فلب و عروق مراجعه کرد و همچنین با مصرف دارو و رفتارهای سالم زندگی می توان به کاهش خطرات کمک کرد.

کلسترول، خوب و بد

کلسترول LDL باعث ایجاد پلاک در عروق می شود که منجر به بیماری قلبی می شود. کلسترول خوب HDL کمک می کند تا بدن شما کلسترول بد را از خون پاک کند. اگر می خواهید که کلسترول LDL خون را پایین بیاورید و کلسترول HDL را بالا ببرید با رژیم غذایی شروع کنید. بدن شما برای عملکرد درست نیاز به مقدار کمی کلسترول دارد. اما ممکن است که ما بیش از حد نیاز خود، چربی اشباع و کلسترول در رژیم غذایی خودمان داشته باشیم که هر دو این ها سطح کلسترول بد LDL را بالا می برند.

علائم کلسترول بالا کدامند؟

افزایش مقدار کلسترول عمدتا با علائم خاصی همراه نیست. این در حالیست که مقادیر بیش از حد آن با ایجاد پلاک در شریان ها سبب تصلب شراین، سختی عروق و در نهایت حمله قلبی می گردد. بررسی میزان کلسترول شامل چه مواردی است؟

• لیپوپروتئین پرچگال (HDL :( HDL باعث انتقال کلسترول از سلول به کبد و یا انتقال آن به خارج از بدن به عنوان مواد زائدمی شود. به همین دلیل HDL به عنوان کلسترول خوب شناخته می شود و هر چه سطح آن بیشتر باشد بهتر است.
• لیپوپروتئین کم چگال (LDL): کلسترول را به سلول هایی که به آن نیاز دارند حمل می کند. اگر میزان کلسترول موجود بیش از مقدار مورد نیاز سلول ها باشد، در این صورت این ماده در دیواره سرخرگ ها رسوب می کند که این باعث بروز بیماری های مربوط به سرخرگ ها می شود. به همین دلیل به LDL کسترول بد گفته می شود.
• میزان تری گلیسیرید در خون یکی از مهم ترین فاکتورها جهت بررسی سلامت متابولیک است؛ افزایش سطح تری گلیسیرید باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری های عروق کورونری، دیابت و کبد چرب می شود. عامل دیگر افزایش دهنده خطر ابتلا به بیماری های عروق کورونری افزایش کلسترولLDL (کلسترول بد) و کاهش کلسترول HDL (کلسترول خوب) می باشد. عامل دیگری که احتمال ابتلا به بیماری قلبی را بالا می برد کلسترول تام خون می باشد.

دلیل افزایش کلسترول چیست؟

• رژیم غذایی حاوی چربی های اشباع
• ورزش نکردن و بی تحرکی: این دو باعث افزایش کلسترول خون می شوند.
• چاقی مفرط: احتمال بالا بودن کلسترول LDL و تری گلیسیرید و پایین بودن لیپوپروتئین پرچگال (HDL) در افراد دارای اضافه وزن بیشتر است.
• استعمال دخانیات: در سیگار ماده شیمیایی به نام آکرولئین وجود دارد که از انتقال کلسترول از رسوبات چرب به کبد توسط کلسترول خوب (HDL) جلوگیری کرده و با افزایش LDL باعث ایجاد پلاک درعروق و در نهایت تصلب شرایین می شود.
• بیماری های زمینه ای: افراد مبتلا به فشار خون بالا و دیابت اغلب کلسترول بالایی دارند. برخی بیماری های دیگری که می توانند باعث افزایش سطح کلسترول شوند عبارتند از:
• بیماری های کلیوی
• بیماری های کبدی
• کم کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)

برخی از عوامل مؤثر در کلسترول بالا غیرقابل تغییر بوده و به طور طبیعی احتمال بروز حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش می دهند. این عوامل که پزشکان به آن ها عوامل ثابت می گویند، عبارتند از:

• سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری کرونری قلب (CHD) یا سکته مغزی در سنین پایین
• سابقه خانوادگی ابتلا به عارضه های ناشی از کلسترول
• سن: هر چه سن بالاتر باشد احتمال تنگ شدن سرخرگ ها (تصلب شرایین) بالاتر است.
• نژاد: احتمال حمله قلبی در افرادی که دارای تبار هندی، پاکستانی، بنگلادشی و سری لانکایی هستند بیشتر است.
• جنسیت: احتمال حمله قلبی در مردان بیشتر از زنان است.
• هایپرکلسترولمی فامیلی : «هایپرکلسترولمی فامیلی» به معنی کلسترول بالای ارثی است. افراد مبتلا به این عارضه از زمان تولد دارای کلسترول بالا هستند، که باعث می شود این افراد در سنین پایین به مشکلات قلبی مثل تصلب شرایین و بیماری کرونری قلب دچار شوند.

