جرم گیری از جمله کارهایی است که برای محافظت و نگهداری بهتر دندان ها ضروری است.برای اکثریت افراد هر شش ماه و برای عده کمی از افراد هر دوازده ماه جرم گیری لازم است.چنانچه عمل جرم گیری درست انجام شود، باعث می شود که لثه بتوانند محکم تر دور دندان را حفظ کند و به فرد کمک می کند که به بیماری های لثه دچار نشود.در فاصله ظریفی میان دندان و لثه جرم به وجود می آید وقتی این جرم برداشته می شود چند روز طول میکشد که لثه بتواند خود را دور دندان بکشد.در این چند روز شما کمی به سرما و گرما حساس خواهید بود.
اما اینکه گفته می شود جرم گیری به مینای دندان آسیب می رساند اصلا صحیح نیست.وسایلی که امروزه با آنها جرمگیری انجام می شود، وسایلی مطمئن و ایمن هستند.و در شرایط جرم گیری درست، نمی توانند به مینای دندان یا لثه آسیب برساند. مگر اینکه بسیار با خشونت از آنها استفاده شود.همچنین عده ای از افراد فکر می کنند که جرم گیری باید باعث لق شدن دندانها می شود.علت این احساس این است که فرد مدت زیادی اقدام به جرم گیری نکرده و پلاکتها فاصله بین دندانها و لثه را پر کردند.با برداشتن این پلاکت ها و جرم ها، دندان اندکی حرکت می کند.چنانچه جرم گیری به طور مرتب انجام شود فرد این احساس لق شدگی کاذب را نخواهد داشت.و جرم گیری صحیح باعث ایجاد بافت لثه سالم در اطراف دندان خواهد شد.
مراحل جرم گیری دندان
جرم دندان از مواد معدنی سختی تشکیل شده که روی سطح دندان را می پوشاند. با توجه به آنکه جرم دندان یک لایه ی سخت از مواد معدنی می باشد، فرآیند جرم گیری را می توان به کندن جرم کتری یا سماور تشبیه کرد. جرم دندان گاهی ممکن است روی لثه ها نیز ایجاد شود و عمل جرم گیری را خطرناک تر کند؛ بنابراین برای جرم گیری دندان یک سری مراحل را باید انجام داد تا فرآیند جرم گیری به درستی و به شکل بی خطری انجام شود. در ادامه قصد داریم به شکلی مختصر این مراحل را شرح دهیم.
مرحله اول جرم گیری دندان یا کورتاژ لثه: در این مرحله دندان پزشکان از دو روش برای جرم گیری دندان استفاده می کنند؛ اما کورتاژ لثه تنها در زمانی انجام می شود که جرم دندان یا پلاک های دندانی از بین نروند و در بافت لثه یا اطراف دندان باقی بمانند.
معمولا عفونت های دندانی در بافت اپیتلیوم لثه یا همان بافت پوششی لثه ایجاد می شوند و در زمان جرم گیری دندان می توانند برای بیمار خطرآفرین باشند. در نتیجه معمولا طی مراحل جرم گیری دندان، فرآیند کورتاژ لثه نیز انجام می دهند تا این عفونت ها از بین بروند. فرایند کورتاژ لثه توسط لیزر انجام می شود.
بافت اپیتلیوم لثه یا بافت پوششی لثه که اطراف دندان ها را می پوشاند، معمولا محل تجمع انواع عفونت های دندانی است. در عمل کورتاژ لثه با استفاده از دستگاه لیزر بافت پوششی لیزر را حذف می کنند و سپس بافت زیرین از بافت پوششی که دارای یک بافت همبند سالم می باشد را حفظ می کنند؛ یعنی بافت عفونی را تا جایی که عفونت وجود دارد با لیزر حذف می کنند و سپس مانع از حذف بافت سالم زیر آن می شوند. به این ترتیب پس از عمل کورتاژ لثه یک بافت همبند سالم از لثه در دهان ایجاد می شود.
همان طور که گفته شد در این مرحله دندان پزشکان جرم گیری دندان را با استفاده از دو روش انجام می دهند. در این مرحله با استفاده از ابزار دستی و یا دستگاه اولتراسونیک جرم گیری دندان انجام می شود. قبلا گفتیم که روش دستی از جمله روش های قدیمی جرم گیری دندان است، دندان پزشکان در این روش به صورت دستی پلاک های دندانی را پاکسازی می کنند و از آنجا که پلاک های دندانی به راحتی قابل مشاهده نیستند، دندان پزشکان مجبورند با حس لامسه خود، نواحی که پلاک های دندانی وجود دارند را شناسایی کنند؛ اما در روش جرمگیری با دستگاه، شناسایی پلاک های دندانی توسط دستگاه به راحتی انجام می شود.
