فواید ورزش برای کودکان مبتلا به اوتیسم
اوتیسم نوعی اختلال در عملکرد مغز است که معمولا با 3 نوع علامت بروز پیدا می کند؛ روابط اجتماعی ضعیف، مشکلاتی در ارتباط کلامی و غیرکلامی و علایق و فعالیت های محدود. این علائم در 3 سال اول زندگی پدیدار می شود و به نظر می رسد در سرتاسر زندگی ادامه پیدا می کند. اگرچه داروی خاصی برای درمان اوتیسم وجود ندارد اما شروع زودتر آموزش، ضروری است چراکه ممکن است باعث بهبود رشد اجتماعی و کاهش رفتارهای نامطلوب شود و احتمال دارد افراد اوتیسم بتوانند زندگی طبیعی داشته باشند. قدرت آموختن در تمام کودکان وجود دارد. کودک می تواند از دیگران و با سایر افراد بر اثر نگاه کردن، مقایسه کردن و تقلید کردن بیاموزد. مقایسه قدرت کودک با دیگران، نشانه اعتماد به قدرت خود است و رقابت نیز می تواند در آموزش موثر باشد. همسالان کودک بر آموزش، تربیت و آموختن کودک موثرند و ورزش یکی از راه های آموختن است.
مزایای ورزش برای بچه های مبتلا به اوتیسم
ورزش می تواند آمادگی جسمانی کودکان و نوجوانان مبتلا را افزایش دهد و کسب مهارت، موفقیت، اعتماد به نفس و روابط اجتماعی آنها را نیز بالا ببرد. ورزش های منظم باعث بهبود رشد در کودکان می شود چراکه از طرفی، فعالیت فیزیکی باعث کاهش گلوکز و در نتیجه ترشح هورمون رشد می شود و از طرف دیگر باعث منظم شدن و افزایش خواب و تغذیه کودک خواهد شد که این عوامل برای رشد کودکان ضروری هستند.
به علاوه، فعالیت های منظم باعث افزایش تراکم استخوانی و کاهش احتمال بروز پوکی استخوان و دردهای مفاصل در بزرگسالی می شود، ولی برای ورزش باید با متخصصان طب فیزیکی و ورزش مشورت کرد زیرا گاهی انتخاب نادرست در ورزش مضرات جبران ناپذیری به خصوص برای کودک ایجاد می کند.
اما تحقیقات نظام مند در زمینه تاثیر ورزش در بهبود این اختلال هنوز هم کم و فقط در گروه های شرکت کننده کوچک است. تصور کلی ای که از نتایج موجود تا سال 1998 به دست آمده، نشان می دهد تمرین بدنی نه تنها باعث بهبود وضعیت جسمی می شود بلکه رفتارهای ناسازگارانه اوتیسم را نیز کاهش می دهد. کودکان اوتیستیک نسبت به کودکان معمولی در عین اینکه فعالیت کمتری دارند، بیشتر هم در معرض خطر هستند چراکه شیوه زندگی بی حرکتی دارند که خطرات ناشی از بیماری های قلبی، دیابت و چاقی را در آنها افزایش می دهد. از آنجا که ثابت شده ورزش در جمعیت عادی وسیله ای موثر برای جلوگیری از این مشکلات است، این احتمال وجود دارد که در جمعیت اوتیسم نیز موثر باشد.
تحقیقات نشان می دهد تمرین فیزیکی باعث بهبود مهارت های اجتماعی، ارتباطی و حرکتی، کاهش رفتارهای کلیشه ای کودکان اوتیسم و رفتارهای خودتحریکی آنها می شود. در مجموع غربالگری جهانی از متون مربوطه نشان می دهد تمرین فیزیکی یک رویکرد معقول است که به انواع مشکلات مرتبط با ASD می پردازد، اما متاسفانه هنوز مطالعات و تحقیقات زیادی انجام نگرفته تا بتواند ما را در یافتن نوع ورزش و مداخلات تمرینی که در درمان ASD مفیدتر باشد، هدایت کند.
تحقیقاتی که تا امروز انجام گرفته بیشتر به صورت انفرادی یا در گروه های کوچک بوده (مثل شنا و پیاده روی) و در زمینه ورزش هایی که به معنای واقعی گروهی باشد(مثل فوتبال) مطالعه ای انجام نشده است. در ضمن، لازمه شرکت افراد اوتیستیک در برنامه های ورزشی بهبود مهارت های حرکتی آنهاست ولی آنچه روشن است، فعالیت های ورزشی یکی از موثرترین راه ها برای غلبه بر ناتوانی است.
