کلامیدیا یک بیماری مقاربتی (STD) باکتریایی رایج است که با آنتی بیوتیک های تجویزی به راحتی قابل درمان است. این بیماری توسط باکتری کلامیدیا تراکوماتیس ایجاد می شود و شایعترین STD در ایالات متحده است. تخمین زده می شود که هر ساله ۲/۸۶ میلیون آمریکایی به کلامیدیا مبتلا می شوند.
اکثر افرادی که کلامیدیا دارند هیچ علائمی نشان نمی دهند، اما این به معنی آزمایش ندادن نیست. در صورت عدم درمان، کلامیدیا می تواند صدمات جبران ناپذیری به سیستم تولید مثل وارد کرده و یا حتی موجب ناباروری شود.
علائم کلامیدیا چیست؟
بسیاری از افراد مبتلا به کلامیدیا هیچ علامت و نشانه ی خاصی ندارند. اما اگر فرد علائمی داشته باشد، ممکن است که تا چند هفته پس از عفونت متوجه آن ها نشود. سایر افراد نیز ممکن است به مدت چند ماه هیچ علائمی نداشته باشند.
علائم کلامیدیا در زنان
علائم کلامیدیا در زنان عبارتند از:
- افزایش سطح ترشحات واژن
- درد یا سوزش در هنگام ادرار
- درد در حین نزدیکی یا خونریزی بعد از آن
- درد زیر شکم به خصوص در حین نزدیکی
- خونريزي بين قاعدگي یا قاعدگی های شدیدتر
علائم کلامیدیا در مردان
علائم کلامیدیا در مردان نیز عبارتند از:
- ترشحات سفید، کدر یا آبکی از آلت تناسلی
- درد یا سوزش هنگام ادرار
- درد یا ورم بیضه ها
همچنین ممکن است فرد دچار عفونت کلامیدیا در مقعد، چشم و گلو شود. برای هم زنان و هم مردان این امر می تواند موجب درد، ترشحات یا خونریزی در مقعد یا التهاب و قرمزی در چشم (التهاب ملتحمه) شود. کلامیدیا در گلو عموما علامت و نشانه ی خاصی ندارد.
زمان مراجعه به پزشک برای بیماری کلامیدیا
در صورتی که فرد علائمی مانند ترشحات در واژن یا آلت تناسلی مردانه یا مقعد و یا درد در هنگام ادرار را داشته باشد، بهتر است که به پزشک مراجعه کند. همچنین در صورتی که شریک جنسی دارای عفونت کلامیدیا باشد، مراجعه به پزشکی ضروری است. پزشک به احتمال زیاد حتی در صورتی که فرد علائم خاصی نداشته باشد، داروهای آنتی بیوتیک را تجویز می کند.
علل بروز کلامیدیا
عفونت کلامیدیا بیشتر از طریق رابطه جنسی واژینال، دهانی و مقعدی سرایت پیدا می کند. همچنین ممکن است زنان باردار بیماری را با زایمان به فرزند خود انتقال دهند و باعث ذات الریه یا عفونت جدی چشم در نوزادان خود شوند.
عوامل خطرساز برای ابتلا به کلامیدیا
عواملی که خطر ابتلا به عفونت کلامیدیا را افزایش می دهند نیز عبارتند از:
- فعالیت جنسی پیش از ۲۵ سالگی
- داشتن چندین شریک جنسی
- فعالیت جنسی پیش از ۲۵ سالگی
- مرتبا استفاده نکردن از کاندوم
- سابقه ابتلا به سایر بیماری های مقاربتی
راه های انتقال کلامیدیا
- بیماری کلامیدیا معمولاً از طریق رابطه جنسی محافظت نشده از واژن، سکس مقعدی یا سکس دهانی منتقل می شود.کلامیدیا از طریق تماس ناحیه تناسلی قابل انتقال است؛ یعنی در صورت لمس ناحیه تناسلی عفونت کلامیدیا از کسی که به این باکتری مبتلا است قابل انتقال است، حتی اگر رابطه جنسی یا انزال وجود نداشته باشد.
- در صورت تماس با مایع منی، واژن یا تماس این ترشحات آلوده با چشم ها بیماری کلامیدیا می تواند به فرد دیگر منتقل شود.
