نحوه تکمیل بخش منابع پایان نامه
زمانی که شما برای تکمیل یک پژوهش نیاز به تکمیل اطلاعات دارید و میخواهید با مراجعه به منابع دیگر آنرا تکمیل کنید و نواقص پژوهش خود را با مراجعه به آن تکمیل کنید در این صورت باید قواعد و اصول استناد کردن را بیاموزید. روشن است که همه تحقیقات و پژوهش ها به عنوان یک منبع علمی معتبر شناخته میشوند و در اختیار عموم مردم هستند که بتوانند با مراجعه به آنها تحقیقات خود را تکمیل کنند. با توجه به اینکه همه نویسندگان برای تکمیل تحقیقات خود زمان بسیاری را صرف میکنند دوست ندارند که آثار علمی آنها مورد استفاده افراد دیگری قرار بگیرد استفاده بدون استناد به منابع دیگران برخلاف اخلاق تحقیق و پژوهش میباشد و نویسندگان حتما باید به این نکته توجه داشته باشند که هیچ گاه بدون ذکر منبع و اعلام نام نویسنده از منابع موجود استفاده نکند. نویسنده به هر منبعی که مراجعه کرده باشد باید حتما در بخش رفرنس ها اشاره به نام نویسنده و نام اثر بکند. امروزه برای اینکه بخش منابع حالت یکپارچه و جامعی داشته باشند شیوه های متعدد استناد دهی وجود دارد که نویسندگان میتوانند با استفاده از هر یک از این متد ها و شیوه های رفرنس نویسی به منابع موجود مراجعه کنند و از محتوای آنها استفاده کنند.
اینکه به استناد فلان منبع معتبر حرفی زده شود هم آن حرف را خواندنی و شنیدنی تر میکند هم آن منبع مستند را تازه و محکمتر. از این رو لزوم نگارش بخش منابع کاملا احساس میشود. یوه های مختلفی برای نوشتن رفرنس وجود داد که باید با توجه به حوزه موضوعی و سطح علمی مقاله خود مناسبترین شیوه رفرنس نویسی را انتخاب کنید.
شیوه های مختلف رفرنس نویسی
- ApA
- AMA
- MLA
- CMS”شیکاگو”
- The Turabian Style “مکینتاش”
- CHICAGO
- HARVARD
- VANVOUVER “ICMJE”
- ISO690
- IEEE
سبک رفرنس نویسی اول – روش APA (اِی پی اِی)
روش رفرنس نویسی APA (American psychological association) برای موسسه های دانشگاهی توسط انجمن روانشناسی آمریکا، خلق شد. این روش ارجاع دهی بیشتر برای کارهای پژوهشی و تحقیقات اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد. در سبک رفرنس نگاری APA از هر چهار طرف کاغذ یک اینچ (معادل ۲. ۵۴ سانتی متر) فاصله اعمال می شود. فونت مورد استفاده در این سبک عموما Times New Roman می باشد.
در این روش ارجاع دهی قسمتی از اطلاعات منبع در متن نوشته می آید و شکل کامل تری از مشخصات منبع در انتهای فایل متنی یا همان قسمت منابع یا مآخذ، قید می شود. برای مثال اگر قسمتی از نوشته ی یک کتاب را مورد استفاده قرار می دهیم، بعد از اتمام جمله درداخل پرانتز، نام کتاب- نام نویسنده و سال انتشار را به عنوان رفرنس آن نوشته می آوریم. اگر متن استفاده شده ۲ نویسنده داشت نام هر دو را در پرانتز قید می کنیم و اگر بیش از ۲ نویسنده داشت، به نوشتن نام اولین نویسنده «و همکاران»، در داخل متن اکتفا می کنیم.