عوامل خطر کلسترول بالا

در صورت ابتلا به کلسترول بالا در معرض خطر بیشتری هستید:

• دارای اضافه وزن یا چاقی هستند
• رژیم غذایی ناسالم دارید
• به طور منظم ورزش نمی کنید
• محصولات دخانیات را استعمال می کنید
• سابقه خانوادگی کلسترول بالا دارید
• دیابت، بیماری کلیوی یا کم کاری تیروئید داشته باشید

افراد در هر سن، جنسیت و نژاد می توانند کلسترول بالا داشته باشند، بنابراین باید راهکارهایی را برای کاهش خطر ابتلا به کلسترول بالا و عوارض مرتبط با آن کشف کرد.

عوارض کلسترول بالا

در صورت عدم درمان کلسترول بالا باعث تجمع پلاک در عروق می شود. با گذشت زمان این پلاک عروق را تنگ و باریک می کند که این وضعیت به عنوان تصلب شرایین شناخته می شود. تصلب شرایین یک بیماری جدی است که می تواند جریان خون را از طریق عروق محدود کند، همچنین خطر ابتلا به لخته های خون خطرناک را افزایش می دهد. تصلب شرایین منجر به بسیاری از عوارض تهدید کننده زندگی می شود، مانند:

• سکته
• حمله قلبی
• آنژین (درد قفسه سینه)
• فشار خون بالا
• بیماری عروق محیطی
• بیماری مزمن کلیوی

نحوه تشخیص کلسترول بالا

برای اندازه گیری سطح کلسترول پزشک از یک آزمایش خون ساده استفاده می کند که به عنوان آزمایش چربی خون شناخته می شود که می تواند از آن برای ارزیابی سطح کلسترول کل، LDL، HDL و تری گلیسیرید استفاده کند. برای انجام این آزمایش پزشک یا سایر متخصصان بهداشت از خون شما نمونه می گیرند و آن را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می فرستند. نتایج آزمایش به فرد اطلاع می دهد سطح کلسترول یا تری گلیسیرید بیش از حد بالا است یا خیر. برای آماده شدن برای انجام این آزمایش باید حداقل ۱۲ ساعت قبل از خوردن و نوشیدن هر چیزی خودداری کنید.

درمان کلسترول بالا

تغییرات شیوه زندگی مانند ورزش و خوردن یک رژیم غذایی سالم با چربی کم، اولین خط درمان کلسترول بالا است. توصیه های ویژه در این مورد نیز عبارتند از:

• کاهش میزان چربی اشباع در رژیم غذایی خود، تا کمتر از ۳۰ درصد از کالری روزانه.
• مصرف ۱۰ تا ۲۰ گرم فیبر محلول در روز. منابع آن عبارتند از: جو، نخود، لوبیا، سیب، میوه های مرکبات و هویج.
• افزایش فعالیت بدنی
• حفظ وزنی سالم

در هیپرکلسترولمی یا کلسترول بالا خانوادگی، پزشک شما نیز احتمالا توصیه می کند که دارو مصرف کنید تا سطح کلسترول LDL خود را کاهش دهید. مصرف این داروها به عوامل مختلفی از قبیل عوامل خطر، سن شما، سلامت جسمانی و عوارض جانبی آن بستگی دارد.

داروهای رایج

استاتین ها: استاتین ها – در میان داروهای رایج تجویز شده برای کاهش کلسترول – ماده ای را که در کبد شما برای ساخت کلسترول مورد نیاز است را بلاک می کند و باعث می ‍شود که کبد کلسترول را از خون شما حذف کند. استاتین ها همچنین ممکن است باعث جذب کلسترول ساخته شده در دیواره شریانی شما شوند، به طور بالقوه باعث کاهش بیماری های قلبی عروقی شوند. این داروهای انتخابی شامل آتورواستاتین، فلوواستاتین، لوواستاتین، پیتاوستاتین، پراوستاتین، روزواستاتین و سیمواستاتین هستند.