- کلامیدیا از طریق بوسیدن، آغوش کشیدن، به اشتراک گذاشتن حوله یا استفاده از توالت مشترک قابل انتقال نیست.
عوارض بیماری کلامیدیا
بیماری کلامیدیا ممکن است به سایر مشکلات سلامتی نیز ارتباط پیدا کند که عبارتند از:
- بیماری التهابی لگن: این بیماری رحم و لوله های رحمی را درگیر کرده و موجب درد لگن و تب می شود. در موارد عفونت های شدید ممکن است نیاز باشد بیمار بستری شده و با داروهای آنتی بوتیک تزریقی درمان شود. بیماری التهابی لگن می تواند به لوله های رحمی، تخمدان و رحم از جمله دهانه ی رحم آسیب برساند.
- عفونت بیضه (اپیدیدیمیت): عفونت کلامیدیا می تواند لوله بالای بیضه (اپیدیدیم) را ملتهب کند. این عفونت می تواند باعث تب، درد و ورم در بیضه ها شود.
- عفونت غده پروستات: باکتری کلامیدیا به ندرت می تواند به غده پروستات مردان سرایت پیدا کند. با این حال، در صورت بروز چنین مشکلی، این عفونت می تواند باعث درد در حین یا بعد از نزدیکی، تب و لرز، درد هنگام ادرار و کمردرد شود.
- عفونت در نوزادان: عفونت کلامیدیا ممکن است در حین زایمان و از طریق کانال واژن به نوزاد نیز منتقل شده و موجب بروز ذات الریه یا عفونت جدی چشم شود.
- حاملگی خارج رحمی: این مشکل زمانی به وجود می آید که تخمک در جایی خارج از حفره ی رحم لانه گزینی و رشد کند. در بیشتر مواقع حاملگی خارج از رحمی در لوله فالوپ اتفاق می افتد. در صورت به وجود آمدن این مشکل، بافت حاصل از بارداری خارج رحمی برداشته می شود تا از بروز مشکلات جدی (حذف و تهدیدکننده زندگی) مانند آسیب به لوله رحمی جلوگیری شود.
- ناباروری: موارد عفونت کلامیدیا حتی در مواردی که هیچ علائم و نشانه ای ندارند نیز می توانند موجب زخمی شدن یا انسداد لوله های رحمی شوند که ممکن است باعث ناباروری در زنان شود.
- آرتریت واکنشی: مبتلایان به کلامیدیا بیشتر در معرض خطر ابتلا به «آرتریت واکنشی» قرار دارند که به آن «سندرم رایتر» نیز گفته می شود. این بیماری عموما مفاصل، چشم و مجرای ادرار را درگیری می کند.
پیشگیری از کلامیدیا
مطمئن ترین طریقه پیشگیری از بیماری کلامیدیا پرهیز از فعالیت های جنسی (پرخطر) است. به طور خلاصه می توان این اقدامات را برای پیشگیری از این عفونت انجام داد:
- استفاده از کاندوم: در هر رابطه ی جنسی از کاندوک لاتکس مردانه یا کاندوم پلی یورتان زنانه استفاده کنید. استفاده صحیح از کاندوم در حین نزدیکی می تواند خطر بروز عفونت را کاهش دهد، ولی خطر آن را کاملا از بین نمی برد.
- محدود کردن شرکای جنسی: داشتن چندین شریک جنسی، فرد را در معرض خطر ابتلا به کلامیدیا و سایر بیماری های مقاربتی قرار می دهد.
- به طور منظم آزمایش دهید: اگر از نظر جنسی فعال هستید، خصوصا اگر چندین شریک دارید، از پزشک معالج خود سوال کنید که باید چند بار در سال برای کلامیدیا و سایر عفونت های مقاربتی تحت آزمایش های غربالگری قرار بگیرید.
- پرهیز از دوش گرفتن: دوش گرفتن موجب کاهش باکتری های مفید واژن و در نتیجه باعث افزایش خطر عفونت می شود.
چگونگی ابتلا به کلامیدیا
کلامیدیا از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی منتقل می شود. همچنین امکان انتقال آن از طریق اسباب بازی های جنسی مشترک نیز وجود دارد.علاوه بر این، کلامیدیا هنگام زایمان واژنینال نیز از مادر به نوزاد منتقل و باعث پنومونی و آسیب چشم نوزاد می شود. غربالگری و درمان کلامیدیا در زنان باردار بهترین راه پیشگیری از کلامیدیا نوزادان است.