روش رفرنس نویسی دوم – MLA
سبک MLA عموماً برای نوشته های مربوط به شاخه ی ادبیات و علوم انسانی، مورد استفاده قرار می گیرد. یعنی بیشتر زمان هایی که منبع ما از نوع کتاب است، از این روش استفاده می کنیم. این روش از استناد، برای هر منبع، نیاز به دو قسمت دارد. یک قسمت در متن اصلی و یک قسمت به انتهای نوشته یعنی بخش منابع یا ارجاعات. در متن اصلی دقیقاً بعد از تمام شدن متن استناد شده از کتاب، در داخل پرانتز، نام خانوادگی نویسنده با یک فاصله و شماره ی صفحه قید می شود؛ مثل ( کاظمی ۲۵ )، و مابقی اطلاعات مربوط به کتاب در قسمت انتهایی یا همان منابع، آورده می شود.
روش رفرنس نویسی سوم – AMA
این سبک از استناد برای مقالات و تحقیقات پزشکی استفاده می شود. در این روش رفرنس نویسی به هر منبع یک شماره نسبت داده می شود و با آوردن این شماره ها در متن نوشته، به منبع مورد نظر اشاره می کنیم. در بخش منابع یا ارجاعات هم یک لیست شماره گذاری شده از رفرنس ها به همراه کلیه ی اطلاعات، در اختیار خواننده قرار می دهیم.
چهارمین سبک رفرنس نویسی – Chicago
روش ارجاع دهی شیکاگو بیشتر برای مطالب تاریخی کاربرد دارد. زمانی که شما قصد انتشار یک متن را دارید، این روش استاندارد محسوب می شود. در انتهای هر نقل قول، متن یا نوشته ی اقتباس شده از دیگر نویسندگان، از یک شماره استفاده می کنیم. توضیحات را می توانیم در پی نوشت لحاظ کنیم و در این صورت نیازی به توضیح در فهرست منابع انتهای اثر نیست. فهرست منابع و پی نوشت تنها در فرمت نوشتاری تفاوت دارند.
پنجمین روش ارجاع دهی – The Turabian Style یا سبک مکینتاش
این روش ارجاع دهی با روش CMS از نظر موارد استفاده مشابه است؛ با این تفاوت که سبک رفرنس نویسی CMS برای نوشته هایی که قرار به انتشار آنها است، سازماندهی شده است ولی مکینتاش استاندارد انتشار نیست.
سبک رفرنس نویسی ششم – IEEE Documentation Style
سبک IEEE، استانداردی برای تمامی ژورنال ها و مجلات انجمن IEEEمی باشد. این سبک رفرنس نویسی اکثر مواقع برای مقالات در زمینه ی مهندسی و علوم کامپیوتر، استفاده می شود. در این روش نیز، مانند سبک ارجاع دهی شیکاگو در متن از اعداد استفاده می کنیم و در انتها از فهرست منابع را، لحاظ مینماییم.
هفتمین روش ارجاع دهی – سبکIso 690
این روش رفرنس نویسی یک استاندارد ایزو است که برای ارجاع دهی متون، با هر موضوعی مورد استفاده قرار می گیرد. این شیوه ارجاع دهی برای فایل های متنی الکترونیکی بیشتر کاربرد دارد (XML-XSL) که از المان هایی خاص برای ارجاع، بهره می برد. نقطه گذاری ها و سبک خاص در نوشتن، جزو قواعد این روش نمی باشد، بلکه تنها وسیله ای برای بهتر ارائه دادن مطلب است. آخرین ورژن ارائه شده در سال ۲۰۱۰ می باشد که قابلیت ارجاع به کلیه منابع اطلاعاتی را دارد؛ از جمله کتاب، مقاله، منابع الکترونیکی (نرم افزارها و پایگاه های داده)، موسیقی، صدای ضبط شده، تصاویر متحرک و . . . .
آخرین شیوه ی رایج رفرنس نویسی – سبک ارجاع دهی Harvard Referencing
روش رفرنس نگاری Harvard سبکی است که در درجه ی اول توسط دانشجویان استفاده می گیرد. روش ارجاع دهی هاروارد دو نوع استناد را شامل می شود:
- استناد در متن: زمانی که از یک نقل قول استفاده می کنیم، بلافاصله بعد اتمام جمله داخل پرانتز نام نویسنده و سال را قید می کنیم.
- در دیگر موارد از فهرست منابع استفاده می کنیم که در این حالت اطلاعات کامل را در فهرست منابع قید می کنیم.
