پرکنی یک نوع بیماری شایع در طوطی سانان مخصوصا کاسکوها و کاکادوها محسوب می شود. این بیماری میتواند علت های پیچیده و سختی مثل استرس ، تغییر ناگهانی محیط یا صاحب یا تغذیه و... ، انگل ، نداشتن جفت ، دلتنگی و صدها دلیل دیگر داشته باشد. بیماری پرکنی یک نوع افسردگی حساب می شود که باید علت آن را فهمید و با برطرف کردن علت از پرکنی جلوگیری کرد.
تفاوت پرکنی و پر جوی
عبارت پر کنی(Feather Plucking) به حالتی گفته میشود که پر به صورت کامل از غلاف خود بیرون کشیده شود.معمولا این حالت معمول ترین نوع اختلال آسیب رسانی به پرهاست.در بعضی از موارد پرنده شروع به جویدن پرهای خود میکند به صورتی که پر از غلاف خارج نمیشود و نی پر در جای خود باقی میماند.به این حالت پر جوی (Feather Chewing) گفته میشود.درمان پر جوی معمولا سخت تر از پرکنی است.پری که از ریشه و غلاف خارج میشود بلافاصله شروع به رشد مجدد میکند ولی پر جویده شده تا زمانی که پرنده به صورت طبیعی به دوران پر ریزی یا لک نرود باقی خواهد ماند.
اگر پروسه آسیب رساندن به پرها توسط پرنده ادامه پیدا کند فولیکول های پر پرنده آسیب خواهند دید و ناحیه آسیب دیده تا آخر عمر بدون پر باقی خواهد ماند.در این حالت پرنده شروع به از بین بردن بافت نرم سینه و پاها و پشت خود میکند که نتیجه آن به وجود آمدن زخم رو خونریزی در بدن پرنده است.زخم های ایجاد شده در بدن طوطی به دلیل استمرار طوطی در خود زنی هیچ گاه بهبود نخواهد یافت و روز به روز وسیع تر و محل رشد و پرورش انواع عفونت های باکتریایی و قارچی خواهد شد.این روند معمولا تا زمان مرگ طوطی در اثر عفونت و خونریزی ادامه خواهد داشت.
علل و درمان ایجاد بیماری پرکنی در کاسکو، کاکادو، شاه طوطی و …
یکی از مهمترین بیماری های پرندگان خانگی (طوطی سانان) بیماری پرکنی یا پرخوره می باشد. براساس دلایل متعددی پرنده شروع به کندن پرهای خود که بیشتر علل روانی دخیل است می کند. بعضی کاسکوها آنقدر پرهای خود را می کنند که کاملاً لخت می شوند و حتی در مواقعی پوست بدن خودر ا هم می کنند و به تدریج باعث عفونت و مرگ خود می شوند.
پرکنی در واقع یک بیماری نیست.....یک علامت است.دلایل زیاد و متفاوتی برای پرکنی طوطی وجود دارد. پیدا کردن دلیل اصلی این اختلال کلید درمان احتمالی پرکنی پرنده شماست.اختلال پرکنی تقریبا در تمام خانواده بزرگ طوطی ها گزارش شده است.در این بین طوطی خاکستری آفریقایی کنگو یا کاسکو و خانواده ککاتو ها به دلیل هوش بالا و فهم و احساسات قوی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده اند.دلایل متعددی در این بیماری روانی پرندگان نقش دارد که ما در این مبحث به چند دلیل اصلی می پردازیم:
استراحت و تنهایی طوطی
طوطی سانان نیاز به حدود ۱۲ ساعت استراحت در شبانه روز دارند که یا باید در اتاق تاریک و یا توسط پارچه قفس آنها پوشیده شود. بعضی افراد به اشتباه شب ها بالای قفس پرنده چراغ خواب روشن می کنند که این کار بیشتر باعث اختلال روانی پرنده می شود. آن دسته از کاسکو ها و طوطینی که در کنار انسان هازندگی می کنند با گذشت زمان به صاحب خود وابستگی شدیدی پیدا می کنند .اختصاص ندادنزمان کافی و عدم توجه به این پرندگان از سوی صاحب و نگهدارنده آن ها می تواند سبب عارضه پرکنی شود .
