آیا فکر می کنید توان موتور خودروتان کم شده است؟ آیا نیروی موتور چهار سیلندر مانند نیروی یک موتور سه سیلندر به نظر می رسد؟ اگر این چنین است، حتماً در موتور اشکالی وجود دارد. پیش از این که موتورها کاربراتوری بودند، افت توان موتور بیشتر مربوط می شد به گرفتگی فیلتر بنزین ولی سیستم های سوخت رسانی امروزی پیچیده تر هستند و به همان نسبت تشخیص عیب در آن ها دشوارتر است.
البته، سیستم ورود هوا و سیستم اگزوز نیز پیچیده تر شده اند، به ویژه از اواخر دهه هفتاد میلادی که مبدل کاتالیستی نیز به تجهیزات استاندارد خودروها اضافه شده است. البته، قوانین قدیمی هنوز نقض نشده اند: هر خودرویی به سوختی نیاز دارد تا بسوزاند و به هوایی نیاز دارد تا نفس بکشد.برای این که به علت افت توان موتور پی ببرید، باید صبر داشته باشید، چون تشخیص عیب گاهی زمان بر است و ممکن است مکانیک با یک بار بررسی نتواند آن را تشخیص بدهد. در ادامه مطلب به چند نشانه و دلیل آشکار از کاهش توان موتور اشاره خواهیم کرد.
نشانه های افت توان و کاهش قدرت موتور خودرو
همانطور که می دانید موتورهای درون سوز برای تولید نیرو نیازمند چهار پارامتر هوا، سوخت، تراکم (فشرده سازی) و جرقه زنی هستند. با گذشت زمان بروز ایرادات مرتبط با هر یک از این پارامترها باعث ایجاد اختلال در کارکرد بهینه موتور شده و در نتیجه راندمان آن کاهش می یابد. شاید شما افت توان و شتاب خودرو خود را در اثر استفاده بلند مدت تجربه کرده باشید. این مساله به دلیل ساختار و اجزای متعدد موتورهای درون سوز علل متفاوتی می تواند داشته باشد. در ادامه نشانه های کم شدن قدرت موتور خودرو را بررسی می کنیم.
ماشین گاز میخورد ولی راه نمیرود؟
اگر وقتی پدال گاز را می فشارید، موتور نیروی بیشتری تولید نمی کند، علت این است که سیستم سوخت رسانی خوب کار نمی کند و سوخت لازم جهت شتاب گیری در اختیار موتور قرار نمی گیرد. در این صورت باید این موارد را چک کنید : کثیفی انژکتور، وجود نشتی در لوله های سوخت رسان، فیلتر بنزین کثیف یا پمپ بنزین از کار افتاده. همانطور که می دانید کار انژکتور این است که سوخت را درون سیلندر اسپری کند.سوخت اسپری شده در آن جا متراکم شده و با هوا مخلوط می گردد و پس از احتراق نیروی لازم را جهت عقب راندن پیستون تأمین می کند. لوله سوخت رسان، یک لوله معمولی و ساده است که سوخت را از باک به موتور می رساند. پمپ بنزین، نیروی لازم جهت این انتقال را تأمین می کند، کار فیلتر نیز این است که ناخالصی ها را از سوخت حذف کند.
اگر ابزارهای لازم را در اختیار داشته باشید، خودتان هم می توانید معایب سیستم سوخت را بر طرف کنید، ولی اگر مشکلات دیگری وجود داشته باشد، به تجهیزات بیشتری نیاز خواهید داشت. به هر حال، به یاد داشته باشید اگر ایرادهای سیستم سوخت رسانی را سرسری بگیرید، ممکن است دردسرهای بزرگی برایتان درست بشود. اطمینان حاصل کنید که عیب را خوب تشخیص داده اید و ابزارهای لازم جهت برطرف کردن عیوب را در اختیار دارید.
از اگزوز دود زیادی خارج می شود؟
اگر بنزین ناقص می سوزد یا دود زیادی از اگزوز خارج می شود، نشان دهنده این است که یا سوخت بیش از حد وارد موتور می شود یا شمع ها خوب جرقه نمی زنند که هر دو مورد می تواند باعث هدر رفتن نیروی موتور بشود. گفتنی است ناقص سوختن زمانی اتفاق می افتد که ترکیب بنزین و هوا در اتاقک احتراق به طور کامل آتش نمی گیرد و این احتراق در جای دیگری از سیستم روی می دهد.اگر نسبت ترکیب سوخت با هوا درست نباشد و یا یک ایراد برقی وجود داشته باشد، ممکن است چنین مشکلی به وجود بیاید. اگر سر شمع ها از روغن، دوده یا سایر مواد پوشیده شده باشد، بنزین ناقص می سوزد و دود سیاه از اگزوز خارج می شود. بروز این حالت می تواند به موتور آسیب برساند، بنابراین در اولین فرصت باید این ایراد را برطرف کنید.
