به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از همشهری آنلاین، در کنار این دو نگاه، بررسی ها نشان می دهد برخی عوامل بنیادین و انتظارات، زمینه ساز تغییر مسیر قیمت ها شده اند. از نگاه کارشناسان، سیاست گذار باید با بهره گیری از ابزار مناسب به دنبال ثبات و کنترل نوسان دلار باشد.
براساس صحبت های تحلیلگران، رشد قیمت دلار و سکه در دو روز اخیر را می توان از دو زاویه مختلف تحلیل کرد؛ عوامل کلان اقتصادی و متغیرهای انتظاری. به عنوان مثال، کارشناسان اعتقاد دارند، میزان رشد نقدینگی سرعت زیادی پیدا کرده و زمانی که نقدینگی گسترش زیادی پیدا می کند، طبیعی است که تقاضا رشد کند. در آن سو، در سمت و سوی انتظارات، دولت در آمریکا در ماه های آتی تغییر خواهد کرد ولی تحریم ها همچنان باقی است و تجربه طولانی شدن برداشتن تحریم ها در دوره قبل تا حدی بر انتظارات بازار اثرگذار بوده است.
همچنین دیروز نوسان گیران ارز و سکه مانور زیادی روی کاهش رای های الکترال بایدن انجام دادند. آنها این موضوع را برجسته می کردند که ممکن است شکایت ترامپ به جایی برسد. از سوی دیگر، آنها روی این خبر هم بسیار تاکید کردند که ممکن است ترامپ در ماه های آخر دولت خود تحریم های بسیار بیشتری را علیه ایران اعمال کند که کار را برای دولت بایدن برای برداشتن تحریم ها دشوارتر کند.
عده ای هم عنوان می کردند که بانک مرکزی رقم مشخصی را برای کف قیمت در نظر گرفته و بازار با برخورد به آن در مسیر صعودی قرار گرفته و روند نزولی متوقف شده است. در واقع این گروه باور دارند، بانک مرکزی به عنوان خریدار وارد بازار شده است و قیمت ها به همین دلیل بالا آمده اند. با این حال، بانک مرکزی تحلیل این عده را رد و عنوان کرد که این نهاد کف مشخصی را برای قیمت دلار در نظر ندارد. همچنین تاکید کرد که دلار در بازار متشکل و سامانه نیما با ارقام بسیار پایین تری نسبت به بازار آزاد در حال معامله است، امری که از نگاه بانک مرکزی به معنای پشتوانه کمتر نرخ های بازار بود.
عامل نقدینگی و نرخ سود
بر اساس آمارها، نقدینگی در ایران در سال ۹۹ با سرعت بیشتری رشد کرده است. زمانی که سرعت رشد نقدینگی زیاد می شود، تقاضا قدرت بیشتری پیدا می کند و می تواند بازارهای مالی را دچار نوسان کند. در کنار این، در شرایط کنونی با توجه به بالا بودن نرخ تورم، نرخ بهره واقعی منفی است و در نتیجه مهارگری هم برای نقدینگی ایجاد شده به شکل مشخص وجود ندارد. سیاست گذار می تواند با بالا بردن نرخ سود یا انتشار اوراق، نقدینگی را به سمت خود جلب کند. در شرایط فعلی که بازار سهام نزولی است و نرخ سود واقعی هم منفی است، بازارهای ارز و سکه و سایر کالاها بیشتر مقصد نقدینگی تولید شده می توانند باشند و قیمت ها را جابه جا کنند. اگر بانک مرکزی سیاست های انقباضی بیشتری را در پیش بگیرد، سرعت رشد نقدینگی کاهش پیدا خواهد کرد و این مساله می تواند به کاهش التهاب بازارها منجر شود.
تاثیر انتظارات بر قیمت دلار
بازار تصور می کند که در میان مدت اتفاقات مثبتی برای اقتصاد ایران می تواند رخ دهد. با این حال تا ۷۰ روز آینده ترامپ در کاخ سفید است. برخی فعالان با توجه به این موضوع باور دارند که انتظارات کوتاه مدت همچنان در هراس از دولت فعلی آمریکا قرار دارد. در کنار این، بازار به طور ملموس اثر تحریم ها را احساس می کند و هنوز به این باور نرسیده که تحریم ها به زودی برداشته خواهند شد.
