ژیمناستیک ورزشی است که در دسته بندی رشته های آمادگی جسمانی قرار دارد و در آن حرکات نیازمندِ قدرت، انعطاف بدنی، چابکی، تعادل و هماهنگی اعضای بدن است. ژیمناستیک از تمرینات ورزشی که در یونان باستان انجام می شد، تکامل پیدا کرده و در سطح بین المللی زیر نظر فدراسیون بین المللی ژیمناستیک اداره می شود.
ژیمناستیک چیست؟
کلمه ژیمناستیک یک واژه یونانی است که ترجمه آن به فارسی هنر لخت میباشد از چهارصد سال قبل نوعی ژیمناستیک در چین رایج بوده که از آن برای آماده نمودن جوانان جهت جنگ و همینطور بهبود برخی از ضایعات بدنی استفاده می کردند. ژیمناستیک ورزشی است که در آن حرکات نیازمندِ قدرت، انعطاف بدنی، چابکی، تعادل و هماهنگی اعضای بدن به نمایش گذاشته می شود. ژیمناستیک از تمرین های ورزشی که در یونان باستان انجام می شد، تکامل پیدا کرده و در سطح بین المللی زیر نظر فدراسیون بین المللی ژیمناستیک اداره می شود. ژیمناستیک ورزشی پایه است و یادگیری حرکات ژیمناستیک حتی از دو و میدانی و شنا هم ضروری تر است. هر شخصی که در دوران کودکی به یادگیری رشته ژیمناستیک می پردازد، در دوران بزرگسالی میتواند ورزشکار موفقی در سایر رشته های ورزشی شود.
اصولا، سه نوع ژیمناستیک در بازی های المپیک ارائه می شود:
- ژیمناستیک هنری
- ژیمناستیک ریتمیک
- ترامپولین
ژیمناستیک هنری شناخته شده ترین و پرطرفدارترین شاخه این ورزش است که مردان و زنان بر روی تجهیزات متنوعی مانند پارالل ناهم سطح، میله پارالل، دارحلقه و ... به رقابت می پردازند. ژیمناستیک ریتمیک دومین شاخه مشهور این رشته است. ژیمناستیک ریتمیک نوعی ورزش تک نفر یا گروهی است که همه ورزشکاران در یک زمین هم سطح رقابت می کنند. حلقه، ربان و طناب های مخصوص در اجرای حرکات ژیمناستیک ریتمیک کاربرد دارند. ترامپولین در المپیک 2000 سیدنی به بازی های المپیک وارد شده است. این وسیله با اتصال چند فنر به یک پارچه محکم و ارتجاعی در وسط ساخته شده است. در زبان عامیانه به ترامپولین بازی بپر بپر می گویند. مسابقات این رشته از ژیمناستیک به صورت فردی یا دو نفره برگزار می شود. سایر رشته های ژیمناستیک در بازی های المپیک جای ندارند و شهرت آنها در مقایسه با نوع هنری، ریتمیک و ترامپولین بسیار کمتر است.
تاریخچه ورزش ژیمناستیک در المپیک
ژیمناستیک یکی از قدیمی ترین ورزش های المپیک است. خوش اندامی، ریتم، مهارت و حرکت جنبشی تنها برخی از ویژگیهای ژیمناستیک هستند و یکی از ورزش های محبوب بازی های المپیک است. ورزشکار بدون همراهی موزیک و تنها توسط بدن خود یا به وسیله به کارگیری اسباب، یکسری از هنر ورزش را ترکیب می کند و به این وسیله نظر میلیون ها تماشاگر را جذب می کند. رشته های ژیمناستیک به ترتیب نظم و رشد بین المللی عبارتند از: ژیمناستیک هنری – ژیمناستیک ریتمیک – ترامپلین – آکروپاتیک – ورزش هوازی (آیروبیک) و ژیمناستیک کلی. در نخستین دوره بازی های المپیک نوین که به سال ۱۸۹۶ در آتن برگزار گردید. ژیمناستیک آقایان بعنوان یک رشته از بازی ها منظور شده بود و متعاقب آن در بازی های المپیک ۱۹۲۸ آمستردام ژیمناستیک بانوان هم وارد مسابقات المپیک شد.
معروف ترین بخش رشته ورزشی ژیمناستیک ،هنری است
زنان
ژیمناستیک زنان همیشه مورد استقبال تماشاچیان قرار گرفته است در زیر چندین نمونه از رشته های ژیمناستیک زنان را بر ای شما شرح می دهیم.
پرش از خرک
خم شدن، دویدن، کشش بدن به عنوان موقعیت ها مختلف بدن در این رشته معرفی شده است. امتیاز به نحوه اجرا و میزان پیچیدگی و سختی حرکت داده می شود. زن ژیمناستیک کار براساس میزان پرواز او از تخته پرش و نحوه فرود او و عدم برداشتن قدم اضافه بعد از فرود بر روی زمین امتیاز می گیرد.
پارالل بانوان
این رشته از ژیمناستیک زنان مورد استقبال بسیاری از تماشچیان می باشد. در این رشته حرکات وقدرت قسمت بالای بدن ژیمناست به نمایش گذاشته می شود. میزان زمان بندی و شدت نزدیک شدن در این رشته مهم است. نحوه امتیاز دهی بر میزان ادامه دادن حرکت بدون توقف و وقفه می باشد.
چوب موازنه
زن ژیمناست باید قدرت تعادل و استقامت خود رابر روی میله ای که تنها ۴ اینچ پهنا دارد نمایش دهد.