آیا کلامیدیا از طریق بوسیدن یا استفاد از توالت فرنگی منتقل می شود؟
امکان انتقال از طریق بوسیدن دهان به دهان وجود ندارد. با این حال، در صورت برقراری رابطه جنسی دهانی و بوسیدن دستگاه تناسلی همسر، ممکن است در معرض خطر باشید.کلامیدیا از طریق صندلی توالت پخش نمی شود.
چه افرادی در معرض خطر هستند؟
هرکسی که فعالیت جنسی دارد می تواند به کلامیدیا مبتلا شود، خصوصاً روابط جنسی محافظت نشده. با این حال، گروه های خاصی از افراد به دلیل عوامل رفتاری و بیولوژیکی در معرض خطر بیشتری قرار دارند.کلامیدیا به ویژه در جوانان ۱۵-۲۴ ساله شایع است که تقریباً دو سوم کل موارد را تشکیل می دهند.احتمال عفونت STD در خانم ها به علت آناتومی بدنشان بیشتر است. پوست نازک و ظریف واژن در مقایسه با پوست آلت تناسلی مرد، برای نفوذ باکتری آسان تر است. تخمین زده می شود از هر ۲۰ خانم جوان با فعالیت جنسی از ۱۴ تا ۲۴ سال، ۱ نفر دچار کلامیدیا باشد.مردانی که با مردان رابطه جنسی (MSM) دارند نیز در معرض خطر بیشتری هستند و می توانند از طریق رابطه دهانی و مقعدی به کلامیدیا مبتلا شوند.
هر چند وقت یکبار باید آزمایش کلامیدیا دهید؟
مرکز کنترل بیماری (CDC) غربالگری حداقل یک بار در سال را برای موارد زیر توصیه می کند:
- زنان زیر ۲۵ سال
- زنان بالای ۲۵ سال در صورت داشتن عوامل خطر مانند شریک جنسی جدید یا متعدد یا برقراری رابطه جنسی با فرد مبتلا به بیماری مقاربتی
CDC همچنین توصیه می کند که زنان باردار نیز آزمایش کلامیدیا بدهند. تمام زنان باردار باید در اولین ویزیت قبل از تولد از نظر کلامیدیا غربالگری شوند. آزمایش مجدد در سه ماهه سوم برای زنان باردار زیر ۲۵ سال توصیه می شود.
دانستن چه مطالبی در رابطه با درمان کلامیدیا لازم است؟
اگر تحت درمان کلامیدیا هستید:
تمام داروهای خود را درست به همان شکلی که پزشک گفته است مصرف کنید، حتی اگر علائم زودتر از بین رفتند. تا زمانی که آنتی بیوتیک ها را تمام نکنید عفونت در بدن شما باقی می ماند.همچنین لازم است همسر (هم بستر) شما نیز تحت درمان کلامیدیا قرار بگیرد تا عفونت را به همدیگر یا دیگران انتقال ندهید.به مدت 7 روز رابطه جنسی نداشته باشید. اگر فقط 1 دوز دارو دارید تا 7 روز بعد رابطه جنسی برقرار نکنید. اگر به مدت 7 روز دارو می خورید تا زمانی که تمام قرص های خود را مصرف نکرده اید، رابطه جنسی نداشته باشید.
3-4 ماه بعد، دوباره آزمایش بدهید تا مطمئن شوید عفونت شما از بین رفته است.داروی خود را با کسی به اشتراک نگذارید. پزشک ممکن است برای شریک زندگی شما نیز یک دوز جداگانه آنتی بیوتیک تجویز کند. اطمینان حاصل کنید که هر دوی شما داروی تجویز شده را نماما مصرف می کنید.
حتی اگر درمان خود را تمام کنید و کلامیدیا کاملاً از بین رفته باشد، باز هم ممکن است در آینده در معرض عفونت کلامیدیا قرار بگیرید. کلامیدیا را می توان دوباره گرفت، بنابراین از کاندوم استفاده کنید و مرتباً آزمایش بدهید.
