در حالی که به تازگی و بعد از تلاش های فراوان، تحقیقات درباره تفاوت «موکا»، «اسپرسو»، «قهوه ترک» و «قهوه فرانسه» به پایان رسیده بود، با معضل جدیدی روبه رو شدم و آن «دمنوش دلبر»، «نوای سحرآمیز»، «باغ وحش شیشه ای»، «در انتظار گودو» و غیره در منو های جدید بعضی از کافی شاپ ها و رستوران هاست. اسامی که هیچ ایده ای از مواد تشکیل دهنده آن غذا یا نوشیدنی به شما نمی دهد و فقط گیج کننده و البته خاص است! در پرونده امروز «زندگی سلام» به سراغ چند رستوران و کافی شاپ رفتیم که منو های عجیب و غریبی داشتند و اسامی خدمات شان را هیچ جای دیگر نشنیده بودیم، سپس از مردم درباره چنین منو هایی و تجربه هایشان از خوردن چنین غذا ها و نوشیدنی هایی پرسیدیم و در آخر با رئیس اتحادیه آب میوه و کافی شاپ مشهد درباره این که آیا نظارتی بر این ماجرا وجود دارد یا نه، گفتگو کردیم.
از «امشب خواستگار دارم» تا «در انتظار گودو»
هرچند کم کم در حال عادی شدن است، اما دیدن اسامی عجیب و غریب در منوی کافی شاپ ها، هنوز هم باعث تعجب می شود و هراز گاهی در فضای مجازی هم پربازدید می شود. اسم هایی که هیچ ارتباطی با آن چه سِرو می شود، ندارد و شاید بتوان ادعا کرد که فقط اسامی زیبایی هستند. «باغ وحش شیشه ای»، «دایره گچی قفقازی»، «عشق لرزه» و «بوفالوی آمریکایی» بخشی از این اسامی عجیب هستند که بر اساس سلیقه یک مدیر کافی شاپ به منو اضافه شده و شما باید حدس بزنید که «اون یکی گرم نوش» با «اسرار کمدی» چه تفاوتی دارد و جز حدس راه دیگری هم ندارید، چون در محیط شبه روشنفکرانه کافی شاپ ها، «ندانستن» اتفاقی بس شرم آور است! فرض کنید در محیطی نیمه تاریک که عده ای به تنهایی با یک فنجان قهوه روی میز و سیگاری وطنی و نوستالژیک کنار لب و تعداد کمی نیز دور هم نشسته اند و همه هم هنگام سفارش یا گفته اند «همان همیشگی» یا یکی از اسامی فوق را بدون لرزشی در صدا به زبان آورده اند، شما اصلا جرئت دارید که بپرسید: «در انتظار گودو» چیست؟ البته کنجکاوی بر ما چیره شد، جرئت کردیم و پرسیدیم!
«تلفن بی موقع»، دمنوش بهار نارنج است!
صاحب یکی از کافی شاپ ها به ما گفت: «مردم کمتر درباره اسم این ها می پرسند و ظاهرا ترجیح می دهند خودشان یک بار آن ها را امتحان و سپس درباره سفارش دوباره شان تصمیم گیری کنند.» وی افزود: این نوشیدنی ها از مواد عجیب و غریبی تشکیل نشده اند. به طور مثال، «نوای سحرآمیز» همان اسپرسو است و به کاپوچینو، «عشق لرزه» می گویند. «تلفن بی موقع» دمنوش بهار نارنج است و «من امشب خواستگار دارم» چای لیمو همراه با عسل است.
دمنوش «نمدنم چمه»!
یکی از کافه ها هم دست به ابتکاری جالب زده و سه دمنوش با اسامی عجیب برای مشتریانش آماده کرده است که ظاهرا هم بدون مشتری نیست! اسم این سه دمنوش که مشتری ها با خنده ای ملیح، آن ها را سفارش می دهند عبارت است از: دمنوش نمدنم چمه، وقتی بی حالم و وقتی غمگینم! قیمت این دمنوش ها هم از ۱۰ هزار تومان به بالاست و فروشنده ادعا می کند که یک نوشیدنی معمولی نیست و ترکیبی از چند چای گیاهی است که تاثیر زیادی برای رسیدن به آرامش دارد.