فعالیت جنسی سرکوب شده
همانطور که ما انسان ها نیاز به همدم داریم حیوانات هم مثل ما میباشند. یکی از دلایل کندن پر پرنده های منقار کج نبود جنس مخالف در کنار خود است. طوطی هایی که بدون جفت بمانند و هم دمی نداشته باشند احتمال کندن پر آن ها زیاد است. نداشتن جفت یکی از عوامل مهم کندن پر در کاسکو و یا عروس هلندی است.
تلویزیون عامل افسردگی طوطی
یکی دیگر از دلایل افسردگی طوطی سانان می باشد. چون کاسکو به امواج رادیویی مخصوصاً تلویزیون حساس می باشد و باعث عصبی شدن پرنده می شود. بعضی افراد به اشتباه پرنده را جلوی تلویزیون می گذارند تا سرگرم شود که این کار برای پرنده مضر است حتی در نزدیکی پرنده بهتر است با موبایل نیز صحبت نشود.
تغذیه طوطی
طی آماری که صورت گرفته، بیشتر پرندگان خانگی سوء تغذیه دارند که کمبود مواد مغذی سبب پرکنی پرنده می شود. غذای طوطی سانان یا باید به طور آماده و بسته بندی از پت شاپ خریداری شود و یا شامل انواع مغزها مانند گردو، بادام، پسته و … و همچنین انواع میوه بخصوص سیب، موزه، پرتقال، خیار و سبزیجات: کاهو، جعفری، ….. و برنج پخته و تخم مرغ باشد و حتماً هفته ای یک بار ویتامین تحت نظر دکتر دامپزشک دریافت کند. اگر در طوطی سانان فقط تخمه استفاده شود، پرنده مستعد بیماری هایی چون سوء تغذیه، پوکی استخوان، کبد چرب، پلک نیمه باز و … می شود.
انگل های خارجی در طوطی
بعضی انگل های خارجی مانند کک، شپش و … باعث خارش حیوان شده و حیوان را عصبی می کنند و سبب پرکنی حیوان می شوند. جلوگیری از این امر پرنده باید هرچند ماه یکبار توسط دکتر دامپزشک چکاپ شود. این مشکل را میتوان با داروهایی که دامپزشک تجویز میکند از بین برد و در صورت درمان نکردن به موقع باعث پر کنی این پرنده می شود.
بی توجهی به طوطی
طوطی سانان حیواناتی عاطفی بوده و حافظه قوی دارند اگر صاحب حیوان به پرنده اش بی توجهی یا کم محلی کند، پرنده واکنش داده و افسرده می شود و یا اگر پرنده را اذیت کند پرنده تا مدت ها فراموش نمی کند، برای سرگرمی می توان از اسباب بازی های مخصوص پرندگان استفاده کرد و یا از وسایل چوبی یا میوه درخت کاج بهره برد و همچنین در قفس از آینه نباید استفاده کرد.
کمبود اشتغال و سرگرمی
زات طوطی هایی مثل عروس هلندی شیطون و بازیگوش میباشد طوطی ها اکثر روز را در کند و کاو و اشتغال به سر میبرند. و عدم تحرک باعث پرکنی عروس و دیگر پرندگان میشود که ممکن است به دلایلی مانند قرار گرفتن طوطی در قفس کوچک در زمان زیاد و یا ادم وجود وسایل بازی باعث کمبود اشتغال میشود و در تنیجه طوطی ما کندن پر را شروع میکند.