رزین های اتصال دهنده صفراوی: کبد شما از کلسترول برای ساخت اسیدهای صفراوی، (یک ماده مورد نیاز برای هضم غذا) استفاده می کند. داروهای کلستیرامین، کلسولام و کلستیپول سطح کلسترول را به طور غیر مستقیم با اتصال به اسیدهای صفراوی پایین می آورند و باعث می شود کبد شما از کلسترول اضافی برای ساخت اسیدهای صفراوی بیشتر استفاده کند و سطح کلسترول را در خون کاهش دهد.

مهار کننده های جذب کلسترول: روده کوچک شما کلسترول را از رژیم غذایی جذب می کند و آن را در جریان خون آزاد می کند. داروی ازتیمایب (Zetia) با محدود کردن جذب کلسترول غذایی به کاهش کلسترول خون کمک می کند. Zetia را می توان در ترکیب با هر یک از داروهای استاتین مورد استفاده قرار داد.

ترکیبی از مهارکننده جذب کلسترول و استاتین: داروهای ترکیبی ازتیمایب-سیمواستاتین (ویتورین) هر دو جذب کلسترول موجود در رژیم غذایی در روده کوچک و تولید کلسترول در کبد را کاهش می دهد. با این حال معلوم نیست که آیا ویتورین در کاهش خطر بیماری قلبی نسبت به مصرف سیمواستاتین به تنهایی موثرتر است یا نه.

داروهای تزریقی: دسته جدیدی از داروها نیز وجود دارد که می تواند به کبد برای جذب بیشتر کلسترول LDL کمک کرده و باعث کاهش کلسترول در خون شما شود. اداره غذا و دارو اخیرا مصرف داروهایی مانند آلیرکوماب و اوولوکوماب را برای افرادی که به صورت ژنتیکی سطح LDL خونشان بالا است را تایید می کند. این داروها همچنین ممکن است برای افراد مبتلا به حمله قلبی یا سکته مغزی استفاده شوند و همچنین افرادی که نیاز به کاهش LDL اضافی دارند مفید باشد. این داروها تزریقی در منزل یک یا دو بار در ماه استفاده می شوند.تغییرات شیوه زندگی مانند ورزش و خوردن یک رژیم غذایی سالم با چربی کم، اولین خط درمان کلسترول بالا است.

داروهای مورد نیاز برای تری گلیسیرید بالا

اگر شما همچنین دارای تری گلیسیرید بالا هستید، پزشک قلب و عروق ممکن است هر کدام از داروهای زیر را به شما توصیه کند:

فیبرها: داروهایی مانند فنوفیبرات و جم فیبروزیل، تری گلیسیرید را با کاهش تولید کبدی کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم (VLDL) و افزایش سرعت حذف تری گلیسیرید از خون شما کاهش می دهد. کلسترول VLDL غالبا حاوی تری گلیسیرید است.

نیاسین: نیاسین با محدود کردن توانایی کبد برای تولید LDL و کلسترول VLDL باعث کاهش تری گلیسیرید می شود. اما نیاسین معمولا هیچ مزیتی اضافی نسبت به استفاده از استاتین ها به تنهایی ارائه نمی دهد. نیاسین نیز با آسیب کبدی و سکته مغزی مرتبط است، بنابراین اکثر پزشکان این دارو را فقط برای افرادی که نمی توانند استاتین مصرف کنند توصیه می کنند.

مکمل های اسید چرب امگا ۳: مصرف مکمل های اسید چرب امگا ۳ می توانند به کاهش تری گلیسیرید کمک کنند. این مکمل ها با نسخه یا بدون نسخه در دسترس هستند. همچنین مکمل های اسید چرب امگا ۳ می توانند بر روی داروهای دیگری که مصرف می کنید تاثیر بگذارند.همچنین باید دانست که تحمل مصرف داروهای ذکر شده از فرد ی به فرد دیگر متفاوت است. عوارض جانبی گزارش شده، درد عضلانی، درد معده، یبوست، حالت تهوع و اسهال است. بنابراین اگر تصمیم به مصرف داروهای کاهش دهنده کلسترول دارید، پزشک ممکن است آزمایش های عملکرد کبدی را برای بررسی اثر دارو بر روی کبد به شما توصیه کند.

در مورد ابتلا به کلامیدیا چه می دانید؟