تاثیر یوگا بر کودکان مبتلا به اوتیسم
یوگا ورزشی جسمی و ذهنی است که گفته می شود در شبه قاره هند به وجود آمده است. ریشه یابی دقیق این ورزش که توسط چه شخصی و دقیقاً چگونه بوجود آمده ناممکن به نظر می رسد؛ چون تاریخ شکل گیری یوگا به سالهای بسیار دور برمی گردد. برخی تحقیقات نشان می دهد این ورزش می تواند به کنترل اختلال اوتیسم در کودکان کمک کند.
افزایش گستره مهارت هاى حرکتى
کودک مبتلا به اوتیسم، از مهارت هاى حرکتى بسیار کمترى نسبت به دیگر کودکان برخوردار است. آنها یا درکى از بسیارى حرکات ندارند یا بسیار کند انجام مى دهند. تمرینات یوگا باعث ایجاد حرکت در عضلات، افزایش تعادل و بالابردن استحکام بدن مى شود؛ بنابراین تا حدودى مى توان با انجام یوگا، آگاهى کودک از بدن خود و فضاى پیرامونش را افزایش داد. زمانى که مهارت هاى حرکتى افزایش یابند، توانایى کودک در برقرارى ارتباط با دیگران نیز، بهبود می یابد.
افزایش صمیمیت و کمک به برقرارى روابط اجتماعى
کودک مبتلا به اوتیسم عملا توانایى برقرارى ارتباط با دیگران ندارد و رفتار و عکس العمل مناسبى از خود نشان نمى دهد. انجام تمرین هاى یوگا باعث مى شود که آگاهى کودک از خود و شرایط محیطى بیشتر شود. افزایش آگاهى باعث افزایش توانایى برقرارى ارتباط با دیگران شده و در نتیجه روابط اجتماعى او را بهتر مى کند. تمرین هاى دسته جمعى یا دو نفره در کلاس، به بهبود این مسئله کمک مى کند.
ایجاد تعادل احساسى
کودک مبتلا به اوتیسم بسیار تحریک پذیر و حساس است. صداى بلند، نور زیاد، عطر و طعم تند و شدید، سطح زبر، باعث ایجاد ناراحتى هاى بسیار شدیدى در این کودکان مى شود. محیط آرامش بخش کلاس یوگا همراه با موزیک ملایم، نور کم، تشک نرم، مکانى بسیار عالى براى ایجاد آرامش و لذت در کودک است. هم چنین تمرین هاى فیزیکى یوگا باعث تخلیه فشارهاى عصبى و ایجاد آرامش درونى و احساسى در کودک مى شود.
تمرین هم زمان کودک و والدین
در کلاس هاى یوگاى مخصوص این کودکان، تمرین هاى فیزیکى به صورت تصویرى و به کمک فلش کارت آموزش داده مى شود. پدر و مادر آنها مى توانند در خانه از این فلش کارت ها استفاده کرده و یک تمرین گروهى در منزل تجربه کنند. این کار به ایجاد صمیمیت و آرامش در کودک کمک مى کند.
خودآگاهى
یوگا به کودک مبتلا به اوتیسم کمک مى کند که شرایط روحى و احساسى را به خوبى سر و سامان دهد. آگاهى نسبت به شرایط بدن و تنفس به آنها کمک مى کند که در زمان خشم و ناراحتى به توانند از عهده این وضعیت بر آیند.
تقویت هوش هیجانی
یوگا فراتر از تمرین هاى فیزیکى است. ترکیب تمرین هاى فیزیکى، تنفسی، موزیک، داستان و شعر خوانى در کلاس، باعث فعال شدن بخش احساسى ذهن کودک مى شود. این امر به افزایش آگاهى کودک نسبت به احساسات خود و دیگران و برقرارى ارتباط بهتر کمک مى کند.
پایدارى و نظم تمرین هاى یوگا
کلاس یوگا در یک زمان، روز، مکان و فضاى مشخص برقرار مى شود. این ثبات در فضا و زمان تمرین، باعث افزایش میزان اعتماد و آرامش کودک مى شود و او را تشویق مى کند که با رضایت کامل به این مکان امن بازگردد.