مکان نگهداری طوطی
در منزل بهتر است مکان نگهداری پرنده یک متر بالاتر از سطح زمین و همچنین در گوشه ای از منزل یا کنار دیوار باشد. در این صورت حیوان احساس امنیت بیشتری می کند. دلایل متعدد دیگری نیز در پرکنی کاسکو مؤثر است که در مقاله های آینده توضیح داده می شود. در شرایطی نیز حیوان باید تحت درمان دارویی زیر نظر دامپزشک به مدت چند ماه قرار بگیرد که از داروهای ضدافسردگی و آرام بخش استفاده می شود. خاطرنشان می شود پرکنی طوطی سانان مخصوصاً کاسکو نیاز به درمانی طولانی مدت و صرف وقت زیادی دارد پس باتوجه به این نکاتی که گفته شد ما تا حدودی می توانیم از این بیماری جلوگیری کنیم.
درمان بیماری پرکنی
درمان اختلال پرکنی کاریست دشوار و نیازمند صبر و حوصله فراوان.در اولین قدم طوطی پرکن رو نزد به یک دامپزشک مجرب ببرید تا از سلامت جسمی پرنده اطمینان حاصل کنید.قدم بعدی اصلاح رژیم غذایی پرنده است.متاسفانه رژیم غذایی اکثر طوطی های خانگی تا ۹۰% تخمه آفتاب گردانه!!!در بعضی موارد طوطی علاوه بر تخمه آفتاب گردان روزانه تعداد زیادی پسته و مغذ گردو بادام و سایر دانه های چرب مصرف میکند.پرنده های خانگی نه پرواز میکنند و نه تحرکی برای سوختن چربی و کالری اضافه دارند.بنا بر این باید رژیم غذایی متعادل با چربی بسیار پایین داشته باشند.بهترین رژیم غذایی برای طوطی سبزیجات و جوانه حبوبات و میوه هایی نظیر پرتقال و سیب و .... است.
بعضی از راه های رایج درمان بیماری پرکنی
استفاده از داروهای آرامبخش (تشخیص داروی مناسب و مقدار مصرف آن باید توسط دامپزشک تجویز شود) .
استفاده از اسپری های تلخ کننده پرهای پرنده.
استفاده از گردنبند الیزابت: مخروط یا طوقی از جنس پلاستیک که به دور گردن پرنده می افتد و مانع رسیدن نوک به بدن می شود.
شلوغ کردن و تنها نگذاشتن پرنده در هیچ شرایطی.استفاده از اسباب بازیهای زیبا و کارآمد که طوطی به آنها علاقه داشته باشد ( جهت سرگرم کردن طوطی)آزاد کردن پرنده در محیط بزرگ تر مانند پاسیویی که درخت و گیاه در آن باشد.
همنشین کردن پرنده با همنوعان یا یک جفت (می توانید یک طوطی دیگر را دست کم برای امتحان برای مدتی به خانه بیاورید این احتمال هست که طوطی شما با او سرگرم شود و دست از پرکنی بردارد. اگر هم جواب نداد باز طوطی دیگری را جایگزین کنید. احتمالا توجه طوطی اصلی که شما انرا دوست دارید به شما کم خواهد شد و با طوطی جدید سرگرم می شود)قرار دادن قفس پرنده در جایی که احساس امنیت کند اما دور از اعضای خانواده نیز نباشد.
طوطی ها در طبیعت به صورت گروهی و اجتماعی زندگی میکنند.خودخواهی انسان این پرنده های زیبا را به منازل و فقس های فلزی منتقل میکند.حداقل کاری که میتوانیم برای این پرنده های مهربان و زیبا انجام بدهیم توجه فراوان و فراهم کردن حداقل نیاز های زندگیشان است .فراموش نکنیم که این ما هستیم که طوطی را بر خلاف میلش به اسارت در آورده ایم...پس وظیفه ماست که مثل یک بچه کوچک از آن نگهداری کنیم.
چگونه گربه جدید را وارد خانه کرده و با گربه قبلی دوست کنیم؟
6 ماه پیش