خارج شدن دود سیاه از اگزوز می تواند نشانه این باشد که بنزین بیش از حد لازم با هوا ترکیب شده و نسبت ترکیب آن ها به هم خورده است. اگر از موتور بوی بسیار بدی به مشام می رسد نباید آن را حرکت بدهید و وقت آن است که آن را تا تعمیرگاه بکسل کنید. از طرفی، چنانچه سوخت ناقص بسوزد و دود سیاه هم از اگزوز خاج نشود، نشانه این است که بنزین کمتر از حد لازم با هوا مخلوط شده است.
ماشین هنگام توقف می لرزد؟
آیا وقتی پشت چراغ قرمز توقف کرده اید و موتور در جا کار می کند، لرزش زیادی دارد؟ آیا در اثر افت توان موتور، غربیلک فرمان یا قسمت های دیگر خودرو می لرزند؟ اگر این طور است نباید سیلندرها را به خاطر ناقص سوزاندن سوخت مقصر دانست و ممکن است ایرادهای دیگری وجود داشته باشد.از جمله این ایرادها می توان به اشکال در شروع حرکت، ضعیف شدن موتور هنگام درجا کار کردن (به ویژه هنگامی که کولر، چراغ ها یا گرمکن شیشه روشن باشد) و مصرف سوخت بالا اشاره کرد. اگر دوده سیستم اگزوز را خفه کرده باشد، ممکن است نتوانید با موفقیت معاینه فنی سالانه را پشت سر بگذارید.
معمولاً سه دلیل برای بد کار کردن موتور وجود دارد: جرقه نزدن شمع ها، تراکم بد یا ترکیب نامناسب بنزین با هوا. اگر شمع ها کثیف شده یا وایر آن ها معیوب شده باشد یا سر دلکو ترک خورده باشد، شمع ها خوب جرقه نمی زنند، در این حالت مخلوط بنزین و هوا وارد سیلندر می شود ولی پیش از این که احتراق صورت بگیرد از آن جا می گریزد و معمولاً از میان واشر سر اگزوز یا واشر سرسیلندری که نشتی داشته باشند خارج می شود.
اگر مخلوط بنزین و هوا آن قدر رقیق باشد که نتواند آتش بگیرد ممکن است انژکتور کثیف باشد، هوا نشت کند، پمپ بنزین ضعیف باشد، فیلتر بنزین گرفته باشد یا رگلاتور فشار کارش را به درستی انجام ندهد. گاهی اوقات نیز ممکن است مخلوط بنزین و هوا بیش از حد غلیظ باشد ولی در این صورت همه سیلندرها تحت تأثیر قرار می گیرند، نه فقط یک سیلندر. استفاده از اسکنر عیب یاب می تواند سیلندری را که خوب کار نمی کند تشخیص بدهد، ولی این فقط اولین قدم برای عیب یابی و برطرف کردن آن است.
ماشین در سر بالایی ها بیش از حد زور میزند؟
آیا خورویتان هنگام بالا رفت از سراشیبی بیش از حد زور می زند؟ اغلب این مشکل به گرفتگی فیلتر بنزین مربوط می شود. از آن جایی که کار فیلتر، گرفتن مواد زائد از بنزین است، خودش هم به تدریج کثیف می شود و پمپ بنزین باید شدیدتر کار کند تا بنزین مورد نیاز موتور را از میان فیلتر عبور بدهد.هنگامی که موتور به سوخت بیشتری نیاز دارد، مانند مواقعی که از سراشیبی تپه بالا می روید، ممکن است سوخت کافی به موتور نرسد تا کار به خوبی انجام شود. بهتر است در اولین فرصت فشار بنزین خودرو خودتان را چک کنید. تعویض فیلتر به تنهایی کفایت نمی کند، بهتر است ببینید چه چیزی مسیر را مسدود کرده است. ممکن است آلودگی های بنزین در باک رسوب کرده باشند.
