اما قافل از این نکته هستند که با تحلیل بورس میتوانند اقدام به خرید صندوق سهامی با سود بالا و حتی صندوق طلا استفاده کنند تا با ریسکی متوسط به سود برسند. در این مقاله قرار است تا با مقایسه بازدهی طلا و بورس به این نتیجه برسیم که کدام گزینه برای سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت بهتر است.
برای بررسی وضعیت کلی اقتصاد ایران و عوامل اثر گذار بر آن باید به 4 بخش نرخ ارز، تورم، سیاستهای پولی و ریسکهای سیاسی اشاره کرد که هر کدام میتوانند اثر عمیقی بر اقتصاد بگذارند. هر کدام از این اثرات باعث میشود تا نوساناتی در بازار طلا و بورس ایجاد شود که در ادامه بررسی خواهیم کرد.
نرخ ارز و اثر آن بر بازار طلا و بورس
نرخ ارز دلار ورود و خروج نقدینگی به بازار بورس و طلا را مشخص میکند. بسیاری از کارشناسان حوزه طلا معتقدند که پیش بینی قیمت طلا بیشتر از آن که به نوسانات اونس جهانی وابسته باشد؛ چسبندگی زیادی به قیمت دلار دارد.
از طرف دیگر، صنایع صادرات محور مانند پتروشیمی و فلزات با افزایش نرخ ارز به شدت رشد میکنند و در مقابل، صنایع وابسته به واردات با افزایش نرخ ارز کوچک و کوچکتر میشوند. بنابراین اثر نرخ ارز در بورس وابسته به نوع صنایع و محل درآمدشان است.
نقش تورم در تغییر رفتار سرمایهگذاران
طلا همواره یک دارایی ضد تورمی بوده که بین عامه مردم شناخته شده است. در مقابل، بورس هم نشان داده که در دورههای تورمی رشد قابل توجهی دارد؛ اما عدم شناخت کافی باعث شده تا بیشتر جریان نقدینگی وارد بازار طلا شود.
سیاستهای پولی و مالی بانک مرکزی و پیامدهای آن
سیاستهای پولی و مالی بانک مرکزی مانند کنترل نقدینگی، نرخ بهره و مدیریت بازار میتواند بازدهی بلند مدت داراییها را تغییر دهد. افزایش نرخ بهره ارزش معاملات بورس را کاهش میدهد و کاهش نرخ بهره باعث افزایش شاخص کل بورس میشود. از طرف دیگر، برگزاری حراجیهای مختلف سکه باعث میشود تا ریسک پذیری سرمایه گذاران کاهش پیدا کند و بیشتر به دنبال بهترین سکه برای سرمایه گذاری باشند.
ریسکهای سیاسی و تأثیر آن بر بازار سرمایه و طلا
ریسکهای سیاسی همواره گریبان گیر بازار ایران بوده و هر گونه تنش سیاسی تاکنون باعث خروج سرمایه از بازار بورس شده است. تحلیل بازار طلا نشان میدهد که ریسکهای سیاسی جذب سرمایه به این بازار را به شدت افزایش میدهد و جریان ورود نقدینگی به صندوق طلا در بورس هم افزایش پیدا میکند.
برای پیش بینی آینده قیمت طلا پیش از هر چیز باید به ریسکهای سیستماتیک و جهشهای نرخ ارز توجه کنیم که باعث رشد طلا میشوند. اگر در آینده ایران امیدی به مذاکره با آمریکا یا بهبود وضعیت اقتصادی مشاهده شود؛ قطعا از رشد سرسام آور قیمت جلوگیری میشود. در غیر این صورت، باید منتظر جهشهای بیشتر قیمت طلا در بازار باشیم.
روند تاریخی قیمت طلا در ایران و جهان
در 5 سال گذشته، قیمت طلا در ایران و جهان رشد بسیار وحشتناکی را داشته و اگر به گذشته تاریخی قیمت طلا نگاه کنیم، پس از یک جهش 600 درصدی، وارد یک دوره اصلاح شد و 50 درصد از قیمت خود را از دست داد.
در حال حاضر هم وضعیت مشابهی را تجربه میکند و به سقف تاریخی خود با حذف تورم دلار هم رسیده. بسیاری از کارشناسان پیش بینی میکنند که اونس جهانی طلا دیگر توان افزایش یافتن را ندارد و باید مدتی را در اصلاح و رکود طی کند. البته، در بازار ایران ممکن است چسبندگی بالای قیمت طلا به دلار باعث جهشهای قیمتی در این بازار شود.
رابطه قیمت دلار و انس جهانی با طلای داخلی
اونس جهانی طلا برابر با 31 گرم طلای 24 عیار است که با دلار محاسبه میشود. برای پیدا کردن قیمت طلای داخلی باید قیمت دلار را در اونس جهانی ضرب و سپس بر عدد 31 تقسیم کرد تا قیمت یک گرم طلای 24 عیار به دست آید. سپس متناسب با خلوص طلا، قیمت هر گرم طلای 18 یا 21 عیار به دست میآید.
پیشبینی کوتاهمدت و بلندمدت بازار طلا
کارشناسان حوزه اقتصاد اعتقاد دارند که باید در کوتاه مدت به علت کسری بودجه و بحرانهای اقتصادی شاهد افزایش قیمت طلا باشیم که تا پایان سال هم ادامه خواهد داشت. اما در بلند مدت، روند حرکت قیمت طلا به شدت وابسته به اونس جهانی است. اگر اونس وارد دوره رکود شود و ریسکهای سیستماتیک کاهش پیدا کند؛ شاهد کاهش قیمت طلا در سال 1405 خواهیم بود.