هولا هولا و کلداستاپ هم رسید!
در موردی دیگر به یکی از کافه کتاب های شهر رفتیم که باز هم با اسامی عجیب در منو مواجه شدیم. تعدادی از اسامی خیلی متفاوت بود و البته زیر آن ها مواد تشکیل دهنده را نوشته بودند که کامل نبود! «هولا هولا»، «کلد استاپ»، «اس پی بی» و دیگر اسامی که اصلا به یک اسم طبیعی در یک منو شباهت نداشتند. دو مورد از مواد تشکیل دهنده را نوشته و بقیه آن را با «و …» پر کرده بودند و زمانی هم که سوال کردیم، فقط گفتند این مواد بسته به میل مشتری متفاوت است! برای نمونه «اس پی بی» سفارش دادیم که میکسی غیر ماهرانه از چند میوه بود و طعم دلنشینی هم نداشت!
از صنعت خودرو تا کهکشان راه شیری!
در ادامه، اسامی محیرالعقولی که مدتی است در منوی رستوران ها و فست فود ها حسابی سر زبان ها افتاده، باعث شد به سراغ رستوران هایی برویم که از این اسامی استفاده می کنند و نظر مردم و مشتری ها را درباره این اسامی جویا شویم. این که «سانتافه برگر» در نقطه ای از دنیا نوعی خاص از برگر است و با گوشت یا مواد خاصی تهیه می شود را نگارنده نمی داند، اما نکته مهم این است که این نام در ایران، ما را به یاد یک ماشین کره ای می اندازد! بعد از خریدن متوجه می شوم که سانتافه برگر که در منوی یکی از فست فود های شهر گنجانده شده، مخلوطی از همه چیز است؛ یک ساندویچ حجیم و شلوغ. این که مورد اقبال چه تعداد از مردم قرار می گیرد، مهم است، اما این که سفارش دهنده برای دفعه اول نمی داند با چه ساندویچی مواجه می شود با اهمیت تر است. در منوی یک پیتزا فروشی نیز با «پیتزا خورشیدی» مواجه شدیم که برخلاف پیتزای سبزیجات، گوشت، مخلوط و … هیچ ایده ای از آن نداشتیم و بعد از سفارش هم با پیتزایی که به شکل خورشید طراحی شده بود، مواجه شدیم. پیتزایی که هیچ ویژگی خاصی به جز شباهت ظاهری اش با خورشید نداشت البته تقریبا همه پیتزاها، شبیه خورشید هستند، چون گردند!
غول های نیم متری!
به تازگی در شهر فست فود هایی که ساندویچ با ابعاد بزرگ به مردم عرضه می کنند زیاد شده و غول نیم متری هم در منوی یکی از همین مغازه ها وجود داشت. غولی که سه هات داگ و مقدار زیادی مواد غذایی دیگر را در خود جای داده بود و به خاطر قد ۵۰ سانتی اش شکل و شمایلی عجیب به خود گرفته بود. در منوی این غذاخوری ها انواع غول ها با مخلفات دیگر هم وجود دارد که در مقطع فعلی مورد اقبال قرار گرفته و جالب هستند و بسیاری برای تجربه این منو یا حتی بحث اقتصادی به این مغازه ها مراجعه می کنند.
میکس فرهاد مجیدی!