هر یک از سبک های مختلف رفرنس نویسی برای رشته ها و حوزه های موضوعی متنوعی است و نویسینده باید باتوجه به شناختی که از حوزه موضوعی پایاننامه و مقاله خود دارید باید سبک و شیوه مناسب رفرنس را انتخاب کنید.
اگر می خواهید مناسبترین سبک رفرنس نویسی برای پایان نامه خود را برطبق حوزه موضوعی به دست آورید به جدول زیر توجه فرمایید
نوع ارجاع دهی |
تخصص و موضوع |
روش ارجاع دهی |
---|---|---|
APA |
علوم اجتماعی |
نویسنده-تاریخ |
هاروارد |
اقتصاد |
نویسنده-تاریخ |
ونکوور |
علوم پزشکی |
عددی |
شیکاگو A |
علوم انسانی |
نشانه گذاری |
شیکاگو B |
علوم انسانی |
نویسنده-تاریخ |
OSCOLA |
حقوق |
نشانه گذاری |
MLA |
علوم انسانی(تخصص زبان شناسی) |
نویسنده-عدد صفحه |
IEEE |
علوم سخت( همانند IT) |
عددی |
Turabian |
علوم انسانی (تخصص زبان شناسی) |
نشانه گذاری |
Turabian |
علم اجتماعی |
نویسنده-تاریخ |
AMA |
علوم پزشکی |
عددی |
ACS |
شیمی |
عددی، نویسنده-عدد صفحه و نشانه گذاری |
NLM |
علوم پزشکی |
عددی |
AAA |
مطالعات اجتماعی |
عددی |
APSA |
علوم سیاسی |
نویسنده-تاریخ |
ABNT |
علوم فنی |
عددی، نویسنده-تاریخ |
طریقه رفرنس نویسی در پایان نامه برای مقالات:
رفرنس نویسی در داخل متن:
- نام خانوادگی نویسنده و سال انشار مقاله در داخل پرانتز و در مقابل عبارت مربوط آورده می شود.
- برای مقالاتی که بیش از سه نویسنده دارند، کافی است نام یکی از نویسندگان به همراه عبارت “و همکاران” آورده شود.
رفرنس نویسی در لیست منابع:
- نام خانوادگی نویسنده اول، نام نویسنده اول؛ نام خانوادگی نویسنده دوم، نام نویسنده دوم. (سال انتظار مقاله) عنوان مقاله. نام نشریه،(volume (issue، حدود صفحات مجله و DOI.
طریقه رفرنس نویسی در پایان نامه برای کتب:
رفرنس نویسی در داخل متن:
- نام خانوادگی نویسنده و سال انتشار کتاب و تعداد صفحات در داخل پرانتز و در مقابل عبارت مربوط آورده می شود.
- در رفرنس نویسی داخل متنی به نام مترجم اشاره ای نمی شود.
- در کتب ترجمه شده سال انتشار برای کتاب زبان اصلی آورده می شود.
رفرنس نویسی در لیست منابع برای کتب با یک نویسنده:
- نام خانوادگی نویسنده، نام نویسنده. (سال) عنوان کتاب. (ویرایش) شهر: انتشارات.
رفرنس نویسی در لیست منابع برای کتب با دو نویسنده:
- نام خانوادگی نویسنده اول، نام نویسنده اول؛ نام خانوادگی نویسنده دوم، نام نویسنده دوم. (سال) عنوان کتاب. (ویرایش) شهر: انتشارات.
رفرنس نویسی در لیست منابع برای کتب انتشارات سازمانی:
- عنوان سازمان (سال) عنوان کتاب. شهر: انتشارات.
طریقه رفرنس نویسی در پایان نامه برای پایان نامه ها و تزها:
- نام خانوادگی استاد راهنما، نام استاد راهنما (سال) عنوان پایان نامه. پایان نامه کارشناسی ارشد عنوان دانشگاه. به عنوان مثال:
Cooley, T. (2009). Design, development, and implementation of a Wireless Local Area Network (WLAN): The Hartford Job Corps Academy case study (Doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3344745)