حرکات زمینی
این حرکات یک حفای تصویری می باشد. که شامل ترکیبی از حرکات رقص و آهنگ می باشد. از ویژگیهای حرکات زمینی می توان استفاده بهینه و مختلف از حداکثر فضای زمین و سطح پیچیدگی حرکات انجام شده بر روی زمین نام برد. شخصیت یک فرد ژیمناست در این حرکات نمایش داده می شود. که کنترل کلی بدن را به نمایش می گذارد.
برخی از زنان ژیمناست بزرگ مطرح که جهان را با حرکات ویژه و منظم خود تحت تأثیر قرار دادند را متذکر شود. در سن ۱۳ سالگی خانم نادیا کومانچی به عنوان جوانترین ژیمناست زن در بازی های قهرمانی اروپا شرکت کرد. با استفاده از حمایت ها و تعلیم خانم بلا کروکی، نادیا توانست در سن ۹ سالگی در مسابقات نوجوان رومانی مقام بیاورد. او در سال ۱۹۷۶ در بازیهای المپیک مونترال همه را تحت تأثیر خود قرار داد بعد از انجام مسابقت مختلف، او از شرکت در مسابقات بودایست در سال ۱۹۸۹ خود داری کرد و برای یک زندگی آزاد به نیویورک رفت.
اوگداکاربوت: او توانست قلب کلید تماشاچیان را نه تنها با حرکات زیبای خود بلکه با لبخند پیروزمندانه خود بدست آورد. او را می توان مسئول تبدیل کردن ژیمناستیک به عنوان ورزشی برای دختران جوان دانست. بدن او کاملاً انعطاف پذیر بوده و با انجام بالانس پشتی بر روی میله های ارتفاع و خم شدن به عقب بر روی میله تعدل همه را متحیر خود می ساخت. او از آهنگ به خوبی در حرکات زمینی خود استفاده می کرد و با آن هماهنگ بود.
ماریا لو روتون (به انگلیسی: Mary lou Rotton) به عنوان پری کوچک در بازی های ژیمناستیک ۱۹۸۴ شناخته شد. شکل و حالت ماهیه ای و ورزشی بدن او یک حالت نرم و انعطاف پذیر برای بدن یک زن ژیمناست را داشت. او برنده مدال طلا در سال ۱۹۸۴ بود او از مسابقات فعال بازنشسته شد و درکارهای تبلیغاتی مشغول به کار شد. او کسی بود که برای اولین بار مدال طلا را برای آمریکا در مسابقات جهانی بدست آورد.
شانین ملیر (به انگلیسی: Shannin miller) احتمالاً به عنوان یکی از آراسته ترین و شاخص ترین ژیمناستیک کارهای آمریکایی در مسابقات ژیمناستیک معرفی شد. او توجه همه را در المپیک ۱۹۹۲ بارسلون به خود جلب کرد.
او یکی از اعضای تیم مخصوصی که در المپیک ۱۹۹۶ شرکت کردند بود.زنان برتر در ژیمناستیک ۲۰۰۳ خانم ها داریا کالومن اسکایا (به انگلیسی: Darya Kalomen skaya)، داریا گوبا (به انگلیسی: Darya Zgoba)، آنا پاووکا {انگلیسی|Anna Pavoka}} می باشند.
ژیمناستیک در سطح تفریحی و به خصوص به عنوان تمرینات انعطاف بدنی بسیار محبوب است
مردان
ژیمناستیک مردان نیاز به مهارت ویژه و دقت بسیار بالایی دارد.
حرکات زمینی
کل زمین و فضای موجود در این رشته برای انجام حرکات زمینی مورد استفاده قرار می گیرد. سالتوس های مختلف. حرکات چرخشی و پیچشی و فرودهای متعدد به عنوان موارد امتیاز آور در رشته می باشند.
خرک حلقه
این رشته یکی از دشوارترین بخش حرکات دسته و جا به جایی دشت ها به همراه حرکات پیچیده بدن بر روی خرک می باشد. این موقعیت به ژیمناستیک این امکان را می دهد که بطور فوق العاده ای از یک پرتاب به چرخش دیگر بدن خود را موج دهد.
دارحلقه
این حلقه ها باید به طور کامل ثابت و تحت کنترل باشند. شخص ژیمناست باید به طور کامل ثابت و موفقیت بدن خود را برای نمایش حرکات زیبا در این حلقه ها حفظ کند.
پرش از خرک
ارتفاع و کل مسافت طی شده و شتاب مرد ژیمناست به طور کلی موارد مورد امتیاز و مطرح در این رشته می باشد. شخص ورزشکار به محل پرش با حرکت مانوری آکروباتیک در هوا انجام می دهد و یک فرود ثابت و تعادلی باعث ایجاد جلوه در حرکت او می شود.
پارالل
تاب خوردن و پرواز از قسمت های مهم این رشته می باشد. مشکل ترین قسمت در انجام حرکات در این رشته ژیمناستیک زمانی است که فرد ژیمناستیک برای انجام حرکت و جابجایی در قسمت جلوو پشت سالتوس باید میله ها را رها کند.
بارفیکس
این میله های افقی و یا میله ارتفاع به عنوان یک رشته مهم برای نمایش میزان جرات و مهارت شخص ژیمناست مرد به حساب می آید. شاخص ترین ژیمناست های مرد در مسابقات ۲۰۰۳ افراد ی از قبیل Alex bandorenici، sergi khorkhirdion، George greenicov می باشند.