کارشناسان گلدمن ساکس اعتقاد دارند که برای سال 2026 تنها شاهد یک افزایش 20 درصدی قیمت اونس خواهیم بود و این فلز زرد دیگر کشش افزایش قیمت بیشتر را نخواهد داشت. بازدهی بیش از 50 درصدی طلا در سال 2025 هم همین موضوع را تایید میکند که اونس جهانی مدتی را باید در اصلاح قیمتی بگذارند.
مزایا و معایب سرمایهگذاری در طلا برای سرمایهگذاران ایرانی
سرمایه گذاری در طلا برای ایرانیان مزایای بسیاری از جمله نقد شوندگی بسیار بالا، حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم و استفادههای زینتی دارد. در مقابل، معایبی مانند عدم مولد بودن و تولید درآمد مانند سهامهای بورس، مالیات، اجرت و کارمزد بسیار بالا و ریسک سرقت در سرمایه گذاری این فلز گران بها وجود دارد.
بورس تهران در مقاطعی شاهد ریزشهای بزرگی بود؛ اما با بررسی بازههای طولانی مدت میتوانید مشاهده کنید که ریزشها تنها یک اصلاح در روند صعودی بودهاند. در اکثر مواقع، بازار بورس بهترین بازار برای سرمایه گذاری در بلند مدت است و تنها به آموزش و استراتژی معاملاتی حرفهای نیاز دارید تا این بازدهی بالا را از آن بگیرید.
عملکرد شاخص کل و هموزن در سالهای اخیر
در چند سال اخیر، شاخص کل بورس و شاخص هم وزن پا به پای هم رشد کردهاند و جهشهای ارزی در 5 سال اخیر هم باعث شده تا صنایع بزرگی مانند پتروشیمی و فلزات رشد بیشتری در بازار پیدا کنند. در سال 1399، نسبت شاخص هم وزن به شاخص کل به اوج خود رسیده بود که نشان از رشد متوازن بازار داشت؛ اما در سالهای بعد روند نزولی شکل گرفت تا نشان دهد فعلا رشد بازار در دست شرکتهای بزرگ است.
ورود نقدینگی و رفتار سهامداران حقیقی/حقوقی
ورود و خروج نقدینگی اصلیترین عامل حرکت بازار بورس و سایر بازارهای مالی است. سهام داران حقوقی بیشترین میزان ورود نقدینگی را در صنایع پتروشیمی و فولاد داشتند. با توجه به شرایط سخت تحریمی و فعال شدن مکانیسم ماشه، بیشترین میزان خروج نقدینگی هم در صنایع وابسته به واردات مانند صنایع غذایی و خودرویی خواهد بود.
فرصتها و تهدیدهای سرمایهگذاری در بورس
بازار بورس بهترین فرصت برای سرمایه گذاری بلند مدت و کسب درآمد غیر فعال است. البته، پیچیدگیهای بازار بورس بسیار بیشتر از سایر بازارها است و باید آموزشهای کافی و لازم را در زمینه بورس ببینید تا با ابزارهای مختلف معاملاتی مانند آپشن، قراردادهای آتی، معاملات کالا و تفاوت بورس و فرابورس آشنا شوید. پس از آن میتوانید بیشترین میزان بازدهی را از بازار بورس دریافت کنید.
آیا بورس از تورم جلو میافتد؟
بازار بورس همواره نشان داده است که در بازههای بلند مدت کاملا از تورم جلو میزند. در سالهای اخیر، رشد بازار نسبت به تورم بسیار پایین بوده است؛ اما در همین میان سهمهای زیادی وجود داشتند که رشد بسیار بالاتر از تورم را از خود نشان دادند.
اگر صنایع مناسب برای سرمایه گذاری در بورس را انتخاب کنید و با ابزارهایی مانند قرارداد آپشن و اهرم آشنا باشید؛ میتوانید ضمن رشد سرمایه و کسب درآمد غیر فعال از بازار بورس با سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت بیشتر از هر بازار دیگری از بورس به سود برسید.
بازدهی بازار بورس و طلا در یک بازه 5 ساله نشان میدهد که بازار بورس نسبت به تورم موجود در کشور بسیار جا مانده و هنوز جای رشد بسیاری برای سرمایه گذاری در بورس وجود دارد. از طرف دیگر، سرمایه گذاری در بازار طلا با وجود سود دو برابری نسبت به بورس، اما درآمدزایی برای سرمایه گذاران نداشته و آنها نمیتوانستند که از سرمایهشان درآمد غیر فعال داشته باشند.
بازدهی بازار طلا در 5 سال اخیر (طلای 18 عیار) | بازدهی بازار بورس در 5 سال اخیر (شاخص کل) |
1123 درصد | 560 درصد |
بازار بورس و طلا پتانسیل بسیار ویژهای برای حفظ ارزش داراییها در برابر تورم دارند. بازار طلا شکل بسیار سنتیتری دارد و عامه مردم آشنایی کافی با سازوکارهای آن را دارند؛ اما بازار بورس پیچیدگیهای بسیاری دارد و تجربه تلخ ریزش بورس در سالهای گذشته باعث شده تا مردم اعتماد کافی به آن نداشته باشند. اگر با چشمانی باز و آگاهی و آموزش کامل وارد بازار بورس شوید؛ پتانسیلهای رشد بسیار بیشتر از بازارهای موازی را مشاهده خواهید کرد و میتوانید سودی چند برابر از خرید و فروش سهام دریافت کنید.