مدیتِیشن یا مراقبه یک هنر واقعی است که به جسم و روح آرامش می بخشد. مدیتیشن به معنای متمرکز کردن ذهن است. این تمرکز می تواند بر روی یک صدا، عبارت یا دعا، شئ، تصویر، آگاهی از خویشتن، نحوه تنفس و… صورت گیرد. مدیتیشن می تواند به آرامش، کاهش استرس و حفظ سلامتی کمک کند. کسانی که مدیتیشن را به صورت مرتب انجام می دهند، هم کمتر دچار اضطراب و افسردگی می شوند و هم شادمانی و رضایت بیشتری از زندگی دارند. در اینجا شش روشی که مدیتیشن می تواند به تعادل هورمون هایتان کمک کند و بدن را در سطح بهینه قرار دهد بیان شده اند.
1- مدیتیشن با افزایش آندروسترون و فاکتور رشد انسولین، شما را جوان نگه می دارد.
این دو هورمون نقش مهمی در استرس و سن شما دارد. وقتی دچار استرس می شوید، این هورمون ها کاهش می یابند. این هورمون ها نه تنها التهاب را کاهش می دهند و بدن شما را سالم نگه می دارند، بلکه از پیری سلول ها نیز جلوگیری می کنند. وقتی مدیتیشن انجام می دهید، هورمون هایی در بدن شما آزاد می شود که آثار استرس را در شما معکوس می کند و از مرگ زودرس جلوگیری می کند.
2- مدیتیشن، سطح ملاتونین شما را افزایش داده و به خواب شما کمک می کند
ملاتونین، هورمونی است که چرخه ی خواب و بیداری شما را کنترل می کند و بدن، همانند یک ساعت درونی میزان تولید آن را کنترل می کند. وقتی شما دچار استرس می شوید، سطح ملاتونین کاهش می یابد. به همین دلیل است که وقتی دچار استرس می شوید، نمی توانید به درستی بخوابید. خوشبختانه، شما با مدیتیشن می توانید تولید ملاتونین را افزایش داده و خواب خود را کنترل کنید.
3- مدیتیشن، موجب تعادل هورمون های جنسی شما می شود
آیا تا به حال به این موضوع توجه کرده اید که وقتی دچار استرس می شوید، هورمون های جنسی شما از بین می روند؟ بدین ترتیب یک شب عاشقانه ی دو نفره، آخرین چیزی است که به ذهنتان می آید. چرا که بدن شما احساس می کند در خطر است (مثل همان قرار گرفتن در برابر یک ببر تیز دندان). در نتیجه از حالت فرآوری به بقا تغییر پیدا می کند. این عمل موجب افزایش کورتیزول می شود و در تولید هورمون جنسی شما تغییراتی ایجاد می کند. مدیتیشن، موجب تعادل هورمون های جنسی شما شده، سطح کورتیزول را کاهش می دهد و به حالت طبیعی خود باز می گرداند.
4- مدیتیشن با افزایش دوپامین، موجب بهبود توجه و تمرکز شما می شود
دوپامین هورمونی است که مراکز پاداش و لذت مغز را کنترل می کند. این هورمون همانند یک فیلتر اطلاعات عمل می کند و مغز شما را برای اوج عملکرد خود آماده می سازد. دوپامین، حافظه، توجه و توانایی شما را نیز برای حل مشکلات خود افزایش می دهد. اگر می خواهید این جنبه از زندگی تان را بهبود بخشید، باید با انجام مدیتیشن های منظم سطح دوپامین خود را افزایش دهید.
5- مدیتیشن، موجب تعادل هورمون کورتیزول و آدرنالین می شود
سال ها پیش، اگر توسط یک ببر تیز دندان تعقیب می شدیم، بدن ما هورمون های استرسی چون آدرنالین و کورتیزول را آزاد می کرد تا قدرت و سرعتمان را افزایش دهد. این پاسخ جنگ یا گریز، به سرعت به بدن مخابره می شد تا بتوانیم از بدن خود محافظت یا از خطر فرار کنیم. وقتی خطر از بین می رفت، سطح هورمون های ما به حالت طبیعی خود باز می گشت. اما امروزه، این پاسخ هورمونی ممکن است با چندین وضعیت مختلف (اما ساده تر) مثل دزدگیر اتومبیل، فشار شغلی یا جیغ بچه ها آغاز شود. شاید در حال حاضر مثل گذشته خطر ببر وجود نداشته باشد، اما وضعیت های بی شمار دیگری در دنیای امروز وجود دارد که شما را تحریک کرده و هورمون های استرس را به بدنتان وارد می کند. وقتی چنین اتفاقی رخ می دهد، آدرنالین موجب افزایش ضربان قلب و فشار خون می شود. کورتیزول نیز قند خون شما را افزایش داده، سیستم ایمنی را ضعیف کرده و هضم شما را منحل می کند. همه ی این موارد موجب فشار بدن می شوند و سلامت شما را به خطر می اندازند. اما زمانی که شما به مدیتیشن می پردازید، سطح کورتیزول و آدرنالین در بدنتان کاهش می یابد و فشار خون و ضربان قلب شما متعادل می شود. مدیتیشن، پادزهری برای استرس های دنیای مدرن است.
6- مدیتیشن با آزاد کردن سراتونین و اکسی توسین موجب بهبود خلق و خوی شما می شود
مدیتیشن، موجب آزاد کردن هورمون های مربوط به احساسات خوب مثل سراتونین و اکسی توسین می شود. سراتونین وظیفه ی حفظ تعادل خلق و خو را بر عهده دارد و در بسیاری از داروهای ضد افسردگی یافت می شود. اما وقتی مدیتیشن انجام می دهیم، بدن ما این هورمون را به خودی خود می سازد. اکسی توسین که هورمون عشق نیز نامیده می شود، موجب افزایش محبت، دلبستگی های رمانتیک و ایجاد همدلی می شود. بنابراین، مدیتیشن به شما کمک می کند تا عشق بیشتری را احساس کنید و با افراد موجود در زندگی خود رابطه ی بهتری داشته باشید.
از دیگر مزایای تأثیر مدیتیشن بر زندگی:
- آرامش ذهن
- کاهش نجواهای بی پایان ذهن
- بهبود تمرکز
- درک بهتر از خود، سایر مردم و جهان اطراف
- شادتر بودن ومثبت اندیش بودن
- تبدیل شدن به فردی کارآمدتر
- صبورتر شدن
- شفافیت ذهن
- پیشرفت کردن از نظر معنوی
- وضوح فکر، بینش و گشایش ذهن