درد زایمان که دردی طبیعی، منحصر به فرد و چند عاملی است، قسمت اعظمی از تنش روحی زنان سنین بارداری را متوجه خود کرده است. برای کاهش این درد دو روش کلی دارویی و غیر دارویی وجود دارد که اکثرروشهای دارویی عوارض جانبی به همراه دارند. از جمله روش های غیردارویی می توان به استفاده از حرکات وِیژه لگنی با توپ زایمانی، گرمادرمانی ناحیه ساکروم- پرینه و استفاده توام از این دو روش اشاره کرد.
به علت اندک بودن اطلاعات قابل دسترسی در مورد اثر حرکات ویژه لگنی با توپ زایمانی و اثر گرمادرمانی ناحیه ساکروم- پرینه بر درد مرحله فعال زایمان پژِوهش حاضر انجام گرفت.هدف از این تحقیق بررسی اثرات حرکات ویژه لگنی با توپ زایمانی و گرمادرمانی ناحیه ساکروم- پرینه و استفاده توام آنها بر شدت درد فاز فعال زایمان می باشد.
در این تحقیق120 خانم باردار نخست زای 18 تا 35 ساله با سن بارداری 38 تا 40 هفته انتخاب شدند که به طور تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند: گروه حرکات ویژه لگنی با توپ زایمانی شامل نشستن بر روی توپ و حرکت لگن به چپ و راست و اطراف، گروه گرمادرمانی ناحیه ساکروم- پرینه که شامل استفاده از حوله گرم و مرطوب با درجه حرارات مطلوب بیمار، بر روی پرینه و ساکروم بود و سومین گروه شامل استفاده همزمان از دو روش حرکات ویژه لگنی با توپ زایمانی و گرمادرمانی ناحیه ساکروم- پرینه و در نهایت گروه کنترل که مراقبت های معمول بیمارستان را شامل می شدند.
علاوه بر ثبت مشخصات فردی، ثبت معاینات واژینال و ثبت کنترل (طول و فاصله انقباض و ضربان قلب جنین و شدت درد) نیز صورت گرفت. میانگین نمره شدت درد در گروه استفاده از حرکات ویژه لگنی با توپ زایمانی و گروه استفاده از حرکات ویژه لگنی با توپ زایمانی توام با گرمادرمانی ساکروم- پرینه در 30،60،90،120 دقیقه پس از استفاده در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معنی داری داشت.
در گروه گرمادرمانی ناحیه ساکروم- پرینه در 60 و90 دقیقه پس از استفاده از حوله گرم در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معنی داری داشت بیشترین کاهش درد ابتدا در گروه حرکات ویژه لگنی با توپ زایمانی، سپس در گروه حرکات ویژه لگنی با توپ زایمانی توام با گرمادرمانی ناحیه ساکروم- پرینه ودر نهایت گروه گرمادرمانی ناحیه ساکروم- پرینه بدست آمد.با توجه به تاثیرات مثبت روش های حرکات ویژه لگنی با توپ زایمانی و گرمادرمانی ناحیه ساکروم- پرینه و استفاده توام آنها پیشنهاد می شود که دست اندرکاران سیاست های سلامت زنان باردار و عاملین زایمان استفاده از روش آسان فوق را جهت کاهش درد مرحله فعال زایمان مدنظر قرار دهند.
ورزش با توپ در بارداری برای کاهش درد
تمرین غل دادن بدن به وسیله یک توپ کوچک، نه تنها باعث شل شدن و رهایی لایه عضلانی می شود، بلکه همزمان بدن شما را ماساژ داده، باعث حفظ تون عضلانی شده و کشش عضلات و آرام شدن آنها را سبب می شود.
به علاوه، غل دادن بدن یک مزیت دیگر نیز دارد: تمام تمرینات به خودی خود نیاز دارند به اینکه شما عضلات عمقی شکم را درگیر کرده و به فعالیت وادار کنید،که در نتيجه باعث تقویت ستون فقرات و حفظ وضعیت صحیح بدن شما در طول دوران بارداری می گردد.
1- شل کردن عضله ران
این تمرین به منظور برداشتن فشار از روی لگن، باسن، پشت و کشش عضله ران و باسن انجام می شود.
به منظور انجام این تمرین روی زمین بنشینید،پاها را دراز کرده و پشت تان را صاف کنید. توپ را زیر نیمه راست باسن تان قرار دهید.پای چپ تان را خم کنید و پای راست تان را بکشید.(چنانچه در تصویر مشاهده می کنید) وزن بدن تان را به توپ وارد کنید و به سمت پهلو ها و جلو وعقب بدنتان را حرکت دهید و همزمان 2 الی 3 نفس عمیق بکشید. سپس مقدار کمی در حد چند سانتی متر به سمت عقب رفته،در 3 حرکت متمایز،تعادل پایتان را در روی توپ حفظ کنید.در هر نقطه پایان 1 الی 3 نفس کامل بکشید. جهت را عوض کرده و تمرین را با پای مخالف تکرار کنید.
2- شل کردن عضله پشت
این تمرین به منظور کاهش فشار از روی پشت انجام می شود.
به منظور انجام این تمرین روی زمین بنشینید.زانوهایتان را خم کرده و پاهایتان را صاف کنید.توپ را در قسمت راست پایین کمرتان قرار دهید،درست بالای لگن،و به پشت خم شوید و بگذارید توپ حمایت تان کند. دم بگیرید،سپس با بازدم پشت تان را به توپ فشار دهید.همزمان با 3 الی 4 تنفس این تمرین را تکرار کنید.توپ را تا دنده های پایین تان غل دهید.دوباره وزن بدن تان را به توپ وارد کنید و 3 الی 4 نفس عمیق بگیرید. توپ را تا 2 مرتبه دیگر در پشت تان غل دهید.یک بار توپ را ما بین دو لبه کتف هایتان قرار دهید و بار دیگر در قسمت وسط گردن. در هر وضعیت 3 الی 4 نفس عمیق بگیرید و تمرین را انجام دهید.جهت را عوض کرده و تمرین را در جهت مخالف تکرار کنید.
3- شل کردن پهلوها
این تمرین به منظور کم کردن فشار از روی ستون فقرات انجام می شود.
به پهلوی راست دراز بکشید و توپ را 5 تا 5/7 سانتی متر بالاتر از پایین ترین دنده تان قرار دهید. دست راست تان را زیر سرتان قرار داده،بطوریکه آرنج تان روی زمین قرار گیرد و دست چپ تان را در مقابل تان روی زمین بگذارید.پای راست تان را صاف کنید.زانوی چپ تان را خم کرده و آنرا در مقابل زانوی راست تان روی زمین قرار دهید.(چنانچه در عکس مشاهده می نمایید) دم بگیرید،سپس با بازدم وزن بدن تان را به توپ وارد نمایید.برای 3 الی 4 تنفس این تمرین را تکرار کنید. توپ را چند اینچ به سمت بالای نیم تنه غل دهید،سپس متوقف شوید و دوباره برای 3 الی 4 تنفس به توپ فشار وارد کنید. به غل دادن توپ به سمت بالا ادامه دهید.هنگامیکه توپ به زیر بغل تان رسید،تنفس را متوقف کنید.دوباره این تمرین را برای شانه ها انجام دهید. جهت را عوض کرده و تمرین را مجددا تکرار نمایید.
این تمرینات می توانند تا 5 بار در هفته انجام شوند.
کاهش درد و تناسب اندام با ورزش شنا