مدتی قبل منوی یک رستوران در فضای مجازی بسیار معروف شد. منویی که نه تنها از رنگ و لوگوی باشگاه استقلال استفاده کرده بود بلکه از نام بازیکنان و اسطوره های استقلالی هم برای تعدادی از غذاها، کمک گرفته بود. اتفاقی که در نگاه اول بانمک و خلاقانه است، اما شأن تاریخ سازانی همچون ناصر حجازی و بازیکنان و مربیانی، چون مهدی رحمتی، فرهاد مجیدی و علی منصوریان را هم پایین می آورد. قطعا هواداران استقلال از دیدن عکس های با کیفیت و بزرگ این افراد در محیط رستوران بیشتر لذت می برند تا سفارش دادن غذا هایی به نام «جوجه کباب ناصرخان»، «میکس فرهاد مجیدی»، «میکس داش علی منصوریان» و …. غذایی که کسی نمی داند چیست و اصلا با چه موادی تهیه می شود و هیچ توضیحی هم در منو داده نشده است.
منو هایی که تقریبا هیچ کدام قیمت ندارد
اگر اسامی عجیب و غریب را فراموش کنیم، بحران قیمت در چنین مواقعی قابل فراموشی نیست! تقریبا همه منو های عجیب و غریب بدون قیمت هستند و هیچ گمانی هم از قیمت احتمالی آن ها وجود ندارد و شما نمی دانید برای یک لیوان آب جوش و یک چای کیسه ای سبز که نامش در «انتظار گودو» ست، با چه عددی روبه رو می شوید؟ یا «دمنوش دلبر» تا چه اندازه با قیمتش «دل می برد!» بنابراین علاوه بر این که نمی دانیم چه چیزی سفارش داده ایم، نمی دانیم چقدر پول باید بابت سفارش پرداخت کنیم.
بیشتری ها مخالف و چند نفری هم موافق!
نظر مردم را بعد از دیدن چنین منو هایی و احتمالا امتحان کردن چنین غذا ها یا نوشیدنی هایی جویا شدیم همزمان که برای امتحان غذا هایی با اسامی عجیب و غریب به مکان های مختلف مراجعه کردیم، نظر مردم را نیز درباره منو جویا می شدیم و واکنش ها هم جالب بود. مردم در درجه اول قیمت داشتن منو برای شان اهمیت بیشتری دارد تا اسامی غذا! آن ها نظرشان بر این بود که از پرسیدن قیمت تک تک غذا ها هیچ خجالت و ابایی ندارند، اما وقتی منو قیمت داشته باشد، انتخاب اصولی تری خواهند داشت و به همین دلیل معمولا جا هایی را انتخاب می کنند که بدانند با چه قیمتی روبه رو می شوند.
خطر سفارش را نمی پذیریم!
اما درباره اسامی عجیب منو ها چند جوان که به یک فست فود آمده بودند، گفتند: «چند اسم مانند «کپلی برگر» با وجود عجیب بودن شان، مدتی است مصطلح شده و در بسیاری از منو ها وجود دارد و با این گونه اسامی که می دانیم چه مواد غذایی دارد، مشکلی نداریم، اما اسامی بداهه را که هیچ پیش فرضی به مشتری نمی دهد، اصلا دوست نداریم و هیچ وقت هم خطر سفارش شان را نمی پذیریم.» پدری هم که با دختر خردسالش به یک ساندویچی مراجعه کرده، در پاسخ به سوال ما درباره منو های عجیب و غریب می گوید: «همچنان ساندویچ مرغ یا جگر سفارش می دهم، حتی اگر اسامی شان عوض شود البته بعضی جا هایی که به تازگی رفته ام، اسم آن را عوض کرده اند! مثلا به جای مرغ زده بود، پرنده خوش خور!»
چرا از تجربه های جدید می ترسید؟
در این میان افرادی هم بودند که از اشتها و میل شان به غذا خوردن تعریف زیادی می کردند و می گفتند که بدون واهمه، اسامی عجیب را به شرط قیمت مناسب سفارش می دهند و برای میل به هیچ غذایی «نه» نمی گویند! خانمی که در حال انتخاب غذایی با اسم عجیب و غریب بود، می گوید: «چرا از تجربه های جدید می ترسید؟ خسته نشدید از بس پیتزا گوشت و قارچ و ساندویچ خوراک خوردید؟ به نظرم هم جالبه و هم هیجان انگیز. اصلا یکی از تفریح های من و چند نفر از دوستانم همین است که به سراغ کافی شاپ ها و رستوران هایی می رویم که منو های متفاوتی دارند تا امتحان شان کنیم.»