در صورت عدم درمان کلامیدیا چه اتفاقی می افتد؟
هرچند کلامیدیا شایع است و همواره علائمش را بروز نمی دهد، با این حال اگر زود تشخیس داده نشود و درمان نشود، می تواند به یک مشکل بزرگ تبدیل شود.
کلامیدیا می تواند به رحم و لوله های فالوپ گسترش یابد و باعث بیماری التهابی لگن (PID) شود. PID ممکن است در ابتدا هیچ علائمی نداشته باشد اما می تواند آسیبی دائمی به همراه داشته باشد بطوری که منجر به درد، ناباروری یا حاملگی خارج رحمی شود. آزمایش کلامیدیا احتمال ابتلا به PID را واقعا کاهش می دهد.
اگر فردی آلت تناسلی مردانه داشته باشد، عفونت کلامیدیا می تواند به اپیدیدیمس (لوله ای که اسپرم را از بیضه ها منتقل می کند) او گسترش یابد، نیز می تواند باعث درد مزمن مفاصل شود. کلامیدیا در موارد نادری می تواند فرد را نابارور کند.ابتلا به کلامیدیا احتمال ابتلا به ویروس HIV یا ویروس عامل ایدز را افزایش می دهد.
اگر در دوران بارداری کلامیدیا داشته باشید و آن را درمان نکنید، می تواند کودک به هنگام تولد آلوده کند. کلامیدیا می تواند باعث عفونت چشم و ذات الریه در نوزادان شود و همچنین خطر زایمان زودرس کودک را افزایش می دهد. آزمایش و درمان کلامیدیا سریع و آسان بوده و بهترین راه است برای جلوگیری از همه این مشکلات.
درمان کلامیدیا
- معمولا درمان كلاميديا بسيار آسان است.
- پزشک برای درمان عفونت ها، آنتی بیوتیک تجويز می کند.
- گاهی اوقات فقط لازم است كه یک دوز دارو مصرف کنید.
- روش دیگر درمان کلامیدیا به مدت ٧ روز ادامه دارد.
- پزشک بهترين روش درمانى را براى شما توصيه خواهد كرد.
- اگر لازم باشد تا به دليل كلاميديا تحت درمان قرار بگيريد، شركاى جنسى شما نيز حتما بايد تحت درمان قرار بگيرند.
- در غير اين صورت دوباره به اين بيمارى مبتلا خواهيد شد و يا آن را به ديگران نيز انتقال خواهيد داد.
- در برخى از موارد، پزشک هم برای شما و هم براى شریک جنسى شما دارو تجويز مى كند.
دوره درمان کلامدیا
- اگر در حال درمان کلامیدیا هستید، بايد موارد ذكر شده در زير را در نظر بگيريد:
- تمام داروهای خود را به روشی که پزشک به شما گفته است مصرف كنيد، حتی اگر علائم زودتر از بین رفتند.
- شريك يا شركاى جنسى شما نيز بايد تحت درمان قرار گیرند، بنابراین اين بيمارى را به طور مكرر به هم انتقال نخواهيد داد و يا فرد ديگرى را آلوده نخواهيد كرد.
- به مدت ٧ روز رابطه جنسی نداشته باشید. اگر فقط ١ دوز دارو دارید، قبل از شروع روابط جنسی خود، حتما به مدت ٧ روز صبر كنيد تا تمام قرص هاى شما تمام شود.
- پس از ٣ الى ٤ ماه، دوباره آزمايش دهيد تا مطمئن شوید عفونت شما كاملا از بین رفته است.
- پزشک ممکن است برای شریک جنسى شما یک دوز جداگانه از آنتی بیوتیک تجويز كند. پس هر كس داروهاى خود را جداگانه مصرف كند و اطمینان حاصل کنید که هر دو داروی هاى تجويز شده را مصرف می کنید.
- حتی اگر درمان خود را تمام کرده باشید و کلامیدیا کاملا از بین رفته باشد، اگر در آینده در معرض اين باكترى قرار بگيريد، باز هم ممكن است به عفونت کلامیدیا مبتلا شوید. کلامیدیا با يك بار درمان، ريشه كن نمى شود و هميشه بايد مراقبت هاى بهداشتى لازم را در نظر گرفت. بنابراین درروابط جنسى خود از کاندوم استفاده کنید و به طور مرتب آزمایش دهيد.