گروهی از فعالان عنوان می کنند، دولت آمریکا تغییر خواهد کرد و احتمال پایان فشار حداکثری نیز وجود دارد. با این حال، فعالان عنوان می کنند که مشخص نیست ایران به تغییر دولت آمریکا واکنش مثبتی داشته باشد و به راحتی به دنبال مذاکره با دولت جدید آن کشور باشد. بازار یک سیگنال از خارج در مورد پایان فشار حداکثری دریافت کرده و می تواند در انتظار یک واکنش مثبت از داخل کشور باشد. به گفته برخی فعالان، بازار براساس صحبت های کنونی، چنین استنباطی ندارد که قرار است به سرعت تغییری در روابط ایران و آمریکا رخ دهد.
البته نوسان گیران هم در روزهای یکشنبه و دوشنبه جو زیادی پیرامون برخی اخبار سیاسی ایجاد کردند. به عنوان مثال، آنها بارها و بارها این خبر را منتشر کردند که ایران در صورتی بازگشت آمریکا به برجام را می پذیرد که تکلیف ضرر ۲۵۰ میلیارد دلاری ایران را مشخص کند.
در سومین روز هفته، دلار یک کانال دیگر رشد کرد و سکه امامی هم از مرز ۱۳ میلیون تومانی عبور کرد. روز دوشنبه، اسکناس آمریکایی، ۱۲۰۰ تومان افزایش یافت و به بهای ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. در بازار سکه هم این فلز گرانبها با ۵۰۰ هزار تومان رشد روی عدد ۱۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان قرار گرفت.
سرنوشت دلار در روزهای آتی
با وجود روند افزایشی دلار در دو روز گذشته، برخی از فعالان اعتقاد داشتند که سرعت رشد قیمت دلار با همین شدت ادامه پیدا نخواهد کرد و بازار ممکن است با هر خبر مثبتی، ریزش دوباره ای را تجربه کند. از نگاه این گروه، قیمت دلار بیشتر تحت تاثیر اخبار سیاسی جابه جا می شود و با توجه به جو روانی بازار، خبرهای مثبت می توانند ریزش های جدیدی را ایجاد کنند. در چنین شرایطی، نقش بازارساز بسیار اهمیت دارد که با تنظیم انتظارات بتواند مانع از وقوع نوسانات شدید در بازار شود. بازار تا زمانی که پرنوسان باشد، نوسان گیران از وسوسه حضور در آن دست نخواهند کشید. تنها ثبات قیمت هاست که به تدریج سفته بازان و نوسان گیران را از بازار خارج می کند. کاهش ها و افزایش های شدید بازار، سد راه ثبات در بازار هستند و موجب می شوند که توجه افراد مرتب به سوی این بازارها معطوف شود.
در این میان، برخی تحلیلگران عنوان می کنند، درست است که افزایش سرعت رشد نقدینگی در بالا رفتن قیمت دلار موثر است؛ با این حال، اگر سمت و سوی انتظارات تغییر پیدا کند، اثر رشد نقدینگی هم با سرعت کمتری به بازارها منتقل می شود. در واقع در صورتی که فشارهای حداکثری کاهش پیدا کند و فروش نفت ایران از سر گرفته شود، انتظار می رود که قیمت دلار نتواند به راحتی در سطوح فعلی باقی بماند. با این حال، ادامه فشارها و تحریم ها، می تواند کشور را از لحاظ ارزی تحت فشار بیشتری قرار دهد. در این میان، گروهی از تحلیلگران باور دارند که با اصلاحات اقتصادی هم می توان مانع از اثرگذاری بیشتر تحریم ها بر نرخ ارز شد.
گروهی از تحلیلگران هم برای رشد قیمت دلار در روزهای اخیر به عوامل بنیادی دیگری اشاره کرده اند. به گزارش اقتصادنیوز، عامل نخست، افزایش تقاضای تجاری برای دلار است. با اینکه سطح عرضه دلار در سامانه نیما طی هفته جاری، با رشد قابل توجهی نسبت به هفته گذشته مواجه شده، اما نرخ فروش حواله دلار از ۲۵ هزار تومان پایین تر نیامده است. این یعنی، سطح تقاضا در این سامانه به اوج خود رسیده است. یک دلیل هم می تواند این باشد که به دلیل انتظار گشایش در آینده میان مدت، تقاضای وارداتی برای کالاهای اولیه تولید، شدت گرفته است. علاوه بر این، برخی آزادی واردات بدون انتقال ارز را نیز مزید بر علت می دانند تا تقاضای تجاری را در این شرایط افزایش دهد.