پاسخ رئیس اتحادیه آب میوه و کافی شاپ های مشهد به چند سوال درباره منو های عجیب و غریب تا امروز نام محصولات مورد بازرسی نبوده است
رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان و فروشندگان آب میوه، بستنی، فالوده و کافی شاپ های مشهد در پاسخ به این سوال که آیا نظارتی بر منو ها و اسامی عجیب آن ها وجود دارد، می گوید: «همکاران ما هفته ای یک بار به کافی شاپ ها و آب میوه فروشی ها مراجعه و بر کار آن ها نظارت می کنند که بیشتر درباره مجوزها، بی حجابی و استفاده نکردن از موارد ممنوع مانند «قلیان» و «سیگار» است، اما تا به حال نام محصولات مورد بازرسی نبوده و شکایتی هم در این باره نداشتیم. نام هایی مانند «موکا» یا «آیس پک» که جاافتاده و همه از آن استفاده می کنند، مشکلی ندارد، اما اسامی خیلی عجیب، منطقی نیست و در صورت دیدن اسامی عجیب تذکر لازم داده می شود.»
در این باره قانون خاصی نداریم
«سعید شریف زاده» با قبول این که بعضی از این اسامی گاهی جذاب و گاهی گیج کننده است، درباره وجود قانونی برای نام گذاری چنین محصولاتی می گوید: «در این باره قانون خاصی نداریم. البته به این معنی نیست که هیچ نظارتی هم نباشد، باید اسامی متعارف باشد. در یک اغذیه فروشی مشاهده کردم که در منو از اسامی فرنگی استفاده شده بود، اما با فونت کوچک تر توضیح داده بودند که مواد تشکیل دهنده این غذا ها چیست که این کار معقول و مورد تایید است.»
نرخ نامه های ما سخت گیرانه نیست!
رئیس اتحادیه کافی شاپ ها درباره این که بعضی فروشندگان برای اسامی عجیب، گاهی قیمت های عجیب هم تعیین می کنند، می گوید: «اگر شکایتی از قیمت این محصولات وصول شود، حتما کارشناسی می شود. نرخ نامه صنف ما در دسته بندی نرخ نامه های قطعی و سخت گیرانه نیست، در قانون آمده «بر اساس قیمت تمام شده و نظر متصدی» متاسفانه حتی اسم اتحادیه هم نیامده! اما ما توانستیم نظارت کنیم و اعلام کردیم هرچه را که می خواهید قیمت گذاری کنید، ابتدا در اتحادیه ثبت کنید و ما هم بر همین اساس جدولی با قیمت های متعارف تهیه کرده ایم و بسیار هم مهم است که نرخ در دید مشتری باشد.»
محصولات ابداعی را واقعیت سنجی می کنیم
ممکن است شما هم وقتی با اسمی عجیب در منوی رستورانی مواجه شده اید این توضیح را شنیده باشید که غذا ابداع خود ماست و به همین دلیل هم اسمی غیر متداول و جدید دارد. شریف زاده در این باره می گوید: «سال گذشته مغازه ای بر کیک خود قیمت زیادی گذاشته بود و مدعی هم بود که این کیک خاص است. مواد تهیه شده را توضیح داد و نمونه کیک هم کارشناسی و مشخص شد قیمت تمام شده کیک او بیشتر از حالت معمول و کیک اش هم خاص است که مجوز قیمتی بالاتر را گرفت. در بقیه موارد هم حتما باید اثبات کنند که محصول ابداع خودشان و قیمت تمام شده آن زیاد است. در ضمن گرانی به ضرر خود آن واحد صنفی است، زیرا مشتری دیگر به آن جا مراجعه نمی کند.»