چراغ چک ماشین روشن شده است؟
بسیاری از مشکلات مربوط به افت توان موتور، ممکن است از طریق روشن شدن چراغ چک نشان داده شوند. این مشکلات ممکن است به مبدل کاتالیستی، سنسور هوا، سنسور گاز O2 یا وایر شمع ها مربوط باشند. علاوه بر این موارد، اگر دریچه هوای موتور نیز معیوب باشد، افت موتور کاهش پیدا می کند.دریچه PVC بخشی از سیستم کنترل گازهای آلاینده است. وقتی این دریچه باز باشد هوای زیادی وارد موتور می شود و وقتی جرم و آلودگی آن را پر کند، موتور خاموش می شود. خوشبختانه، تمیز کردن یا تعویض این دریچه کار آسانی است. البته با دیاگ زدن بهتر می توان به ایرادها پی برد.
با همه این تفاسیر، اگر هیچ کدام از دلایلی که در بالا ذکر شدند دلیل اصلی افت توان موتور شما نیستند، بهتر است مبدل کاتالیستی را بازرسی کنید. با این که مبدل های کاتالیستی معمولاً به گونه ای طراحی می شوند که تا پایان عمر خودرو بتوانند کار کنند، ولی گاهی اوقات ممکن است از کار بیفتند. از کار افتادن مبدل نیز باعث می شود گازها خوب از اگزوز خارج نشوند و موتور خاموش بشود.
کاهش قدرت موتور خودرو و دلایل متفاوتی که می تواند داشته باشد
ممکن است پس از سال ها تجربه رانندگی با خودرو ، کاهش قدرت موتور خودرو خود را احساس کرده باشید. این کاهش قدرت برای کسانی که مدت ها رانندگی کرده اند کاملا مشخص و واضح است.شاید شما افت توان و شتاب خودرو خود را در اثر استفاده بلند مدت تجربه کرده باشید. این مساله به دلیل ساختار و اجزای متعدد موتورهای درون سوز علل متفاوتی می تواند داشته باشد.ما در زیر به بررسی چند دلیل برای این اتفاق پرداخته ایم.
1. فیلتر هوا
پیشگیری از آسیب رسیدن به قطعات موتور در اثر ورود آلودگی های هوای محیط به درون آن و در نتیجه بالا بردن عمر مفید موتور و قطعات و اجزای مختلف از نقش فیلتر خودرو می باشد.فیلتر هوا یکی از ساده ترین عواملی اســت کــه در صورت کثیف شدن، مي تواند تاثیری منفی در کارکرد بهینه موتور داشته باشد.اگر این قطعه پر از ذرات گرد و غبار شود، در فرایند تنفس موتور اختلال ایجاد شده و برای دستیابی به هوای بیشتر موتور به تکاپو مي افتد. بنابراین اگر احساس کردید موتور اتومبیلتان چندان سرحال نیست، مي توانید در گام اول فیلتر هوا را کنترل کنید.
2. شل شدن سیم گاز
سیم گاز دیگر عاملی اســت کــه اگر شل شود، موتور نخواهد توانست تنفس مناسبی داشته باشد. از عوامل کاهش قدرت موتور خودرو به شل شدن سیم گار می توان اشاره کرد. با شل شدن سیم گاز، دریچه ورود هوا به طور کامل باز نمي شود کــه در این حالت طبیعتا هوای کافی به درون سیلندر راه نیافته و انفجار قدرتمندی حاصل نخواهد شد.چک کردن سیم گاز و محکم کردن آن در صورت نیاز مي تواند در برطرف کردن مشکل افت توان موتور کاملا موثر باشد.
3. کثیفی یا مسدود شدن مبدل کاتالیست
همانگونه کــه هوای ورودی به درون موتور باید به راحتی جریان داشته باشد، گازهای حاصله بعد از احتراق نیز باید بدون مشکل خاصی مسیر موتور تا دهانه اگزوز را پیموده و به بیرون هدایت شوند.مبدل کاتالیست یکی از اجزایی اســت کــه در مسیر گازهای خروجی قرار داشته و این احتمال وجود دارد کــه به مرور به دلیل جمع شدن ذرات و جرم، سدی در مسیر خروجی گازها ایجاد کند.
4. خرابی انباره اگزوز
مشکل خرابی یا انسداد برای انباره اگزوز یا همان صدا خفه کن (Muffler) نیز کــه در بخش انتهایی سیستم اگزوز قرار دارد، ممکن اســت بیفتد. این قطعه پس از مدتی دچار فرسودگی شده یا به خاطر تجمع ذرات ریز کارایی بهینه خود را از دست مي دهد.در این صورت خروج گازها از اگزوز با مشکل مواجه شده و در دم و بازدم موتور خلل بوجود خواهد آمد. روشن اســت کــه کاهش راندمان یکی از نتایج این مساله خواهد بود.
