بی اختیار وقتی با فرزندان صحبت می کنیم از جمله های دستوری استفاده می کنیم:
- تکالیفتو تموم کن.
- این قدر با موبایل بازی نکن.
- به جای تلویزیون برو سر دست و مشقت.
و هزاران جمله دیگر که فقط آن ها را می رنجانیم، به لجبازی وامی داریم و بلوغ فکری و احساس مسئولیت شان را به تعویق می اندازیم. بماند که صمیمیت بین خودمان و آن ها را که با بزرگ شدن شان باید بیشتر باشد هم نابود می کنیم و فاصله مان با آن ها درست مثل بزرگ شدن شان روز به روز بیشتر می شود.
مشکل ما با درک دنیای پسرها چیست؟
ویندی موگل Wendy Mogel روان شناسی با ۳۵ سال سابقه کار می گوید والدین مراجعه کننده به او هر چند در دهه اخیر شامل دختران هم می شود ولی بیشتر به دلیل مشکلاتی که با فرزندان پسر خود و درک دنیای پسرها داشته اند و دارند تقریبا از مراجعه کنندگان همیشگی او هستند. بیشتر این جمله ها را از والدین می شنویم :
- پسرمان ترسناک شده است
- بی ادبی می کند
- همیشه طلبکار است
- حرف گوش نمی کند
- مدام روی خواسته خود تاکید می کند.
- حتی بعضی از والدین می گویند پسران ما – که معمولا بین ۷ تا ۱۱ سال سن دارند از ما می خواهند وقتی دارد حمام می کند در حمام بمانیم تا مبادا کسی بیاید و او را بکشد.
- یا می گوید باید با من در رختخواب بخوابی تا خوابم ببرد.
- حتی بعضی از والدین می گویند نه تنها با درس که با رفتار پسرها همه جوره مشکل داریم.
خیلی این جمله ها را شنیده ایم : پسر است دیگر. پسرها این طوری هستند. دکتر موگل می گوید آن قدر این جمله ها را به صورت مکرر از والدین مختلف شنیده ام که احساس می کنم یک فیلم را چندین بار است تماشا می کنم. در حالی که والدین از بچه ها شکایت می کنند، بعضی از معلم ها اعتقاد دارند آنها فوق العاده اند. چه شده که دل نگرانی شدید والدین که پیش از این بیشتر در مورد تربیت دخترها و مراقبت از آن ها بود حالا به پسرها هم کشیده شده و بیشتر خانواده ها امروزه بیش از پیش با پسرها مشکل دارند. پسرهایی که در جامعه جذاب و دوست داشتنی هستند ولی در خانه ترسناک و آزاردهنده.
چه دلایلی برای درک نکردن پسرها وجود دارد؟
اول این که برنامه تحصیلی مدرسه مشخص است و زمانی شروع و زمانی تمام می شود. در صورتی که رشد مغزی و فکری انسان باید تا آخرین لحظه عمر ادامه پیدا کند. علم ثابت کرده است که دختران مهارت های صحبت کردن، خواندن و ارتباطات اجتماعی را زودتر از پسران می آموزند. به همین دلیل برقراری ارتباط برایشان راحت تر از پسرها است. پس پسرها در زمینه برقراری ارتباط از طریق مکالمه با دخترها تفاوت دارند.
نکته دیگر این است که در مدرسه با پسرها بیشتر مثل سربازان برخورد می شود. همیشه به آنان گفته می شود مردان گریه نمی کنند. در نتیجه آن ها یاد می گیرند اشک ها و ناراحتی های خود را پنهان کنند و تودار شوند.
نکته سوم این که بعد از مدرسه هم مرتب از آن ها خواسته می شود تا نقش بزرگسالان را بازی کنند. کلاس های آموزشی مختلف بروند تا در آینده موفق تر باشند، ورزش کنند و البته بعد از رسیدن به خانه خوب درس بخوانند. چون در آینده باید بتوانند خانواده ای را اداره کنند.
این همه فشار پسران را به واکنش های اعتصاب به طریق خودشان، گوش ندادن به حرف های والدین و حتی رفتارهای تخریب کننده وا می دارد. همان جا که حتی گاهی گروه های اغتشاش گر و خلافکار برای خود راه می اندازند که شما از تعجب شاخ در می آورید. ولی همان پسربچه از شما می خواهد در اتاقش بمانید تا خوابش برود. در واقع والدین خود را مثل یک دربان می بیند که از ابتدا تا انتها باید با او همراه باشد.
ترس، اضطراب، احساسات و تصورات شان به جای انرژی های بیرونی در درون شان چنان غلیان می کند که گاهی از این انرژی علیه خود و خانواده شان استفاده می کند. در نتیجه به جای آرامش در خانواده، محیط خانه به صحنه جنگ تبدیل می شود.
