ویکی پدیا را بهتر بشناسیم
بسیاری از معلمان و کارفرمایان در همه جای دنیا، ویکی پدیا را منبعی غیرقابل اعتماد می دانند، اما این موضوع تا کنون به محبوبیت آن خدشه ای وارد نکرده است. این وب سایت امروز ۲۹۹ نسخه به زبان های مختلف، بیش از ۳۵.۲ میلیون ویرایشگر فعال و تقریبا ۶۰۰ مقاله جدید در سایت انگلیسی خود دارد.
می توان گفت از ژانویه سال ۲۰۰۱ که جیمی ولز و لری سنگر، دو کارآفرین جوان این سایت را ساختند، جهان اینترنت و محیط سایبری متحول شد.
این وب سایت با سرعت زیادی رشد کرد و به یکی از اولین دایره المعارف های کاربرساخته تبدیل شد که افراد عادی جامعه می توانند در آن محتوا تولید کرده و به ویرایش بپردازند.
اما نکات جالب و عجیبی درمورد ویکی پدیا وجود دارند که حتی اگر یکی از کاربران همیشگی این وب سایت هستید، احتمالا از آن ها خبر ندارید! با هم ۱۵ مورد ازین نکته ها را می خوانیم:
۱. قطعه موسیقی مخصوص این وب سایت «هتل ویکی پدیا» نام دارد
این قطعه ی موسیقی در واقع الهام گرفته از «هتل کالیفرنیا» آهنگ معروف گروه ایگلز است. این آهنگ در سال ۲۰۰۴ و به شکل ویژه برای آن دسته از کاربران اینترنت که به «معتادان به ویکی پدیا» معروف شده اند ساخته شد و به شوخی درمورد «صفحه هایی که التماس می کنند تمیزشان کنی» حرف می زد.
۲. روزانه حدود ۶۰۰ مقاله جدید به این وب سایت اضافه می شود
ویکی پدیا و پروژه های مرتبط با آن مانند بنیاد ویکی مدیا که شامل ویکشنری، ویکی بوک و مشترکات ویکی مدیا هستند، در هر ثانیه ۱۰ بار ویرایش می شوند. در زمان نوشته شدن این یادداشت، ویکی پدیای انگلیسی بیش از ۵.۵ ملیون مقاله و میانگین ۶۰۰ مقاله در روز دارد.
۳. ده ها ملیون نفر از ویکی پدیا استفاده می کنند
در حال حاضر در این وب سایت بیش از ۳۲.۵ ملیون نفر کاربر با نام های ثبت شده وجود دارد. این کاربران «اهالی ویکی پدیا» نامیده می شوند و می توانند صفحات را ویرایش کنند.
۴. آخرین مطلب ویکی پدیا
تصور کنید روزی، ویکی پدیا به هر دلیلی مجبور به تعطیلی شود. در این وب سایت یک ائتلاف در مورد آخرین موضوع وجود دارد که مردم در آن می توانند به حدس و گمانه زنی درباره آخرین موضوعی بپردازند که قرار است به آن پرداخته شود. هر کاربر سه رای دارد و فرایند رای گیری بسیار ساده است: فقط کافی ست نام مقاله را به بخش مورد نظر اضافه کنید و با چهار تیلد (خط فاصله) آن را امضا کنید، اگر قسمت مورد نظر را پیدا نکردید یک قسمت تازه بسازید. آخرین ویرایش ویکی پدیا در همین صفحه انجام خواهد شد، این ویرایش در واقع اعلام نام برنده است.
۵. ویکی پدیا برخی از مقالات عجیب و غریب را ذخیره می کند
این وب سایت مقالات عجیب و نامعمول زیادی دریافت می کند و بسیاری از آن ها را حتی ذخیره نیز می کند. این دسته از ورودی های ویکی پدیا DAFT نامیده می شوند که مخفف «deleted articles with freaky titles» و به معنی «مقالات پاک شده با عناوین عجیب» است. مقالاتی مانند «نقش دلقک ها در جامعه مدرن»، «الاغ عصبانی» و «آبجو برای سگ ها».
۶. ویکی پدیا به مدت یک هفته اعضای کنگره را تحریم کرد
پس از این که برخی از اعضای کنگره در این وب سایت مقالاتی را با تعصبات خاص ویرایش کرده و تغییر دادند، ویکی پدیا رباتی به نام «ویرایش کنگره» ساخت که وظیفه نظارت بر ویرایش کاربرانی را به عهده داشت که با آدرس آی پی کنگره وارد سایت می شدند. اما این مراقبت، مشکل را کاملا حل نکرد. در سال ۲۰۱۴ ویکی پدیا پس از یافتن مقالاتی (درمورد تئوری های توطئه و سفر به ماه) که با شدت لحن ویرایش شده بودند، به مدت ده روز دسترسی سایت را برای آی پی کنگره مسدود کرد.
۷. سالگرد ویکی پدیا
هفتم ژانویه روز بسیار مهمی برای ویکی پدیاست، چار که روز تولد این سایت است. از آن جایی که در این روز در سال ۲۰۰۱ خدمات این سایت به شکل عمومی شروع شد، به عنوان روز ویکی پدیا شناخته می شود و کاربران نیز چه به شکل آنلاین و چه به صورت آفلاین آن را جشن می گیرند.
در سال ۲۰۱۱ هنگامی که ویکی پدیا ده ساله شد، صفحه ای در آن به وجود آمد که جشن های مختلف در کشورهای متفاوت را معرفی می کرد که مردم می توانند به مناسبت تولد این وب سایت در آن ها شرکت کنند.