5. اختلال در عملکرد انژکتور
انژکتور یکی از قطعاتی اســت کــه اگر چه وظیفه ای نسبتا ساده دارد، اما اختلال در کار آن مي تواند تا حد زیادی کارایی موتور را پایین بیاورد.دهانه این قطعه به مرور زمان دچار کثیفی یا گرفتگی مي شود، این مساله ممکن اســت باعث تزریق سوخت کم و در نتیجه شکل گیری مخلوطی نامتوازن از سوخت و هوا در درون سیلندر گردد. چنانچه این اتفاق بیفتد، قدرت انفجار بوجود آمده نسبت به قبل افت خواهد کرد.
6. ناتوانی پمپ بنزین در تامين سوخت کافی
پمپ بنزین دیگر قطعه ای اســت کــه نقشی کلیدی در سوخت رسانی ایفا مي کند. همانند بیشتر قطعات، پمپ بنزین نیز در بلند مدت دچار فرسودگی شده و در برخی مواقع نمي تواند سوخت مورد نیاز موتور را به خوبی تامين کند.این موضوع بخصوص در دورهای بالاتر بیشتر نمود پیدا کرده و زمانی کــه موتور مثلا در مسیرهای سربالا تحت فشار قرار مي گیرد، افت توان محسوس تر مي شود.
7. فرسودگی و خرابی رینگ پیستون
یکی از مشکلات مرحله تراکم مي تواند به فرسودگی رینگ های پیستون و عملکرد نامناسب آنها مربوط باشد. این رینگ ها وظایف مختلفی دارند کــه یکی از مهمترین آنها حفظ تراکم در بالای پیستون اســت.در صورتی کــه رینگ های مذکور دچار خوردگی یا فرسایش شوند، مخلوط سوخت و هوا در مرحله تراکم از طریق منافذ موجود به پایین سیلندر راه یافته و از ميزان آن کاســته خواهد شد. روشن اســت کــه در این حالت انفجار بهینه ای ایجاد نمي شود.ناگفته نماند خرابی رینگ پیستون نیازمند باز شدن کامل موتور بوده و باید هزینه و زمان نسبتا زیادی برای تعویض آن صرف شود. برای جلوگیری از خرابی رینگ پیستون، اســتفاده از روغن مناسب و تعویض روغن در زمان های مقرر یکی از نکاتی اســت کــه همواره باید مورد توجه قرار گیرد.
8. فرسودگی و خرابی سوپاپ ها
وجود خوردگی و ذرات اضافی بر روی سوپاپ ها – مخصوصا سوپاپ ورودی – عامل دیگری اســت کــه در مرحله تراکم مشکل ساز مي شود. در این حالت سوپاپ ها به خوبی بر روی مجاری ورودی و خروجی ننشسته و نمي توانند درزبندی مناسبی بین این مجراها و فضای داخل سیلندر داشته باشند.در شرایط این چنینی، بالا آمدن پیستون بخشی از مخلوط سوخت و هوا را به مجاری مکش یا تخلیه رانده و جرقه شمع انفجار ضعیف تری را ایجاد مي کند کــه افت توان موتور یکی از مهم ترین نتایج آن اســت.
9. خرابی شمع ها
شمع ها به دلیل قرار گرفتن در معرض ترکیبات وارد شده به داخل سیلندر و همچنین کار در حرارت بالا، نیازمند مراقبت و بازبینی مداوم هستند. این قطعه عمر محدودی داشته و بعد از مسافت های معین کــه در دفترچه خودرو ذکر شده، باید تعویض شود.شمع معیوب بخاطر جرقه زنی ضعیف، انفجارهای خفیف تری تولید مي کند کــه این امر هم به نوبه خود کاهش قدرت موتور را به دنبال دارد.
10. ناک زدن موتور
ناک زدن موتور دیگر عاملی اســت کــه تا حدودی با نقص در جرقه زنی ارتباط دارد. وقتی مخلوط سوخت و هوای وارد شده به داخل سیلندر زودتر از جرقه شمع مشتعل گردد، از این اصطلاح اســتفاده مي شود.این امر زمانی رخ مي دهد کــه دمای پیستون یا دیواره سیلندر بیش از حد بالا رفته و حرارت ناشی از آن مخلوط سوخت و هوا را منفجر مي کند. گفتنی اســت گاه ذرات ته نشین شده بر روی پیستون یا دیواره سیلندر عامل اصلی ناک زدن موتور هستند. در این حالت به نوعی زمان بندی موتور به هم ریخته و برای رفع آن موتور باید توسط یک مکانیک زبده بازبینی شود.
علائم و نشانه های جوش آوردن موتور خودرو
