اکسی کدون ابتدا برای دردهای متوسط و شدید ساخته شد ولی در امریکا به سرعت تبدیل به یکی از داروهای مورد سوء مصرف شد و سپس در کشورهای مختلف دنیا این روند ادامه یافت.
ترکیبات این دارو بخاطر سرخوشی شبیه به هروئین خیلی زود مورد توجه کسانی قرار گرفت که در معرض خطر اعتیاد بودند. این دارو، از نظر کنوانسیونهای بین المللی داروی تحت کنترل محسوب میشود که ایران هم آن را پذیرفته است و با توجه به وجهه منفی هروئین در کشور میتواند به سرعت جایگزین شیکی برای این ماده مخدر در کشور شود و سونامی خطرناکی از اعتیاد شیک داروخانهای را رقم بزند.
اگر شما باردار هستید یا قصد در حین استفاده از این دارو قصد باردار شدن را دارید به پزشک خود اطلاع دهید. در صورتی که مادر باردار این دارو را در دوران بارداری مصرف کند، ممکن است این دارو باعث علائم ترک تهدید کننده زندگی در نوزاد شود.
مکانیسم اثر اکسی کدون
آگونیست مخدر ضد درد گیرنده های اپیات؛ با مهار انتقال صعودی سیگنال های درد موجب تغییر ادراک و پاسخ به درد می گردد و تولید بی دردی، سرکوب تنفسی و خواب آلودگی می گردد.
فارماکوکینتیک اکسی کدون
از طریق دستگاه گوارشی جذب می شود. به به طور عمده به نورکسی کدئین و به میزان کمتر به اکسی مورفین متابولیزه می شود و هر دو این متابولیتها گلوکورنیزه شده و با داروی تغییر نکرده در ادرار ترشح می شوند. نیمه عمر دفع آن از خون 2 تا 4 ساعت است و در شیر توزیع می شود.
روش مصرف اکسی کدون
- این دارو را دقیقاً همان طور که توسط دکتر شما تجویز میشود، مصرف کنید. راهنماییهای بر روی برچسب نسخه خود را خوانده و براساس آن عمل کنید.
- همچنین اکسی کدون، به ویژه هنگامی که شما شروع به استفاده از این دارو کردهاید و یا هر زمان که دوز داروی مصرفی خود را تغییر کرده دادهاید، میتواند باعث کاهش یا توقف تنفس در شما شود.
- این دارو را در دوز های بیشتر و یا کمتر از مقادیر توصیه شده، مصرف نکنید.
- این دارو را همراه با غذا میل کنید.
- فرم طولانی رهش این دارو را نشکنید، نجوید وفرم طولانی رهش این دارو را به صورت کامل مصرف کنید.
- اگر پزشک شما به شما توصیه کرده است که دو یا چند عدد از این دارو را در هر دوز مصرف کنید، این مقدار را در یک زمان مصرف کنید.
- این دارو را قبل از قرار دادن در دهان نلیسید، نخیسانید و مرطوب نکنید.
- در هنگام مصرف این دارو مقدار زیادی آب را به بلع آسانتر و برای جلوگیری از خفگی بنوشید.
- سوسپانسیون(مایع) خوراکی این دارو را قبل از اندازه گیری و مصرف، تکان دهید. داروی مایع را با سرنگ دوز، و یا با یک قاشق های خاص اندازه گیری دوز و یا فنجان پزشکی، اندازه گیری کنید. اگر شما یک دستگاه دوز های اندازه گیری را نداشته باشند، ازیک داروساز آن را درخواست کنید.
- به طور ناگهانی، و یا اگر شما نشانههای ناخوشایند ترک دارو را دارید، استفاده از آن را به طور ناگهانی متوقف نکنید. دکتر خود در چگونگی توقف استفاده ایمن این دارو، مشورت کنید.
- از خرد کردن یا شکستن یک قرص برای استنشاق پودر و یا مخلوط کردن آن با یک مایع برای تزریق این دارو به رگ خود اجتناب کنید. این عمل و سوء استفاده از اکسی کدون و داروهای تجویزی مشابه به مرگ منجر شده است.
- این دارو را در دمای اتاق، دور از رطوبت، گرما، و نور آفتاب نگهداری کنید.
- همیشه بطری داروی خود را برای اینکه مطمئن شوید که شما قرص درست (نام تجاری و نوع همان) که توسط پزشک تجویز شده را دریافت میکنید، را بررسی کنید.
- در زمینه استفاده نادرست و یا بدون تجویز متخصص از داروی شما توسط افراد دیگر ، هوشیار باشید و از این امر جلوگیری کنید.
مقدار مصرف اکسی کدون
دوز معمول مصرفی در بزرگسالان برای کاهش درد:
اولیه:
انتشار فوری (IR) : پنج میلی گرم به ۱۵ میلی گرم خوراکی هر ۴ تا ۶ ساعت
انتشار کنترل شده (CR): ده میلی گرم خوراکی هر ۱۲ ساعت.
دوز نگهدارنده:
انتشار فوری (IR) : ده تا ۳۰ میلی گرم خوراکی هر ۴ ساعت. دوزهای بیشتر از ۳۰ میلی گرم به ندرت نیاز است و باید با احتیاطفراوان استفاده میشود.
انتشار کنترل شده (CR): بیست تا ۶۴۰ میلی گرم در روز در بیماران مبتلا به سرطان. متوسط دوز روزانه کل حدود ۱۰۵ میلی گرم در روز است. بیماران مبتلا به سرطان با درد شدید ممکن است نیاز به ” در هنگام نیاز” فرم فوری دارو تا فرم با انتشار کنترل شده اکسی کدون داشته باشند.
دوز معمول مصرفی در افراد سالمند برای کاهش درد:
اولیه:
انتشار فوری (IR): دو و نیم میلی گرم خوراکی هر ۶ ساعت
دوز نگهدارنده:
انتشار فوری (IR) : ده تا ۳۰ میلی گرم خوراکی هر ۴ ساعت. دوزهای بیشتر از ۳۰ میلی گرم به ندرت نیاز است و باید با احتیاطفراوان استفاده میشود.
انتشار کنترل شده(CR): بیست تا ۶۴۰ میلی گرم در روز در بیماران مبتلا به سرطان. متوسط دوز روزانه کل حدود ۱۰۵ میلی گرم در روز است. بیماران مبتلا به سرطان با درد شدید ممکن است نیاز به ” در هنگام نیاز” فرم فوری دارو تا فرم با انتشار کنترل شده اکسی کدون داشته باشند.
دوز معمول مصرفی در کودکان برای کاهش درد:
بیشتر از ۱ سال و کمتر از ۵۰ کیلوگرم: ۰٫۰۵ میلی گرم تا ۰٫۱۵ میلی گرم / کیلوگرم / دوز هر ۴ تا ۶ ساعت در صورت نیاز.
بیشتر از ۱ سال و بزرگتر یا مساوی ۵۰ کیلو گرم: شروع با ۵ میلی گرم خوراکی هر ۶ ساعت در صورت نیاز، سپس دوز ممکن است به۱۰ میلی گرم خوراکی در هر ۳ تا ۴ ساعت رسانده شود.