دندان پزشکان در این مرحله برای جرم گیری دندان از ابزارها و دستگاه هایی مثل اولتراسونیک استفاده می کنند. این دستگاه به راحتی پلاک های دندانی را شناسایی می کند و همچنین با قطعه ی فلزی که در انتهای دستگاه قرار گرفته است، پلاک ها را از روی سطح دندان جدا می کنند. دندان پزشکان در تمام مدتی که فرآیند پاکسازی پلاک های دندانی را انجام می دهند،سعی میکنند قطعه فلزی دستگاه که پلاک ها را از روی دندانها جدا می کند را سرد نگه دارند و همچنین با اسپری آب بر روی دندان ها، به طور مداوم دندان ها را می شویند.
مرحله دوم بروساژ دندان: بروساژ دندان مرحله دیگری از جرم گیری دندان می باشد. در این روش معمولا دندان ها را به یک خمیر مخصوص آغشته می کنند و سپس به وسیله ی یک دستگاه چرخشی که یک برس در سر آن تعبیه شده است، بروساژ دندان را انجام می دهند. بروساژ دندان معمولا پس از جرم گیری انجام می شود تا یک سطح صیقلی و در خشان به دندان بدهد. همچنین از بروساژ دندان برای حذف و پاک کردن رنگ ها و لکه هایی که چسبندگی زیادی ندارند، استفاده می شود.
مرحله سوم صیقلی کردن دندان با AirFlow: یک روش جدید و ایده آل برای صیقلی کردن دندان ها و از بین بردن لکه های ناشی از مصرف قهوه و چای، روش AirFlow می باشد. در این روش علاوه بر سفید کردن دندان ها، پلاک های دندانی نیز به طور کامل از بین می روند. همچنین از این روش برای جرم گیری دندان ارتودنسی و نیز پاکسازی دندان ها قبل از انجام فرایند ارتودنسی دندان استفاده می کنند.
در این روش برای صیقلی کردن دندان ها از تماس مستقیم، فشار و گرما استفاده نمی شود؛ بنابراین دندان ها وضعیت بهتری دارند. در این روش با استفاده از یک اسپری هوا، سدیم بی کربنات و جت آب و بدون آنکه بیمار دردی احساس کند، انواع لکه های روی دندان را از بین می برند. این روش بر روش های درمانی پریودنتال برتری دارد و همچنین از دیگر مزایای این روش می توان به مقرون به صرفه بودن آن اشاره کرد.
بروساژ یعنی چه؟
احتمالا شما هم واژه بروساژ را همراه با جرمگیری دندان دیده یا شنیده اید. بد نیست بدانید دندانپزشکان با آغشته کردن دندان ها به خمیر مخصوص و نصب برس کوچکی روی یک وسیله خاص چرخشی اقدام به بروساژ سطوح دندانی می کنند که این کار معمولا بعد از جرمگیری و برای ایجاد سطح صیقلی روی دندان و همچنین حذف رنگ ها و لکه هایی که چسبندگی زیادی ندارند، استفاده می شود.این روزها یکی از درمان های زیبایی که مردم از دندانپزشکان می خواهند، سفید کردن دندان است. یادتان باشد دندانپزشک شما هنگام جرمگیری، رسوبات رنگی و املاح ته نشین شده روی دندان ها را برمی دارد و در نتیجه رنگ داخلی دندان تغییر نخواهد کرد و نباید انتظار سفیدی و درخشندگی داشته باشید؛ هر چند به دلیل از بین رفتن لایه جرم، کمی تغییررنگ را احساس می کنید ولی در بلیچینگ (روشی برای سفید کردن دندان ها) ماده ای به نام پراکسید هیدروژن به درون ساختار مینایی دندان نفوذ کرده و باعث اکسید شدن رنگدانه ها و در نتیجه سفید شدن دندان ها می شود. از طرفی این کار بیشتر جنبه زیبایی دارد، در حالی که جرمگیری یک اقدام درمانی است.
جرمگیری و لق شدن دندان ها؟
یکی از باورهای نادرست درباره جرمگیری این است که این اقدام درمانی، لق شدن دندان ها را به همراه دارد. با تجمع تدریجی جرم روی دندان ها و لثه و بی توجهی به این موضوع، مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل می رود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلا لق شده ولی به علت انباشتگی جرم و چسباندن دندان ها به هم، بیمار لق شدن آنها را احساس نکرده است، اما بعد از برداشتن جرم ها فرد متوجه آن می شود. البته این در مورد همه افرادی که جرمگیری می کنند، صادق نیست. مثلا فردی که دندان های سالمی دارد بعد از جرمگیری مشکلی نخواهد داشت و اتفاقا از این که بوی بد دهانش از بین رفته و دندان های تمیزتری دارد، بسیار راضی و خوشحال است.