چگونه با پسرها تعامل داشته باشیم؟
دکتر موگل می گوید همیشه اولین سوال من از والدینی که به مطبم مراجعه می کنند این است: «درصد ارتباط خودتان را با پسرتان با درصد در زمینه های تذکر دادن، غر زدن، آزاردهنده ، داد و فریاد و مجازات درجه بندی کنید. ۹۰ درصد، ۱۰۰ درصد ؟ چیزی که می دانم این اعداد درست نیست. چون این را خوب می دانم این مردان جوان بیمار روانی نیستند. فقط می خواهم میزان تعامل والدین با پسر جوان خانواده را بسنجم. او قویا اعتقاد دارد خانواده ها بلد نیستند چگونه با پسران تا کنند. به نظر من خانواده ها قبل از هر درمانی باید یاد بگیرند چگونه با پسر جوان صحبت کنند.»
برای درک دنیای پسرها همدل و همراه باشید
پسرها دوست دارند خود را به دنیا نشان دهند. اطلاعات زیادی در مورد موضوع مورد علاقه شان جمع آوری می کنند. اگر پسر شما بگوید مامان می دانی ۴۰۰ نوع مار در دنیا وجود دارد یا بزرگترین مار دنیا رنگ سفید دارد یا هر سال کوسه ها ۱۰ آدم را می خورند، یا می دونستی لاک پشت ها گوش ندارند، تعجب نکنید. این ها برای او هیجان انگیز هستند. پس شما هم باید با علاقه به حرف های او گوش کنید و هیجان خود را نشان دهید. با یک جمله ساده مثل : چه جالب. یا آفرین عجب اطلاعاتی. یا چه خوب که این ها رو هم به من یاد دادی. در واقع شما با تاکتیک این که این مطالب را نمی دانید و نشان دادن علاقمندی تان به موضوعی که او در موردش اطلاعات جمع کرده است، می توانید به دنیای او نزدیک و صمیمی شوید. حتی سعی کنید پرسش هایی از او بپرسید تا به جزییات اطلاعاتش را بیان کند. به این ترتیب حتی او را وادار می کنید به مطالعه و تحقیق بیاورد. چرا که می بیند شما برای اطلاعاتی که دارد و گفت و گویی که با شما برقرار کرده است ارزش قائل هستید. با این روش حتی او را به طور مستقیم تشویق به درس خواندن می کنید.
کمکش کنید گاهی کانال را عوض کند
احتمالا ۵۰ بار در باره دایناسورها از او داستان هایی شنیده اید، موضوعی که بزرگسالان معمولا به آن علاقه ای نشان نمی دهند ولی عشق پسربچه ها است. وقتی در مورد مطلبی مثل دایناسورها صحبت می کند با نشان دادن کنجکاوی خود و حتی کشاندن بحث به موزه های تاریخ طبیعی، آکواریوم ها و باغ وحش و دیدار از آن ها ارتباط بیشتری با او برقرار کنید و وارد دنیای پسرها شوید.
چگونه با او مکالمه کنیم؟
هر کجا هستید حتی در اتومبیل، مترو یا تاکسی، ایستگاه اتوبوس اجازه بدهید صحبت کند. پسرها بیشتر ترجیح می دهند وقتی در کنارتان هستند صحبت کنند و نه به صورت رو در رو. با دقت به حرف هایش گوش کنید، گاهی از او سوال هایی بپرسید و ذهن شان را به سوی آموزش و مطالعه بیشتر بکشانید. حتی گاهی به او بگویید در هر موردی که دوست دارد برایتان بنویسد. پسرها ترجیح می دهند مشکلاتشان را به جای آن که بگویند روی تکه ای کاغذ نوشته و از زیر در اتاق خواب تان رد کنند تا به دست شما برسد. گاهی شما برای او یادداشت بنویسید و روی میز یا کنار بالش او بگذارید. به این ترتیب به او یاد می دهید که ارتباط گرفتن فقط صحبت کردن نیست که معمولا پسرها مثل دخترها در آن حرفه ای نمی شوند.
در یادداشت های تان اگر می خواهید به مشکل یا خطایی که از او دیده اید اشاره کنید، از کلمات انتزاعی کلی مثل نامناسب، مخرب و موفقیت دوری کنید. بخصوص موقع صحبت کردن به هیچ وجه از این واژه ها استفاده نکنید.
وقتی با آن ها صحبت می کنید تن صدای تان آرام، گفته های تان ساده و رسا باشد. تکرار را فراموش نکنید. در مورد پسرها گاهی لازم است مرحله به مرحله پیش برویم و هر باز بخشی از مطلب را به او بگوییم تا نکته اصلی را بفهمد.
به او احترام بگذارید و گرامی اش بدارید
به پسرتان با قدردانی های ساده، و گاهی تحمل رفتارشان احترام بگذارید. او می تواند شما را در سفر هیجان انگیز کشف وجود خودتان و کامل کردن شخصیت تان یاری دهد و البته همسفر خوبی باشد در صورتی که به شما اعتماد کند. کافی است زمان بگذارید، کمی صبور باشید و بخواهید که دنیای او را بفهمید و خودتان هم شخصیت کامل تری داشته باشید.
مسئولیت تربیت اطفال و فرزندان بر عهده کیست؟