۸. ویکی پدیا از ۲۹۹ زبان مختلف پشتیبانی می کند
از دسامبر ۲۰۱۷، تعداد نسخه های ویکی پدیا به ۲۹۹ نسخه به زبان های مختلف رسید. البته ۱۱ عدد از آن ها هنوز کار نمی کنند. در میان نسخه های باقی مانده، زبان های گمنامی مانند کانوری، آنگلوساکسون، اسلوانی قدیمی کلیسایی و چیِِنی دیده می شوند.
۹. ویکی پدیا قوانین عجیبی مانند ممنوعیت ماموت های عصبانی دارد
بیشتر وب سایت های اینترنتی، قوانین و مقررات ساده و سرراستی دارند. قوانینی مانند ممنوعیت فحاشی، عدم عرضه ی اطلاعات خصوصی و از این قبیل. اما ویکی پدیا اینطور نیست. درواقع این سایت کاملا برعکس بیشتر سایت های اینترنتی عمل می کند.
ویکی پدیا مقررات خود را با عناوین جذاب و گاها احمقانه ای نام گذاری می کند. عباراتی مانند «با لباس مرد عنکبوتی از ساختمان رایک ستاگ (ساختمانی سلطنتی و قدیمی در آلمان) بالا نروید» که احتمالا سعی دارد به مردم اطلاع دهد که محتوایی درمورد بالا رفتن از ساختمان های تاریخی با لباس شخصیت های کمیک منتشر نکنند. «دعاهای برزخی» و «نفرین» نیز در بستر این سایت ممنوع هستند. این ممنوعیت برای این به وجود آمده که در جامعه ی سایت، وردها و دعاها و خرافاتی مانند جادوهای سیاه و مخرب منتشر نشوند.
۱۰. در ابتدا قرار بود تنها متخصصان در ویکی پدیا بنویسند
ویکی پدیا در آغاز، به عنوان مکملی برای سایت نوپدیا (یک دایره المعارف اینترنتی ساخته شده توسط دو کارآفرین به نام های جیمی ولز و لری سنگر) معرفی شد. اما نوپدیا نویسندگانی متخصص داشت، این امر به این معنا بود که سایت محتوای محدودی داشت که با سرعتی بسیار کم نیز منتشر می شد. لری سنگر، یکی از بنیان گذاران نوپدیا در خاطرات خود می گوید: ایده اولیه من این بود که ویکی پدیا را به عنوان بخشی تکمیلی برای نوپدیا ایجاد کنیم تا راهی باشد برای عموم مردم که محتوایی قابل ارائه به نوپدیا اضافه کنند.
۱۱. صفحه اصلی همیشه بیشترین بازدید را دارد
در بین صفحات ویکی پدیا، صفحه اصلی همیشه بیشترین بازدید را دارد، بعد از آن نیز صفحات Special: Search و Special: Random قرار دارند. مقالاتی که در کنار صفحه اصلی بیشترین بازدید را دارند، فیس بوک و یوتیوب هستند. در بین مقالاتی که موضوعاتی غیر از معرفی وب سایت ها دارند، ایالات متحده آمریکا، دونالد ترامپ و باراک اوباما بیشترین بازدیدها را دارند.
۱۲. کاربری که بیشترین تعداد ویرایش را در ویکی پدیا دارد
سر آمانتیو دی نیکولائو در مارچ ۲۰۱۶، اولین کاربر غیرربات ویکی پدیا نام گرفت که دارای بیشترین تعداد ویرایش مقالات بود، یعنی تقریبا ۱.۶ ملیون ویرایش. اما امتیاز این کاربر در مقایسه با ربات های الکترونیکی، به حساب نمی آید. رباتی به نام سایدبات از مارچ ۲۰۱۶ حدود ۵.۱ ملیون ویرایش داشته است.
۱۳. صفحه استیو جابز بیشترین تعداد بازدید در یک روز را داشت
پس از صفحه اصلی، صفحه استیو جابز، بنیان گذار شرکت اپل و آن هم روز بعد از مرگ او دارای بیشترین بازدید بود، بازدید این صفحه در ششم اکتبر ۲۰۱۱ ۷.۴ ملیون بود. رتبه بعدی پس از این صفحه را، صفحه دونالد ترامپ بعد از انتخاب شدنش به عنوان رئیس جمهور آمریکا به خود اختصاص داد. در روز نهم نوامبر ۲۰۱۶، صفحه او ۶.۱ ملیون بازدید داشت.
۱۴. مردان، بیشتر ویرایشگران ویکی پدیا
بر اساس تحقیقی که در سال ۲۰۱۳ انجام گرفت، حدود نود درصد ویراستاران فعال ویکی پدیا را مردان تشکیل می دهند. وب سایت نیز از این موضوع آگاه است و جیمی ولز از بنیان گذاران آن، در پاسخ به انتشار این آمارها گفته است: مهم ترین موضوع برای ما ایجاد تنوع در ویراستاران است.
۱۵. ویکی پدیا یکی از ده وب سایت برتر جهان است
سال هاست که ویکی پدیا به عنوان یکی از ده وب سایت برتر جهان انتخاب شده است، اما در اکتبر سال ۲۰۱۷، مجله تایم این وب سایت را به عنوان سومین سایت تاثیرگذار جهان انتخاب کرد. رتبه های اول و دوم این فهرست گوگل و آمازون بودند. مجله تایم آن را دایره المعارف بالفعل اینترنتی نامید.
مکان های عجیب و غیرقابل تصور دنیا! (۲)
